Γιενς Γιάκομπ Μπερζέλιους

Γιονς Μπερτσέλιους.

Ο Γιονς Γιάκομπ Μπερτσέλιους (Jöns Jakob Berzelius, 20 Αυγούστου 1779 – 7 Αυγούστου 1848) ήταν Σουηδός χημικός. Αρχικά σπούδασε ιατρική, αργότερα όμως ασχολήθηκε με τη χημεία. Το 1803 δημοσίευσε μαζί με το Χίτορφ τα Γαλβανικά πειράματα, όπου εξηγούσε τον τρόπο που διασπώνται τα οξέα και οι βάσεις κατά την ηλεκτρόλυση, στο θετικό και αρνητικό πόλο. Επίσης, μελέτησε την ατομική θεωρία και θεμελίωσε το δυαδικό σύστημα παράστασης των χημικών ενώσεων. Με βάση τη θέση του ότι όλες οι χημικές ενώσεις αποτελούνται από δύο ομάδες ατόμων με αντίθετα σθένη, προσπάθησε να προσδιορίσει τους χημικούς τύπους των σύνθετων σωμάτων καθώς και τα ατομικά βάρη των στοιχείων.

Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε το συμβολισμό με λατινικά γράμματα των διαφόρων στοιχείων. Στο συμβολισμό μάλιστα αυτόν έδωσε και ποσοτική έννοια. Έτσι, σε κάθε χημικό σύμβολο αντιστοιχεί μια ορισμένη ποσότητα του κάθε στοιχείου, που σήμερα την αποκαλούμε ατομικό βάρος του στοιχείου. Ο Μπερτσέλιους, για να μελετήσει τα ατομικά βάρη, πήρε ως βάση του περιοδικού συστήματος το οξυγόνο. Δεν κατόρθωσε να ολοκληρώσει την εργασία του, την οποία τελειοποίησε το 1858 ο Κανιτσάρο. Επίσης, ο Μπερτσέλιους ανακάλυψε και μελέτησε τα στοιχεία δημήτριο (1803), λίθιο, σελήνιο (1817), πυρίτιο (1824), ταντάλιο (1825), θόριο (1828), ζιρκόνιο (1829), βανάδιο (1830). Επιπλέον ασχολήθηκε με τα φαινόμενα της αλλοτροπίας, της ισομέρειας, της μεταμέρειας και του πολυμερισμού που συμβαίνουν στα οργανικά οξέα, ανακάλυψε τις πρωτεΐνες και προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στην ορυκτολογία, θεμελιώνοντας τη συστηματική ορυκτολογία.

Έργα

• Μελέτη των αναλογιών με τις οποίες βρίσκονται ενωμένα τα στοιχεία στον ανόργανο κόσμο
• Μελέτη της θεωρίας των χημικών αναλογιών.
• Περί χημείας
• "Χρονικά για τις Φυσικές Επιστήμες" (περιοδικό, η έκδοσή του συνεχίστηκε από μεταγενέστερους χημικούς με τον τίτλο "Χημικά Χρονικά").

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Έργα του Μπερτσέλιους στο Project Gutenberg.