Εκτός έδρας γκολ
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο κανονισμός των εκτός έδρας γκολ (αγγλ.: Away goals rule) στο ποδόσφαιρο είναι ένας τρόπος να αποφασιστεί ποια ομάδα πρέπει να προκριθεί σε διοργανώσεις διπλών αγώνων νοκ-άουτ, όταν υπάρχει ισοπαλία στο σύνολο των γκολ. Η UEFA αποφάσισε ότι από την σεζόν 2021/22 ο κανόνας του εκτός έδρας γκολ στις διοργανώσεις της δεν θα εφαρμόζεται αλλά αντίθετα σε περίπτωση που το συνολικό σκορ και στα δύο ματς παρέμενε ίδιο και μία ομάδα είχε πετύχει περισσότερα εκτός έδρας γκολ από την αντίπαλη το ματς θα οδηγούνταν σε παράταση και αντίστοιχα σε πέναλτι.[1]
Κανονισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο κανονισμός εφαρμόζεται σε διοργανώσεις κυπέλλων (και όχι πρωταθλημάτων), στις οποίες οι ομάδες αγωνίζονται σε διπλά ματς νοκ-άουτ και στις δύο έδρες. Ισχύει μόνο όταν το συνολικό σκορ των δύο αγώνων είναι ισόπαλο. Τότε, σύμφωνα με τον κανονισμό του εκτός έδρας γκολ, πλεονεκτεί η ομάδα, που έχει πετύχει περισσότερα γκολ εκτός έδρας. Ισοδύναμα, πλεονεκτεί η ομάδα, που έχει δεχτεί λιγότερα γκολ εντός έδρας.
Συχνά λέγεται ότι τα εκτός έδρας γκολ μετράνε διπλά, αλλά αυτό δεν ισχύει κυριολεκτικά. Ο κανονισμός των εκτός έδρας γκολ άρχισε να εφαρμόζεται στις διοργανώσεις της UEFA από το 1970.
Παραδείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Παραδείγματα μη εφαρμογής του κανονισμού των εκτός έδρας γκολ | ||||
| 1ος Αγώνας (εκτός) - (εντός) |
2ος Αγώνας (εντός) - (εκτός) |
Συνολικό σκορ (Τέρματα εκτός έδρας) |
Προκριθείσα ομάδα | Παρατηρήσεις |
|---|---|---|---|---|
         
|
         
|
 vs 
|
||
 1 - 0  |
2 - 1 |
3 - 1 (1 - 1) |
|
Διότι πέτυχε συνολικά περισσότερα γκολ από την αντίπαλη ομάδα. Όταν μια ομάδα πετύχει δύο νίκες, δεν χρειάζεται να εφαρμοστεί ο κανονισμός των εκτός έδρας γκολ. |
| 1 - 0 |
 1 - 1 |
2 - 1 (1 - 1) |
|
Διότι πέτυχε συνολικά περισσότερα γκολ από την αντίπαλη ομάδα. Όταν μια ομάδα πετύχει μια νίκη και μια ισοπαλία, δεν χρειάζεται να εφαρμοστεί ο κανονισμός των εκτός έδρας γκολ. |
| 1 - 0 |
0 - 2 |
1 - 2 (0 - 2) |
|
Διότι πέτυχε συνολικά περισσότερα γκολ από την αντίπαλη ομάδα. Σε αυτήν την περίπτωση με μια νίκη και μια ήττα, δεν χρειάζεται να εφαρμοστεί ο κανονισμός των εκτός έδρας γκολ. |
| Παραδείγματα εφαρμογής του κανονισμού των εκτός έδρας γκολ με μια νίκη και μια ήττα | ||||
| 1ος Αγώνας (εκτός) - (εντός) |
2ος Αγώνας (εντός) - (εκτός) |
Συνολικό σκορ (Τέρματα εκτός έδρας) |
Προκριθείσα ομάδα | Παρατηρήσεις |
|
|
|
vs
|
||
| 1 - 0 |
1 - 2 |
2 - 2 (1 - 2) |
|
Διότι πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 1 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 0 |
1 - 3 |
3 - 3 (2 - 3) |
|
Διότι πέτυχε 3 γκολ εκτός έδρας έναντι 2 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 0 |
0 - 2 |
2 - 2 (2 - 2) |
? | Οι δύο ομάδες είναι ισόπαλες και στα συνολικά γκολ και στα γκολ εκτός έδρας. Πρέπει να παιχτεί παράταση (ίσως και πέναλτι), για να καθοριστεί ο νικητής. |
| 0 - 2 |
2 - 0 |
2 - 2 (0 - 0) |
? | Οι δύο ομάδες είναι ισόπαλες και στα συνολικά γκολ και στα γκολ εκτός έδρας. Πρέπει να παιχτεί παράταση (ίσως και πέναλτι), για να καθοριστεί ο νικητής. |
| 1 - 2 |
1 - 0 |
2 - 2 (1 - 0) |
|
Διότι πέτυχε 1 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 1 - 3 |
2 - 0 |
3 - 3 (1 - 0) |
|
Διότι πέτυχε 1 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 5 |
3 - 0 |
5 - 5 (2 - 0) |
|
Διότι πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 5 |
4 - 1 |
6 - 6 (2 - 1) |
|
Διότι πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 1 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| Παραδείγματα εφαρμογής του κανονισμού των εκτός έδρας γκολ με δύο ισοπαλίες | ||||
| 1ος Αγώνας (εκτός) - (εντός) |
2ος Αγώνας (εντός) - (εκτός) |
Συνολικό σκορ (Τέρματα εκτός έδρας) |
Προκριθείσα ομάδα | Παρατηρήσεις |
|
|
|
vs
|
||
| 0 - 0 |
1 - 1 |
1 - 1 (0 - 1) |
|
Διότι πέτυχε 1 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 0 - 0 |
2 - 2 |
2 - 2 (0 - 2) |
|
Διότι πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 2 |
0 - 0 |
2 - 2 (2 - 0) |
|
Διότι πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 2 |
1 - 1 |
3 - 3 (2 - 1) |
|
Διότι πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 1 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
| 2 - 2 |
2 - 2 |
4 - 4 (2 - 2) |
? | Οι δύο ομάδες είναι ισόπαλες και στα συνολικά γκολ και στα γκολ εκτός έδρας. Πρέπει να παιχτεί παράταση (ίσως και πέναλτι), για να καθοριστεί ο νικητής. |
| 2 - 2 |
3 - 3 |
5 - 5 (2 - 3) |
|
Διότι πέτυχε 3 γκολ εκτός έδρας έναντι 2 γκολ εκτός έδρας της αντίπαλης ομάδας. |
Ανακεφαλαίωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μια ομάδα προκρίνεται:
- Με 2-2 (εκτός), 1-1 ή 0-0 (εντός), διότι η ομάδα πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 1 ή 0 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
- Με 1-2 (εκτός), 1-0 (εντός), διότι η ομάδα πέτυχε 1 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
- Με 1-3 (εκτός), 2-0 (εντός), διότι η ομάδα πέτυχε 1 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
- Με 2-5 (εκτός), 3-0 ή 4-1 (εντός), διότι η ομάδα πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 0 ή 1 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
Μια ομάδα αποκλείεται:
- Με 1-2 (εντός), 1-0 (εκτός), διότι η ομάδα πέτυχε 1 γκολ εκτός έδρας έναντι 2 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
- Με 1-3 (εντός), 2-0 (εκτός), διότι η ομάδα πέτυχε 2 γκολ εκτός έδρας έναντι 3 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
- Με 1-1 ή 2-2 (εντός), 0-0 (εκτός), διότι η ομάδα πέτυχε 0 γκολ εκτός έδρας έναντι 1 ή 2 γκολ εκτός έδρας του αντιπάλου.
Εφαρμογή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις περισσότερες διοργανώσεις ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ ισχύει και στην παράταση. Συγκεκριμένα, το εκτός έδρας γκολ είναι το δεύτερο κριτήριο πρόκρισης μετά τη συνολική διαφορά τερμάτων των δυο αγώνων. Αν και σε αυτό οι δυο ομάδες ισοβαθμούν, ακολουθεί ημίωρη παράταση. Στην πράξη αυτό συμβαίνει μόνο όταν το σκορ του δεύτερου αγώνα είναι το αντίστροφο του πρώτου, π.χ. 1-2/2-1, 3-2/2-3 κλπ. Επίσης, όταν και οι δύο αγώνες λήξουν ισόπαλοι με το ίδιο σκορ, π.χ. 1-1/1-1, 2-2/2-2 κλπ. Αν το σκορ αλλάξει στην παράταση, με τέτοιο τρόπο ώστε το συνολικό σκορ να μην αλλάξει (δηλαδή να σημειωθεί ίσος αριθμός τερμάτων και από τις δύο ομάδες), προκρίνεται η ομάδα με τα περισσότερα εκτός έδρας γκολ, ειδάλλως η πρόκριση κρίνεται στη διαδικασία των πέναλτι.
Υπάρχουν κάποιες λίγες διοργανώσεις, στις οποίες ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ δεν ισχύει για τα γκολ που επιτυγχάνονται στην παράταση. Σε αυτή την περίπτωση αν στην παράταση επιτύχουν γκολ κι οι δύο ομάδες, τότε εξακολουθεί να υπάρχει ισοπαλία στο συνολικό σκορ. Δηλαδή, η παράταση θεωρείται ότι αποτελεί ένα είδος τρίτου αγώνα μικρότερης διάρκειας με δικό του ξεχωριστό σκορ. Π.χ. όταν μια αναμέτρηση λήξει με σκορ των δύο αγώνων 2-1/1-2 οδηγείται στην παράταση, διότι υπάρχει συνολικό σκορ ισόπαλο: 3-3 με ίδιο αριθμό εκτός έδρας γκολ. Αν στην παράταση του δεύτερου αγώνα οι ομάδες βάλουν από ένα γκολ τότε το συνολικό σκορ γίνεται 4-4 και θεωρείται ότι οι ομάδες εξακολουθούν να είναι ισόπαλες, χωρίς να ληφθεί υπόψη το επί πλέον γκολ εκτός έδρας της παράτασης, και η πρόκριση κρίνεται στα πέναλτι.
Σκοπός της εφαρμογής του κανονισμού του εκτός έδρας γκολ ήταν η επιβράβευση του επιθετικού ποδοσφαίρου. Έτσι έχουν κίνητρο οι φιλοξενούμενες ομάδες να παίξουν πιο επιθετικά και δεν περιορίζονται σε αμυντικό ή παθητικό παιχνίδι.
Ο κανονισμός εφαρμόζεται σε όλες τις διεθνείς διοργανώσεις της UEFA, τόσο τις διασυλλογικές, όσο και των εθνικών ομάδων. Επίσης, ισχύει στις διοργανώσεις της FIFA. Στη Νότια Αμερική άρχισε να ισχύει από το 2005.
Στις εσωτερικές διοργανώσεις των περισσοτέρων χωρών εφαρμόζεται ο κανονισμός του εκτός έδρας γκολ. Δυο χαρακτηριστικές εξαιρέσεις είναι το Λιγκ Καπ Αγγλίας, στο οποίο το εκτός έδρας γκολ δεν ισχύει στην παράταση. Επίσης, στο Κόπα Λιμπερταδόρες και στο Κύπελλο Βραζιλίας το εκτός έδρας γκολ ισχύει αλλά αν υπάρχει συνολικό ισόπαλο σκορ μετά το δεύτερο αγώνα, ακολουθεί κατευθείαν η διαδικασία των πέναλτι χωρίς να υπάρξει παράταση.
Κακή εφαρμογή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, στα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του κανονισμού, υπήρξαν περιπτώσεις κακής εφαρμογής του από τους διαιτητές, που δεν είχαν ακόμα συνειδητοποιήσει πώς εφαρμόζεται.
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση υπήρξε το 1971 στον αγώνα Ρέιντζερς Γλασκώβης – Σπόρτινγκ Λισαβόνας για τον 2ο γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Τα σκορ των δυο αγώνων ήταν 3-2, 2-3 και το δεύτερο ματς, στη Λισαβόνα, πήγε στην παράταση. Εκεί οι δυο ομάδες πέτυχαν από ένα γκολ και το σκορ έγινε 3-4 υπέρ της Σπόρτιγκ. Την πρόκριση έπρεπε να πάρει η Ρέιντζερς, αφού είχε πετύχει 3 εκτός έδρας γκολ. Όμως, ο διαιτητής θεώρησε λανθασμένα ότι οι δυο ομάδες ήταν ισόπαλες με συνολικό σκορ 6-6 και διέταξε να γίνει η διαδικασία των πέναλτι, στην οποία η Σπόρτιγκ επικράτησε με 3-0. Η Ρέιντζερς προσέφυγε αμέσως στην UEFA και δικαιώθηκε κερδίζοντας την πρόκριση. Μάλιστα στη λήξη της σεζόν 1971 - 1972, η Ρέιντζερς κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων.
Παράδοξες περιπτώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις η εφαρμογή του κανονισμού του εκτός έδρας γκολ δημιουργεί κάποια παράδοξα αποτελέσματα. Πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι όταν οι δυο αντίπαλες ομάδες χρησιμοποιούν ως έδρα το ίδιο γήπεδο αλλά τυπικά μόνο η μία είναι γηπεδούχος σε καθένα από τους δυο αγώνες.
Το 2003 στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ συναντήθηκαν οι ιταλικές Ίντερ και ΑΚ Μίλαν, που έχουν ως έδρα το Σαν Σίρο του Μιλάνου. Οι δυο αγώνες έληξαν ισόπαλοι 0-0 και 1-1. Όμως, την πρόκριση πήρε η Μίλαν, διότι το 1-1 σημειώθηκε στο ματς που είχε δηλωθεί ως φιλοξενούμενη.
Ακόμα πιο παράδοξη περίπτωση ήταν ο προκριματικός Αυστραλίας – Ισραήλ για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Νέων 1991. Λόγω της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης στο Ισραήλ και οι δυο αγώνες έγιναν στην Αυστραλία αλλά στον ένα το Ισραήλ αγωνίστηκε ως γηπεδούχος. Τα σκορ των δυο αγώνων ήταν: Αυστραλία – Ισραήλ: 0-1, 2-1. Την πρόκριση πήρε η Αυστραλία διότι νίκησε με 2-1 στο ματς που αγωνίστηκε ως φιλοξενούμενη κι επομένως πέτυχε 2 εκτός έδρας γκολ.
Παρόμοια περίπτωση συνέβη το Μάρτιο του 2008 στον προκριματικό γύρο για το Παγκόσμιο Κύπελλο 2010. Το ζευγάρι Μπαχάμες – Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι έδωσε και τα δυο ματς στις Μπαχάμες με σκορ: 1-1, 2-2. Οι Μπαχάμες προκρίθηκαν με το εκτός έδρας γκολ αν και αγωνίστηκαν δυο φορές στο γήπεδό τους.
Άλλες εφαρμογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκτός από τους διπλούς αγώνες νοκ-άουτ σε διοργανώσεις κυπέλλου, υπάρχει και μια άλλη εφαρμογή του κανονισμού του εκτός έδρας γκολ που αφορά διοργανώσεις που διεξάγονται σε ομίλους. Χρησιμοποιείται ως κριτήριο για την κατάταξη στη βαθμολογία ομάδων που ισοβαθμούν.
Συγκεκριμένα, όταν δυο ομάδες ισοβαθμούν, πρώτο κριτήριο για την κατάταξη στη βαθμολογία λαμβάνεται η διαφορά τερμάτων στα μεταξύ τους παιχνίδια και αν προκύπτει νέα ισοπαλία το δεύτερο κριτήριο είναι τα περισσότερα εκτός έδρας γκολ. Συνήθως το τρίτο κριτήριο είναι η συνολική διάφορα τερμάτων. Ο κανονισμός ισχύει στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ, του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος και του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ UEFA.com (24 Ιουνίου 2021). «Abolition of the away goals rule in all UEFA club competitions | Inside UEFA». UEFA.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2022.