Μεσολιθική περίοδος

Ως Μεσολιθική περίοδος ορίζεται εκείνη η μεταβατική περίοδος ανάμεσα στην Παλαιολιθική και τη Νεολιθική. Οι άνθρωποι της Μεσολιθικής είναι οργανωμένες ομάδες κυνηγών τροφοσυλλεκτών, οι οποίες εμφανίστηκαν περίπου το 10.000 π.Χ., όταν το κλίμα έγινε θερμότερο κατά την εκπνοή της τελευταίας Παγετώδους. Στη δυτική Ευρώπη οι Μεσολιθικές κυνηγετικές κοινωνίες συνυπήρξαν χρονικά με τις καλλιεργητικές Νεολιθικές κοινωνίες της Ασίας.

Η Μετάβαση

Η συγκεκριμένη αλλαγή είχε ως αποτέλεσμα τη βαθμιαία εξημέρωση φυτών και ζώων και τον σχηματισμό κοινοτήτων σε μόνιμες εγκαταστάσεις, σε διάφορες εποχές και τόπους. Και τούτο γιατί ενώ οι Μεσολιθικοί πολιτισμοί στην Ευρώπη διήρκεσαν σχεδόν μέχρι το 3.000 π.Χ. οι Νεολιθικές κοινότητες αναπτύχθηκαν στη Μέση Ανατολή μεταξύ του 9.000-6.000 π.Χ. Στη μεσολιθική φάση ανάπτυξης του ανθρώπινου πολιτισμού, εντοπίζουμε το ενδιαφέρον μας στην ποικιλία των τεχνικών κυνηγίου, αλιείας και τροφοσυλλογής που αναπτύχθηκαν. Η ποικιλία πιθανολογείται ότι είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής των ανθρώπων στις βαθμιαίες κλιματικές αλλαγές που επέφερε η υποχώρηση των παγετώνων,η ανάπτυξη των δασών στην Ευρώπη και των ερήμων στη Β. Αφρική.

Χαρακτηριστικά

Χαρακτηριστικά αυτής της περιόδουν συνιστούν οι εκτεταμένες αλιευτικές -στη βάση τους- παραποτάμιες και παραλίμνιες εγκαταστάσεις, εκεί όπου αφθονούσαν δηλαδή τα ψάρια ως πηγή τροφής. Επίσης, οι μικρόλιθοι της Μεσολιθικής περιόδου είναι ακόμα μικρότεροι και περισσότερο επεξεργασμένοι απ' ό,τι στην ύστερη παλαιολιθική περίοδο. Σε αυτή την περίοδο αναπτύσσεται η χρήση του τόξου και η χρήση της κεραμεικής, αν και ενίοτε η παρουσία τέτοιων ευρημάτων σε μεσολιθικούς οικισμούς ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα επαφής με νεολιθικές κοινότητες.

Ταφή της Theviec - Μουσείο της Τουλούζης

• 
• 
• 

Πολιτισμοί

Ο Αζιλαίος πολιτισμός -ο πλέον πρώιμος αντιπρόσωπος του μεσολιθικού πολιτισμού στην Ευρώπη- με επίκεντρο την περιοχή των Πυρηναίων εξαπλώθηκε στις περιοχές της σημερινής Ελβετίας, του Βελγίου και της Σκωτίας. Διάδοχός του θεωρείται ο Ταρδενισιανός πολιτισμός, που απλώθηκε στις περισσότερες περιοχές της Ευρώπης. Στη συνέχεια αναπτύχθηκε ο Μαγκλεμοσιανός (Maglemosian) πολιτισμός στις περιοχές της Βαλτικής, που πήρε το όνομά του από περιοχή της Δανίας και έχει να επιδείξει προωθημένες τεχνικές στην κατασκευή χειροπελέκεων και οστέινα εργαλεία. Επίσης από περιοχή της Δανίας πήρε το όνομά του ο πολιτισμός Ertebolle που εκτείνεται χρονικά στο μεγαλύτερο τμήμα της ύστερης Μεσολιθικής. Ύστεροι πολιτισμοί της Μεσολιθικής, όπως ο Καμπινιανός (Campignian) και ο Αστούριος (Asturian), είναι πολύ πιθανό να είχαν επαφές με τις πρώιμες φάσεις ανάπτυξης της Νεολιθικής. Η Μεσολιθική περίοδος σε άλλες περιοχές εκπροσωπείται από τον Νατούφιο (Natufian) πολιτισμό στη Μ. Ανατολή, τον Βαντάριο (Badarian) και τον Γέρζειο (Gerzean) στην Αίγυπτο και τον Κάψιο (Capsian) στη Β. Αφρική. Ειδικότερα ο Νατούφιος πολιτισμός παρέχει τις πιο πρώιμες αποδείξεις της μετάβασης από τη Μεσολιθική στον νεολιθικό τρόπο ζωής.

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία

• Clark J. G. D. Mesolithic, (1953, repr. 1970).