Πολυσυλλεκτικό κόμμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο όρος πολυσυλλεκτικό κόμμα[1][2] (αγγλικά: catch-all party‎‎, αποδιδόμενος και ως «λαϊκό κόμμα», αν και ο τελευταίος όρος δέχεται κριτική[3][4]) αποτελεί έκφραση στρατηγικού και οργανωτικού προσανατολισμού των πολιτικών κομμάτων στους κόλπους της πολιτική επιστήμης. Περιγράφει την ιδιότητα ενός πολιτικού κινήματος να επιτρέπει ένα ευρύ φάσμα απόψεων μεταξύ των μελών του[5], με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά την αποϊδεολογικοποίηση, την απομάκρυνση από μια συγκεκριμένη κοινωνική τάξη ή ένα εκλογικό σώμα που βασίζεται σε επιμέρους πολιτισμικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, την ενίσχυση του επιτελείου και την ταυτόχρονη υποτίμηση του ρόλου των μεμονωμένων μελών του κόμματος, καθώς επίσης και την προσπάθεια σύνδεσης με ομάδες συμφερόντων. Με δηλώσεις που διατηρούνται όσο το δυνατόν πιο γενικόλογες, στόχος είναι η προσέλκυση ενός ευρύτερου ακροατηρίου, έξω από το πλαίσιο συγκεκριμένης εκλογικής πελατείας.[6][7][8][9]

Ορισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πολυσυλλεκτισμός προσδιορίζεται από την ιδιότητα των κομμάτων να κεντρίζουν υποστηρικτές προερχόμενους από διάφορα πεδία του πολιτικού φάσματος. Ο εισηγητής του όρου, Otto Kirchheimer, τονίζει την ανάδυση ενός νέου τύπου κόμματος, ελαφρά γραφειοκρατικού, που έχει συγκεντρωτικό χαρακτήρα. Για να παραμείνει στέρεο το κομματικό οικοδόμημα, η πολυσυλλεκτικότητα έυκολα δίνει τη θέση της στη χαρισματικότητα του ηγέτη. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, εξασθενούν και τα τυχόν ιδεολογικά αντανακλαστικά της κομματικής κίνησης.[10]

Ο Kirchheimer χρησιμοποιούσε ως παράδειγμα την εξέλιξη των δύο μεγάλων κομμάτων της Δυτικής Γερμανίας στη δεκαετία του 1960. Οι λόγοι για την ανάπτυξη των πολυσυλλεκτικών κομμάτων σχετίζονται με μια σειρά κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών μεταβολών, και ειδικότερα στην αποδυνάμωση των ταξικών διαφορών και άλλων μορφών κοινωνικής διάσπασης, στην ψύχρανση των σχέσεων μεταξύ ψηφοφόρων και κυρίαρχων παραδοσιακών κομμάτων, στην ανάδυση της μεσαίας τάξης καθώς και στην εξάπλωση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, τα οποία επέτρεψαν στα επίπεδα ηγεσίας των κομμάτων να απευθυνθούν σε πιθανούς ψηφοφόρους, χωρίς να καταφεύγουν στις δομές του παραδοσιακού κομματικού μηχανισμού.[11]

Ως αποτέλεσμα, ο Kirchheimer ανέμενε ιδεολογική σύγκλιση των κομμάτων, μείωση του ποσοστού των τακτικών ψηφοφόρων και αύξηση του αριθμού των «εναλλασσόμενων» ψηφοφόρων, περιορισμό της πολιτικής διαδικασίας στη διαχείριση του status quo και όξυνση της πολιτικής αλλοτρίωσης μεταξύ των ψηφοφόρων. Κατά την προετοιμασία της προεκλογικής εκστρατείας, τα κόμματα διερευνούν τις τρέχουσες προτιμήσεις των ψηφοφόρων μέσω ερευνών, αντί να τους κινητοποιούν για συγκεκριμένους σκοπούς. Αυτό αυξάνει τη σημασία της κεντρικής στρατηγικής εκλογικής εκστρατείας σε σύγκριση με την τοπική κινητοποίηση του εκλογικού σώματος.[12]

Η ιδιότητα του πολυσυλλεκτισμού στηρίζεται σε ένα θεμελιακό χαρακτηριστικό των πολιτικών κομμάτων, την αναγκαιότητα διεύρυνσης της κοινωνικής τους στήριξης, που πραγματώνεται με απευθύνσεις σε ευρύτερα πληθυσμιακά στρώματα. Κατά τον τρόπο αυτό, οι κομματικοί μηχανισμοί κατορθώνουν να αντικατοπτρίζουν και την ίδια στιγμή να μετριάζουν τις κοινωνικές διαιρέσεις. Έτσι εκπληρώνουν τον κατεξοχήν ρόλο τους στην ενοποίηση, απλοποίηση και σταθεροποίηση των πολιτικών διαδικασιών.[13]

Παραδείγματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αυστραλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Φιλελεύθερο Κόμμα της Αυστραλίας και οι προκάτοχοί του συνέπηξαν μια συμμαχία φιλελεύθερου και συντηρητικού προσανατολισμού, αντιπολιτευόμενοι το Αυστραλιανό Εργατικό Κόμμα. Η συμμαχία πήρε την ονομασία Κοινοπολιτικό Φιλελεύθερο Κόμμα το 1909. Αυτή η ιδεολογική διάκριση έχει αναφορές μέχρι και σήμερα, με το σύγχρονο Φιλελεύθερο Κόμμα να περιγράφεται συχνά ως «ευρεία εκκλησία», ένας όρος που διαδόθηκε από τον πρώην πρωθυπουργό Τζον Χάουαρντ. Σε αυτό το πλαίσιο, η «ευρεία εκκλησία» είναι σε μεγάλο βαθμό ταυτόσημη με τον όρο του πολυσυλλεκτικού κόμματος. Σήμερα, το κόμμα αναφέρεται συχνά ότι έχει μια φιλελεύθερη και μια συντηρητική πτέρυγα, που συχνά έρχονται σε σύγκρουση μεταξύ τους. Ιστορικά αντλεί ισχυρή υποστήριξη κυρίως από τη μεσαία τάξη, αν και τις τελευταίες δεκαετίες έχει πετυχημένη απεύθυνση στους κοινωνικά συντηρητικούς ψηφοφόρους της εργατικής τάξης.[14][15]

Γαλλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το La République En Marche!, το κόμμα που ιδρύθηκε από τον Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, έχει χαρακτηριστεί ως κεντρώο πολυσυλλεκτικό κόμμα.[16]

Γερμανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τόσο η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της Γερμανίας και η Χριστιανική Κοινωνική Ένωση στη Βαυαρία (CDU/CSU) όσο και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) θεωρούνται πολυσυλλεκτικά κόμματα, γνωστά στα γερμανικά ως Volksparteien («λαϊκά κόμματα»).[17]

Ιταλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην Ιταλία, το Κίνημα Πέντε Αστέρων, με επικεφαλής τον κωμικό και ηθοποιό Beppe Grillo, έχει χαρακτηριστεί ως κόμμα διαμαρτυρίας, και μάλιστα «μετα-ιδεολογικό πολυσυλλεκτικό κόμμα» επειδή οι υποστηρικτές του δεν έχουν ενιαίες πολιτικές προτιμήσεις. Η ιδεολογική διαφωνία πάνω σε μείζονα οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα περιορίζεται από το αντισυστημικό αφήγημα.[18]

Πορτογαλία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κεντροαριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) και το κεντροδεξιό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD) έχουν χαρακτηριστεί ως πολυσελλεκτικά.[19]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Die CDU: Das politische Leitbild im Wandel der Zeit. VS Verlag für Sozialwissenschaften. 2008. σελ. 19. ISBN 9783531908373. 
  2. ↑ Die CDU. Repräsentationsgarantien und Defizite einer Volkspartei. Springer Fachmedien. 2017. σελ. 92. ISBN 9783658103903. 
  3. ↑ Internationale vergleichende Parteienforschung (4., überarbeitete und erweiterte έκδοση). Verlag Leske + Budrich GmbH. 2003. σελ. 193. ISBN 978-3-8100-0564-9. 
  4. ↑ Von den Volksparteien zu den Catch-all parties. Otto Kirchheimer revisited. 7: Heimat. Vandenhoeck & Ruprecht. Μάρτιος 2019. σελίδες 106 – 123. 
  5. ↑ «Definition of "big tent" in English». oxforddictionaries.com. Oxford English Dictionary. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2017. 
  6. ↑ Oskar Niedermeyer: Die Analyse von Parteiensystemen. In: ders. (Hg.) Handbuch Parteienforschung. Springer VS, Wiesbaden 2013, S. 83–118, auf S. 105.
  7. ↑ Andreas Ladner: Stabilität und Wandel von Parteien und Parteiensystemen. VS Verlag, Wiesbaden 2004, S. 53–56.
  8. ↑ Hans-Jürgen Puhle, Hans-Ulrich Wehler: Protest, Parteien, Interventionsstaat. Organisierte Politik und Demokratieprobleme im Wandel. Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2015, S. 68–77.
  9. ↑ Bernd Hofmann: Annäherung an die Volkspartei. Eine typologische und parteiensoziologische Studie. VS Verlag, Wiesbaden, 2004, S. 51–55.
  10. ↑ Kirchheimer, Otto (1966). «The transformation of Western European party systems». Party politics. Princeton University Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2021. 
  11. ↑ Andreas Ladner: Stabilität und Wandel von Parteien und Parteiensystemen. VS Verlag, Wiesbaden 2004, S. 53–56.
  12. ↑ Andrea Römmele: Politische Parteien und professionalisierte Wahlkämpfe. In: Dieter Fuchs, Edeltraud Roller, Bernhard Weßels (Hrsg.): Bürger und Demokratie in Ost und West: Studien zur politischen Kultur und zum politischen Prozess. Festschrift für Hans-Dieter Klingemann. Opladen 2002, S. 448–416, hier: S. 455.
  13. ↑ A. Ball, B. Guy Peters (2000). Συγκριτική Πολιτική και Διακυβέρνηση. Παπαζήσης. σελ. 158-159. 
  14. ↑ «Divergent views vital to Howard's broad church». Sydney Morning Herald. 22 March 2005. https://www.smh.com.au/national/divergent-views-vital-to-howards-broad-church-20050322-gdkz67.html. 
  15. ↑ «Can the Liberal Party hold its 'broad church' of liberals and conservatives together?». The Conversation. 10 April 2018. https://theconversation.com/can-the-liberal-party-hold-its-broad-church-of-liberals-and-conservatives-together-93575. 
  16. ↑ Sophie Di Francesco-Mayot (2017). «The French Parti Socialiste (2010–16): from office to crisis». Στο: Rob Manwaring. Why the Left Loses: The Decline of the Centre-Left in Comparative Perspective. Policy Press. σελ. 162. ISBN 978-1-4473-3269-5. 
  17. ↑ Hertner, Isabelle· Sloam, James (2014). «The Europeanisation of the German Party System». Στο: Erol Külahci. Europeanisation and Party Politics: How the EU affects Domestic Actors, Patterns and Systems. ECPR Press. σελ. 35. ISBN 978-1-907301-84-1. 
  18. ↑ Valentina Romei, Five Star Movement: the protest party explained in charts: Direct democracy and rejection of binary politics brings success but stunts maturity, Financial Times (January 10, 2017).
  19. ↑ Lisi, Marco· Freire, André (2014). «The selection of political party leaders in Portugal». Στο: Jean-Benoit Pilet. The Selection of Political Party Leaders in Contemporary Parliamentary Democracies: A Comparative Study. Routledge. σελ. 124. ISBN 978-1-317-92945-1. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πολυσυλλεκτικό_κόμμα&oldid=10364885"