Πάρεση προσωπικού νεύρου
Η πάρεση προσωπικού νεύρου,[1] ή αλλιώς ιδιοπαθής παράλυση του προσωπικού νεύρου, ή παράλυση του Μπελ (Bell)[2] είναι τύπος παράλυσης του προσώπου, που έχει ως αποτέλεσμα την προσωρινή αδυναμία ελέγχου των μυών του προσώπου στην πληγείσα πλευρά. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αδυναμία είναι προσωρινή και βελτιώνεται σημαντικά με την πάροδο λίγων εβδομάδων.[3]
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν από ήπια έως σοβαρά. Μπορεί να περιλαμβάνουν μυϊκές παραμορφώσεις, αδυναμία ή πλήρη απώλεια της ικανότητας να κινείται μία ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, και οι δύο πλευρές του προσώπου. Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν την πτώση των φρυδιών,[4] αλλαγή γεύσης, και πόνο γύρω από το αυτί. Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως πάνω από 48 ώρες. Η παράλυση του Μπελ μπορεί να προκαλέσει αυξημένη ευαισθησία στον ήχο, γνωστή ως υπερακουσία. [5]
Η ονομασία της πάθησης δόθηκε έτσι, με αυτή την ονομασία προς τιμήν του Σκωτσέζου χειρουργού, Τσαρλς Μπελ (1774-1842), ο οποίος υπήρξε ο πρώτος που περιέγραψε λεπτομερώς και αιτιολογικά τη συσχέτιση του νεύρου του προσώπου με αυτή την παθολογική κατάσταση.
Γενικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα αίτια της πάρεσης προσωπικού νεύρου είναι άγνωστα, ενώ μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία.[3] Οι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν τα εξής- διαβήτη, πρόσφατη λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και εγκυμοσύνη.[6] Προκύπτει από δυσλειτουργία του κρανιακού νεύρου VII (το νεύρο του προσώπου).
Πολλοί πιστεύουν ότι αυτό οφείλεται σε ιογενή λοίμωξη που οδηγεί σε πρήξιμο. Άλλες καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν δυσλειτουργία στα προσωπικά νεύρα περιλαμβάνουν τον όγκο στον εγκέφαλο, εγκεφαλικό επεισόδιο, σύνδρομο του Ράμσεϊ Χαντ τύπου 2, σοβαρή μυασθηνία (Gravis) και νόσο του Lyme.[7]
Η κατάσταση συνήθως βελτιώνεται από μόνη της, με τις περισσότερες να επιτυγχάνουν φυσιολογική ή σχεδόν φυσιολογική λειτουργία. Τα κορτικοστεροειδή έχουν βρεθεί να βελτιώνουν τα αποτελέσματα, ενώ τα αντιβιοτικά φάρμακα μπορεί να έχουν μικρό επιπλέον όφελος.[8]
Ο οφθαλμός πρέπει να προστατεύεται από την ξηρότητα με τη χρήση σταγονιδίων. Η χειρουργική επέμβαση γενικά δεν συνιστάται. Συχνά τα σημάδια της βελτίωσης αρχίζουν εντός 14 ημερών, με πλήρη ανάκαμψη εντός έξι μηνών. Σπάνια, μερικοί μπορεί να μην αναρρώσουν πλήρως ή να έχουν επανάληψη των συμπτωμάτων.
Η παράλυση του Μπελ είναι η πιο συχνή αιτία της μονόπλευρης παράλυσης του νεύρου του προσώπου (στο 70% των περιπτώσεων).[7][9] Συμβαίνει σε 1 έως 4 άτομα ανά 10.000 άτομα ετησίως. Περίπου το 1,5% των ανθρώπων επηρεάζεται σε κάποιο σημείο της ζωής τους.[10] Πιο συχνά συμβαίνει σε άτομα ηλικίας 15 έως 60 ετών. Άντρες και γυναίκες επηρεάζονται εξίσου.
Αν και ορίζεται ως μονονευρίτιδα (που περιλαμβάνει μόνο ένα νεύρο), οι πάσχοντες με διάγνωση παράλυσης του Μπελ μπορεί να έχουν νευρολογικά συμπτώματα συμπεριλαμβανομένων των- μυδιάσματος προσώπου, σοβαρών πονοκεφάλων, πόνων στο λαιμό, απώλεια μνήμης, προβλημάτων ισορροπίας, ή/και αίσθηση αδυναμίας, τα οποία είναι ανεξήγητα.[11]
Συμπτώματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παράλυση του Μπελ χαρακτηρίζεται από παράλυσης της μισής πλευράς του προσώπου που εμφανίζεται εντός 72 ωρών.[12] Σε σπάνιες περιπτώσεις (<1%), μπορεί να εμφανιστεί και στις δύο πλευρές με αποτέλεσμα την πλήρη παράλυση του προσώπου.[13][14]
Το προσωπικό νεύρο ελέγχει διάφορες λειτουργίες, όπως την δυνατότητα όρασης με τα μάτια, το να ανοιγοκλείνουν τα μάτια, το να χαμογελά το πρόσωπο, το να φουσκώνει το μέτωπο, το να κινούνται οι ρινικές έξοδοι, και το να ανασηκώνονται τα φρύδια.
Ασθενείς με παράλυση του Μπελ μπορεί να παρουσιάσουν απώλεια της αίσθησης γεύσης στο μπροστινό της γλώσσας, από την πληγείσα πλευρά.[15]
Ορισμένες φορές τα συμπτώματα συγχέονται με αυτά του τυπικού εγκεφαλικού. Αλλά η βασική διαφορά είναι ότι ένα εγκεφαλικό επεισόδιο συνοδεύεται από επιπλέον συμπτώματα, όπως π.χ. την παράλυση των άκρων και την δυσκολία στην ομιλία, ενώ αντίθετα η παράλυση του Μπελ αφορά μόνο το πρόσωπο.
Αίτια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα αίτια της πάθησης της παράλυσης του Μπελ είναι άγνωστα. Οι υψηλοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, διαβήτη, λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και εγκυμοσύνη.[6]
Μερικοί ιοί θεωρούνται ότι δημιουργούν επίμονη (κρυφή) λοίμωξη χωρίς συμπτώματα, π.χ. ο ιός ζωστήρας και ο ιός Epstein-Barr, και οι δύο ερπητογενείς.
Η αναδραίωση μιας υπάρχουσας (νύκτου) ιογενούς λοίμωξης έχει προτεθεί ως αιτία της οξείας παράλυσης του Μπελ. [16] Καθώς το νεύρο του προσώπου φουσκώνει και φλεγμονάται σε αντίδραση στην λοίμωξη, προκαλεί πίεση στο εσωτερικό του καναλιού της φάλωσης, με αποτέλεσμα τον περιορισμό του αίματος και του οξυγόνου στα νευρικά κύτταρα. [17]
Άλλοι ιοί και βακτήρια που έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη της παράλυσης του Μπελ περιλαμβάνουν τον HIV, τη σαρκοειδose και τη νόσο του Λάιμ. Αυτή η νέα ενεργοποίηση μπορεί να προκαλείται από τραύματα, περιβαλλοντικούς παράγοντες και μεταβολικές ή συναισθηματικές διαταραχές. [18]
Θεραπείες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα στεροειδή έχουν αποδειχθεί πάρα πολύ αποτελεσματικά στην βελτίωση και ανάκαμψη από την παράλυση του Μπελ, ενώ τα αντιϊικά φάρμακα δεν έχουν αποτέλεσμα.[12] Σε όσους δεν μπορούν να κλείσουν τα μάτια τους, απαιτούνται μέτρα προστασίας των ματιών.
Η διαχείριση της πάθησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι παρόμοια με αυτή σε μη εγκύους.[6]
Τα κορτικοστεροειδή όπως η πρεδνιζόνη, βελτιώνουν την ανάκαμψη σε 6 μήνες και επομένως συνιστώνται.[19] Η έγκαιρη θεραπεία (μέσα σε 3 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων) είναι απολύτως απαραίτητη για γρήγορο όφελος[20], με πιθανότητα 14% πιο γρήγορης και μεγαλύτερης ανάκαμψης.[21]
Υπάρχει ευρεία συζήτηση στην ιατρική κοινότητα σχετικά με την βέλτιστη στρατηγική δοσολογίας, η οποία γενικά εξαρτάται από τον γιατρό.[22]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Τσίρκας, Φώτης (3 Σεπτεμβρίου 2022). «Πάρεση Προσωπικού Νεύρου». NeuroLife. Ανακτήθηκε στις 7 Ιουνίου 2024.
- ↑ «Παράλυση του Bell: Ποια είναι η ασθένεια που «χτύπησε» την Αντζελίνα Τζολί». ProtoThema. 27 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2024.
- ↑ 3,0 3,1 «Bell's palsy - Symptoms and causes» (στα Αγγλικά). Mayo Clinic. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Bell's Palsy».
- ↑ Neuroscience (5th έκδοση). Sunderland, Massachusetts: Sinauer. 2012. σελ. 283. ISBN 9780878936953.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Bell's facial nerve palsy in pregnancy: a clinical review». Journal of Obstetrics and Gynaecology 37 (4): 409–15. May 2017. doi:. PMID 28141956.
- ↑ 7,0 7,1 «Bell's palsy syndrome: mimics and chameleons». Practical Neurology 16 (6): 439–44. December 2016. doi:. PMID 27034243.
- ↑ «Antiviral treatment for Bell's palsy (idiopathic facial paralysis)». The Cochrane Database of Systematic Reviews (11): CD001869. November 2015. doi:. PMID 26559436. http://discovery.dundee.ac.uk/ws/files/743606/Lockhart_2010.pdf.
- ↑ Primary Care ENT, An Issue of Primary Care: Clinics in Office Practice. Elsevier Health Sciences. 2014. σελ. 138. ISBN 978-0323287173. More than one of
|archivedate=και|archive-date=specified (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:|archive-date=(βοήθεια) - ↑ Atlas of Surgery of the Facial Nerve: An Otolaryngologist's Perspective. Jaypee Brothers Publishers. 2014. σελ. 46. ISBN 978-9350905807. More than one of
|archivedate=και|archive-date=specified (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:|archive-date=(βοήθεια) - ↑ «Annualized incidence and spectrum of illness from an outbreak investigation of Bell's palsy». Neuroepidemiology 21 (5): 255–61. 2002. doi:. PMID 12207155. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-07-13. https://web.archive.org/web/20090713151821/http://content.karger.com/produktedb/produkte.asp?typ=fulltext&file=ned21255.
- ↑ 12,0 12,1 «Clinical practice guideline: Bell's Palsy executive summary». Otolaryngology–Head and Neck Surgery 149 (5): 656–63. November 2013. doi:. PMID 24190889.
- ↑ «Bilateral simultaneous facial nerve palsy». The Journal of Laryngology and Otology 116 (1): 46–48. January 2002. doi:. PMID 11860653. https://archive.org/details/sim_journal-of-laryngology-and-otology_2002-01_116_1/page/46.
- ↑ «Bilateral facial paralysis: case presentation and discussion of differential diagnosis». Journal of General Internal Medicine 21 (7): C7–10. July 2006. doi:. PMID 16808763.
- ↑ Fundamentals of Neurology. Germany: Thieme. 2006. σελίδες 197. ISBN 978-3131364517.
- ↑ «Herpes simplex virus type 1 reactivation and antiviral therapy in patients with acute peripheral facial palsy». Auris, Nasus, Larynx 28 Suppl (Suppl): S13–17. May 2001. doi:. PMID 11683332.
- ↑ «Bell's Palsy Fact Sheet | National Institute of Neurological Disorders and Stroke». www.ninds.nih.gov. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2022.
- ↑ «Clinical data and prognosis in 1521 cases of Bell's palsy». International Congress Series 1240: 641–47. October 2003. doi:.
- ↑ «Corticosteroids for Bell's palsy (idiopathic facial paralysis)». The Cochrane Database of Systematic Reviews 2016 (7): CD001942. July 2016. doi:. PMID 27428352.
- ↑ «Medical and surgical management of facial nerve palsy». Current Opinion in Ophthalmology 20 (6): 440–50. November 2009. doi:. PMID 19696671.
- ↑ «Evidence-based guideline update: steroids and antivirals for Bell palsy: report of the Guideline Development Subcommittee of the American Academy of Neurology». Neurology 79 (22): 2209–13. November 2012. doi:. PMID 23136264.
- ↑ Gupta, Keshav Kumar; Balai, Edward; Tang, Ho Tsun; Ahmed, Abiya Amna; Doshi, Jayesh R. (2023-04-01). «Comparing the Use of High-Dose to Standard-Dose Corticosteroids for the Treatment of Bell's Palsy in Adults-A Systematic Review and Meta-analysis». Otology & Neurotology 44 (4): 310–316. doi:. ISSN 1537-4505. PMID 36706448. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36706448.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πάρεση προσώπου, amna.gr
- Πάρεση προσωπικού νεύρου, eleftherostypos.gr