Πορτραίτο του Αδριανού (Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς)
| Πορτραίτο του Αδριανού | |
|---|---|
 Πορτραίτο του Αδριανού, πρόσθια όψη | |
| Ονομασία | Πορτραίτο του Αδριανού |
| Είδος | γλυπτό |
| Μουσείο | Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς |
| δεδομένα | |
Το πορτραίτο του Αδριανού του αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά είναι το άνω τμήμα κολοσσιαίου μαρμάρινου αγάλματος του αυτοκράτορα Αδριανού.
Συνθήκες ευρέσεως[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Βρέθηκε το 1963 στο λιμάνι του Πειραιά κάτω από το κτήριο Λαιμού, Ακτή Μιαούλη 35-39.[1] Τα επικολλημένα θαλάσσια όστρακα στην επιφάνειά του αποδεικνύουν ό,τι ο χώρος που βρέθηκε, έξω από το τείχος καλυπτόταν στην αρχαιότητα από θάλασσα.[2]
Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πρόκειται για κεφάλι με συνολικό σωζόμενο ύψος 1,48 μέτρα, πλάτος 0,98 μ. και ύψος κεφαλιού 0,49 μέτρα. Σύμφωνα με υπολογισμούς το συνολικό ύψος του αγάλματος πρέπει να ήταν 3,20 -3,30 μ.. Είναι από πεντελικό μάρμαρο. Το κεφάλι και η εμπρόσθια επιφάνεια του κορμού είναι πολύ φθαρμένα από τη διάβρωση της θάλασσας, με εξαίρεση την πλάτη που σώζεται σε καλύτερη κατάσταση Εδώ είναι φανερά τα ίχνη της ράσπας. Λείπουν ο δεξιός ώμος και μεγάλα κομμάτια από το δεξιό τμήμα του στήθους. Ο αυτοκράτορας στεκόταν όρθιος με το κεφάλι στραμμένο ελαφρά προς τα αριστερά. Φορεί tunica μικρό τμήμα της οποίας διακρινεται στο πίσω μέρος του αριστερού βραχίονα. Πάνω από αυτήν φορούσε θώρακα ο οποίος δεν διατηρείται και paludamentum. Αριστερά, κάτω από τον θώρακα κρέμονται δύο σειρές δερμάτινες λωρίδες με κροσσούς που προστατεύουν τον ώμο. Το paludamentum είναι αναδιπλωμένο στο αριστερό ώμο.και σκεπάζει όλη την πλάτη. Το περίγραμμα του προσώπου πλησιάζει το ωοειδές. Το μέτωπο είναι φαρδύ και η φθαρμένη μύτη κάπως μεγάλη. Τα μάτια δεν έχουν εγχάρακτες λεπτομέρειες. Τα συνοφρυωμένα φρύδια και τα σφικτά χείλια δίνουν στο πρόσωπο σοβαρότητα, αλλά και καλοσύνη και πραότητα. Τα μαλιά είναι χτενισμένα προς τα εμπρός από την κορυφή του κεφαλιού.Καταλήγουν σε οκτώ πλατείς σπειροειδείς βοστρύχους, χτενισμένους προς τα αριστερά. Οι βόστρυχοι πάνω από το μέτωπο είναι μεγαλύτεροι από τους υπόλοιπους. Μια συνεχής κυματιστή αυλάκωση από τρυπάνι χωρίζει τα μαλλιά από το πρόσωπο. Τα γένια είναι κοντά και με όχι με μεγάλη πλαστικότητα. [3] Επειδή δεν μας σώζεται κάτι από τον δεξιό ώμο και βραχίωνα δεν μπορούμε να ξέρουμε τι στάση είχε το χέρι. Το αριστερο ΄χερι μάλλον κρατούσε ξίφος και τμήμα του paludamentum.[4]
Χρονολογία ευρήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Όταν ο Αδριανός ήλθε στα 124 για πρώτη φορά στην Αθήνα μετά από αυτή την επίσκεψη πρέπει να τοποθετηθεί η δημιουργία του αγάλματος. Σχετίζεται με ρωμαϊκά λουτρά τμήμα των οποίων ήταν στην οδό Κολοκοτρώνη 118 σε απόσταση 100μ. ανατολικά από την εύρεση του αγάλματος.[5] Ο Παπαστάμος το τοποθετεί χρονικά μετά την τελευταία επίσκεψη του Αδριανού στην Αθήνα το 131/132 μ.Χ.[6]
Σημασία ευρήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Αδριανός του Πειραιά είναι το μοναδικό σωζόμενο κολοσσιαίο άγαλμα του αυτοκράτορα στην Ελλάδα. Ο Παυσανίας μας πληροφορεί πως στην Αθήνα υπήρχε ένα υπερφυσικού μεγέθους άγαλμα του Αδριανού, ήταν στημένο πίσω από το ναό του Ολυμπίου Διός. Ήταν δώρο των Αθηναίων για την πανελλήνια πολιτική του αυτοκράτορα και συγχρόνως συμβόλιζε την ευγνωμοσύνη των κατοίκων της πόλης στην οποία ο Αδριανός είχε δώσει την προτεραιότητα.[7] Καθώς βρέθηκε κοντά στο λιμάνι ίσως προοριζόταν για εξαγωγή.[8]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Παντελής Ζορίδης, «Δύο πορτραίτα του Ανδριανού του τύπου "rollockenfrisur" από τον Πειραιά και την Επίδαυρο»,Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών Τ. 15 (1982), σελ.115, υποσ.1
- ↑ Βασίλης Καλλιπολίτης: «Χρονικά», Αρχαιολογικόν Δελτίον, τόμ.19 (1964), σελ.69
- ↑ Παντελής Ζορίδης: «Δύο πορτραίτα του Ανδριανού του τύπου "rollockenfrisur" από τον Πειραιά και την Επίδαυρο»,Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών Τ. 15 (1982), σελ.115
- ↑ Παντελής Ζορίδης, «Δύο πορτραίτα του Ανδριανού του τύπου "rollockenfrisur" από τον Πειραιά και την Επίδαυρο», Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών Τ. 15 (1982), σελ.120
- ↑ Παντελής Ζορίδης, «Δύο πορτραίτα του Ανδριανού του τύπου "rollockenfrisur" από τον Πειραιά και την Επίδαυρο»,Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών Τ. 15 (1982), σελ.121
- ↑ Δημήτρης Παπαστάμος, «Αριστουργηματική κεφαλή του Αυτακρότορος Τραϊανού», Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών, τομ 5 (1972), σελ133
- ↑ Παντελής Ζορίδης, «Δύο πορτραίτα του Ανδριανού του τύπου "rollockenfrisur" από τον Πειραιά και την Επίδαυρο»,Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών Τ. 15 (1982), σελ.115, 119-120
- ↑ Γεώργιος Σταϊνχάουερ: Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσειο του Πειραιά, εκδ. Μ. Τουμπής Α.Ε, Αθήνα, 1998, σελ.91
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Παντελής Ζορίδης: «Δύο πορτραίτα του Ανδριανού του τύπου "rollockenfrisur" από τον Πειραιά και την Επίδαυρο»,Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών Τ. 15 (1982), σελ. 115-124
- Γεώργιος Σταϊνχάουερ: Τα μνημεία και το Αρχαιολογικό Μουσειο του Πειραιά, εκδ. Μ. Τουμπής Α.Ε, Αθήνα 1998
- Βασίλης Καλλιπολίτης: «Χρονικά», Αρχαιολογικόν Δελτίον, τόμ.19 (1964), σελ.69
- Δημήτρης Παπαστάμος: «Αριστουργηματική κεφαλή του Αυτακρότορος Τραϊανού», Αρχαιολογικά ανάλεκτα εξ' Αθηνών, τόμ. 5 (1972), σσ. 129-134
