Χρονικό παράδοξο
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Χρονικό παράδοξο είναι μια θεωρητική παράδοξη κατάσταση που συμβαίνει λόγω του ταξιδιού στο χρόνο. Ένας χρονοταξιδιώτης πηγαίνει στο παρελθόν, και κάνει κάτι που θα τον εμπόδιζε να ταξιδέψει στο χρόνο από την αρχή. Αν δεν ταξιδέψει πίσω στο χρόνο, δεν κάνει τίποτα που θα τον εμπόδιζε να ταξιδέψει στο παρελθόν, οπότε το ταξίδι στο χρόνο θα ήταν πιθανό γι'αυτόν. Ωστόσο, εάν πήγαινε πίσω στο χρόνο και έκανε κάτι που θα τον έκανε να μην κατασκευάσει μία χρονομηχανή δεν θα ταξίδευε στο χρόνο πράγμα που θα τον έκανε να κατασκευάσει μία, να ταξιδέψει πίσω και να μην την κατασκευάσει.
Ένα τυπικό παράδειγμα αυτού του τύπου είναι το παράδοξο του παππού, όπου κάποιος ταξιδεύει πίσω στο χρόνο για να σκοτώσει τον παππού του πριν εκείνος κάνει απογόνους. Αν επιτύχει, ένας από τους γονείς δεν θα υπήρχε ποτέ και ο ίδιος δεν θα υπήρχε επίσης. Αυτό θα ήταν απίθανο γι'αυτόν να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο, κάνοντας το απίθανο να σκοτώσει τον παππού του, ο οποίος θα συνέχιζε να κάνει απογόνους και να επαναφέρει την κατάσταση. Αλλά αν αποτύχει, ο παππούς θα ζούσε και θα έκανε απογόνους. Αυτό έχει την ίδια επιρροή και στις δύο περιπτώσεις.
Η αρχή της αυτο-συνοχής του Νόβικοφ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η αρχή της αυτο-συνοχής του Νόβικοφ λέει πως οτιδήποτε κάνει ένας χρονοταξιδιώτης στο παρελθόν πρέπει να είναι μέρος της ιστορίας, οπότε αν και ο χρονοταξιδιώτης μπορεί να έχει μία αιτιολογική επιρροή στα γεγονότα του παρελθόντος, είναι απίθανο για τον χρονοταξιδιώτη να αλλάξει την ιστορία. Οπότε, για παράδειγμα, κάθε προσπάθεια του ταξιδιώτη να σκοτώσει έναν από τους προγόνους του πριν γίνουν γονείς θα ήταν καταδικασμένη να αποτύχει για οποιονδήποτε λόγο (πιθανόν το όπλο να μην λειτουργούσε, ή ο ταξιδιώτης θα άλλαζε γνώμη), οπότε το παράδοξο του παππού θα εμποδιζόταν. Αυτή η θεωρία, ωστόσο, είναι ικανή να προκαλέσει το παράδοξο bootstrap.
Οντολογικό παράδοξο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γνωστό και ως "Παράδοξο bootstrap, ένα οντολογικό παράδοξο προκύπτει όταν ένα άτομο ή αντικείμενο στέλνεται στο χρόνο και ανακτάται από ένα άλλο άτομο, του οποίου οι πράξεις οδηγούν στο αρχικό άτομο ή αντικείμενο πίσω στην εποχή από όπου ήρθε στην αρχή, δημιουργώντας έτσι έναν ατέρμονα βρόχο χωρίς διακριτή πηγή.
Παράδοξο του προορισμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το παράδοξο του προορισμού είναι παρόμοιο με το οντολογικό παράδοξο στο οποίο η αιτία οδηγεί στο αποτέλεσμα που οδηγεί πίσω στην αρχική αιτία. Η βασική πηγή του παράδοξου του προορισμού είναι παρόμοιο με την αυτοεκπληρούμενη προφητεία: το κίνητρο για το οποίο ο χρονοταξιδιώτης ταξιδεύει στο χρόνο οφείλεται τελικά σε λάθος του χρονοταξιδιώτη, λόγω της απόφασης του να ταξιδέψει στο χρόνο από την αρχή. Οι ιστορίες που περιέχουν το παράδοξο του προορισμού συχνά περιέχουν μία αισθήση ειρωνείας - ο χρονοταξιδιώτης μπορεί να πάει πίσω στο χρόνο για να αλλάξει κάτι αλλά οι πράξεις του ακούσια οδηγούν στην ακριβή κατάσταση που ενέπνευσε τον ταξιδιώτη να πάει πίσω και να αλλάξει τα πράγματα. Έτσι, τίποτα δεν αλλάζει τελείως.
Το παράδοξο της πληροφορίας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αυτό το παράδοξο αναφέρεται σε πληροφορίες που λαμβάνουμε από το μέλλον και που δεν έχουν προέλευση. Για παράδειγμα, κάποιος φτιάχνει μια χρονομηχανή και ταξιδεύει στο παρελθόν, συναντά τον εαυτό του και του αποκαλύπτει τον τρόπο κατασκευής της.
Επομένως, η χρονομηχανή φτιάχνεται κατόπιν της γνώσης του μελλοντικού εαυτού του κατασκευαστή, η οποία γνώση -τελικά- δεν προέρχεται από πουθενά, άρα δεν είναι δυνατό να υπάρχει.
Στην ταινία “Ο Εξολοθρευτής” γίνεται αναφορά σ” αυτό το παράδοξο, εφόσον οι επιστήμονες δημιουργούν ρομπότ, μελετώντας το μικροτσίπ ενός εξ αυτών, το οποίο έχει έρθει από το μέλλον.
Το παράδοξο του Μπίλκερ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αυτό το παράδοξο αναφέρεται σε κάποιον, ο οποίος ταξιδεύει στο μέλλον και μαθαίνει κάτι που πρόκειται να συμβεί, π.χ. ότι θα κερδίσει το λαχείο. Γυρνώντας πίσω στο παρόν, αποφασίζει να μην αγοράσει κανένα λαχείο για την υπόλοιπη ζωή του, επομένως καθιστά αδύνατο το μέλλον.
Υπόθεση πολλαπλών συμπάντων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αυτή η θεωρία λέει ότι υπάρχουν άπειρα σύμπαντα, συλλογικά γνωστή και ως "πολυσύμπαν". Αν ένα άτομο πρόκειται να ταξιδέψει πίσω στο χρόνο, θα δημιουργήσει ένα δικό του παράλληλο σύμπαν στο παρελθόν. Οπότε αν σκοτώσει τον παππού του, δεν θα συνέβαινε παράδοξο διότι ο παππούς που θα σκότωνε δεν είναι ο παππούς του από το σύμπαν που ήρθε, αλλά της εκδοχής του εαυτού του από το σύμπαν που είναι τώρα.