Ιατρική του ύπνου

Η Ιατρική του ύπνου είναι ένας εξειδικευμένος τομέας της Ιατρικής που ασχολείται με τις διαταραχές του ύπνου.

Διάγνωση

Το πρώτο βήμα είναι η λήψη ενός σωστού ιστορικού προκειμένου να λάβουμε τις κατάλληλες πληροφορίες ώστε να είμαστε σε θέση να απορρίψουμε τις πολλαπλές ασθένειες που πιθανότατα παρουσιάζουν τα συγκεκριμένα συμπτώματα. Τα διάφορα συμπτώματα θα πρέπει να διαχωρίζονται σε αυτά που οφείλονται σε ψυχιατρικά προβλήματα και σε αυτά που προέρχονται από οποιαδήποτε άλλη γενεσιουργό αιτία. Συγκεκριμένα, το ιστορικό περιλαμβάνει την καταγραφή προηγούμενων θεραπευτικών αγωγών κατά τη διάρκεια προσπαθειών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, όπως επίσης και την προσεκτική αναθεώρησή τους. Τέλος, με βάση το ιστορικό θα διαπιστώσουμε εάν πρόκειται για χρόνιες ή παροδικές διαταραχές προκειμένου να καθορίσουμε την κατεύθυνση αξιολόγησης και της επεξεργασίας κατάλληλου σχεδίου. Μία σημαντική μέθοδος διάγνωσης είναι η κλίμακα υπνηλίας Epworth(ESS) που είναι ένδειξη υπνηλίας και συσχετίζεται με την άπνοια. Χαρακτηριστική διαγνωστική μέθοδος είναι το ημερολόγιο ή περιοδικό ύπνου, που κρατάει ο ασθενής στο σπίτι για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Αυτό πιθανότατα συμβάλλει στον καθορισμό της φύσης της διαταραχής και τα επίπεδα αφύπνισης σε φυσιολογικό περιβάλλον. Χρήσιμο επίσης μπορεί να φανεί ένα περιοδικό που κρατάει παράλληλα ένας γονέας ή ένας σύντροφος. Η καταγραφή σχετικών πληροφοριών από τον ίδιο τον ασθενή είναι δυνατόν να φανεί χρήσιμη όσον αφορά στην επίτευξη του αυτοελέγχου όπως επίσης και στη θεραπεία για τη συμπεριφορά. Η Πολυ-υπνογραφία είναι μέθοδος που διεξάγεται σε σχετικό εργαστήριο ενώ κοιμάται ο ασθενής, ορθότερα τις ώρες που ο ασθενής κοιμάται σε καθημερινή βάση. Το εξειδικευμένο μηχάνημα που χρησιμοποιείται ονομάζεται πολυ-υπνογράφος, ο οποίος πραγματοποιεί τις ακόλουθες λειτουργίες: καταγραφή σταδίων ύπνου και αναπνευστικών επεισοδίων, παρουσίαση ρινικής και στοματικής ροής αέρα, όπως επίσης και κινήσεις κοιλιακής περιοχής, θώρακος και κάτω άκρων. Η πολυ-υπνογραφία ωστόσο δεν χρησιμοποιείται τακτικά για εκτίμηση ασθενών με αϋπνία ή διαταραχές κιρκάδιων ρυθμών, εκτός και αν είναι απαραίτητο να αποκλειστούν άλλες διαταραχές. Συνήθως αποτελεί καθοριστική δοκιμασία για την άπνοια. Το τεστ λανθάνουσας κατάστασης ύπνου πραγματοποιείται σε όλη τη διάρκεια της ημέρας μετά την πολυ-υπνογραφία και ενώ τα ηλεκτρόδια και ο υπόλοιπος εξοπλισμός παραμένουν συνδεδεμένα. Κατά τη διάρκειά του δίνονται στον ασθενή ευκαιρίες για σύντομο ύπνο κάθε δύο ώρες. Το τεστ μετρά τον αριθμό των λεπτών που μεσολαβούν απ την αρχή ενός ύπνου κατά τη διάρκεια της ημέρας έως και τα πρώτα σημάδια ύπνου.

Θεραπεία

Σε περίπτωση που τα συμπτώματα συνοδεύονται από πόνο μπορεί να κρίνεται απαραίτητο πέρα από τα προβλήματα ύπνου να θεραπευτεί και η υποκείμενη αιτία. Σε περίπτωση που αυτή δεν είναι προφανής, η πρώτη λύση που συνίσταται είναι η θεραπεία συμπεριφοράς η οποία ποικίλλει από απλή ενημέρωση του ασθενούς για τις συνθήκες υγιεινής του ύπνου έως και την εφαρμογή της γνωσιακής θεραπείας συμπεριφοράς. Αυτή ύστερα από έρευνες σε ενήλικους μικρότερης αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας αποδείχθηκε πρώτης γραμμής και οικονομικά αποδοτική παρεμβολή για τη χρόνια αϋπνία. Η θεραπεία συμπεριφοράς περιλαμβάνει προοδευτική ανάπαυση, έλεγχο ερεθίσματος, περιορίζοντας τον χρόνο που απαιτείται για την ανάπτυξη επάρκειας ύπνου όπως και την απομυθοποίηση παρανοήσεων σχετικών με τον ύπνο. Τα φάρμακα είναι απαραίτητα ως θεραπευτική οδός σε ορισμένες μόνο καταστάσεις όπως η οξεία αϋπνία και ορισμένες μορφές παραϋπνίας. Είναι σχεδόν πάντοτε χρήσιμο στη θεραπεία ναρκοληψίας και της ιδιοπαθούς υπεραϋπνίας. Στις χρόνιες διαταραχές κιρκάδιων ρυθμών οι ποικίλες διαταραχές που επιβραδύνουν την επέλευση του ύπνου καταπολεμούνται με ελαφριά θεραπεία όπως η στοματική διαχείριση της ορμόνης μελατονίνης και/ή χρονοθεραπεία. Πέραν των φαρμάκων είναι πιθανόν να χορηγηθούν και φυσικοί πόροι. Μία ακόμη μέθοδος θεραπείας είναι η χρήση μηχανών συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) στο σπίτι, κατά τη διάρκεια της νυκτός προκειμένου να αντιμετωπιστούν διαταραχές αναπνοής, όπως είναι η άπνοια. Σε ήπιες καταστάσεις σε παχύσαρκους, η μείωση του βάρους μπορεί να φανεί αποτελεσματική ενώ γενικά οι θεραπείες που αποσκοπούν στη θεραπεία των αναπνευστικών διαταραχών εμποδίζουν την κατάρρευση του αεραγωγού. Τέλος, σε ακραίες περιπτώσεις, κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Σε περίπτωση αποτυχίας της θεραπείας, ο ασθενής θα πρέπει να βοηθηθεί ώστε να συμβιβαστεί με την επικρατούσα δυσάρεστη κατάσταση. Άνθρωποι που είναι προσαρμοσμένοι στο δικό τους σχέδιο ύπνου δεν έχουν ανάγκη από θεραπεία, ωστόσο, τους είναι χρήσιμη η διάγνωση προκειμένου να έχουν υπ' όψιν τους τι θα πρέπει να αποφεύγουν κατά τη διάρκεια του ύπνου τους σε περίπτωση ραντεβού ή συνάντησης.

Μηχανήματα Άπνοιας

Τα μηχανήματα αντιμετώπισης άπνοιας χωρίζονται σε 2 κύριες κατηγορίες, στις συσκευές συνεχούς θετικής πίεσης αεραγωγών (CPAP) και στις συσκευές εναλλασσόμενης θετικής πίεσης αεραγωγών (VPAP), οι οποίες με τη σειρά τους χωρίζονται σε συσκευές σταθερής ρύθμισης ή αυτόματης ρύθμισης.

Παραπομπές

1. ^ a b Sleep Disorders at eMedicine
2. ^ a b c d Cataletto, Mary E.; Gila Hertz (September 7, 2005). "Sleeplessness and Circadian Rhythm Disorder". eMedicine from WebMD. Retrieved 2008-08-03.
3. ^ Johns MW (1991). "A new method for measuring daytime sleepiness: the Epworth sleepiness scale". Sleep 14 (6): 540–5. PMID 1798888.
4. ^ Polysomnography: Overview and Clinical Application at eMedicine
5. ^ Jacobs, Gregg D.; Edward F. Pace-Schott; Robert Stickgold; Michael W. Otto (September 27, 2004). "Cognitive Behavior Therapy and Pharmacotherapy for Insomnia: A Randomized Controlled Trial and Direct Comparison" (Full text). Archives of Internal Medicine 164 (17): 1888–1896. doi:10.1001/archinte.164.17.1888. PMID 15451764. Retrieved 2008-08-04.
6. ^ Barclay, Laurie (June 27, 2006). "Cognitive Behavioral Therapy Better Than Zopiclone for Chronic Insomnia" (Medscape CME). Retrieved 2008-08-04.

Sivertsen B, Omvik S, Pallesen S et al. (June 2006). "Cognitive behavioral therapy vs zopiclone for treatment of chronic primary insomnia in older adults: a randomized controlled trial". JAMA 295 (24): 2851–8. doi:10.1001/jama.295.24.2851. PMID 16804151.

1. ^ Rowley, James A.; Nicholas Lorenzo (September 7, 2005). "Insomnia". eMedicine from WebMD. Retrieved 2008-08-04.
2. ^ Barclay, Laurie; Charles Vega (November 5, 2007). "Guidelines Issued for Management of Circadian Rhythm Sleep Disorders". Medscape medical news. Retrieved 2008-08-04.
3. ^ Kayumov, Leonid; Gregory Brown, Ripu Jindal, Kenneth Buttoo, Colin M. Shapiro (January 1, 2001). "A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Crossover Study of the Effect of Exogenous Melatonin on Delayed Sleep Phase Syndrome" (Full text). Psychosomatic Medicine 63 (1): 40–48. PMID 11211063. Retrieved 2008-08-04. "Exposure to bright light in the morning and avoidance of light in the evening would be expected to advance sleep onset, but a significant proportion of DSPS patients are not able to wake up before noon and sometimes awaken even later... The findings to date regarding melatonin treatment of DSPS are promising but limited."
4. ^ "DSPS – Delayed Sleep-Phase Syndrome". Retrieved 2008-08-04. "But while the treatments may be effective for some people, a large proportion of DSPS sufferers are not able to achieve and maintain a normal sleep-wake schedule."
5. Dagan Y, Abadi J (November 2001). "Sleep-wake schedule disorder disability: a lifelong untreatable pathology of the circadian time structure". Chronobiol. Int. 18 (6): 1019–27. doi:10.1081/CBI-100107975. PMID 11777076. "Patients suffering from SWSD disability should be encouraged to accept the fact that they suffer from a permanent disability, and that their quality of life can only be improved if they are willing to undergo rehabilitation. It is imperative that physicians recognize the medical condition of SWSD disability in their patients and bring it to the notice of the public institutions responsible for vocational and social rehabilitation."
6. ^ Obstructive Sleep Apnea-Hypopnea Syndrome at eMedicine