Αίνιγμα

Η αναφορά των ιδιοτήτων και των γνωρισμάτων ενός αντικείμενου, χωρίς ν' αναφέρεται το ίδιο το αντικείμενο. Η περιγραφή είναι τέτοια, ώστε οδηγεί τον ακροατή ή τον αναγνώστη στην ανακάλυψη του αντικείμενου.

Τα αινίγματα αποτελούν ιδιαίτερο κλάδο λαογραφίας στους περισσότερους λαούς. Αινιγματικές εκφράσεις και παραβολές βρίσκονται στο βιβλίο της γένεσης καθώς και στα βιβλία των προφητών. Τεράστια λογοτεχνική και γραμματολογική αξία παρουσιάζουν οι Περσικοί λογογράφοι, αινίγματα με λογογραφική μορφή.

Οι περισσότεροι ερευνητές θεωρούν σαν αφετηρία των αρχαίων ελληνικών αινιγμάτων τους χρησμούς των μαντείων.

Οι χρησμοί ήταν μια διφορούμενη απάντηση και χρειαζόταν σκέψη για να ανακαλυφθεί η ορθή σημασία τους.

Γνωστά, επίσης, από τη μυθολογία είναι τα αινίγματα της Σφίγγας και του Οιδίποδα. Ειδικοί φιλόλογοι πιστεύουν πως ο πρώτος Έλληνας που έφτιαξε αινίγματα είναι ο Ηρόδοτος.

Το αίνιγμα καλλιεργήθηκε σαν ιδιαίτερο φιλολογικό είδος και στη Γερμανία των νεότερων χρόνων. Ο Σίλερ, ο Ρύκερτ, ο Γκαίτε, ο Σλεϊρμάχερ έχουν γράψει ολόκληρες συλλογές.

Στην Ελλάδα το αίνιγμα είναι καρπός της λαϊκής δημιουργίας και στοιχείο της φιλοσοφίας του λαού π.χ. Δώδεκα καλογεράκια σ' ένα ράσο τυλιγμένα (δώδεκα μήνες). Ψηλός, λιγνός καλόγερος και κόκαλα δεν έχει (ο καπνός)

Εξωτερικές συνδέσεις

• ΧΑΤΖΗΤΑΚΗ-ΚΑΨΩΜΕΝΟΥ, ΧΡΥΣΟΥΛΑ, ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΑ ΛΑΙΚΑ ΑΙΝΙΓΜΑΤΑ. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ, Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), Σχολή Φιλοσοφική, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, 1990