Μακρομόριο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 22:33, 28 Ιουλίου 2021

Ο όρος μακρομόριο (αγγλ.: macromolecule) αναφέρεται σε μόριο μεγάλου μοριακού βάρους. Τα μακρομόρια μπορεί να είναι είτε συνθετικά είτε βιολογικά.

Βιολογικά μακρομόρια

Βιολογικά μακρομόρια χαρακτηρίζονται σύνθετες οργανικές ενώσεις μεγάλου μοριακού βάρους (10³ - 10⁹) όπως είναι τα βιοπολυμερή και τα λιπίδια. Στα βιοπολυμερή συμπεριλαμβάνονται οι πρωτεΐνες, τα νουκλεϊκά οξέα, οι πολυσακχαρίτες και αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες απλές μονάδες καλούμενες μονομερή. Συνεπώς τα αντίστοιχα μονομερή κάθε βιοπολυμερούς αποτελούν και τα δομικά υλικά του. Ειδικότερα οι πρωτεΐνες δομούνται από τα αμινοξέα, τα νουκλεϊκά οξέα από νουκλεοτίδια, και οι πολυσακχαρίτες από τους μονοσακχαρίτες.

Σημειώνεται ότι τα μονομερή των διαφόρων ειδών μακρομορίων μπορεί να είναι ίδια, μπορεί και όχι. Για παράδειγμα στα λιπίδια δεν είναι ίδια και για αυτό τα λιπίδια δεν είναι και πολυμερή. Επίσης, συνδέονται μεταξύ τους με τον ίδιο βασικό χημικό μηχανισμό που λέγεται «αντίδραση συμπύκνωσης». Κατά τον μηχανισμό αυτόν το ένα μονομερές χάνει ένα άτομο υδρογόνου (Η), ενώ το άλλο μια υδροξυλομάδα (-ΟΗ). Δηλαδή αφαιρείται ένα μόριο νερού.
Τελικά τα δύο μονομερή συνδέονται με ομοιοπολικό δεσμό που λόγω της σημειούμενης σταθερότητάς του θεωρείται ο πλέον διαδεδομένος δεσμός στους έμβιους οργανισμούς.

Πάντως στα μακρομόρια εκτός του ομοιοπολικού δεσμού που συνδέει τα μονομερή τους, απαντώνται και άλλοι δεσμοί όπως δεσμοί υδρογόνου, οι δισουλφιδικοί καθώς και οι υδρόφοβοι δεσμοί. Οι δεσμοί αυτοί, αν και δεν συμμετέχουν στην συνένωση των μονομερών, παίζουν σημαντικό ρόλο στην τελική διαμόρφωση των μακρομορίων γενικότερα.

Τα πλέον διαδεδομένα και πολυδιάστατα σε μορφή και λειτουργία μακρομόρια είναι οι πρωτεΐνες που δομούνται, παρά τις διαφορές τους, με βάση την ίδια πρώτη ύλη, ένα σύνολο 20 διαφορετικών πρωτεϊνογόνων αμινοξέων, που συνδέονται με διαφορετική αλληλουχία κατά περίπτωση παράγοντας έτσι μια ποικιλία πρωτεϊνικών μορίων περισσότερων των χιλίων.

Πηγές

Δημ. Παλαφούτας - Αλεξ. Πανταζίδης "Βιολογία" Εκδ. Πατάκη Αθήνα 1999.
www.kks.gr/images/BIO/bio.B.kef1.doc

Βιβλιογραφία

Φ. Καφάτος "Εισαγωγή στη σύγχρονη βιολογία" Εκδ. Διογένης 1976
Ι. Γ. Γεωργάτσος "Βιοχημεία" ΑΠΘ 1980
Λ. Μαργαρίτης "Κυτταρική βιολογία" Εκδ. Επτάλοφος ΑΒΕΕ 1985
Εκδοτική Αθηνών "Γενική Βιολογία" 1989
Ν.Σ. Χριστοδουλάκης "Σύγχρονη Βιολογία" Εκδ. Πατάκη 1994

@@ Γραμμή 1: / Γραμμή 1: @@
 {{πηγές|16|06|2012}}
-Ο όρος '''μακρομόρια''' ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ.]]: ''macromolecules'') αναφέρεται συνήθως σε [[μόριο|μόρια]] μεγάλου [[μοριακό βάρος|μοριακού βάρους]], όπως τα [[πολυμερές|πολυμερή]] και τα [[βιοπολυμερές|βιοπολυμερή]].
+Ο όρος '''μακρομόριο''' ([[αγγλική γλώσσα|αγγλ.]]: ''macromolecule'') αναφέρεται σε [[μόριο]] μεγάλου [[μοριακό βάρος|μοριακού βάρους]]. Τα μακρομόρια μπορεί να είναι είτε συνθετικά είτε βιολογικά.
+==Βιολογικά μακρομόρια==
-Γενικά ως «βιολογικά μακρομόρια» χαρακτηρίζονται σύνθετες [[οργανική ένωση|οργανικές ενώσεις]] μεγάλου μοριακού βάρους (10<sup>3</sup> - 10<sup>9</sup>.) όπως είναι οι [[πρωτεΐνες]], τα [[νουκλεϊκά οξέα]], οι [[πολυσακχαρίτες]] και τα [[λιπίδια]]. Οι τρεις πρώτες κατηγορίες, (εκτός των λιπιδίων), χαρακτηρίζονται και [[πολυμερή]], αποτελούμενες από επαναλαμβανόμενες απλές μονάδες καλούμενες [[μονομερή]]. Συνεπώς τα δομικά υλικά των πολυμερών αποτελούν τα αντίστοιχα μονομερή αυτών.
+Βιολογικά μακρομόρια χαρακτηρίζονται σύνθετες [[οργανική ένωση|οργανικές ενώσεις]] μεγάλου μοριακού βάρους (10<sup>3</sup> - 10<sup>9</sup>) όπως είναι τα [[βιοπολυμερές|βιοπολυμερή]] και τα [[λιπίδια]]. Στα βιοπολυμερή συμπεριλαμβάνονται οι [[πρωτεΐνες]], τα [[νουκλεϊκά οξέα]], οι [[πολυσακχαρίτες]] και αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες απλές μονάδες καλούμενες [[μονομερή]]. Συνεπώς τα αντίστοιχα μονομερή κάθε βιοπολυμερούς αποτελούν και τα δομικά υλικά του. Ειδικότερα οι πρωτεΐνες δομούνται από τα [[αμινοξέα]], τα νουκλεϊκά οξέα από [[νουκλεοτίδια]], και οι πολυσακχαρίτες από τους [[μονοσακχαρίτες]].
+Σημειώνεται ότι τα μονομερή των διαφόρων ειδών μακρομορίων μπορεί να είναι ίδια, μπορεί και όχι. Για παράδειγμα στα λιπίδια δεν είναι ίδια και για αυτό τα λιπίδια δεν είναι και πολυμερή. Επίσης, συνδέονται μεταξύ τους με τον ίδιο βασικό χημικό μηχανισμό που λέγεται «[[αντίδραση συμπύκνωσης]]». Κατά τον μηχανισμό αυτόν το ένα μονομερές χάνει ένα [[άτομο]] [[υδρογόνο]]υ (Η), ενώ το άλλο μια [[υδροξυλομάδα]] (-ΟΗ). Δηλαδή αφαιρείται ένα [[μόριο]] [[νερό|νερού]].<br />
-Ειδικότερα οι πρωτεΐνες δομούνται από τα [[αμινοξέα]], τα νουκλεϊκά οξέα από [[νουκλεοτίδια]], και οι πολυσακχαρίτες από τους [[μονοσακχαρίτες]].
-Σημειώνεται ότι τα μονομερή των διαφόρων ειδών μακρομορίων μπορεί να είναι ίδια, μπορεί και όχι. Για παράδειγμα στα λιπίδια δεν είναι ίδια και για αυτό τα λιπίδια δεν είναι και πολυμερή. Επίσης, συνδέονται μεταξύ τους με τον ίδιο βασικό χημικό μηχανισμό που λέγεται "[[αντίδραση συμπύκνωσης]]". Κατά τον μηχανισμό αυτόν το ένα μονομερές χάνει ένα [[άτομο]] [[υδρογόνο]]υ (Η), ενώ το άλλο μια [[υδροξυλομάδα]] (-ΟΗ). Δηλαδή αφαιρείται ένα [[μόριο]] [[νερό|νερού]].<br />
 Τελικά τα δύο μονομερή συνδέονται με [[ομοιοπολικός δεσμός|ομοιοπολικό δεσμό]] που λόγω της σημειούμενης σταθερότητάς του θεωρείται ο πλέον διαδεδομένος δεσμός στους έμβιους οργανισμούς.
 Πάντως στα μακρομόρια εκτός του ομοιοπολικού δεσμού που συνδέει τα μονομερή τους, απαντώνται και άλλοι δεσμοί όπως [[δεσμός υδρογόνου|δεσμοί υδρογόνου]], οι δισουλφιδικοί καθώς και οι υδρόφοβοι δεσμοί. Οι δεσμοί αυτοί, αν και δεν συμμετέχουν στην συνένωση των μονομερών, παίζουν σημαντικό ρόλο στην τελική διαμόρφωση των μακρομορίων γενικότερα.
-Τα πλέον διαδεδομένα και πολυδιάστατα σε μορφή και λειτουργία μακρομόρια είναι οι '''[[πρωτεΐνες]]''' που δομούνται, παρά τις διαφορές τους, με βάση την ίδια πρώτη ύλη, ένα σύνολο 20 διαφορετικών [[αμινοξέα|αμινοξέων]], που συνδέονται με διαφορετική αλληλουχία κατά περίπτωση παράγοντας έτσι μια ποικιλία πρωτεϊνικών μορίων περισσότερων των χιλίων.
+Τα πλέον διαδεδομένα και πολυδιάστατα σε μορφή και λειτουργία μακρομόρια είναι οι [[πρωτεΐνες]] που δομούνται, παρά τις διαφορές τους, με βάση την ίδια πρώτη ύλη, ένα σύνολο 20 διαφορετικών [[πρωτεϊνογόνα αμινοξέα|πρωτεϊνογόνων αμινοξέων]], που συνδέονται με διαφορετική αλληλουχία κατά περίπτωση παράγοντας έτσι μια ποικιλία πρωτεϊνικών μορίων περισσότερων των χιλίων.
 == Πηγές ==