Νιλάς

Νιλάς στον Κόλπο του Μπάφφιν.

Με τη διεθνή ονομασία νιλάς (Nilas) χαρακτηρίζεται ο διαφανής και στιλπνός, υπό μορφή υαλοπίνακα, πάγος που σχηματίζεται στην επιφάνεια της θάλασσας των πολικών περιοχών. Η ονομασία αυτή προέρχεται εκ της ρωσικής γλώσσας που χρησιμοποιούσαν οι Πομόροι, κάτοικοι των βορείων ακτών της Ρωσίας. Σήμερα έχει καθιερωθεί ως διεθνής όρος στη Ναυτιλία και την Ωκεανογραφία.

Ο, ή η, Νιλάς δημιουργείται σε συνθήκες απόλυτης νηνεμίας μετά από δριμύ ψύχος όπου τα επιφανειακά μόρια της θάλασσας μεταβάλλονται σε παγοκρύσταλλοι και ενωμένοι συνεχίζοντας να παγώνουν μαζί σχηματίζουν ένα συνεχές λεπτό επίπεδο φύλλο πάγου, που μοιάζει με υαλοπίνακα, ιδιαίτερα διαφανές. Υπό τη μορφή αυτή και συνεχιζόμενης της αυξητικής διαδικασίας της ψύξης, αρχίζει να μεγαλώνει το πάχος σε μερικά εκατοστά, όπου ανάλογα της περιεκτικότητας σε άλατα λαμβάνει διάφορη διαύγεια και αποχρώσεις μεταξύ του λευκού και του γκρι. Αυτή η όλη διαδικασία αποτελεί και την αρχή της δημιουργίας του πάγου στη θάλασσα.

Η διέλευση πλοίου από περιοχή νιλάς παρουσιάζει μια εξαιρετική εμπειρία όπου φαίνεται σαν να διαπλέει ανάμεσα σε ανορθωμένες πλατιές λεπίδες που μετά τη θραύση τους ανασηκώνονται, απειλώντας με συνεχείς κρότους να γδάρουν τα πλευρά του εισβολέα.
Όπως και να έχει όμως η θεαματικότητα αυτή, τα πλοία σε τέτοια περίπτωση θα πρέπει να μειώσουν ταχύτητα και να ενημερωθούν σχετικά για την περιοχή από τον πλησιέστερο πλοηγικό ή μετεωρολογικό σταθμό για τη συνέχιση της πορείας τους ή αλλαγή της, με δεδομένο ότι η παρουσία νιλάς μπορεί να είναι περιορισμένη, ή και να αποτελεί την αρχή κλειστής παγωμένης θαλάσσιας περιοχής.

Έχει παρατηρηθεί κάτοικοι της πολικής ζώνης να χρησιμοποιούν τεμάχια νιλάς αντί τζάμια στα παράθυρα των παγοκαλύβων τους.

Πηγές

• Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια" τομ. Γ΄ (συμπλήρωμα), σελ. 830.