Εκκλησία Μεταμορφώσεως (Πόλοτσκ)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 55°30′14.8″N 28°46′50.5″E / 55.504111°N 28.780694°E / 55.504111; 28.780694

Εκκλησία Μεταμορφώσεως στο Πόλοτσκ
Спаса-Праабражэнская царква
Χάρτης
Είδοςεκκλησία και ορθόδοξη εκκλησία
ΑρχιτεκτονικήArchitectural school of Polack
Γεωγραφικές συντεταγμένες55°30′15″N 28°46′51″E
ΘρήσκευμαΡωσική Ορθόδοξη Εκκλησία
Θρησκευτική υπαγωγήPolotsk-Glubokoye eparchy
Διοικητική υπαγωγήΠόλοτσκ
ΧώραΛευκορωσία
Έναρξη κατασκευής1128
Αρχιτέκτοναςd:Q17125943
Προστασίαπολιτισμικό αγαθό της Λευκορωσίας
Ιστότοπος
Επίσημος ιστότοπος
Commons page Πολυμέσα

Η Εκκλησία Μεταμορφώσεως (λευκορωσικά: Спаса-Праабражэнская царква‎‎) του μοναστηριού της Αγίας Ευφροσύνης στο Πόλοτσκ της Λευκορωσίας είναι ένα μοναδικό μνημείο της προμογγολικής αρχιτεκτονικής του Ρως του Κιέβου. Χτίστηκε τον 12ο αιώνα και ανακατασκευάστηκε τον 17ο και τον 19ο αιώνα. Παρά τις ανακατασκευές, η εκκλησία έχει διατηρήσει τις αυθεντικές μεσαιωνικές τοιχογραφίες.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχιτεκτονική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχαία «γκράφιτι» στην εκκλησία

Η εκκλησία χτίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1150. Χειρόγραφα για την Ευφροσύνη του Πόλοτσκ αναφέρουν ότι ο αρχιτέκτονας ήταν κάποιος «Ιβάν, επικεφαλής των οικοδόμων εκκλησιών». Σύμφωνα με τον Πάβελ Ραπόπορτ, ο αρχιτέκτονας προηγήθηκε της εποχής του και δημιούργησε ένα μοναδικό παράδειγμα «ρωσικής γοτθικής αρχιτεκτονικής», που κυριάρχησε της παλιάς ρωσικής αρχιτεκτονικής μέχρι τον 12ο αιώνα.

Ο τετράγωνος ναός με έξι βάσεις έχει μια αψίδα με μια δυναμική κάθετη σιλουέτα.

Τον 17ο έως τον 19ο αιώνα η στέγη ξαναχτίστηκε. Στη δεκαετία του 1830 η εκκλησία ερειπώθηκε, αλλά οι σύγχρονοι κατάλαβαν την υψηλή ιστορική της αξία και την αποκατέστησαν.

Τοιχογραφίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι ερευνητές χρονολογούν τις τοιχογραφίες στις αρχές του 12ου αιώνα. Πιθανότατα η εκκλησία αγιογραφήθηκε μεταξύ 1133 και 1145 με εντολή της Ευφροσύνης του Πολότσκ. Πιστεύεται επίσης ότι είναι η δημιουργός της διάταξης των πινάκων. Το ύφος της τέχνης δείχνει ξεκάθαρα ίχνη της βυζαντινής καταγωγής, ωστόσο, οι καλλιτέχνες θα μπορούσαν να επηρεαστούν και από τη ρωμανική τέχνη.[1] Οι τοιχογραφίες του 12ου αιώνα είναι μοναδικά άθικτες και καλοδιατηρημένες. Οι πίνακες περιλαμβάνουν εικόνες των Οράν, της Γέννησης του Ιησού, της Φυγής στην Αίγυπτο, κ.λπ. Υπάρχουν επίσης μερικές σπάνιες σκηνές όπως «Άγιος Αντώνιος και ο Κένταυρος».[2][3]

Κατά την αποκατάσταση του 19ου αιώνα δημιουργήθηκαν νέες τοιχογραφίες το 1835 και το 1884. Οι σύγχρονοι αναστηλωτές το 2006-2017 κατάφεραν να σώσουν και τα δύο στρώματα, έβγαλαν τις νεότερες τοιχογραφίες και τις μετέφεραν σε νέα βάση. Οι τοιχογραφίες του 19ου αιώνα σήμερα εκτίθενται στην Πινακοθήκη του Εθνικού Μουσείου Ιστορίας και Τέχνης του Πόλοτσκ.[2]>[4]

Οι σύγχρονοι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης πολλά πολύτιμα παραδείγματα μεσαιωνικής παιδείας - τα γκράφιτι, γραμμένα στους τοίχους, στο βωμό, στις σκάλες και σε άλλα μέρη της εκκλησίας. Τα γραπτά ανήκουν σε πέντε διαφορετικές ιστορικές περιόδους και ποικίλλουν ως προς τον σκοπό. Υπάρχουν μνημόσυνα, αυτόγραφα, γραφικά και εκπαιδευτικά κείμενα, ακόμη και καθημερινές σημειώσεις και τιμωρίες.[5]

Σύγχρονη έρευνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2015, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν υπόγειες στοές και έναν εξωνάρθηκα. Ακόμη περισσότερο, μια ολόκληρη υπόγεια εκκλησία βρέθηκε σε βάθος 3 μέτρων. Πιθανώς, ο πατέρας της Ευφροσύνης θάφτηκε εκεί. Η κρυμμένη εκκλησία έχει το δικό της βωμό, οι τοίχοι και η οροφή της ήταν διακοσμημένα με τοιχογραφίες.[6]

Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, οι αρχαιολόγοι βρήκαν περισσότερα από 10.000 κομμάτια τοιχογραφιών και διάφορα αντικείμενα όπως μέρος ορατίου, ψηφιδωτά και πλακάκια δαπέδου, ένα φύλλο στέγης από μολύβδινο[6] και μια προσωπική σφραγίδα της Ευφροσύνης.[7][8] Μεταξύ άλλων αντικειμένων, οι αρχαιολόγοι βρήκαν ένα κομμάτι πλίνθου τούβλου με το σχέδιο κατασκευής της εκκλησίας.[9] Η απροσδόκητη ανακάλυψη είναι ένα νόμισμα δολαρίου της δεκαετίας του 1920.[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Skobtsova 2019, σελ. 162-174.
  2. 2,0 2,1 Bavilsky, D. (15 Μαρτίου 2017). «Приумножая делением: фрески XII и XIX веков разделили, сохранив все слои» (στα ρώσικα). The Art Newspaper Russia. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  3. Sarabyanov 2011, σελ. 7-25.
  4. «Как выглядят росписи полоцкого храма XII века. И это могут увидеть все, кто хочет» (στα ρώσικα). Vitebsk Courier. 5 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  5. Kalechiz 2020, σελ. 261.
  6. 6,0 6,1 «Ученые объяснили, почему Спасо-Преображенскую церковь в Полоцке называют шедевром всемирного значения» (στα ρώσικα). Vitebsk News. 5 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  7. Mayorov, Veselov 2016, σελ. 273-275.
  8. «Назад в прошлое: как белорусские и российские археологи проливают свет на древние находки» (στα ρώσικα). ‘Respublika’. 14 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  9. «Реставрация уникального полоцкого храмa XII века: какие секреты скрывают древние фрески» (στα ρώσικα). «Рэспублiка». 21 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  10. «РЕПОРТАЖ: Масштабные раскопки идут у стен Спасо-Преображенской церкви в Полоцке» (στα ρώσικα). BelTA. Ανακτήθηκε στις 19 Ιανουαρίου 2022. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]