Πραξικόπημα στη Χιλή (1973): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
επαναφορά κειμένου |
||
| Γραμμή 3: | Γραμμή 3: | ||
| partof = [[Ιστορία της Χιλής]], [[Επιχείρηση Κόνδωρ]] και [[Ψυχρός Πόλεμος]] |
| partof = [[Ιστορία της Χιλής]], [[Επιχείρηση Κόνδωρ]] και [[Ψυχρός Πόλεμος]] |
||
| image = Golpe de Estado 1973.jpg |
| image = Golpe de Estado 1973.jpg |
||
| image_size = |
| image_size = 300px |
||
| caption = Ο βομβαρδισμός |
| caption = Ο βομβαρδισμός του [[Μέγαρο Λα Μονέδα|Λα Μονέδα]] στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 από τις χιλιανές ένοπλες δυνάμεις |
||
| date = 11 Σεπτεμβρίου 1973 |
| date = 11 Σεπτεμβρίου 1973 |
||
| place = [[Χιλή]] |
| place = [[Χιλή]] |
||
| Γραμμή 26: | Γραμμή 26: | ||
*Χιλιανή Αεροπορία |
*Χιλιανή Αεροπορία |
||
*Αστυνομία της Χιλής |
*Αστυνομία της Χιλής |
||
| combatant2a = '''Υποστηρίχθηκε από:'''<br />{{flagicon|United States|1960}} [[ |
| combatant2a = '''Υποστηρίχθηκε από:'''<br />{{flagicon|United States|1960}} [[ΗΠΑ]]<ref>{{cite book|last1=McSherry|first1=J. Patrice|author-link1= J. Patrice McSherry|editor1=Esparza, Marcia |editor2=Henry R. Huttenbach|editor3=Daniel Feierstein|title=State Violence and Genocide in Latin America: The Cold War Years (Critical Terrorism Studies)|chapter=Chapter 5: "Industrial repression" and Operation Condor in Latin America |page=[https://books.google.com/books?id=acGNAgAAQBAJ&pg=PA107 107]|publisher=[[Routledge]]|year=2011|isbn=978-0415664578|chapter-url=https://www.routledge.com/State-Violence-and-Genocide-in-Latin-America-The-Cold-War-Years/Esparza-Huttenbach-Feierstein/p/book/9780415496377}}</ref><ref name="p. 223">Walter L. Hixson (2009). ''[http://yalepress.yale.edu/book.asp?isbn=9780300119121 The Myth of American Diplomacy: National Identity and U.S. Foreign Policy].'' [[Yale University Press]]. [https://books.google.com/books?id=DNId6HxkzQwC&pg=PA223 p. 223]. {{ISBN|0300151314}}</ref><br />{{flagicon|Brazil|1960}} [[Βραζιλία]]<ref>{{cite web |last1=Kornbluh |first1=Peter |title=Brazil Conspired with U.S. to Overthrow Allende |url=https://nsarchive2.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB282/index.htm |website=National Security Archive |publisher=George Washington University |accessdate=16 May 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180708142510/https://nsarchive2.gwu.edu/NSAEBB/NSAEBB282/index.htm |archivedate=8 July 2018 |language=English}}</ref> |
||
| commander1 = {{flagicon|Χιλή}} |
| commander1 = {{flagicon|Χιλή}} [[Σαλβαδόρ Αλιέντε]]{{KIA|Αυτοκτονία}}<br />{{flagicon|Chile}} [[Μαξ Μαράμπιο]]<br />[[File:Flag of the MIR - Chile.svg|23px|border]] [[Μιγκέλ Ενρίκες]] |
||
| commander2 = {{flagicon|Χιλή}} |
| commander2 = {{flagicon|Χιλή}} [[Αουγούστο Πινοσέτ]]<br />{{flagicon|Chile}} [[Χοσέ Τορίμπιο Μερίνο]]<br />{{flagicon|Chile}} [[Γουστάβο Λι]]<br />{{flagicon|Chile}} [[Σέζαρ Μεντόσα]] |
||
| strength1 = |
| strength1 = |
||
| strength2 = |
| strength2 = |
||
| Γραμμή 36: | Γραμμή 36: | ||
| notes = |
| notes = |
||
}} |
}} |
||
Το '''χιλιανό πραξικόπημα του 1973''' ήταν μία κρίσιμη στιγμή, τόσο στην ιστορία της [[Χιλή]]ς, όσο και στον [[Ψυχρός Πόλεμος|Ψυχρό Πόλεμο]]. Μετά από μια εκτεταμένη περίοδο κοινωνικών αναταραχών και πολιτικής έντασης μεταξύ του ελεγχόμενου από την αντιπολίτευση Κογκρέσου της Χιλής και του σοσιαλιστή προέδρου [[Σαλβαδόρ Αλιέντε]], καθώς και του οικονομικού πολέμου που διέταξε ο Αμερικανός πρόεδρος, [[Ρίτσαρντ Νίξον]],<ref>{{cite web|url=http://www2.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB8/nsaebb8i.htm|title=Chile and the United States: Declassified Documents Relating to the Military Coup, September 11, 1973|author=Peter Kornbluh}}</ref> ο Αλιέντε ανετράπη από τις ένοπλες δυνάμεις και την εθνική αστυνομία.<ref>[http://www.csmonitor.com/2006/1211/p00s01-woam.html "Controversial legacy of former Chilean dictator Augusto Pinochet ...Gen. Augusto Pinochet, who overthrew Chile's democratically elected Communist government in a 1973 coup ..."] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080516194106/http://www.csmonitor.com/2006/1211/p00s01-woam.html |date=16 May 2008 }}, ''The Christian Science Monitor'', 11 Δεκεμβρίου 2006</ref><ref>[http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,907929,00.html "CHILE: The Bloody End of a Marxist Dream"], ''Time Magazine'', Quote: "....Allende's downfall had implications that reached far beyond the borders of Chile. His had been the first democratically elected Marxist government in Latin America..."</ref> |
|||
Ο στρατός έπαυσε την κυβέρνηση της [[Λαϊκή Ενότητα (Χιλή)|Λαϊκής Ενότητας]] του Αλιέντε και στη συνέχεια εγκαθίδρυσε μία [[χούντα]] που ανέστειλε όλες τις πολιτικές δραστηριότητες στη Χιλή και καταπίεσε τα αριστερά κινήματα, ιδιαίτερα τα κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά κόμματα και το [[Κίνημα της Επαναστατικής Αριστεράς (Χιλή)|Κίνημα της Επαναστατικής Αριστεράς]] (MIR). Ο |
Ο στρατός έπαυσε την κυβέρνηση της [[Λαϊκή Ενότητα (Χιλή)|Λαϊκής Ενότητας]] του Αλιέντε και στη συνέχεια εγκαθίδρυσε μία [[χούντα]] που ανέστειλε όλες τις πολιτικές δραστηριότητες στη Χιλή και καταπίεσε τα αριστερά κινήματα, ιδιαίτερα τα κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά κόμματα και το [[Κίνημα της Επαναστατικής Αριστεράς (Χιλή)|Κίνημα της Επαναστατικής Αριστεράς]] (MIR). Ο διορισμένος από τον Αλιέντε αρχηγός του στρατού, [[Αουγούστο Πινοσέτ]], κατέλαβε την ανώτατη εξουσία εντός ένός έτους από το πραξικόπημα και ανέλαβε την εξουσία επίσημα στα τέλη του 1974.<ref>{{cite book|author=Genaro Arriagada Herrera|title=Pinochet: The Politics of Power|url=https://books.google.com/books?id=7F8VAAAAIAAJ&pg=PA36|year=1988|publisher=Allen & Unwin|isbn=978-0-04-497061-3|page=36}}</ref> Η κυβέρνηση του Νίξον, η οποία είχε εργαστεί για να δημιουργήσει τις συνθήκες για το πραξικόπημα,<ref name="Winn 2010 239–275">{{cite encyclopedia|last=Winn|first=Peter|editor-first=Greg & Gilbert|editor-last=Grandin & Joseph|encyclopedia=|title=A Century of Revolution|year=2010|publisher=Duke University Press|pages=239–275}}</ref><ref>[[Peter Kornbluh]] (11 September 2013). ''[[The Pinochet File: A Declassified Dossier on Atrocity and Accountability]]''. [[The New Press]]. {{ISBN|1595589120}}</ref><ref>Lubna Z. Qureshi. ''Nixon, Kissinger, and Allende: U.S. Involvement in the 1973 Coup in Chile.'' Lexington Books, 2009. {{ISBN|0739126563}}</ref> αναγνώρισε αμέσως την κυβέρνηση της χούντας και την στήριξε στην εδραίωση της εξουσίας.<ref name="NSA-2000-9-19">{{cite web|author=Peter Kornbluh|url=http://www.gwu.edu/~nsarchiv/news/20000919/|title=CIA Acknowledges Ties to Pinochet's Repression: Report to Congress Reveals U.S. Accountability in Chile|work=Chile Documentation Project |publisher=National Security Archive|date=19 September 2000|access-date=26 November 2006| archiveurl= https://web.archive.org/web/20061128142216/http://www.gwu.edu/~nsarchiv/news/20000919/| archivedate= 28 November 2006 | deadurl= no}}</ref> |
||
Κατά τη διάρκεια των εναέριων επιδρομών και των επιθέσεων εδάφους που προηγήθηκαν του πραξικοπήματος, ο Αλιέντε έδωσε την τελευταία του ομιλία, στην οποία ορκίστηκε να παραμείνει στο [[Μέγαρο Λα Μονέδα|Προεδρικό Μέγαρο]], αρνούμενος προσφορές ασφαλούς διέλευσης σε περίπτωση που θα επέλεγε την εξορία έναντι της αντιπαράθεσης. Οι αυτόπτες μάρτυρες του θανάτου του Αλιέντε συμφωνούν ότι αυτοκτόνησε στο Μέγαρο.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/hortensia-bussi-de-allende-widow-of-salvador-allende-who-helped-lead-opposition-to-chiles-military-dictatorship-1710766.html|work=The Independent|location=London|title=Hortensia Bussi De Allende: Widow of Salvador Allende who helped lead opposition to Chile's military dictatorship|first=Phil|last=Davison|date=20 Ιουνίου 2009|accessdate=20 Απριλίου 2010}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/theguardian/2009/sep/12/from-the-guardian-archive|work=The Guardian |location=London |title=From the archive: Allende 'dead' as generals seize power|first=Richard|last= Gott|date=12 Σεπτεμβρίου 2009|accessdate=20 Απριλίου 2010}}</ref> |
Κατά τη διάρκεια των εναέριων επιδρομών και των επιθέσεων εδάφους που προηγήθηκαν του πραξικοπήματος, ο Αλιέντε έδωσε την τελευταία του ομιλία, στην οποία ορκίστηκε να παραμείνει στο [[Μέγαρο Λα Μονέδα|Προεδρικό Μέγαρο]], αρνούμενος προσφορές ασφαλούς διέλευσης σε περίπτωση που θα επέλεγε την εξορία έναντι της αντιπαράθεσης. Οι αυτόπτες μάρτυρες του θανάτου του Αλιέντε συμφωνούν ότι αυτοκτόνησε στο Μέγαρο.<ref>{{cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/obituaries/hortensia-bussi-de-allende-widow-of-salvador-allende-who-helped-lead-opposition-to-chiles-military-dictatorship-1710766.html|work=The Independent|location=London|title=Hortensia Bussi De Allende: Widow of Salvador Allende who helped lead opposition to Chile's military dictatorship|first=Phil|last=Davison|date=20 Ιουνίου 2009|accessdate=20 Απριλίου 2010}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/theguardian/2009/sep/12/from-the-guardian-archive|work=The Guardian |location=London |title=From the archive: Allende 'dead' as generals seize power|first=Richard|last= Gott|date=12 Σεπτεμβρίου 2009|accessdate=20 Απριλίου 2010}}</ref> |
||
Έκδοση από την 15:43, 15 Μαΐου 2020
| Πραξικόπημα στη Χιλή (1973) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Ιστορία της Χιλής, Επιχείρηση Κόνδωρ και Ψυχρός Πόλεμος | |||||
 Ο βομβαρδισμός του Λα Μονέδα στις 11 Σεπτεμβρίου 1973 από τις χιλιανές ένοπλες δυνάμεις | |||||
| Χρονολογία | 11 Σεπτεμβρίου 1973 | ||||
| Τόπος | Χιλή | ||||
| Μέθοδοι | Οι ένοπλες δυνάμεις θέτουν τη χώρα υπό στρατιωτικό έλεγχο. Μικρή και ανοργάνωτη αντίσταση. | ||||
| Έκβαση |
| ||||
| Αντιμαχόμενοι | |||||
| |||||
| Ηγετικά πρόσωπα | |||||
| Απώλειες | |||||
| |||||
| Συνολικά 60 κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος | |||||
Το χιλιανό πραξικόπημα του 1973 ήταν μία κρίσιμη στιγμή, τόσο στην ιστορία της Χιλής, όσο και στον Ψυχρό Πόλεμο. Μετά από μια εκτεταμένη περίοδο κοινωνικών αναταραχών και πολιτικής έντασης μεταξύ του ελεγχόμενου από την αντιπολίτευση Κογκρέσου της Χιλής και του σοσιαλιστή προέδρου Σαλβαδόρ Αλιέντε, καθώς και του οικονομικού πολέμου που διέταξε ο Αμερικανός πρόεδρος, Ρίτσαρντ Νίξον,[5] ο Αλιέντε ανετράπη από τις ένοπλες δυνάμεις και την εθνική αστυνομία.[6][7]
Ο στρατός έπαυσε την κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας του Αλιέντε και στη συνέχεια εγκαθίδρυσε μία χούντα που ανέστειλε όλες τις πολιτικές δραστηριότητες στη Χιλή και καταπίεσε τα αριστερά κινήματα, ιδιαίτερα τα κομμουνιστικά και σοσιαλιστικά κόμματα και το Κίνημα της Επαναστατικής Αριστεράς (MIR). Ο διορισμένος από τον Αλιέντε αρχηγός του στρατού, Αουγούστο Πινοσέτ, κατέλαβε την ανώτατη εξουσία εντός ένός έτους από το πραξικόπημα και ανέλαβε την εξουσία επίσημα στα τέλη του 1974.[8] Η κυβέρνηση του Νίξον, η οποία είχε εργαστεί για να δημιουργήσει τις συνθήκες για το πραξικόπημα,[9][10][11] αναγνώρισε αμέσως την κυβέρνηση της χούντας και την στήριξε στην εδραίωση της εξουσίας.[12]
Κατά τη διάρκεια των εναέριων επιδρομών και των επιθέσεων εδάφους που προηγήθηκαν του πραξικοπήματος, ο Αλιέντε έδωσε την τελευταία του ομιλία, στην οποία ορκίστηκε να παραμείνει στο Προεδρικό Μέγαρο, αρνούμενος προσφορές ασφαλούς διέλευσης σε περίπτωση που θα επέλεγε την εξορία έναντι της αντιπαράθεσης. Οι αυτόπτες μάρτυρες του θανάτου του Αλιέντε συμφωνούν ότι αυτοκτόνησε στο Μέγαρο.[13][14]
Παραπομπές
- ↑
Lawson, George (2005). Negotiated Revolutions. σελ. 182.
The only armed resistance came in a handful of factories, the La Legua poblacion in Santiago and in isolated gunfights with MIR activists.
- ↑ McSherry, J. Patrice (2011). «Chapter 5: "Industrial repression" and Operation Condor in Latin America». Στο: Esparza, Marcia· Henry R. Huttenbach· Daniel Feierstein. State Violence and Genocide in Latin America: The Cold War Years (Critical Terrorism Studies). Routledge. σελ. 107. ISBN 978-0415664578.
- ↑ Walter L. Hixson (2009). The Myth of American Diplomacy: National Identity and U.S. Foreign Policy. Yale University Press. p. 223. (ISBN 0300151314)
- ↑ Kornbluh, Peter. «Brazil Conspired with U.S. to Overthrow Allende». National Security Archive (στα English). George Washington University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 16 Μαΐου 2019.
- ↑ Peter Kornbluh. «Chile and the United States: Declassified Documents Relating to the Military Coup, September 11, 1973».
- ↑ "Controversial legacy of former Chilean dictator Augusto Pinochet ...Gen. Augusto Pinochet, who overthrew Chile's democratically elected Communist government in a 1973 coup ..." Αρχειοθετήθηκε 16 May 2008 στο Wayback Machine., The Christian Science Monitor, 11 Δεκεμβρίου 2006
- ↑ "CHILE: The Bloody End of a Marxist Dream", Time Magazine, Quote: "....Allende's downfall had implications that reached far beyond the borders of Chile. His had been the first democratically elected Marxist government in Latin America..."
- ↑ Genaro Arriagada Herrera (1988). Pinochet: The Politics of Power. Allen & Unwin. σελ. 36. ISBN 978-0-04-497061-3.
- ↑ Winn, Peter (2010). «A Century of Revolution». Στο: Grandin & Joseph, Greg & Gilbert, επιμ. Duke University Press, σσ. 239–275.
- ↑ Peter Kornbluh (11 September 2013). The Pinochet File: A Declassified Dossier on Atrocity and Accountability. The New Press. (ISBN 1595589120)
- ↑ Lubna Z. Qureshi. Nixon, Kissinger, and Allende: U.S. Involvement in the 1973 Coup in Chile. Lexington Books, 2009. (ISBN 0739126563)
- ↑ Peter Kornbluh (19 Σεπτεμβρίου 2000). «CIA Acknowledges Ties to Pinochet's Repression: Report to Congress Reveals U.S. Accountability in Chile». Chile Documentation Project. National Security Archive. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Νοεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2006.
- ↑ Davison, Phil (20 Ιουνίου 2009). «Hortensia Bussi De Allende: Widow of Salvador Allende who helped lead opposition to Chile's military dictatorship». The Independent (London). https://www.independent.co.uk/news/obituaries/hortensia-bussi-de-allende-widow-of-salvador-allende-who-helped-lead-opposition-to-chiles-military-dictatorship-1710766.html. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2010.
- ↑ Gott, Richard (12 Σεπτεμβρίου 2009). «From the archive: Allende 'dead' as generals seize power». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/theguardian/2009/sep/12/from-the-guardian-archive. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2010.
|