Επίσκεψις

Μία ἐπίσκεψις ήταν μία φορολογική περιφέρεια στη μέση Βυζαντινή Αυτοκρατορία (10ος–13ος αι.). Με την αυστηρή τεχνική της έννοια, αναφέρεται σε ένα κτήμα ή άλλη ιδιοκτησία, που σε ορισμένες περιπτώσεις περιλαμβάνει ολόκληρα χωριά ή πόλεις, που διατίθενται για την υποστήριξη ατόμων της αυτοκρατορικής οικογένειας, αρχοντικά σπίτια ή εκκλησίες και μοναστήρια. Όπως δείχνει ο ιστορικός Paul Magdalino, αυτές οι επισκέψεις βρίσκονταν στη συντριπτική τους πλειοψηφία στις ακτές γύρω από το Αιγαίο Πέλαγος, το οποίο αποτελούσε την καλύτερη καλλιεργήσιμη γη της Αυτοκρατορίας, ή σε εύφορες περιοχές της ενδοχώρας όπως η Θράκη και η Θεσσαλία. Τον 12ο αι. ο όρος αναφέρεται επίσης στις δημοσιονομικές διαιρέσεις των θεμάτων.

Ως θεσμός, η επίσκεψις υπήρχε ήδη από τον 9ο αι., σε ό,τι αφορά την επικράτεια των επισκέψεων -τη θέση που εποπτεύει μία τέτοια περιοχή- ως συνάρτηση τού οικειακού, ενός σεκρέτου που δημιούργησε ο Βασίλειος Β΄. Σημειώνεται ότι μία επίσκεψη χαρακτηρίζεται ως αυτοκρατορικό κτήμα καθ' όλη τη διάρκεια της ύπαρξής της στη βυζαντινή ιστορία. Αυτές οι κτήσεις ή κτήματα ταξινομήθηκαν σε τρία: αυτοκρατορικά, προσωπικά και εκκλησιαστικά. Μερικά από τα παραδείγματα αυτών των εδαφών είναι η Μακεδονία, η Μίλητος και οι Αλωπεκαί. Μία επίσκεψις μπορεί να μετατραπεί σε κουρατορία σε περίπτωση σταθερότητας και διευρυμένων εσόδων. Για παράδειγμα, η Σελευκία ήταν επίσκεψις κατά τον 10ο αι., αλλά αργότερα αποτέλεσε τη μεγάλη κουρατορία της Ταρσού.

Πηγές

• (Αγγλικά) Kazhdan, Alexander, επιμ. (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium. Οξφόρδη και Νέα Υόρκη: Oxford University Press, σελ. 717. ISBN 0-19-504652-8. 
• Magdalino, Paul (2002). The Empire of Manuel I Komnenos, 1143–1180. Cambridge University Press. σελίδες 164–168, 234–235. ISBN 0-521-52653-1.