Έντμουντ Χάλλεϋ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μ Μορφοποιηση, παραπομπές
 
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{Πηγές|06|01|2011}}
{{Πληροφορίες επιστήμονα}}
{{Πληροφορίες επιστήμονα}}
Ο '''Έντμουντ Χάλλεϋ''' ή '''Εδμόνδος Χάλλεϋ''' ήταν [[Αγγλία|Άγγλος]] μαθηματικός και αστρονόμος (8 Νοεμβρίου 1656 - 14 Ιανουαρίου 1742).
Ο '''Έντμουντ Χάλλεϋ''' ή '''Εδμόνδος Χάλλεϋ''' (αναφέρεται και ως '''Έντμουντ Χάλεϋ''') ήταν [[Αγγλία|Άγγλος]] [[μαθηματικός]] και [[αστρονόμος]] ([[8 Νοεμβρίου]] [[1656]] - [[14 Ιανουαρίου]] [[1742]]).<ref>Η πηγή των ημερομηνιών γέννησης και θανάτου είναι μία βιογραφία του Έντμουντ Χάλλεϋ που γράφτηκε σύντομα μετά τον θάνατό του: {{cite encyclopedia |encyclopedia=Biographia Britannica |volume=4 |year=1757 |pages=2494–2520 |quote=On his tombstone at Lee near Greenwich his year of birth and his year of death were inscribed as follows: Natus est A.C. MDCLVI. Mortuus est A.C. MDCCXLI. Before 1752 the Julian calendar was used in England. Also, the year began on 25 March.}}</ref><ref>{{Cite web|author=Wolfgang R. Dick|url=https://astro.uni-bonn.de/~pbrosche/persons/pers_halley.html|title=Halley, Edmond|website=astro.uni-bonn.de}}</ref>


==Βιογραφία==
==Βιογραφία==
Το 1678 δημοσίευσε κατάλογο με 360 [[αστέρας|αστέρες]] του νοτίου ουράνιου ημισφαιρίου, την θέση των οποίων και παρατήρησε κατά την υπηρεσία του στην Αγία Ελένη, καθώς και τη διάβαση του πλανήτη [[Ερμής (πλανήτης)|Ερμή]] προ του δίσκου του Ήλιου το 1677. Ο Χάλλεϋ είναι ο πρώτος που διαπίστωσε ότι οι αστέρες δεν διατηρούν σταθερή μεταξύ τους θέση και ότι καθένας εξ αυτών έχει δική του κίνηση, επιβεβαιώνοντας εκείνες των Λαμπάδιου, Σείριου και Αρκτούρου.
Το [[1678]] δημοσίευσε κατάλογο με 341 [[αστέρας|αστέρες]] του νοτίου ουράνιου ημισφαιρίου,<ref name="bbc">{{cite web|author=BBC|title=Edmond Halley (1656–1742)|url=https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/halley_edmond.shtml|access-date=28 March 2017}}</ref> την θέση των οποίων και παρατήρησε κατά την υπηρεσία του στην [[Νήσος Αγίας Ελένης|Αγία Ελένη]], καθώς και τη διάβαση του πλανήτη [[Ερμής (πλανήτης)|Ερμή]] προ του δίσκου του [[ήλιος|Ήλιου]] το [[1677]].<ref name=":0">{{cite book|last=Kanas|first=Nick|url=https://books.google.com/books?id=bae3LP4tfP4C&pg=PA123|title=Star Maps: History, Artistry, and Cartography|publisher=Springer|year=2012|isbn=978-1-4614-0917-5|edition=2η|location=Chichester, U.K.|page=123}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Hughes|first1=David W.|last2=Green|first2=Daniel W. E.|date=January 2007|title=Halley's First Name: Edmond or Edmund|url=http://www.icq.eps.harvard.edu/hughes_icq29_7t14.pdf|journal=International Comet Quarterly|publisher=[[Harvard University]]|volume=29|page=14|bibcode=2007ICQ....29....7H |pages=202}}</ref> Ο Χάλλεϋ είναι ο πρώτος που διαπίστωσε ότι οι αστέρες δεν διατηρούν σταθερή μεταξύ τους θέση και ότι καθένας εξ αυτών έχει δική του κίνηση, επιβεβαιώνοντας εκείνες των Λαμπάδιου, [[Σείριος|Σείριου]] και [[Αρκτούρος|Αρκτούρου]].<ref>{{cite book|last=Holberg|first=Jay B.|title=Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky|pages=41–42|year=2007|publisher=Praxis Publishing|location=Chichester, UK|isbn=978-0-387-48941-4|url=https://books.google.com/books?id=zc3zw-YgOPkC&pg=PA41}}</ref>


Μελέτησε επίσης τον γήινο μαγνητισμό, την διανομή των [[άνεμος|ανέμων]] στη επιφάνεια της Γης καθώς και το φαινόμενο των [[παλίρροια|παλιρροιών]]. Το 1703 κατέλαβε την έδρα των Μαθηματικών στο [[Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης]] όπου και μεταξύ των ετών 1710-1712 χάρις των γνώσεών του στην ελληνική, λατινική, εβραϊκή και αραβική γλώσσα εξέδωσε τα συγγράμματα του [[Απολλώνιος ο Περγαίος|Απολλώνιου του Περγαίου]] εκ των οποίων τα 4 πρώτα βιβλία εσώθηκαν στην ελληνική, τα 3 επόμενα μόνο στην αραβική, ενώ το τελευταίο αποκατέστησε ο ίδιος.
Μελέτησε επίσης τον γήινο [[Μαγνητισμός|μαγνητισμό]],<ref>{{cite web|url=https://oceanwide-expeditions.com/blog/10-illuminating-facts-about-the-northern-lights|title=10 Illuminating Facts about the Northern Lights|website=Oceanwide Expeditions|access-date=24 August 2018}}</ref> την διανομή των [[άνεμος|ανέμων]] στη επιφάνεια της Γης<ref>Halley E. (1686), "An Historical Account of the Trade Winds, and Monsoons, Observable in the Seas between and Near the {{sic|Tropi|cks|hide=yes}}, with an Attempt to Assign the {{sic|Phis|ical|hide=yes}} Cause of the Said Winds", ''Philosophical Transactions'', '''16''':153–168 {{doi|10.1098/rstl.1686.0026}}</ref> καθώς και το φαινόμενο των [[παλίρροια|παλιρροιών]].<ref>{{cite book|last1=Sagan|first1=Carl|url=https://books.google.com/books?id=LhkoowKFaTsC|title=Comet|last2=Druyan|first2=Ann|publisher=Random House|year=1997|isbn=978-0-3078-0105-0|location=New York |pages=70}}</ref> Το 1703 ανέλαβε την έδρα των Μαθηματικών στο [[Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης]] όπου και μεταξύ των ετών 1710-1712 χάρις των γνώσεών του στην [[Ελληνική γλώσσα|ελληνική]], [[λατινική γλώσσα|λατινική]], [[Εβραϊκή γλώσσα|εβραϊκή]] και [[αραβική γλώσσα|αραβική]] γλώσσα εξέδωσε τα συγγράμματα του [[Απολλώνιος ο Περγαίος|Απολλώνιου του Περγαίου]] εκ των οποίων τα 4 πρώτα βιβλία εσώθηκαν στην ελληνική, τα 3 επόμενα μόνο στην αραβική, ενώ το τελευταίο αποκατέστησε ο ίδιος.

Υπήρξε μέλος της [[Βασιλική Εταιρεία|Βασιλικής Εταιρείας]] του Λονδίνου από το [[1678]]. Το δε [[1720]] διορίσθηκε διευθυντής στο [[Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς]].


Υπήρξε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου από το 1678. Το δε 1720 διορίσθηκε διευθυντής στο [[Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς]].
==Παραπομπές==
<references/>
== Δείτε επίσης==
== Δείτε επίσης==
* Με το όνομά του φέρεται σχετικός [[Κομήτης του Χάλεϋ|κομήτης]] που είχε ενσπείρει πανικό την νύχτα της 19 Απριλίου του 1910 παρόλο ότι από το 467 π.Χ. μέχρι και το 1910 είχαν εξακριβωθεί 29 εμφανίσεις.
* Με το όνομά του φέρεται σχετικός [[Κομήτης του Χάλεϋ|κομήτης]] που είχε ενσπείρει πανικό την νύχτα της 19 Απριλίου του 1910 παρόλο ότι από το 467 π.Χ. μέχρι και το 1910 είχαν εξακριβωθεί 29 εμφανίσεις.


==Παραπομπές==
<references/>


{{Authority control}}
{{Authority control}}

Τρέχουσα έκδοση από την 12:17, 28 Νοεμβρίου 2023

Έντμουντ Χάλλεϋ
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Edmond Halley (Αγγλικά)
Γέννηση29 Οκτωβρίουιουλ. / 8  Νοεμβρίου 1656γρηγ. (πιθανώς)[1]
Haggerston
Θάνατος14ιουλ. / 25  Ιανουαρίου 1742γρηγ.[2][3]
Γκρίνουιτς
ΥπηκοότηταΒασίλειο της Αγγλίας και Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας
ΣπουδέςΣχολείο Σέιντ Πολ, Κολλέγιο Κουήνς και Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
ΣύζυγοςMary Tooke
ΒραβεύσειςΕταίρος της Βασιλικής Εταιρίας
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςγεωφυσική, μετεωρολογία, δημογραφία, μαθηματικός, μετεωρολόγος, φυσικός, αστρονομία και αστρονόμος
ΑξίωμαΒασιλικός Αστρονόμος της Μεγάλης Βρετανίας (1720, 1742)
Ιδιότηταμαθηματικός, γεωφυσικός, αστρονόμος, μετεωρολόγος, χαρτογράφος, φιλόσοφος, μάγειρας, φυσικός, διδάσκων πανεπιστημίου και κλιματολόγος
Φοιτητές τουJames Pound

Ο Έντμουντ Χάλλεϋ ή Εδμόνδος Χάλλεϋ (αναφέρεται και ως Έντμουντ Χάλεϋ) ήταν Άγγλος μαθηματικός και αστρονόμος (8 Νοεμβρίου 1656 - 14 Ιανουαρίου 1742).[4][5]

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1678 δημοσίευσε κατάλογο με 341 αστέρες του νοτίου ουράνιου ημισφαιρίου,[6] την θέση των οποίων και παρατήρησε κατά την υπηρεσία του στην Αγία Ελένη, καθώς και τη διάβαση του πλανήτη Ερμή προ του δίσκου του Ήλιου το 1677.[7][8] Ο Χάλλεϋ είναι ο πρώτος που διαπίστωσε ότι οι αστέρες δεν διατηρούν σταθερή μεταξύ τους θέση και ότι καθένας εξ αυτών έχει δική του κίνηση, επιβεβαιώνοντας εκείνες των Λαμπάδιου, Σείριου και Αρκτούρου.[9]

Μελέτησε επίσης τον γήινο μαγνητισμό,[10] την διανομή των ανέμων στη επιφάνεια της Γης[11] καθώς και το φαινόμενο των παλιρροιών.[12] Το 1703 ανέλαβε την έδρα των Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης όπου και μεταξύ των ετών 1710-1712 χάρις των γνώσεών του στην ελληνική, λατινική, εβραϊκή και αραβική γλώσσα εξέδωσε τα συγγράμματα του Απολλώνιου του Περγαίου εκ των οποίων τα 4 πρώτα βιβλία εσώθηκαν στην ελληνική, τα 3 επόμενα μόνο στην αραβική, ενώ το τελευταίο αποκατέστησε ο ίδιος.

Υπήρξε μέλος της Βασιλικής Εταιρείας του Λονδίνου από το 1678. Το δε 1720 διορίσθηκε διευθυντής στο Αστεροσκοπείο του Γκρήνουιτς.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Με το όνομά του φέρεται σχετικός κομήτης που είχε ενσπείρει πανικό την νύχτα της 19 Απριλίου του 1910 παρόλο ότι από το 467 π.Χ. μέχρι και το 1910 είχαν εξακριβωθεί 29 εμφανίσεις.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Oxford Dictionary of National Biography» (Αγγλικά) Oxford University Press. Οξφόρδη. 2004.
  2. Άντριου Μπελ: «Encyclopædia Britannica». (Βρετανικά αγγλικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα. Encyclopædia Britannica Inc..
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119960783. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. Η πηγή των ημερομηνιών γέννησης και θανάτου είναι μία βιογραφία του Έντμουντ Χάλλεϋ που γράφτηκε σύντομα μετά τον θάνατό του: Biographia Britannica. 4. 1757, σσ. 2494–2520. «On his tombstone at Lee near Greenwich his year of birth and his year of death were inscribed as follows: Natus est A.C. MDCLVI. Mortuus est A.C. MDCCXLI. Before 1752 the Julian calendar was used in England. Also, the year began on 25 March.». 
  5. Wolfgang R. Dick. «Halley, Edmond». astro.uni-bonn.de. 
  6. BBC. «Edmond Halley (1656–1742)». Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2017. 
  7. Kanas, Nick (2012). Star Maps: History, Artistry, and Cartography (2η έκδοση). Chichester, U.K.: Springer. σελ. 123. ISBN 978-1-4614-0917-5. 
  8. Hughes, David W.; Green, Daniel W. E. (January 2007). «Halley's First Name: Edmond or Edmund». International Comet Quarterly (Harvard University) 29: 202. Bibcode2007ICQ....29....7H. http://www.icq.eps.harvard.edu/hughes_icq29_7t14.pdf. 
  9. Holberg, Jay B. (2007). Sirius: Brightest Diamond in the Night Sky. Chichester, UK: Praxis Publishing. σελίδες 41–42. ISBN 978-0-387-48941-4. 
  10. «10 Illuminating Facts about the Northern Lights». Oceanwide Expeditions. Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018. 
  11. Halley E. (1686), "An Historical Account of the Trade Winds, and Monsoons, Observable in the Seas between and Near the Tropicks, with an Attempt to Assign the Phisical Cause of the Said Winds", Philosophical Transactions, 16:153–168 doi:10.1098/rstl.1686.0026
  12. Sagan, Carl· Druyan, Ann (1997). Comet. New York: Random House. σελ. 70. ISBN 978-0-3078-0105-0.