Βραγγιανά Ευρυτανίας
Συντεταγμένες: 39°12′29.2″N 21°38′43.1″E / 39.208111°N 21.645306°E
| Βραγγιανά | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Στερεάς Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ευρυτανίας |
| Δήμος | Αγράφων |
| Δημοτική Ενότητα | Αγράφων |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ευρυτανίας |
| Υψόμετρο | 1.060 |
Τα Βραγγιανά είναι ορεινό χωριό του νομού Ευρυτανίας. Είναι χτισμένα σε υψόμετρο 1.060 μέτρων στις πλαγιές των Αγράφων.[1] Ονομάζονται και Μεγάλα Βραγγιανά, σε αντίθεση με τα Μικρά Βραγγιανά στην Καρδίτσα. Υπάγονται διοικητικά στον καλλικρατικό Δήμο Αγράφων και ο πληθυσμός τους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ανέρχεται σε 42 κατοίκους,[2] οι οποίοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Απέχουν 77 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι, 15 χιλιόμετρα από τα Άγραφα και 53 χιλιόμετρα από την Καρδίτσα.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η παλαιότερη ονομασία του χωριού ήταν Βρανιανά, η οποία αναγράφεται σε κώδικα των Μετεώρων του 13ου - 14ου αιώνα.[3] Η ονομασία αυτή προήλθε από την μεγάλη Βυζαντινή οικογένεια των Βρανάδων που διατηρούσαν θερινές βοσκές και κατοικίες στην περιοχή. Οικογένειες Βρανά αναφέρονται στα 1454 σε φορολογική απογραφή των Τούρκων ως κάτοικοι Βραγγιανών. Η εξέλιξη της ονομασίας σε Βραγγιανά παρατηρείται τον 20ό αιώνα.
Η κοινότητα των Βραγγιανών παρουσίασε οικονομική και δημογραφική ανάπτυξη κατά την τουρκοκρατία και ιδιαίτερα τον 17ο και 18ο αιώνα.
Αποτέλεσμα της ανάπτυξης υπήρξε και η ίδρυση από τον Ευγένιο τον Αιτωλό το 1661 Σχολής για ανώτερη μόρφωση (που αργότερα έλαβε την ονομασία Ελληνομουσείον Αγράφων).[3] Συνεχιστής του υπήρξε ο μαθητής του Αναστάσιος ο Γόρδιος από το 1682 μέχρι 1728.[3] Κατόπιν τη διεύθυνση της Σχολής ανέλαβε ο Θεοφάνης, μαθητής του Γορδίου, μέχρι στα 1750 περίπου.[3] Η Σχολή πιστεύεται ότι υπέστη καταστροφή κατά την επανάσταση του 1770. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο Αναστάσιος Γόρδιος συγκρότησε στη Σχολή βιβλιοθήκη με 4.000 τόμους βιβλίων, χειρόγραφα και έντυπα. Μετά την καταστροφή της Σχολής η βιβλιοθήκη διασκορπίστηκε.[4]
Το 1806 το χωριό κάηκε από τους Τούρκους, γιατί οι κάτοικοι αρνούνταν να καταδώσουν τον αρματολό Κατσαντώνη.
Δημογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η διακύμανση του πληθυσμού του χωριού είναι η εξής:[5]
| Έτος | Πληθ. |
|---|---|
| 1889 | 426 |
| 1900 | 716 |
| 1961 | 646 |
| 1991 | 58 |
| 2001 | 285 |
| 2011 | 42 |
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Νομός Ευρυτανίας, σελ. 116.
- ↑ «Απογραφή Πληθυσμού-Κατοικιών 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Μαρτίου 2016.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Νομός Ευρυτανίας, σελ. 117.
- ↑ Νομός Ευρυτανίας, σελ. 229.
- ↑ Ντάσιος, σελ. 257.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χριστόφορος Δ. Αλεξάκης, Τα Γράμματα στην Περιοχή Αγράφων κατά την Τουρκοκρατία, Αθήνα 2001.
- Χριστόφορος Δ. Αλεξάκης, Βραγγιανά Αγράφων και Ελληνομουσείο Αγράφων, Αθήνα 1991.
- Τάκης Ντάσιος, Στ' Άγραφα, Εκδόσεις Μίλητος, Αθήνα 1999. ISBN 960-8460-13-1.
- Συλλογικό έργο, Νομός Ευρυτανίας, τόμος 13, σειρά ΕΛΛΑΔΑ, Εκδόσεις Δομή, Αθήνα 2006.
| ||||||||||||||||||||