Μετάβαση στο περιεχόμενο

Καρνοτίτης

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καρνοτίτης
Καρνοτίτης με Μαλαχίτη. Προέλευση Λαϊκή Δημοκρατία του Κογκό
Γενικά
ΚατηγορίαΒαναδικά άλατα
Χημικός τύποςK2(UO2)2[VO4]2 · 3H2O
Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά
Πυκνότητα4,2 gr/cm3
ΧρώμαΚίτρινο, πρασινοκίτρινο, χρυσοκίτρινο
Σύστημα κρυστάλλωσηςΜονοκλινές
ΚρύσταλλοιΣπάνιοι, αδαμαντοειδούς σχήματος, μικρού μεγέθους (2 mm)
ΥφήΓαιώδης, παρόμοια με της αργίλου ή κονιώδης, σπανιότερα κοκκώδης
ΔιδυμίαΝαι, κατά {001}
Σκληρότητα2
ΣχισμόςΤέλειος {001} μαρμαρυγιακής μορφής
ΘραύσηΑνώμαλη
ΛάμψηΜαργαριτώδης, θαμπή, μεταξοειδής σε κρυσταλλική μορφή
Γραμμή κόνεωςΚίτρινη
Πλεοχρωισμόςx άχρους, y, z λεμονοκίτρινος
ΔιαφάνειαΑδιαφανής, ενίοτε ημιδιαφανής
ΠαρατηρήσειςΡαδιενεργός, λόγω του περιεχομένου ουρανίου

Ο καρνοτίτης (αγγλ. carnotite), ουρανυλ-βαναδικό νάτριο, είναι ένυδρο ορυκτό του νατρίου, του βαναδίου και του ουρανίου. Το όνομα καρνοτίτης του αποδόθηκε προς τιμήν του Γάλλου ορυκτολόγου και χημικού Μαρί Καρνό (Marie Adolphe Carnot, 1839 - 1920).

Εμφάνιση, παραγενέσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι δευτερογενές ορυκτό του ουρανινίτη συνδεόμενο, επίσης, με την εξαλλοίωση των επίσης ουρανιούχων ορυκτών μοντροσεΐτη και δαβιδίτη. Απαντά σε ψαμμιτικές ή ασβεστιτικές αποθέσεις ή κοντά σε σχηματισμούς εποχιακών λιμνών (playas). Λόγω του περιεχομένου ουρανίου είναι ραδιενεργός, ωστόσο δεν παρατηρείται κανείς φθορισμός σε δείγματά του. Σχετίζεται έντονα με τον τιουγιαμουνίτη (tyuyamunite), Ca(UO2)2(VO4)2 . 5 - 8H2O, με τον οποίο σχεδόν πάντα συνυπάρχει, ενώ η διάκρισή τους είναι σχεδόν αδύνατη μακροσκοπικά, αν και ο τελευταίος κρυσταλλώνεται στο ρομβικό σύστημα.

Απαντά σε πολλές περιοχές των ΗΠΑ, κυρίως στο Κολοράντο, το Ουαϊόμινγκ, την Αριζόνα, την Γιούτα και το Νέο Μεξικό. Ανευρίσκεται, επίσης, στο Μαρόκο, στο Ζαΐρ, στην περιοχή Radium Hill της Αυστραλίας και στο Καζακστάν.

Λόγω της ραδιενέργειάς του σπάνια αποκτάται από συλλέκτες, καθώς είναι δυνατό να προκαλέσει βλάβες στους ανθρώπους αλλά και στα δείγματα άλλων ορυκτών που επηρεάζονται από την ραδιενέργεια. Δείγματά του πρέπει να φυλάσσονται σε ειδικές θήκες με επένδυση από μόλυβδο.

Αποτελεί σημαντικό ορυκτό τόσο για την παραγωγή ουρανίου όσο και βαναδίου.

  • James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244
  • Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 039591096X
  • Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0395511372