Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μπόλιασμα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μπόλι μάτι σε κλαδί δέντρου

Μπόλιασμα (εμβολιασμός) ονομάζεται η φυτοκομική τεχνητή μέθοδος κατά την οποία γίνεται μεταμόσχευση ενός μέρους ενός φυτού σε ένα άλλο φυτό.

Σήμερα όλα τα δέντρα που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή καρπών (αμύγδαλα, κάστανα, φουντούκια, καρύδια κ.τ.λ.), καθώς και φρούτων (μήλα, αχλάδια, ροδάκινα, πορτοκάλια κ.τ.λ.) είναι μπολιασμένα για την επίτευξη μεγαλύτερης και καλύτερης ποσότητας και ποιότητας προϊόντων.

Τη δυνατότητα να μπολιάζει τα διάφορα φυτά απέκτησε ο άνθρωπος, όταν κατάλαβε ότι οι φυτικοί ιστοί έχουν την ικανότητα να συγκολλώνται μεταξύ τους και να γίνονται σιγά-σιγά ένα, ακόμα και όταν ανήκουν σε διαφορετικά είδη. Μέσω αυτού του στενού πλησιάσματος του ενός με τον άλλο γίνεται άνετα η ανταλλαγή θρεπτικών ουσιών. Σήμερα μέσω του εμβολιασμού έγινε κατορθωτό να πάρουμε διάφορα είδη καρπών κυρίως από τα οπωροφόρα δέντρα.

Ο μπολιαστής ή κεντρωτής είναι άτομο το οποίο κατέχει την τέχνη του μπολιάσματος η οποία στην εποχή της τεχνολογίας τείνει να λησμονηθεί. Χάρη λοιπόν στους μπολιαστές μπορούμε να έχουμε νέα μπολιασμένα δέντρα τα όποια εν συνεχεία μπορούν να εγκατασταθούν στους οπωρώνες και έτσι συνεχίζεται η παράγωγη φρούτων και καρπών.

Ιστορική αναδρομή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πότε έγινε το πρώτο μπόλιασμα δεν είναι γνωστό. Αναφέρεται όμως από τους κλασικούς χρόνους στη Μεσόγειο. Στην Ευρώπη διαδόθηκε τον Μεσαίωνα.

Σκοπός του μπολιάσματος είναι συνήθως η διατήρηση των κύριων χαρακτηριστικών ενός φυτού πάνω σε ένα άλλο πιο δυνατό και μεγάλο. Το μπόλιασμα γίνεται για δυο λόγους: είτε για να αντικατασταθεί ένα φυτό μ' ένα άλλο είτε για συνδυασμό των κύριων χαρακτηριστικών και ιδιοτήτων των δυο φυτών μαζί. Επίσης με τον εμβολιασμό είναι δυνατό να έχουμε μέσα σε λίγο σχετικά διάστημα μεγάλα και αποδοτικά δέντρα ή άλλα φυτά.

Η απόλυτη και σίγουρη επιτυχία ενός εμβολιασμού εξαρτάται από το βαθμό συγγένειας που υπάρχει ανάμεσα στα δυο φυτά. Επίσης σχετικά εύκολα πιάνει το μπόλιασμα ανάμεσα σε φυτά διαφορετικών ειδών, αλλά του ίδιου γένους. Σπανιότερα πετυχαίνουν οι εμβολιασμοί φυτών διαφορετικού γένους. Δεν πρέπει να ανήκουν σε διαφορετικές φυτικές οικογένειες.

Το μπόλιασμα γίνεται με διάφορες τεχνικές:

  • Ο τρόπος της προσέγγισης. Παίρνουμε το κλαδί εμβόλιο ή τον οφθαλμό εμβόλιο και το φυτό πάνω στο οποίο θα γίνει ο εμβολιασμός και το οποίο λέγεται υποκείμενο. Πάνω στο βλαστό του εμβολίου και στο βλαστό του υποκειμένου χαράζουμε δυο επίπεδες επιφάνειες, μια στο ένα και μια στο άλλο. Φέρνουμε τις δυο επιφάνειες σε επαφή και τις δένουμε γερά μεταξύ τους. Μετά κόβουμε το κάτω μέρος του εμβολίου και το επάνω μέρος του υποκειμένου και τα αφήνουμε να αναπτυχθούν με κανονικό ενιαίο φυτό. Σε όλα τα είδη εμβολιασμού θα πρέπει να προσέχουμε να κλείνουμε καλά τις πληγές των δυο φυτών, για να μην πάνε μικρόβια, νερό και σκόνες, γιατί αυτό εμποδίζει τις αναγκαίες λειτουργίες που γίνονται για τη συνένωση.
  • Ο εγκεντρισμός. Με τον τρόπο αυτό κόβουμε οριζόντια το βλαστό του υποκειμένου και πάνω του κάνουμε μια βαθιά σχισμή κάθετη. Μέσα στη σχισμή αυτή βάζουμε ένα κλαδί εμβόλιο με μερικά μάτια επάνω. Δένουμε κατόπιν πολύ σφιχτά το κομμένο μέρος.[1]
  • Ο ενοφθαλμισμός. Από το κλαδί - εμβόλιο αφαιρούμε ένα μάτι μαζί με ένα κομμάτι φλοιό και τον βάζουμε κάτω από το φλοιό του υποκειμένου. Μετά κλείνουμε τη σχισμή και το δένουμε.

Καλύτερη προφύλαξη από τα νερά, τις σκόνες και τα μικρόβια είναι η επάλειψη της πληγής με ειδικές αλοιφές που υπάρχουν στο εμπόριο γι' αυτό το λόγο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Λεξιλογικός ορισμός του μπόλιασμα στο Βικιλεξικό
  • Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Grafting στο Wikimedia Commons