Ιλ ντε Γκορέ

Ιλ ντε Γκορέ

Île de Gorée
Γενική άποψη του χωριού της Γκορέ από το Καστέλο
Γεωγραφία
Τοποθεσία	Όρμος του Ντακάρ (Ατλαντικός Ωκεανός)
Συντεταγμένες	14°40′01″N 17°23′54″W
Χώρα
Σενεγάλη ! Σενεγάλη
Περιοχή	Ντακάρ
Νομός	Ντακάρ
Κοινότητα	Ντακάρ
Δημογραφικά
Πληθυσμός	1.102 κάτοικοι (απογραφής 2007)
Σχετικά πολυμέσα

Η Ιλ ντε Γκορέ ή Γκορέ είναι, ταυτοχρόνως, νησί του βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού το οποίο βρίσκεται εντός του όρμου του Ντακάρ (Σενεγάλη) και μία από τις συνολικά 19 κοινότητες του διαμερίσματος της σενεγαλέζικης πρωτεύουσας. Αποτελεί σύμβολο μνήμης του νεγρικού συμφώνου στην Αφρική, ενώ γι'αυτόν τον λόγο έχει συμπεριληφθεί στα προστατευόμενα μνημεία της UNESCO.

Ιστορία

Ο Πορτογάλος θαλασσοπόρος Ντινίς Ντίας έφτασε στην Ιλ ντε Γκορέ το 1444, βαφτίζοντάς την «Palma». Οι Ολλανδοί κατέλαβαν την Γκορέ το 1617 και την ονόμασαν Goede Reede, «ο καλός όρμος», απ'όπου προήλθε, μέσω παραφθοράς, και η σημερινή ονομασία. Οι Γάλλοι εγκαταστάθηκαν στο νησί την 1η Νοεμβρίου 1677, ωστόσο οι ένοπλες συγκρούσεις τους με τους Άγγλους ήταν συχνό φαινόμενο μέχρι τη σύναψη της Ειρήνης του Αμιάν το 1802. Το νησί πέρασε στην κατοχή των Άγγλων για το διάστημα μεταξύ 1804 και 1817, προτού επιστραφεί στη Γαλλία.

Η συνθήκη των δούλων παρέμεινε ενεργή για συνολικό διάστημα τριών αιώνων στις αφρικανικές ακτές (Γκάμπια, Σαιν-Λουί ντυ Σενεγκάλ, Μπενίν, Γκάνα...). Τα κέντρα συγκέντρωσης των Αφρικανών σκλάβων που θα αναχωρούσαν για την Αμερική βρίσκονταν κυρίως στο Σαιν-Λουί, σημείο σύγκλισης μεταξύ του αραβομουσουλμανικού νέγρικου συμφώνου και του ευρωπαϊκού.

Στην Γκορέ, η παλιά έπαυλη της signare Αννά Κολά Πεπέν (νύφης της Αν Πεπέν), γνωστή παγκοσμίως ως Οικία των Σκλάβων, είναι περισσότερο γνωστή για τον συμβολισμό της παρά για την ιστορική της αξία. Πράγματι, λίγοι ήταν οι σκλάβοι που πέρασαν από την Γκορέ κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους στην Αμερική: ο αριθμός τους υπολογίζεται ανάμεσα σε 900 και 1.500 σύμφωνα με τον Αμερικανό ιστορικό Φίλιπ Κάρτιν.

Ιδιοκτήτες των νεγρικών χωριών στην ενδοχώρα, όπου συγκεντρώνονταν οι αιχμάλωτοι προς μεταφορά σκλάβοι, ήταν οι βασιλείς Βολόφ του Καγιόρ και οι βασιλείς Τουκουλέρ του άνω τμήματος του ποταμού Σενεγάλη. Πληροφορίες αναφορικά με τους συγκεκριμένους βασιλείς-εμπόρους νέγρων, καθώς και τη μακάβρια αποτίμηση του εμπορίου αυτού, μπορούν να ανεβρεθούν στα Εθνικά Αρχεία Γαλλίας, στην rue Soubise στο Παρίσι, καθώς και στην Εθνική Βιβλιοθήκη Φρανσουά Μιτεράν.

Οι βασιλείς του Καγιόρ, ωστόσο, βρήκαν απέναντί τους την ισχυρή αντίσταση των πληθυσμών Λεμπού και Σερέρ που κατοικούσαν στις ακτές της Σενεγάλης και που περιγράφονταν ως λαοί που αρνούνταν να προβούν στην πώληση σκλάβων από τον θαλασσοπόρο Αλβίζε Κανταμόστο, από τις αρχές, κιόλας, του 15ου αιώνα.

Παράλληλα με το εμπόριο σκλάβων που ελεγχόταν από τη διοίκηση των Βασιλείων της Γαλλίας και της Αγγλίας, το εμπόριο κομμιώματος, αραχίδας, δερμάτων, χρυσού από το Γκαλάμ, φτηνών μπαχαρικών, καθώς και η τροφοδοσία σε έμπειρα εργατικά χέρια (ξυλουργοί, χτίστες...) εξασφάλιζαν την οικονομική ευρωστία των signares της Ιλ ντε Γκορέ κατά το διάστημα μεταξύ 18ου και 19ου αιώνα. Οι signares της Γκορέ, και ειδικότερα η Αννά Κολά Πεπέν, ξεκίνησαν το εμπόριο αραχίδας στη Σενεγάλη το 1841 στο Ρουφίσκ, κάτι που προκάλεσε τη ραγδαία οικονομική ανάπτυξη του μικρού αυτού χωριού, το οποίο, στην πορεία, εξελίχθηκε σε πόλη.

Με την ίδρυση του Ντακάρ το 1857, κατόπιν σχετικού αιτήματος των μιγάδων προυχόντων του νησιού, με τις signares επικεφαλής της αντιπροσωπείας των τελευταίων, η Γκορέ άρχισε, σταδιακά, να χάνει σημασία. Το 1872, η γαλλική αποικιοκρατική διοίκηση ίδρυσε τις δύο κοινότητες του Σαιν-Λουί και της Γκορέ, τις δύο πρώτες κοινότητες της Δυτικής Αφρικής που χτίστηκαν σύμφωνα με το μοντέλο της Δύσης, ενώ έφεραν καταστατικό πανομοιότυπο αυτού των κοινοτήτων της μητροπολιτικής Γαλλίας (καταστατικό που αργότερα παραχωρήθηκε και στο Ντακάρ και το Ρουφίσκ: τις τέσσερις κοινότητες). Το Ντακάρ, ευρισκόμενο στο ηπειρωτικό τμήμα της Σενεγάλης, αποτελούσε μέρος της κοινότητας της Γκορέ, της οποίας η διοίκηση βρισκόταν στο νησί. Ωστόσο, μετά το 1887, το Ντακάρ άρχισε σταδιακά να ανεξαρτητοποιείται από την κοινότητα της Γκορέ και να γίνεται μια πλήρως ανεξάρτητη κοινότητα. Έτσι, η κοινότητα της Γκορέ βρέθηκε περιορισμένη στο μικρό νησί της.

Το 1891, ο πληθυσμός της Γκορέ ανερχόταν στις 2.100 κατοίκους, έναντι 8.737 για το Ντακάρ. Το 1926, η πληθυσμιακή διαφορά είχε αυξηθεί σημαντικά: οι κάτοικοι της Γκορέ δεν ήταν πλέον παρά μόνο 700, ενώ ο πληθυσμός του Ντακάρ είχα φτάσει τις 33.679 κατοίκους. Έτσι ήταν που αποφασίστηκε η συγχώνευση της Γκορέ με το Ντακάρ το 1929. Η κοινότητα της Γκορέ έπαψε να υφίσταται και η Γκορέ δεν ήταν πλέον παρά ένα μικρό νησί το οποίο αποτελούσε μέρος της κοινότητας του Ντακάρ. Ο λοχαγός Ρομπέρ Γκαφιό εξέδωσε το 1933 ένα βιβλίο, του οποίου ο τίτλος ήταν ενδεικτικός της παρακμής της κοινότητας: Gorée, capitale déchue.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Gorée στο Wikimedia Commons