Ο Άγιος Πέτρος (αγιογραφία)
Ο Άγιος Πέτρος βρίσκεται στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, στο Σινά. Είναι εγκαυστική εικόνα[1] με διαστάσεις 92,8 cm ύψ. X 53,1 cm πλ. και θεωρείται έργο του 6ου αιώνα.
Τα χαρακτηριστικά της προσωπογραφίας επαναλαμβάνουν τον ήδη διαμορφωμένο παραδοσιακό τύπο της απεικόνισης του απ. Πέτρου με το χαμηλό μέτωπο, τα πυκνά και κοντά μαλλιά και κοντό γένι. Παρά τη φαινομενική μετωπικότητα της κεφαλής διακρίνεται ελαφριά στροφή του σώματος[2] Κρατά στο δεξί του χέρι τις κλείδες και στο αριστερό μακρύ σταυροφόρο σκήπτρο. Στη διαμόρφωση του προσώπου και των ματιών διακρίνονται οι καταβολές της ελληνιστικής τέχνης, και την ίδια στιγμή οι αφαιρετικές τάσεις που υποδεικνύουν την πνευματικότητα της μορφής.
Στο άνω τμήμα της εικόνας διακρίνονται τρία μετάλλια που περικλείουν τον Χριστό, την Παναγία και ένα νεαρό αγένειο πρόσωπο, πιθανώς τον Μωυσή ή τον Ιωάννη τον Ευαγγελιστή. Το φόντο της εικόνας καλύπτει τοίχος που καμπυλώνεται σε αψίδα.
Μετάβαση - ρεύματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η εικόνα θεωρείται ότι προέρχεται από εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης[3], όπου η κλασική παράδοση καλλιεργείται περισσότερο από κάθε άλλο κέντρο της εποχής και όπου παράλληλα μαρτυρείται και το ρεύμα της εκφραστικής τέχνης ή οι τεχνοτροπίες που συνδυάζονται στην εικόνα. Η αφαιρετική τάση και το καλλιτεχνικό ρεύμα της πρωτοβυζαντινής περιόδου είναι έννοιες στενά συνδεδεμένες και πιθανώς αποτελούν τη βάση για οποιαδήποτε προσπάθεια ερμηνείας της συνολικής βυζαντινής παραγωγής[4]
Παραπομπές - σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Τεχνική, σύμφωνα με την οποία οι χρωστικές ουσίες αναμιγνύονται με κερί ή κερί και ρητίνη και εφαρμόζονται με πυρωμένο σίδερο ή άλλο μέσο. Η τεχνική χρονολογείται περίπου από τον 2ο π.Χ. αιώνα στην Αίγυπτο αλλά χρησιμοποιήθηκε επίσης στη Ρώμη, την Ελλάδα και άλλες χώρες. Είναι ευρέως διαδεδομένη τεχνική στη βυζαντινή τέχνη, περίπου ως την περίοδο της Εικονομαχίας. Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος περιγράφει την τεχνική, σύμφωνα με την οποία η χρωστική ουσία απλωνόταν στο ξύλο ή τον τοίχο με πυρωμένο σίδερο. Η τεχνική χρησιμοποιήθηκε και στη βυζαντινή τέχνη, επιβίωσε και εμφανίστηκε πάλι κατά τον 19ο και 20ο αιώνα με καλλιτέχνες όπως ο Ντιέγκο Ριβέρα (Diego Rivera), ο Καρλ Ζέρμπε (Karl Zerbe) κ.ά. Βλ. επίσης Πανσελήνου Ν., 2002, 103.
- ↑ Η ελαφρά αυτή στροφή προς τα αριστερά διαφοροποιεί τα επίπεδα της κεφαλής από τα επίπεδα του σώματος, κάτι που συμβαίνει και με τα πορτραίτα Φαγιούμ.
- ↑ Αλμπάνη Τζ. 1999, 39.
- ↑ Αλμπάνη Τζ. 1999, 13,21.
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αλμπάνη Τζ. 1999, Ελληνικές Εικαστικές Τέχνες: Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη, ΕΑΠ, Πάτρα.
- Πανσελήνου Ν., 2002, Βυζαντινή Ζωγραφική, Η Βυζαντινή Κοινωνία και οι Εικόνες της, Καστανιώτης, Αθήνα.