Φασολάδα

Φασολάδα

Η φασολάδα ή φασουλάδα είναι ένα από τα δημοφιλέστερα παραδοσιακά πιάτα της ελληνικής κουζίνας. Καθιερώθηκε ως το εθνικό φαγητό των Ελλήνων, την εποχή της δικτατορίας Μεταξά. Πρόκειται για σούπα από φασόλια και διάφορα λαχανικά ή και κρέας. Η φασολάδα είναι επίσης συνηθισμένο πιάτο και σε άλλες χώρες της Μεσογείου, όπως στην Κύπρο, την Ιταλία, την Ισπανία, την Τουρκία, την Αίγυπτο και αλλού.

Στην Ελλάδα ανάλογο φαγητό συναντάμε από την αρχαιότητα. Ως φαγητό και θυσία στον θεό Απόλλωνα ήταν βασικό στοιχείο του εθίμου των πυανοψίων (που σήμαινε κυριολεκτικά «ημέρα της φασολάδας») και είχε δώσει το όνομα στον αντίστοιχο μήνα του αττικού ημερολογίου. Στην Ευρώπη η έλευσή της φασολιάς (επιστημονική ονομασία: Φασίολος ο κοινός, Phaseolus vulgaris) συντελέστηκε το 16ο αιώνα, έπειτα από την ανακάλυψη της Αμερικής. Το φυτό που ονομαζόταν κατά τους αρχαίους χρόνους φασίολος, φάσηλος ή φασήολος, πιθανολογείται ότι ήταν ένα είδος λούπινου.

Παρασκευή

Βασικά συστατικά της φασολάδας είναι εκτός από τα φασόλια, το κρεμμύδι (σωταρισμένο σε ελαιόλαδο) και ο πελτές ντομάτας, ενώ κατά βούληση στη σούπα προστίθενται σέλινο, καρότα και αλάτι. Συνήθως συνδυάζεται με πιπεριές (αποξηραμένες καυτερές πιπεριές, μπούκοβο ή τουρσί), οι οποίες της προσδίδουν ιδιαίτερη ελαφρώς πικάντικη γεύση. Σε πολλές περιοχές συνδυάζεται κατά το μαγείρεμα ή το σερβίρισμα με κρέας ή ψάρια (συνήθως καπνιστά ή διατηρημένα σε αλάτι), όπως λουκάνικο (ειδικά στο Πήλιο), καπνιστή ρέγγα ή ταραμοσαλάτα, ώστε η φασολάδα εμπλουτίζεται με λιπαρά και ζωικές πρωτεΐνες. Είναι περισσότερο συνηθισμένη το χειμώνα και συνοδεύεται από ελιές, διάφορα τουρσιά ή άλλη σαλάτα εποχής.

Πηγές

• Ν. Μάρκου, Ελληνική Οικογενειακή Κουζίνα, Φυτράκης, Αθήνα
• August Mommsen (1898). «Feste der Stadt Athen im Altertum, geordnet nach attischem Kalender» (στα Γερμανικά). B. G. Teubner. Ανακτήθηκε στις 20 Αυγούστου 2009.