Μετάβαση στο περιεχόμενο

Κόμμα Μπάαθ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μπάαθ
حزب البعث العربي الاشتراكي
Ίδρυση7 Απριλίου 1947
Διάλυση23 Φεβρουαρίου 1966
(Η εθνική ηγεσία σταμάτησε να λειτουργεί, αλλά τα περιφερειακά τμήματα εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται)
Συγχώνευση τωνΑραβικό Σοσιαλιστικό Κίνημα και Αραβικό Κίνημα Μπάαθ
ΔιάδοχοςΧωρίστηκε σε δύο παρατάξεις: την Ιρακινή κυρίαρχη παράταξη Μπάαθ και την Συριακή κυρίαρχη παράταξη Μπάαθ
ΕφημερίδαΑλ-Μπάαθ
ΙδεολογίαΜπααθισμός
ΧρώματαΜαύρο, Κόκκινο, Λευκό και Πράσινο
(Παναραβικά χρώματα)

Το Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μπάαθ (αραβικά: حزب البعث العربي الاشتراكي Χιζμπ Αλ-Μπάαθ Αλ-Αραμπί Αλ-Ιστιρακί) ήταν ένα πολιτικό κόμμα που ιδρύθηκε στη Συρία από τους Μισέλ Αφλάκ, Σαλάχ αλ-Ντιν αλ-Μπίταρ και τους συνεργάτες του Ζακί αλ-Αρσουζί. Το κόμμα ευαγγελίζόταν τον Μπααθισμό (από τα αραβικά: البعث Αλ-Μπάαθ ή Μπάαθ που σημαίνει «αναγέννηση» ή «ανάσταση»), που είναι μια ιδεολογία - ανάμειξη αραβικού εθνικισμού, παναραβισμού, αραβικού σοσιαλισμού και αντι-ιμπεριαλιστικών συμφερόντων. Ο Μπααθισμός ζητά ενοποίηση του αραβικού κόσμου σε ένα ενιαίο κράτος. Το σύνθημά του, «Ενότητα, Ελευθερία, Σοσιαλισμός», αναφέρεται στην αραβική ενότητα, και την ελευθερία από μη αραβικό έλεγχο και παρεμβολές.

Το κόμμα ιδρύθηκε έπειτα από τη συγχώνευση του Αραβικού Κινήματος Μπάαθ, με επικεφαλής τους Αφλάκ και αλ-Μπίταρ, και του Αραβικού Μπάαθ, με επικεφαλής τον αλ Αρσουζί, στις 7 Απριλίου 1947 ως Αραβικό Κόμμα Μπάαθ.[1] Το κόμμα, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ίδρυσε παραρτήματα σε άλλες αραβικές χώρες, αν και ουσιαστικά διέθετε την εξουσία μόνο στο Ιράκ και τη Συρία. Το Αραβικό Κόμμα Μπάαθ συγχωνεύθηκε με το Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, με επικεφαλής τον Ακράμ αλ-Χαουρανί, το 1952, για να σχηματίσουν το Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μπάαθ. Το νεοσύστατο κόμμα αποτελούσε μια σχετική επιτυχία, και αναδείχθηκε δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στο κοινοβούλιο της Συρίας στις εκλογές του 1954. Αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση της δύναμης του Συριακού Κομμουνιστικού Κόμματος, οδήγησε στη δημιουργία της Ηνωμένης Αραβικής Δημοκρατίας (ΗΑΔ), μιας ένωσης της Αιγύπτου με τη Συρία. Η Ένωση απέβει άκαρπη, ενώ το συριακό πραξικόπημα του 1961 διέλυσε την Ένωση.

Μετά τη διάλυση της ΗΑΔ, το κόμμα Μπάαθ ανασυστάθηκε. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ΗΑΔ, στρατιωτικοί ακτιβιστές δημιούργησαν τη Στρατιωτική Επιτροπή να αναλάβει τον έλεγχο του κόμματος Μπάαθ από τους πολιτικούς. Εν τω μεταξύ, στο Ιράκ, το τοπικό παράρτημα του κόμματος Μπάαθ είχε καταλάβει την εξουσία, με την ενορχήστρωση και καθοδήγηση της Επανάστασης Ραμαντάν, για να χάσει την εξουσία μερικούς μήνες αργότερα. Η Στρατιωτική Επιτροπή, με τη συγκατάθεση του Αφλάκ, πήρε την εξουσία στη Συρία με την Επανάσταση της 8ης Μαρτίου του 1963.

Η πάλη για την εξουσία μεταξύ της πολιτικής παράταξη με επικεφαλής τους Αφλάκ, αλ-Μπίταρ και Μυνίφ αλ-Ραζάζ και της Στρατιωτικής Επιτροπής με επικεφαλής τους Σαλάχ Τζαντίντ και Χαφέζ αλ Άσαντ. Καθώς οι σχέσεις μεταξύ των δύο παρατάξεων επιδεινώθηκαν, η Στρατιωτική Επιτροπή ξεκίνησε το συριακό πραξικόπημα του 1966 που ανέτρεψε την Εθνική Διοίκηση με επικεφαλής τον αλ-Ραζάζ, τον Αφλάκ και τους υποστηρικτές τους. Το πραξικόπημα του 1966 είχε ως αποτέλεσμα να διαιρεθεί το κόμμα Μπάαθ μεταξύ της Ιρακινής και της Συριακής παράταξης.[2]

  1. George 2003, σελ. 66.
  2. Rabinovich 1972, σελίδες 204–205.