Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ο λύκος της στέπας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο λύκος της στέπας
Εξώφυλλο της πρωτότυπης Γερμανικής έκδοσης
ΣυγγραφέαςΈρμαν Έσσε
ΤίτλοςDer Steppenwolf
ΓλώσσαΓερμανικά
Ημερομηνία δημιουργίαςΔεκαετία του 1920
Ημερομηνία δημοσίευσης1927
Πολιτιστικό κίνημαexistentialism
ΜορφήΑυτοβιογραφία, Μυθιστόρημα, Υπαρξισμός
Θέμαπροσωπική ταυτότητα
LC ClassOL872945W[1] και OL872773W[2]
LΤ ID2136
ΕπόμενοΝάρκισσος και Χρυσόστομος
Αριθμός Σελίδων237
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο λύκος της στέπας (Γερμανικά: Der Steppenwolf) είναι το δέκατο μυθιστόρημα του Γερμανού-Ελβετού συγγραφέα Έρμαν Έσσε.

Δημοσιεύθηκε αρχικά στη Γερμανία το 1927 και μεταφράστηκε για πρώτη φορά στα αγγλικά το 1929. Συνδυάζοντας αυτοβιογραφικά και ψυχαναλυτικά στοιχεία, το μυθιστόρημα πήρε το όνομά του από τη γερμανική ονομασία για τον λύκο της στέπας. Η ιστορία σε μεγάλο βαθμό αντικατοπτρίζει μια βαθιά κρίση στον πνευματικό κόσμο του Έσσε κατά την δεκαετία του 1920 ενώ απεικονίζει αξιομνημόνευτα τη διττή υπόσταση του πρωταγωνιστή που διχάζεται μεταξύ της ανθρωπότητας και μίας κτηνώδους, σαν του λύκου, επιθετικότητας, εναντίωσης και ματαίωσης.[3][4]

Ο λύκος της στέπας ήταν και είναι πολύ ένα δημοφιλές ανάγνωσμα αν και o Έσσε αργότερα επισήμανε ότι το βιβλίο του ήταν κατά πολύ παρεξηγημένο.[5]

Το 1967 το συγκρότημα Steppenwolf εμπνεύστηκε το όνομά του από το μυθιστόρημα.[6]
Το 1974 το μυθιστόρημα έγινε ταινία με τίτλο Steppenwolf[7]

Η ιστορία και τα παρασκήνια της δημοσίευσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1924 ο Έρμαν Έσσε νυμφεύτηκε την τραγουδίστρια Ρουθ Βένγκερ. Μετά από αρκετές εβδομάδες ωστόσο έφυγε από τη Βασιλεία και επέστρεψε κοντά στο τέλος του έτους. Τότε ενοικίασε ένα ξεχωριστό διαμέρισμα, όπου απομονώθηκε. Κατόπιν ενός σύντομου ταξιδιού στη Γερμανία με τη Βένγκερ, ο Έσσε σταμάτησε να τη βλέπει σχεδόν εντελώς. Η προκύπτουσα αίσθηση απομόνωσης και αδυναμίας για σύναψη μακροχρόνιων επαφών με τον έξω κόσμο τον οδήγησε σε αυξανόμενη απελπισία και του επανέφερε τις σκέψεις αυτοκτονίας.

Ο Έσσε ξεκίνησε να γράφει τον Λύκο της Στέπας στη Βασιλεία και ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα του στη Ζυρίχη.[8]Το 1926 δημοσίευσε έναν πρόδρομο για το βιβλίο, μια συλλογή ποιημάτων με τίτλο Η Κρίση: Από το Ημερολόγιο του Έρμαν Έσσε. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε το 1927. Η πρώτη αγγλική έκδοση κυκλοφόρησε το 1929 από τον Μάρτιν Σέκερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, και από την Εταιρεία του Χένρι Κολτ στις Ηνωμένες Πολιτείες, μετάφρασης του Μπάσιλ Κράιτον.

Ο Χάρι Χάλερ είναι ένας παράξενος και μοναχικός μεσήλικας άντρας που ζει για κάποιο χρονικό διάστημα σε μια πανσιόν ως οικότροφος από την οποία και χάνεται ξαφνικά μια μέρα χωρίς να εξηγήσει τίποτα σε κανέναν και χωρίς να γίνει γνωστός ο προορισμός του. Το μόνο που αφήνει πίσω του είναι κάτι χειρόγραφα - σημειώσεις για τον εαυτό του, τη ζωή του, τις σκέψεις του, - αφιερωμένα στον άνθρωπο που του έκανε παρέα για όσο καιρό έμεινε στην πόλη (το όνομα της οποίας δεν αναφέρεται ποτέ), τον ανιψιό της σπιτονοικοκυράς του, με την παρατήρηση ότι μπορούσε να τα κάνει ό,τι ήθελε. Εκείνος τότε, βρίσκοντας το υλικό, ενδιαφέρον, πρόσθεσε έναν πρόλογο -που είναι και η αρχή του βιβλίου - με τις εντυπώσεις του από αυτόν τον άνθρωπο, τον Λύκο της στέπας, όπως τον ονομάζει, και το εξέδωσε με τον τίτλο «Γραπτά του Χάρι Χάλερ (για τρελούς μόνο)».[9]

Στο βιβλίο ξετυλίγεται η ζωή του μοναχικού ανθρώπου που κυριευμένος από σκέψεις για την αδυναμία του να προσαρμοστεί στον κόσμο των καθημερινών, κανονικών ανθρώπων ιδιαίτερα στην ανέμελη μεσοαστική κοινωνία, έρχεται αντιμέτωπος με το ενδεχόμενο της αυτοκτονίας ως έσχατη λύση.
Στις άσκοπες περιπλανήσεις του στην πόλη συναντά ένα άτομο που διαφημίζοντας ένα μαγικό θέατρο, του δίνει ένα μικρό βιβλίο, την Πραγματεία επί των Λύκων της Στέπας. Αυτή η διατριβή, καθώς την διαβάζει ο Χάρι αισθάνεται ότι απευθύνεται ονομαστικά σε αυτόν και ότι τον περιγράφει με απόλυτη ακρίβεια. Πρόκειται για τον εσωτερικό διάλογο ενός ανθρώπου που πιστεύει ότι έχει δύο φύσεις: μία υψηλή, την πνευματική φύση του ανθρώπου, και μία υποδεέστερη και κτηνώδη, έναν «λύκο της στέπας». Αυτός ο άνθρωπος είναι μπλεγμένος σε έναν ανεπίλυτο αγώνα, ποτέ ικανοποιημένος από μία μοναδική φύση εφόσον δεν του επιτρέπει να δει πέρα από αυτήν την αυτοδημιούργητη επινόηση. Το φυλλάδιο δίνει μια εξήγηση για την πολύπλευρη και απροσδιόριστη υπόσταση τής κάθε ανθρώπινης ψυχής, αλλά ο Χάρι αδυνατεί ή είναι απρόθυμος να το αναγνωρίσει.

Κατά σύμπτωση, ο Χάρι συναντά τον άνθρωπο που του έδωσε το βιβλίο, καθώς αυτός παρευρίσκεται σε μια κηδεία. Ζητά να μάθει για το μαγικό θέατρο αλλά ο άνθρωπος του απαντά ότι «Δεν είναι για όλους». Όταν ο Χάρι πιέζει για περαιτέρω πληροφορίες, ο άνθρωπος τού συνιστά να επισκεφτεί ένα τοπικό κέντρο χορού και διασκεδάσεων, απογοητεύοντάς τον.

Όταν επιστρέφει από την κηδεία, ο Χάρι συναντά έναν πρώην ακαδημαϊκό φίλο με τον οποίο είχε συζητήσει πολλάκις για την μυθολογία της Ανατολής και που προσκαλεί τον Χάρι στο σπίτι του. Εκεί ο Χάρι αηδιάζει από την εθνικιστική νοοτροπία του φίλου του, ο οποίος ακούσια κατακρίνει μια στήλη γραμμένη από τον Χάρι. Με τη σειρά του ο Χάρι προσβάλλει τον άνθρωπο και τη γυναίκα του κριτικάροντας μία προτομή του Γκαίτε της συζύγου του, την οποία χαρακτηρίζει ως βαθιά συναισθηματική και προσβλητική για την αληθινή λαμπρότητα του Γκαίτε. Αυτό το επεισόδιο επιβεβαιώνει στον Χάρι ότι είναι, και θα είναι πάντα, ένας ξένος για την κοινωνία του.

Προσπαθώντας να αναβάλει την επιστροφή στο σπίτι του, όπου φοβάται ότι μόνο σκέψεις αυτοκτονίας θα τον περιμένουν, ο Χάρι περιπλανάται άσκοπα γύρω από την πόλη για το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας, όταν τελικά σταματά για να ξεκουραστεί στο κέντρο χορού που τον έστειλε ο άνθρωπος νωρίτερα. Συναντά μια νεαρή γυναίκα, την Ερμίνα, που γρήγορα αντιλαμβάνεται την απελπισία του. Μιλάνε πολύ και η Ερμίνα εκ περιτροπής χλευάζει την αυτολύπηση του Χάρι και ενδίδει στις εξηγήσεις του σχετικά με τις απόψεις του για τη ζωή προς μεγάλη ανακούφισή του. Η Ερμίνα υπόσχεται ότι θα ξανασυναντηθούν δίνοντας στον Χάρι ένα λόγο για να ζήσει (ή τουλάχιστον μία σημαντική δικαιολογία για να συνεχίσει τη ζωή) τον οποίο ενστερνίζεται ενθουσιωδώς.

Κατά τις επόμενες εβδομάδες, η Ερμίνα παρουσιάζει στον Χάρι τους τρόπους διασκέδασης της «μπουρζουά» μεσοαστικής κοινωνίας. Τον διδάσκει να χορεύει, να κάνει περιστασιακή χρήση ναρκωτικών, του βρίσκει μία ερωμένη (τη Μαρία) και, το πιο σημαντικό, τον αναγκάζει να τα αποδεχτεί όλα αυτά ως νόμιμες και πολύτιμες πτυχές μίας πλήρους ζωής.

Η Ερμίνα επίσης συστήνει τον Χάρι σε έναν μυστηριώδη σαξοφωνίστα με το όνομα Πάμπλο, ο οποίος φαίνεται πως είναι το αντίθετο αυτού που ο Χάρι θα θεωρούσε ως έναν σοβαρό, σκεπτόμενο άντρα. Κατόπιν ενός κυριλέδικου χορού μεταμφιεσμένων, ο Πάμπλο πηγαίνει τον Χάρι στο μεταφορικό «μαγικό θέατρο», όπου οι ανησυχίες και έννοιες που μάστιζαν την ψυχή του διαλύονται καθώς αυτός αλληλεπιδρά με το αιθέριο και το φανταστικό. Το Μαγικό Θέατρο είναι ένα μέρος όπου βιώνει τις φαντασιώσεις που ζουν στο μυαλό του. Το Θέατρο περιγράφεται ως ένας μακρύς διάδρομος σε σχήμα πετάλου με έναν καθρέφτη στη μια πλευρά και έναν μεγάλο αριθμό από πόρτες στην άλλη. Ο Χάρι μπαίνει σε πέντε από αυτές τις πόρτες με ταμπέλες, εκ των οποίων έκαστη συμβολίζει ένα κλάσμα της ζωής του. [10]

  1. archive.org/details/steppenwolf00hess_0. Ανακτήθηκε στις 9  Μαρτίου 2019.
  2. «Steppenwolf by Hermann Hesse | Open Library». Ανακτήθηκε στις 9  Αυγούστου 2023.
  3. Poplawski, σελ. 176
  4. Λυκου, Χρυσα. «Διαβα.Ζουμε | "O λύκος της στέπας", του Έρμαν Έσσε». Provocateur (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2019. 
  5. Έσσε, σελ. 7
  6. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2021. 
  7. https://www.imdb.com/title/tt0072206/
  8. Decker, Gunnar (5 Νοεμβρίου 2018). Hesse: The Wanderer and His Shadow. Harvard University Press. ISBN 9780674737884. 
  9. Ο πρόλογος του εκδότη των χειρογράφων https://minoas.gr/PDF/31204_Preview.pdf
  10. https://www.sparknotes.com/lit/steppenwolf/summary/
  • Cornils, Ingo and Osman Durrani. 2005. Hermann Hesse Today. University of London Institute of Germanic Studies. (ISBN 90-420-1606-X).
  • Freedman, Ralph. 1978. Hermann Hesse: Pilgrim of Crisis: A Biography. New York: Pantheon Books. (ISBN 0-394-41981-2). OCLC 4076225.
  • Halkin, Ariela. 1995. The Enemy Reviewed: German Popular Literature Through British Eyes Between the Two World Wars. Greenwood Publishing Group. (ISBN 0-275-95101-4).
  • Mileck, Joseph. 1981. Hermann Hesse: Life and Art. University of California Press. (ISBN 0-520-04152-6).
  • Poplawski, Paul. 2003. Encyclopedia of Literary Modernism. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group. (ISBN 978-0-313-01657-8).
  • Hesse, Herman. 1963. Steppenwolf. 19th edition. New York: Henry Holt and Company. ASIN: B0016RPX3K
  • Ziolkowski, Theodore. 1969. Foreword of The Glass Bead Game. New York: Henry Holt and Company. (ISBN 0-8050-1246-X).
  • Malik, Hassan M. 2014. Steppenwolf: Genius of Suffering. Amazon Digital Services. ASIN: B00IMTX0O4

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]