Στοματικό επιθήλιο

Το στοματικό επιθήλιο μαζί με το υποκείμενο χόριο αποτελούν τον στοματικό βλεννογόνο που επαλείφει τη στοματική κοιλότητα απο το ερυθρό κράσπεδο των χειλέων έως τα παρίσθμια και τις αμυγδαλές. Το επιθήλιο του στόματος μπορεί να είναι κερατινοποιημένο, παρακερατινοποιημένο ή μή παρακερατινοποιημένο ανάλογα με το αν φέρει την κερατίνη στιβάδα ή όχι. Γενικότερα το επιθήλιο του στόματος παρουσιάζει έντονη προσαρμοστική ικανότητα στις πιέσεις που ασκούνται στη στοματική κοιλότητα κατά τη μάσηση, την κατάποση, την ομιλία κ.τ.λ.

Οπως κάθε επιθήλιο έτσι και το στοματικό παρουσιάζει μια χαρακτηριστική δομή κυττάρων. Το επιθήλιο του στόματος αποτελείται από 4 στιβάδες κυττάρων:

• Βασική στιβάδα η οποία αποτελείται απο μία ή δύο σειρές κυβοειδών ή κυλινδρικών κυττάρων.Η βασική στιβάδα αποτελεί τον τροφοδότη του επιθηλίου μέσω της ωρίμανσης και της διαφοροποίησης των κυττάρων.
• Ακανθωτή στιβάδα που αποτελείται απο πολλές σειρές πολυεδρικών κυττάρων.Η ακανθωτή στιβάδα αποτελεί την παχύτερη στιβάδα του επιθηλίου και τα κύττταρά της φέρουν στο κυτταρόπλασμά τους ένα οργανίδιο που ονομάζεται μεμβρανικό κοκκίο ή σωμάτιο Odland.
• Κοκκώδης στιβάδα που αποτελείται απο σειρές μεγάλων και αποπλατυσμένων κυττάρων που στο κυτταρόπλασμά τους φέρουν βασεόφιλα κοκκία τα οποία ονομάζονται κοκκία κερατοϋαλίνης.

Η ανώτερη στιβάδα του στοματικού επιθηλίου ονομάζεται κερατίνη και η διαμόρφωση των κυττάρων της σχετίζεται με το είδος του επιθηλίου:

• Κερατινοποιημένο επιθήλιο με χαρακτηριστική εμφάνιση κερατίνης στιβάδας όπου τα κύτταρα είναι έντονα αποπλατυσμένα και απύρηνα.
• Παρακερατινοποιημένο επιθήλιο όπου τα κύτταρα είναι αποπλατυσμένα με πυκνωτικούς πυρήνες, ενώ η κοκκώδης στιβάδα απουσιάζει.
• Μη κερατινοποιημένο επιθήλιο όπου τα κύτταρα παρουσιάζουν διαυγές κυτταρόπλασμα και το επιθήλιο χαρακτηρίζεται απο την ύπαρξη της ενδιάμεσης και της επιπολής στιβάδας χωρίς τη διακριτή εμφάνιση της βασικής, ακανθωτής και κοκκώδους στιβάδας.

Βιβλιογραφία

• K. Moharamzadeh, I.M. Brook, R. Van Noort, A.M. Scutt and M.H. Thornhill: «Tissue-engineered Oral Mucosa: A Review of the Scientific Literature», J. Dent. Res., τόμ. 86(2), σσ. 115-124, 2007
• Α.Επιβατιανός: Ιστολογία του βλεννογόνου του στόματος - Στοιχειώδεις βλάβες και βασικές ιστοπαθολογικές αλλοιώσεις του, 2003, Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, σελ.13-23
• Παν. Χ. Παπαναγιώτου: Στοματολογία - Διάγνωση και Θεραπεία νοσημάτων βλεννογόνου στόματος, 2002, Εκδόσεις Φωτοτυπωτική, θεσσαλονίκη, σσ. 22-26