Γιαν Νερούντα

Ο Γιαν Νερούντα

O Γιαν Νερούντα (Jan Nepomuc Neruda, 1834 – 1891) ήταν Τσέχος συγγραφέας, ποιητής και δημοσιογράφος, μια από τις εξέχουσες μορφές του τσέχικου ρεαλισμού στη λογοτεχνία και μέλος της «Σχολής του Μαΐου», που κυριάρχησε στην τσέχικη λογοτεχνία στις δεκαετίες 1860 – 1870.

Το επώνυμο του Τσέχου αυτού συγγραφέα χρησιμοποίησε ως ψευδώνυμο ο Πάμπλο Νερούδα.

Βιογραφία

Ο Γιαν Νερούντα γεννήθηκε στην Πράγα, γιος παντοπώλη που ζούσε στη Μάλα Στράνα, την αποκαλούμενη «Μικρή Συνοικία» της τσέχικης πρωτεύουσας. Σπούδασε φιλοσοφία και λογοτεχνία και εργάστηκε ως δάσκαλος μέχρι το 1866, οπότε άρχισε να ασχολείται με τη συγγραφή και τη δημοσιογραφία.

Ο Νερούντα δεν παντρεύτηκε ποτέ, αλλά είναι γνωστή η στενή σχέση του με την Καρολίνα Σβέτλα (Karolina Svetla, 1830 – 1899), συγγραφέα που ήταν κι αυτή μέλος της «Σχολής του Μαΐου».

Μεταξύ 1845 – 1857, ο Νερούντα έζησε στο σωζόμενο μέχρι σήμερα σπίτι που βρίσκεται στον αριθ. 47 της οδού Νερούντοβα, ενός γραφικού δρόμου που οδηγεί στο Κάστρο της Πράγας, όπου έγραψε πολλά από τα διηγήματά του, τα οποία διαδραματίζονται σε αυτή την περιοχή. Το σπίτι αυτό είναι γνωστό ως «Οι Δύο Ήλιοι» (τσεχ. U dvou sluncu), από το εραλδικό έμβλημα με τους δύο ήλιους που υπάρχει στην πρόσοψή του.

Το 1865, ο Νερούντα έγινε μέλος της σύνταξης της εφημερίδας «Νάροντνι Λίστυ» (Narodni Listy), στην οποία δημοσίευσε πολυάριθμα μυθιστορήματα σε συνέχειες, όπως «Εικόνες του Παρισιού» (1864), «Μικρά ταξίδια» (1877) κ. ά. Στα έργα του, ο Νερούντα πρόβαλε την ιδέα της αναβίωσης του τσέχικου εθνικισμού. Παράλληλα, καυτηρίαζε μέσα από τη σάτιρά του τον επαρχιωτισμό της μπουρζουαζίας στην κοινωνική ζωή της Πράγας.

Ο Νερούντα άρχισε τη συγγραφική σταδιοδρομία του το 1857 με μια συλλογή ποιημάτων με τον τίτλο «Λουλούδια του κοιμητηρίου». Από τα πιο δημοφιλή έργα του σε πρόζα είναι οι «Διηγήσεις για τη Μάλα Στράνα» (1877), μια συλλογή διηγημάτων, που μεταφέρει τον αναγνώστη στους δρόμους και τις αυλές, τα μαγαζιά, τις εκκλησίες, τις ταβέρνες και τα σπίτια της ιστορικής αυτής περιοχής της τσέχικης πρωτεύουσας.

Το ποιητικό έργο του τον κατέταξε ανάμεσα στους βάρδους του τσέχικου πατριωτισμού. Τα κυριότερα έργα του είναι: «Αραμπέσκ» (1864), «Βιβλία ποίησης» (1867), «Τραγούδια της Παρασκευής» (1869), «Κοσμικά τραγούδια» (1878), «Μπαλάντες και ρομάντζες» (1883), «Απλά μοτίβα» (1883), «Ύμνοι της Μεγάλης Παρασκευής» (1896) κ. ά.

Ο Γιαν Νερούντα πέθανε στην Πράγα στις 22 Αυγούστου 1891 και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο Βίσεχραντ (Vysehrad), όπου αναπαύονται πολλοί εξέχοντες Τσέχοι συγγραφείς, ζωγράφοι και μουσικοί, όπως ο διάσημος Τσέχος συνθέτης Μπέντριχ Σμέτανα. Μετά το θάνατό του, ένας από τους δρόμους της Μικρής Συνοικίας (Μάλα Στράνα), που περιγράφει στα έργα του, η σημερινή Οδός Νερούντοβα (Nerudova ulice), φέρει τιμητικά το όνομά του.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα», λήμμα «Νερούντα, Γιαν», τόμ. 45, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.
• «ΠΡΑΓΑ» (Οδηγοί του Κόσμου), Εκδόσεις ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ/DORLING KINDERSLEY, Eλληνική ‘Εκδοση, Αθήνα, 1998.