Τσιμποράσο

Το Τσιμποράσο όπως φαίνεται από τα νότια

Το Τσιμποράσο (ισπανικά: Chimborazo) είναι προς το παρόν αδρανές ηφαίστειο, το οποίο βρίσκεται στη Κορδιλιέρα Οξιδεντάλ του Ισημερινού, στις Άνδεις. Το Τσιμποράσο έχει ύψος 6.268 μέτρα και είναι η ψηλότερη κορυφή που βρίσκεται κοντά στον ισημερινό, και έτσι, αν και δεν είναι η ψηλότερη κορυφή όταν μετριέται από το επίπεδο της θάλασσας, εξαιτίας του ισημερινού εξογκώματος, η κορυφή του Τσιμποράσο είναι το σημείο που απέχει περισσότερο από το κέντρο της Γης.

Το Τσιμποράσο εξέχει περίπου 2,5 χιλιόμετρα από το περιβάλλον υψίπεδο, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 4000 μέτρων. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται ένα άλλο σβηστό ηφαίστειο, το Καριουαϊράσο, με ύψος περίπου πέντε χιλιόμετρα. Η μέγιστη ηφαιστειακή δραστηριότητα του Τσιμποράσο έλαβε χώρα το Πλειόκαινο και το Πλειστόκαινο, ενώ οι εκρήξεις του το Ολόκαινο ήταν λίγες, με πυροκλαστικές ροές που έφταναν σχεδόν μέχρι τη βάση του ηφαιστείου. Η τελευταία έκρηξη του Τσιμποράσο έλαβε χώρα το 550 ± 150 μ.Χ. Σήμερα η κορυφή του Τσιμποράσο καλύπτεται με παγετώνες.

Γεωγραφία - Γεωλογία

Ένα βικούνια με το Τσιμποράσο σε δεύτερο πλάνο

Το Τσιμποράσο βρίσκεται στην Κορδιλιέρα Οξιδεντάλ των Άνδεων, στο κεντρικό Ισημερινό, 150 χιλιόμετρα νότια-νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας Κίτο. Με καθαρές ατμοσφαιρικές συνθήκες, το Τσιμποράσο είναι ορατό από το Γουαγιακίλ, 140 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά. Κοντά στο Τσιμποράσο βρίσκεται το ύψους 5.018 μ. Καριουαϊράσο. Εξέχει περίπου 2,5 χιλιόμετρα από το περιβάλλον υψίπεδο, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 3500 με 4000 μέτρων. Η βάση του είναι ελλειπτική και έχει διαστάσεις 20 επί 14 χιλιόμετρα. Οι κοντινότερες πόλεις είναι η Ριομπάμπα, το Αμπάτο και η Γκουαράντα. Το Τσιμποράσο περιβάλλεται από το Reserva de Produccion Faunistica Chimborazo, το οποίο αποτελεί ένα προστατευόμενο οικοσύστημα για τα ιθαγενή καμηλοειδή των Άνδεων βικούνια, λάμα και αλπακά.

Το Τσιμποράσο είναι ένα στρωματοηφαίστειο που αποτελείται κυρίως από ανδεσιτικά και δακιτικά πετρώματα. Πριν περίπου 35.000 χρόνια το Τσιμποράσο κατέρρευσε, παράγοντας μιας κατολίσθηση συντριμμιών, τα οποία έφτασαν μέχρι τη πόλη Ριομπάμπα, 30 χιλιόμετρα μακριά. Μετά την κατολίσθηση δημιουργήθηκαν τρία ηφαιστειακά οικοδομήματα σε κατεύθυνση ανατολή προς δύση, με το δυτικό να είναι το ψηλότερο. Η μέγιστη ηφαιστειακή δραστηριότητα του Τσιμποράσο έλαβε χώρα το Πλειόκαινο και το Πλειστόκαινο, ενώ οι εκρήξεις του το Ολόκαινο ήταν λίγες, με πυροκλαστικές ροές που έφταναν σε υψόμετρο 3.800 μέτρων. Η τελευταία έκρηξη του Τσιμποράσο έλαβε χώρα το 550 ± 150 μ.Χ.

Το Τσιμποράσο έχει υψόμετρο 6.268 μέτρα, ύψος που υπολογίστηκε με τη χρήση GPS, αλλά αναφέρεται συχνά ότι έχει ύψος 6.310 μέτρα. Το Τσιμποράσο είναι το ψηλότερο βουνό των Άνδεων βόρεια του Περού και είναι επίσης ψηλότερο από οποιαδήποτε βορειότερη κορυφή στην Αμερική. Επίσης, εξαιτίας της θέσης του κοντά στον ισημερινό, αν και δεν είναι η ψηλότερη κορυφή όταν μετράται από το επίπεδο της θάλασσας, εξαιτίας του ισημερινού εξογκώματος, η κορυφή του Τσιμποράσο είναι το σημείο που απέχει περισσότερο από το κέντρο της Γης, λίγα μέτρα ψηλότερο από το Ουασκαράν. Υπολογίζεται ότι η κορυφή του Τσιμποράσο, εξαιτίας της θέσης κοντά στον ισημερινό, όπου η Γη είναι «παχύτερη» και το επίπεδο της θάλασσας ψηλότερα, είναι 2.168 μέτρα μακρύτερα από το κέντρο της Γης σε σχέση με την κορυφή του Έβερεστ.

Πέρα από την κύρια κορυφή του Τσιμποράσο, η οποία ονομάζεται Γούιμπερ, έχει άλλες δύο κορυφές προς τα ανατολικά. Η κορυφή Πολιτέκνικα βρίσκεται 1,25 χλμ δυτικά της κύριας και έχει ύψος 5.850 μέτρα περίπου, και η Μαρτίνεζ, 2,25 χλμ δυτικά της κύριας με ύψος 5.650 μέτρα περίπου.

Αναρρίχηση

Το Τσιμποράσο είναι δημοφιλής ορειβατικός προορισμός. Μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, το Τσιμποράσο θεωρούταν το ψηλότερο βουνό της Γης, γεγονός που οδήγησε πολλούς να προσπαθήσουν να αναρριχηθούν σε αυτό το 17ο και 18ο αιώνα. Το 1802, ο βαρόνος Αλεξάντερ βον Χούμπολτ, μαζί με τον Εμέ Μπονπαν και ένα ντόπιο οδηγό έφτασαν μέχρι τα 5.875 μέτρα, όταν αναγκάστηκαν να γυρίσουν πίσω λόγω ασθένειας του υψομέτρου. Αυτό ήταν το μεγαλύτερο υψόμετρο στο οποίο είχαν φτάσει Ευρωπαίοι. Το 1831 μια άλλη αποστολή έφτασε σε ύψος 6.006 μέτρων. Η πρώτη επιτυχημένη ανάβαση έλαβε χώρα το 1880 από τον Έντουαρτ Βίμπερ και τους αδελφούς Λουίς και Ζαν-Αντουάν Καρρέλ. Αν και κάποιοι επικριτές υποστήριξαν ότι ο Βίλπερτ δεν έφτασε στην κορυφή, επανέλαβε την ανάβαση μαζί με δύο Εκουαδοριανούς από άλλη διαδρομή. Το 1993 σε μια αναρρίχηση έχασαν τη ζωή τους 10 άτομα και θεωρείται ένα από πιο πολύνεκρα ορειβατικά ατυχήματα στη χώρα.

Οι πιο εύκολες (με βαθμό δυσκολίας ΙΙ) διαδρομές για την ανάβαση του βουνού είναι η κανονική διαδρομή και η διαδρομή Βίμπερ και είναι αυτές που χρησιμοποιούνται σήμερα περισσότερο. Και οι δύο ξεκινούν από το καταφύγιο Βίμπερ, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 5 χιλιομέτρων στη δυτική πλευρά του βουνού. Η κανονική διαδρομή έχει μεγαλύτερη κλίση, αλλά φτάνει ταχύτερα στη κορυφή, επειδή είναι πιο ευθεία από τη διαδρομή Βίμπερ. Μια παραλλαγή της είναι η ευθεία διαδρομή που έχει βαθμό δυσκολίας ΙΙΙ. Μια άλλη διαδρομή που ξεκινά από τα δυτικά είναι η διαδρομή Μουράλας Λόχας, η οποία έχει αφετηρία το χωριό Πόγκιο(ς). Υπάρχουν πολλές άλλες διαδρομές μεγαλύτερης δυσκολίας.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Climbing information for Chimborazo». Summitpost.org.