Φορτηγίδα

Φορτηγίδες στον ποταμό Τάμεση του Λονδίνου

Μία φορτηγίδα ή μαούνα είναι ένα επίπεδο πλοίο, που χρησιμοποιείται κυρίως για μεταφορές βαρέων αγαθών σε ποτάμια και διώρυγες. Ορισμένες φορτηγίδες δεν είναι αυτοκινούμενες και για την μετακίνησή τους απαιτείται ρυμούλκηση ή ώθηση από ρυμουλκά. Οι φορτηγίδες καναλιών, που έλκονταν από ζώα σε μονοπάτι δίπλα από τα κανάλια ανταγωνιζόταν τον σιδηρόδρομο στις αρχές της Βιομηχανικής Επανάστασης. Ωστόσο στη συνέχεια οι μεγαλύτερες ταχύτητες, το μειωμένο κόστος και η ευελιξία του σιδηροδρόμου οδήγησε αυτό το είδος μεταφοράς αγαθών σε παρακμή.

Ετυμολογία

Φορτηγίδα που μεταφέρει ανακυκλώσιμα υλικά στην Γαλλία.

Η λέξη φορτηγίδα προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη φορτηγός (αυτός που μεταφέρει φορτίο), ενώ η λέξη μαούνα είναι τουρκικής προέλευσης (mavun). Στα αγγλικά η φορτηγίδα ονομάζεται barge. Η λέξη αυτή έχει τις ρίζες της στο 1300, από την αρχαία γαλλική λέξη barge, και την λαϊκή λατινική barga. Η λέξη αποδιδόταν σε οποιοδήποτε μικρό πλοίο, ενώ η σύγχρονη έννοια της άρχισε να χρησιμοποιείται από το 1480 περίπου. Η λέξη bark (μικρό πλοίο) χρονολογείται από το 1420, και προέρχεται από την αρχαία γαλλική λέξη barque, και τη λαϊκή λατινική barca (400 μΧ). Η πιο ακριβής έννοια «πλοίο με τρία κατάρτια» άρχισε να χρησιμοποιείται από τον 17ο αιώνα. Αμφότερες οι λέξεις προέρχονται είτε από την λατινική barica, την ελληνική βάρις, από τη λέξη στα κοπτικά: ⲃⲁⲁⲣⲉ‎‎ (μικρό πλοίο), τα ιερογλυφικά αιγυπτιακά

και παρομοίως τη λέξη ba-y-r που σημαίνει «πλοίο σε σχήμα καλαθιού.

Σύγχρονη χρήση

Ρυμουλκό ωθεί φορτηγίδα στο Σικάγο

Οι φορτηγίδες χρησιμοποιούνται κυρίως για χαμηλής αξίας εμπορεύματα, μιας και το κόστος μεταφοράς αγαθών με φορτηγίδες είναι σχετικά χαμηλό. Ενίοτε χρησιμοποιούνται για βαρύτερα και ογκώδη αγαθά. Οι συνηθισμένες διαστάσεις μιας φορτηγίδας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι 59,4 x 10,7 μέτρα (195 x 35 πόδια), και έχουν τη δυνατότητα μεταφοράς έως 1,4 τόνους εμπορεύματος. Στην Ευρώπη οι μέσες διαστάσεις φορτηγίδων είναι 76,5 x 11,4 μέτρα (251 x 37 πόδια) με δυνατότητα μεταφοράς έως και 2,45 τόνων εμπορεύματος.

Οι αυτοκινούμενες φορτηγίδες χρησιμοποιούνται για πλεύση ανάντη ή κατάντη σε ήρεμα νερά. Κινούνται με την βοήθεια ρυμουλκού όταν πλέον ανάντη σε γρηγορότερα νερά. Οι φορτηγίδες καναλιών κατασκευάζονται με προδιαγραφές για το συγκεκριμένο κανάλι στο οποίο θα επιχειρήσουν.

Πολλές φορτηγίδες, κυρίως οι Ολλανδικού τύπου, κατασκευάστηκαν αρχικά για να μεταφέρουν εμπορεύματα στα κανάλια της Ευρώπης, αλλά πλέον δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τα νεότερα πλοία. Έτσι πολλές από αυτές ανακαινίστηκαν και χρησιμοποιούνται ως ξενοδοχεία που μεταφέρουν τους παραθεριστές στα κανάλια, ως είδος κρουαζιέρας.

Πινακοθήκη φωτογραφιών

• 
  Φορτηγίδα μεταφοράς οχημάτων στον Δούναβη
• 
  Φορτηγίδες στην Τουλούζη της Γαλλίας
• 
  Αυτοκινούμενη φορτηγίδα σε κανάλι στο Ανόβερο της Γερμανίας
• 
  Φορτηγίδα με δεξαμενή στον ποταμό Μοζέλλα στην Γερμανία
• 
  Αυτοκινούμενη φορτηγίδα που μεταφέρει χαλίκι
• 
  Αυτοκινούμενη φορτηγίδα σε λιμάνι της Ολλανδίας
• 
  Φορτηγίδα που μεταφέρει την εξωτερική δεξαμενή του Διαστημικού Λεωφορείου στην Φλόριντα των Ηνωμένων Πολιτειών
• 
  Άλογο που μεταφέρει φορτηγίδα στην Αγγλία.
• 
  Αυτοκινούμενες φορτηγίδες στο Μεγάλο κανάλι της Κίνας
• 
  Φορτηγίδες στο Πίτσμπεργκ της Πενσυλβάνια
• 
  Η Βασιλική Φορτηγίδα Suphannahong στην Ταϊλάνδη κατά την διάρκεια τελετής
• 
  Ρυμουλκό ωθεί φορτηγίδες μεταφοράς άνθρακα στο Λούισβιλ του Κεντάκι
• 
  Μεταφορείς φορτηγίδων στον Βόλγα (1870–73), του Ιλιά Ρέπιν
• 
  Tongkang ή φορτηγίδες μεταφοράς οχημάτων στην Ινδονησία
• Αεροφωτογραφία φορτηγίδας μεταφοράς άνθρακα στο Βερολίνο
  Αεροφωτογραφία φορτηγίδας μεταφοράς άνθρακα στο Βερολίνο

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

•  Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Barge» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα (11η έκδοση) Cambridge University Press