Η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία της Αγίας Παρθένου Μαρίας (κοπτικά: Ⲉⲕⲕⲗⲏⲥⲓⲁ ⲛⲧⲉⲙⲁⲥⲛⲟⲩⲧ), επίσης γνωστή ως η Κρεμαστή Εκκλησία (αραβικά: الكنيسة المعلقة El Muallaqa, κοπτικά: Ⲉⲕⲕⲗⲏⲥⲓⲁ ϫⲓⲛⲓⲱⲓ) είναι μία από τις παλαιότερες εκκλησίες στην Αίγυπτο, ενώ η ιστορία της στην συγκεκριμένη τοποθεσία ανάγεται στον 3ο αιώνα μ.Χ.[2]
Η Κρεμαστή Εκκλησία φέρει την συγκεκριμένη ονομασία λόγω της τοποθεσίας επί ενός φυλακίου του Φρουρίου της Βαβυλώνας, ρωμαϊκού φρουρίου στο Κοπτικό Κάιρο (Παλαιό Κάιρο). Το κλίτος της εκκλησίας αιωρείται επάνω από ένα πέρασμα. Η εκκλησία είναι προσβάσιμη μέσω της ανάβασης εικοσιεννέα σκαλοπατιών. Ταξιδιώτες παλαιότερων χρόνων στο Κάιρο την ονόμαζαν ως "Εκκλησία της Σκάλας".[3] Το ύψος του εδάφους έχει αυξηθεί κατά περίπου έξι μέτρα από την ρωμαϊκή περίοδο, με αποτέλεσμα ο ρωμαϊκός πύργος να βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό θαμμένος υπόγεια, μειώνοντας το οπτικό αντίκτυπο της υψηλής υψομετρικής θέσης της εκκλησίας. Η είσοδος από τον δρόμο γίνεται μέσω μιας χρυσής πύλης, η οποία ευρίσκεται κάτω από μια οξυκόρυφη λίθινη αψίδα. Η χρονολογούμενη από τον 19ο αιώνα πρόσοψη με τα δίδυμα κωδωνοστάσια είναι στην συνέχεια ορατή, στο βάθος μιας στενής αυλής, η οποία είναι διακοσμημένη με σύγχρονης μορφής τέχνης βιβλικές αναπαραστάσεις. Στην κορυφή των σκαλοπατιών και μετά την είσοδο ευρίσκεται ακόμη μια μικρή αυλή, η οποία οδηγεί στο χρονολογούμενο από τον 11ο αιώνα εξωτερικό προστώο.
Η Κρεμαστή Εκκλησία αποτελεί την πλέον γνωστή Κοπτική Χριστιανική εκκλησία στο Κάιρο, καθώς και πιθανώς την πρώτη που χτίστηκε υπό αρχιτεκτονική μορφή Βασιλικής. Πιθανολογείται πως ανεγέρθηκε κατά την περίοδο στην διάρκεια της οποίας Πατριάρχης ήταν ο Ισαάκ (690–92), αν και πιστεύεται πως προϋπήρχε εκκλησιαστική κατασκευή αν και όχι στην ίδια θέση, με την χρονολογία της να εκτιμάται στον 3ο ή 4ο αιώνα. Ωστόσο, η παλαιότερη αναφορά της εκκλησίας ήταν σε μια φράση εντός της βιογραφίας του Πατριάρχη Ιωσήφ (831–49), όταν ο κυβερνήτης της Αιγύπτου είχε επισκεφθεί την εκκλησία. Η εκκλησία ανακατασκευάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τον Πάπα Αβραάμ (975–78), ενώ έχει ανακαινισθεί και σε αρκετές άλλες περιπτώσεις συμπεριλαμβανομένης μιας εκτεταμένης επισκευής και ανακαίνισης της εκκλησίας και των γειτονικών αυτής χώρων, η οποία ολοκληρώθηκε το 2011.[4] Αντικείμενα ιστορικής αξίας, τα οποία δεν ευρίσκονταν, πλέον, σε χρήση μεταφέρθηκαν στο Κοπτικό Μουσείο.
Στην συγκεκριμένη εκκλησία λέγεται πως έχουν λάβει χώρες αρκετές εμφανίσεις της Παναγίας.[5] Λέγεται πως εμφανίστηκε στον ύπνο του Κόπτη Πάπα Αβραάμ κατά την διάρκεια της δεκαετίας του 970 μ.Χ., στα πλαίσια της διήγησης αναφορικά με την μετακίνηση μέσω της πίστεως του Όρους Μουκατάμ.
Έριδες ξέσπασαν μεταξύ της Εκκλησίας των Αγίων Σέργιου και Βάκχου και της Εκκλησίας Ελ Μουαλακά ξέσπασαν, λόγω της επιθυμίας του Πατριάρχη η χειροτονία του να λάβει χώρα στην Κρεμαστή Εκκλησία, μια τελετή η οποία ελάμβανε παραδοσιακά χώρα στους Αγίους Σέργιο και Βάκχο.
Η Κρεμαστή Εκκλησία περιλαμβάνει 110 εικόνες, η παλαιότερη εκ των οποίων χρονολογείται στον 8ο αιώνα, ωστόσο οι περισσότερες εξ'αυτών χρονολογούνται στον 18ο αιώνα. Ο Ναχλά Αλ-Μπαρατί Μπέη παραχώρησε ορισμένες εξ'αυτών ως δωρεές, το 1898, όταν και ήταν φύλακας της εκκλησίας.[6] Το εικονοστάσιο του κεντρικού ιερό είναι φτιαγμένο από έβενο και ελεφαντόδοντο, ενώ στην κορυφή του ευρίσκονται εικόνες της Παρθένου Μαρίας και των Δώδεκα Αποστόλων. Η κυρίως Αγία Τράπεζα (Αιγυπτιακά Αραβικά: haikal) είναι φτιαγμένη από έβενο και ελεφαντοστό, το οποίο είναι σκαλισμένο σε τμήματα τα οποία φέρουν αριθμό σχεδίων του Κοπτικού Σταυρού τα οποία χρονολογούνται, περίπου, από τον 12ο ή 13ο αιώνα. Επάνω από το τέμπλο ευρίσκεται μια σειρά επτά μεγάλων εικόνων, η κεντρική εκ των οποίων αναπαριστά τον Χριστό καθήμενο επί του Θρόνου. Από την μια πλευρά, ευρίσκονται εικόνες της Παρθένου Μαρίας, του Αρχάγγελου Γαβριήλ και του Αγίου Πέτρου. Στην απέναντι, ευρίσκονται εικόνες του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, του Αρχάγγελου Μιχαήλ και του Αγίου Παύλου.[7]
