Ο Δρομέας

Ο Δρομέας
Είδος	γλυπτό
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°58′36″N 23°44′58″E
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Αθηναίων
Τοποθεσία	Πλατεία Ομονοίας και Πλατεία Μεγάλης του Γένους Σχολής
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	1988
Υλικά	γυαλί
Δημιουργός	Κώστας Βαρώτσος
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

«Ο Δρομέας» είναι γλυπτό του Κώστα Βαρώτσου, το οποίο βρίσκεται απέναντι από το ξενοδοχείο Χίλτον στην Αθήνα. Κατασκευασμένο από γυαλί και με σιδερένιο σκελετό, φιλοτεχνήθηκε αρχικά τον Αύγουστο του 1988 στην πλατεία Ομονοίας, στην κορυφή του πυραμιδωτού συντριβανιού που υπήρχε τότε. Το γλυπτό δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής δράσης «Δρώμενα» που οργάνωνε ο δήμος Αθηναίων επί δημαρχίας Μιλτιάδη Έβερτ, με πρωτοβουλία του αντιδημάρχου Θεμάτων Πολιτισμού Σταύρου Ξαρχάκου.

Αρχικά προοριζόταν να μείνει στο σημείο για ένα μόνο μήνα -όσο δηλαδή διαρκούν τα «Δρώμενα»- αλλά λόγω της μεγάλης εντύπωσης που προκάλεσε αποφασίστηκε, με παρότρυνση και της Μελίνας Μερκούρη, να παραμείνει στο σημείο. Λόγω του επιβλητικού ύψους του, το οποίο αγγίζει τα 8 μέτρα αλλά και του μοντέρνου για την εποχή χαρακτήρα του, αντιμετωπίσε το πρώτο καιρό τη δυσαρέσκεια αρκετών Αθηναίων, αλλά ταυτόχρονα πολλοί το υποδέχτηκαν θετικά. Ο δε καλλιτέχνης δέχτηκε σφοδρή κριτική από τον ελληνικό καλλιτεχνικό χώρο με ορισμένους να τον ταυτίζουν πολιτικά τόσο με τον Έβερτ όσο και με τη Δεξιά ευρύτερα, χαρακτηρίζοντάς τον ακόμα και φασίστα.

Η αρχική του ονομασία ήταν Ξένος, ένας περαστικός δηλαδή του σύγχρονου αστικού τοπίου που έρχεται και φεύγει γοργά σχεδόν σαν φάντασμα. Πηγή έμπνευσης του Βαρώτσου για το γλυπτό ήταν οι χιλιάδες άνθρωποι που έρχονται και φεύγουν από την πλατεία Ομονοίας, ενώ στην κατασκευή ακολούθησε την ίδια τεχνική με την οποία είχε φιλοτεχνήσει το έργο «Ποιητής» στη Λευκωσία το 1983. Παρόλα αυτά, το έργο τελικά έμελλε να μείνει γνωστό ως ο "Δρομέας", καθώς έτσι το ερμήνευσαν βλέποντάς το οι περισσότεροι Αθηναίοι. Λόγω των εργασιών για την κατασκευή του σταθμού του μετρό το άγαλμα καταστράφηκε το 1993 και δημιουργήθηκε εκ νέου τον Μάιο του 1994 στην πλατεία Μεγάλης του Γένους Σχολής απέναντι από το Χίλτον, στη συμβολή δηλαδή της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας με τη Λεωφόρο Βασιλέως Κωνσταντίνου, όπου βρίσκεται μέχρι και σήμερα.

Τον Μάρτιο του 2019 στο πλαίσιο της συμφωνίας των Πρεσπών, η υπουργός Πολιτισμού Μυρσίνη Ζορμπά πρότεινε στον καλλιτέχνη να μεταφερθεί το έργο στα Σκόπια και να μπει στη θέση του ένα άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τα Σκόπια. Ο Βαρώτσος, ο οποίος κατέχει τα πνευματικά δικαιώματα του γλυπτού, απέρριψε την πρόταση και ο Δρομέας παρέμεινε στην Αθήνα.