Μετάβαση στο περιεχόμενο

Νίκος Κτενάς

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Νίκος Κτενάς
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Νίκος Κτενάς (Ελληνικά)
Γέννηση1960[1]
Πειραιάς[1]
Θάνατος13  Ιουλίου 2022[1]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Κορνέλ[1]
Ιδιότητααρχιτέκτονας[1]
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος

Ο Nίκος Κτενάς γεννήθηκε στον Πειραιά το 1960 και σπούδασε στην Cooper Union, NY, στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης, στο Queens College, Queens, New York, στο Syracuse University, Syracuse, New York, στο AIFS/ University of London, London και στο Πανεπιστήμιο Κορνέλ της Νέας Υόρκης, από όπου και αποφοίτησε με το πτυχίο της αρχιτεκτονικής το 1983.

Δίδαξε στην Ecole Polytechnique Federale de Lausanne-EPFL με τον Λουίτζι Σνότσι, την περίοδο 1984-92. Διατηρεί γραφείο στο Λουγκάνο της Ελβετίας από το 1987 και στην Αθήνα από το 1993.

Το 1992 του έγινε η πρόταση για θέση "εξωτερικού κριτή" για το Bachelor of Architecture Thesis projects στο Πανεπιστήμιο της Γκρενόμπλ, στη Γαλλία, το 2001 στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής του Πολυτεχνείου της Πάτρας, από το 2003 στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και από το 2005 στην Ecole Superieure D’Architecture de Paris Belleville, στο Παρίσι. Διετέλεσε καθηγητής από το έτος 2005 έως και το 2007 στην Accademia di Architettura, Univercittà della Svizzera Italiana στο Mendrisio της Ελβετίας. Διδάσκει επίσης και στο μεταπτυχιακό τμήμα της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Βόλου. Πήρε το πρώτο Βραβείο στο Europan 2 στην Speyer στη Γερμανία το 1991, αλλά και διάφορα ακόμη βραβεία σε Ευρωπαϊκούς Αρχιτεκτονικούς Διαγωνισμούς. Συμμετείχε στην έκθεση Landscapes of Modernisation - Greek Architecture in the 60s and 90s στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας, καθώς επίσης και στην 7η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2000 με μόνιμο έκθεμα στο Ελληνικό Περίπτερο.

Υπήρξε υποψήφιος για το Βραβείο Mies van der Rohe το 2001 και το 2003. Το 2008 το ΕΙΑ - Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής του απένειμε το ειδικό Βραβείο Αρχιτεκτονικής για το σύνολο του έργου του.

Η αρχιτεκτονική του Νίκου Κτενά χαρακτηρίζεται από κτίρια-πρίσματα από γυμνό σκυρόδεμα, ενίοτε συνδυασμένο με το μέταλλο και το ξύλο, αξιοποιώντας έτσι στο έπακρο τις αντιθέσεις του "κρύου" μετάλλου και του "ζεστού" ξύλου. Το κέλυφος των κτιρίων του από ανεπίχριστο σκυρόδεμα αναιρεί την έννοια του σκελετού και έρχεται σε αντίθεση με το ζεστό εσωτερικό τους, δημιουργώντας έναν διάλογο μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, εξωτερικού και εσωτερικού, άχρωμου και χρωματιστού, ανόργανου και οργανικού, πόλης και οικογένειας. Η αρχιτεκτονική του, βαθιά συνδεδεμένη με το έργο του Le Corbusier και τους αρχιτέκτονες του Ticino, δίπλα στους οποίους μαθήτευσε, είναι μια γεωμετρία σύνθετη που διέπεται από αρμονικές χαράξεις και χρυσές τομές, επιδιώκοντας να ορίσει το κενό και το πλήρες στους ουσιαστικούς και απέριττους όγκους που προτείνει.

Γαλουχημένος με την "τοπογραφική" διδασκαλία του, έχει χαρακτηριστεί από τον Snozzi ως μια "υπόσχεση της Ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής". Μέσα από πρωτογενή στοιχεία, ο Νίκος Κτενάς εκφράζει και αναπαράγει θεμελιώδεις αρχές μιας κλασικής αρχιτεκτονικής με αναφορές σε διεθνή πρότυπα και ταυτόχρονα γνώρισμα της δωρικής μας καταγωγής, ανταποκρινόμενη συγχρόνως στο τοπίο "..από το οποίο προκύπτει και με το οποίο παραμένει πάντα δεμένο"(Kenneth Frampton), το περιεχόμενου, τη διαχρονικότητα του μοντερνισμού και τις απαιτήσεις του σύγχρονου κόσμου.

Αξίες όπως η μετριοπάθεια και η απλότητα, η έμφαση στη λεπτομέρεια και το αυθόρμητο, η λιτότητα των υλικών, η καθαρότητα των όγκων και της άρθρωσής τους και η διαύγεια της εσωτερικής διάρθρωσης των χώρων είναι χαρακτηριστικές της δουλειάς του. Φανερώνουν την σκέψη του, το πλούσιο υπόβαθρό του, την ανεξάντλητη δημιουργικότητα του, την πίστη του και την αγάπη του για την αρχιτεκτονική, καθώς και μια ατέρμονη διαδικασία παιδείας που προκύπτει από το γεγονός ότι ο Νίκος Κτενάς ως ένας σύγχρονος μετανάστης, ζει και κινείται μεταξύ Ελβετίας και Ελλάδας , διδάσκει και διδάσκεται, όπως και ο ίδιος έχει πει για την συμβολή που έχει στο έργο του η ευκαιρία να διδάσκει στην Accademia di Architettura στο Mendisio της Ελβετίας. Διασχίζει το παρόν μεταφέροντας, διατηρώντας και αναδομώντας την κλασική παράδοση, εμπλουτισμένη νοητικά και πολιτισμικά.

1984 Le Nouveau Cartier du Manoir (διαγωνισμός, δ' βραβείο), Martigny (1)
1984 Κατοικίες Kalkbreite (94 διαμερίσματα), Kalkbreite, Ζυρίχη (2)
1984 Κατοικίες Tribschen (144 διαμερίσματα), Tribschen, Luzern (2)
1986 Συγκρότημα κατοικιών στο Soregno (32 κατοικίες), Soregno, Lugano (3)
1987 Chiasso Sistemazione di due Comparti, (διαγωνισμός, α' βραβείο), Chiasso (3)
1987 Πολυκατοικία στην Pregassona (16 διαμερίσματα), Lugano (3)
1987 Πολυκατοικία στο Viganello (28 διαμερίσματα), Lugano (3)
1987 "World trade center Lugano", Agno (3)
1987 Residencia Costa (τρεις επαύλεις), Los Ceibos, Guayaquil, Ισημερινός
1988 Πολυκατοικία στο Chiasso (36 διαμερίσματα και δημόσιος χώρος) (3)
1988 Τέσσερις κατοικίες στο Guayaquil, Ισημερινός
1989 Ανακατασκευή διαμερίσματος στο Chiavari, Ιταλία
1989 Πολυκατοικία στο Morbio Inferiore (116 διαμερίσματα) (3)
1989 Ανακατασκευή προξενείου του Καναδά, Guayaquil, Ισημερινός
1990 Μουσείο Ακρόπολης (διεθνής διαγωνισμός), Αθήνα
1990 Κτίριο δύο κατοικιών, Gentilino-Lugano
1990 Διαγωνισμός "EUROPAN II" (βραβείο), Speyer, Γερμανία (4)
1991 Ανακαίνιση κατοικίας, Ροδόπολη, Αθήνα
1991 Κτίριο πολλαπλών χρήσεων, Morbio Inferiore (5)
1991 "COOP" κτιριακό συγκρότημα εμπορικών καταστημάτων και κατοικιών, Muggio, Valle di Muggio (5)
1992 Συγκρότημα "Eden Mare" (ανακαίνιση διαμερίσματος), Παλαιό Φάληρο, Αθήνα
1992 Πολυκατοικία Sedime "Ex Stazione" (διαγωνισμός), Soazza
1992 Batiment Commercial et Residential "Rue de Lyon" (διαγωνισμός), Γενεύη (4)
1992 Κτίριο γραφείων με εκθεσιακό χώρο, Περιστέρι, Αθήνα
1992 Ανακαίνιση κτιρίου γραφείων, Βοτανικός, Αθήνα
1992 Νέο Τεχνικό Επιμελητήριο Βορείου Ελλάδας, (διαγωνισμός), Θεσσαλονίκη (6)
1993 Κτίριο πολλαπλών λειτουργιών, Βοτανικός, Αθήνα
1993 Χώρος έκθεσης και συντήρησης αυτοκινήτων, Μαρούσι, Αθήνα
1993 Κτίριο δύο κατοικιών στην οδό Βυζαντίου, Παπάγου, Αθήνα
1993 Housing Competition "EUROPAN III" Koblenz, Γερμανία
1993 Opel, εκθεσιακός χώρος και γραφεία, Μοσχάτο, Πειραιάς
1994 Κατοικίες, Κατάκολον, Ηλεία
1994 Επτά εξοχικές κατοικίες, Μαραθόκαμπος, Σάμος
1994 Διαγωνισμός "Via Alla Chiesa" Lugano (5)
1994 Ουρολογικό Κέντρο (ανακαίνιση γραφείων), Χαλάνδρι, Αθήνα
1994 Ξενοδοχείο "San Michele", Sagno (5)
1994 Μετατροπή διαμερίσματος σε εκθεσιακό χώρο, Κολωνάκι, Αθήνα
1994 Μέγαρο Κουντούρη, Τουρκοβούνια, Αθήνα
1994 Διαγωνισμός Atmeeausbildungszentrum Luzern (7)
1994 Κατοικία (μετατροπή/προσθήκη), Νέα Φιλοθέη, Αθήνα
1994 Δύο εξοχικές κατοικίες, Λίμνη Βουλιαγμένης, Κορινθία
1994 Κατοικία διακοπών στον Μαραθόκαμπο Σάμου
1995 Κτίριο γραφείων, Νέα Σμύρνη, Αθήνα
1995 Κατοικία διακοπών στο Διμηνιό, Κορινθία
1996 Διαγωνισμός Sistemazione Urbanistica de Architettonica di Spazi e Construzione, Nucleo di Canobbio (β' βραβείο), Canobbio
1996 Διαγωνισμός di Pianificazione Urbanistica della zona Seghezonne (α' βραβείο) , Giubiasco
1996 Διαγωνισμός per la Creazione di Nuove Attrezature Pubblicheta San Bernardino, Engadina (τελική φάση, δ' βραβείο)
1996 Ανακαίνιση θεάτρου Kursaal, Lugano
1997 Πολυκατοικία Νέο Ψυχικό, Αθήνα
1997 Κατοικία (ανακαίνιση), Εκάλη, Αθήνα
1998 Συγκρότημα τριών κατοικιών στην οδό Θέτιδος, Εκάλη, Αθήνα
1998 Αμαξοστάσιο λεωφορείων ΟΣΕ, (διαγωνισμός), Ασπρόπυργος, Αττική
1998 Διαμόρφωση τριών πεζοδρόμων, (διαγωνισμός), Αγ. Παρασκευή, Αθήνα
1998 Ξενώνας φιλοξενίας, (διαγωνισμός), Εξάρχεια, Αθήνα
1998 Κέντρο υποδοχής και υποστήριξης, (διαγωνισμός), Άγιος Σώστης, Αθήνα
1998 Κέντρο υποδοχής και ξενώνας φιλοξενίας (διαγωνισμός), Ίλιον Αττικής
1998 ΔΕΗ - Asea Brown Boveri SA, οκτώ υπαίθριοι υποσταθμοί μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος Μ/Τ
1998 Διαγωνισμός Universita della Svizzera Italiana, Lugano
1998 Κτίριο γραφείων και χώρος συναρμολόγησης (τεχνικός σύμβουλος, διαμόρφωση εσωτερικών χώρων), Μεταμόρφωση Αττικής (8)
1999 Τρεις κατοικίες, Φιλοθέη, Αθήνα
1999 Κατοικία διακοπών στην Άνδρο
1999 Διαγωνισμός για τη διαμόρφωση παραλίμνιου μετώπου στην Ascona, Ελβετία
2000 Κτίριο δύο κατοικιών, Νέα Κηφισιά, Αθήνα
2000 Κτίριο δύο κατοικιών στη λεωφόρο Κύπρου, Παπάγου, Αθήνα
2000 Διαγωνισμός, γυμνάσιο στη Belinzona, Ελβετία
2000 Οικογενειακό κοιμητήριο και παρεκκλήσι, Guayaquil, Ισημερινός
2001 Κτίριο γραφείων και αποθηκών, Θέρμη Θεσσαλονίκης
2001 Διαγωνισμός διαμόρφωσης παραλίμνιου μετώπου, Lugano
2001 Διαγωνισμός μεταποίησης κτιρίου "Palace", Lugano
2001 Κατοικία, Ψυχικό, Αθήνα
2001 Δύο κατοικίες, Σπάτα Αθήνας
2002 Διαμόρφωση γραφείων κτιρίου κεντρικών αποθηκών, Οινόφυτα Βοιωτίας
2002 Διαγωνισμός Scuola Infantile di Comano
2002 Συγκρότημα γραφείων και αποθηκών, Οινόφυτα Βοιωτίας
2002 Κτίριο κεντρικών αποθηκών, Βουκουρέστι, Ρουμανία
2003 Ξενοδοχείο, ανακαίνιση, Χαλκίδα, Εύβοια
2004 Κατοικία διακοπών στη Συκάμινο, Ωρωπός

(1) G. Agazzi, U. Brunoni, E. Prati
(2) T. Zanoni
(3) F. Muttoni, E. Ostinelli
(4) P.A. Croset, C. Rovetta Croset
(5) C. Rizzi
(6) Κ. Διακομίδου, Ν. Χαρίτος
(7) M. Cereghetti
(8) ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ - Α. Τομπάζης

1999 Τοπία εκμοντερνισμού, ΝΑΙ, Ρότερνταμ
2000 Less Aesthetics More Ethics, 7η Διεθνής Biennale αρχιτεκτονικής, Βενετία
2000 Architecture of the European Capitals, Pavillion de l' Arsenal, Παρίσι
2002 Dialoghi Mediterranei, Archivio Cattaneo, Cernobio, Ιταλία
2003 Athens-scape, The 2004 Olympics and the Metabolism of the City, RIBA Gallery, Λονδίνο

1996 "Progetti Recenti", Universita della Svizzera Italiana, Accademia di Architettura, Mendrisio, Ελβετία
2000 "Il Mare e la Citta", Universita di Palermo
2001 "Architettura & Calestruzzo", Universita della Svizzera Italiana, Accademia di Architettura, Mendrisio, Ελβετία
2001 "Opera 1990-2000", Universita di Palermo
2001 "Έργα 1990-2000", Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών
2002 "Dialoghi Mediterranei", Archivio Cattaneo, Cernobio, Ιταλία
2003 "Oltre l' edificio", Vibo Valentia, Ιταλία
2004 "Uomo e territorio", Soverato, Ιταλία
2005 "Πέρα από το κτίριο", διάλεξη που οργάνωσε το Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής, στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων.

1. Ιστοσελίδα ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ, https://web.archive.org/web/20190709103754/https://www.heliarch.gr/
2. Ιστοσελίδα εφημερίδας AthensVoice, https://web.archive.org/web/20130801204537/http://athens/ voice.gr
3. Ιστοσελίδα αναζήτησης μέσω Google, http://www.nikosktenas.com Αρχειοθετήθηκε 2013-02-10 στο Wayback Machine.
4. Περιοδικό ΘΕΜΑΤΑ ΧΩΡΟΥ + ΤΕΧΝΩΝ, τεύχος 37/2006, "Μονογραφίες XVII: Νίκος Κτενάς"