Πειραιάς: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Egmontaz (συζήτηση | συνεισφορές)
26.490 επεξεργασίες
Αναίρεση έκδοσης 1381022 από τον Ειδικό:Contributions/Dtm (Συζήτηση χρήστη:Dtm)
Dtm (συζήτηση | συνεισφορές)
944 επεξεργασίες
Διαγραφή όλου του περιεχομένου της σελίδας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{coord|37.96|23.64|type:city(175697)|format=dms|display=title}}
{{Πόλη (Ελλάδα)
|Πόλη=Πειραιάς
|Έμβλημα=pir.gif
|Εικόνα=Πόλη του Πειραιά β.jpg
|Λεζάντα εικόνας=Πόλη του Πειραιά
|Χάρτης=
|Χώρα=Ελλάδα
|ΓεωγραφικόΔιαμέρισμα=[[Στερεά Ελλάδα]]
|Περιφέρεια=[[Αττική|Αττικής]]
|Νομός=[[Νομαρχία Πειραιά|(Νομαρχία) Πειραιώς]]
|Επαρχία=
|Δήμαρχος=[[Παναγιώτης Φασούλας]]
|Πληθυσμός=175.697
|Απογραφή=2001
|Έκταση=50.417
|Πλάτος=37.96
|Μήκος=23.64
|ΜορφολογικάΧαρακτηριστικά=
|ΑριθμόςΔημοτικώνΔιαμερισμάτων=5
|ΤηλεφωνικόςΚωδικός=2104
|ΤαχυδρομικόςΚωδικός=185xx
|Πινακίδες=ΥΗΗ
|Ιστοσελίδα=[http://www.pireasnet.gr http://www.pireasnet.gr]
|Υψόμετρο =
}}
[[Image:Piraeus harbor 3-2004.JPG|300px|thumb|right|Μαρίνα Ζέας στο Πασαλιμάνι Πειραιώς]]
Ο '''Πειραιάς''' (αρχ. Πειραιεύς), και άλλοτε ''Πόρτο Λεόνε'' ή ''Πόρτο Δράκο'', είναι ιστορική βιομηχανική πόλη και σημαντικός [[λιμένας]] της [[Αττική|Αττικής]] αλλά και της νοτιοανατολικής μεσογείου. Αποτελεί έδρα της [[Νομαρχία Πειραιώς|Νομαρχίας Πειραιώς]] που απαρτίζεται από το χερσαίο τμήμα των οκτώ πειραιώτικων δήμων και τα νησιά του [[Σαρωνικός|Σαρωνικού]].

Ανακηρύχθηκε για πρώτη φορά δήμος το [[517 π.Χ.]] και στα νεότερα χρόνια το [[1835]], σήμερα συνιστά τον τρίτο μεγαλύτερο σε πληθυσμό δήμο της χώρας.

Το πολεοδομικό συγκρότημα της πόλεως που περιβάλλουν το κέντρο του Πειραιά είναι η [[Νίκαια Αττικής|Νίκαια]] (πρώην Κοκκινιά), ο [[Κορυδαλλός Αττικής|Κορυδαλλός]] , το [[Κερατσίνι]] (πρώην Ταμπούρια), το [[Πέραμα]], η [[Δραπετσώνα]], και ο [[Άγιος Ιωάννης Ρέντης]].

Το κέντρο της πόλης απέχει περίπου 12 χιλιόμετρα από το κέντρο της [[Αθήνα|Αθήνας]], της οποίας και αποτελεί [[επίνειο]] ενώ συνδέεται με αυτήν με πληθώρα μέσων, λεωφορείων, [[Τρόλεϊ|τρόλλεϋ]], αλλά και με τον [[Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών - Πειραιώς|ηλεκτρικό σιδηρόδρομο]], το [[Τραμ Αθήνας|τραμ]], τον [[Προαστιακός Σιδηρόδρομος|προαστιακό σιδηρόδρομο]] και στο μέλλον με τις γραμμές της [[Αττικό Μετρό]].

Ο λιμένας του Πειραιά είναι ο μεγαλύτερος της Ευρώπης και ένας από τους μεγαλύτερους του κόσμου σε επιβατική κίνηση.<ref>[http://www.olp.gr/main_epiv.htm OΛΠ]</ref>
Οι πύλες του λιμένος, μετά τον οριστικό προσδιορισμό του, ως «επιβατικού», οδηγούν αντίστοιχα στους προβλήτες ανάλογα με τον προορισμό των επιβατηγών πλοίων που ελλιμενίζονται. Οι βόρειοδυτικές πύλες (Ε3 & Ε4) οδηγούν σε αποβάθρες που προσεγγίζουν πλοία με προορισμό την [[Κρήτη]], οι δυτικές (Ε2) [[νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου]] και (Ε1) τα [[Δωδεκάνησα]] οι κεντρικές (Ε7) τις [[Κυκλάδες]] και (Ε8) τον [[Αργοσαρωνικό]], ενώ η ανατολική (Ε9) τις Δυτικές [[Κυκλάδες]] τη [[Σάμος|Σάμο]] & την [[Ικαρία]].

Ο Λιμένας του Πειραιά χωρίζεται στους:<br />
''α)'' Επιβατικό Λιμένα<br />
''β)'' Εμπορικό Λιμένα, και <br />
''γ)'' Επισκευαστικό Λιμένα<br />

==Ιστορία==
Άμεσες πηγές για τη μελέτη της ιστορίας και τοπογραφίας του Πειραιά αποτελούν οι διάφορες επιγραφές, ευρήματα αρχαίων τάφων, θεμέλια ναών, νεωσοίκων, κτιρίων και τειχών και αρχαίων λιμενικών έργων, σε συνδυσμό πάντα με τις περικοπές αρχαίων συγγραφέων που αναφέρονται στον Πειραιά, σπουδαιότεροι των οποίων ήταν οι: [[Θουκυδίδης]], [[Ξενοφών]], [[Αριστοτέλης]], [[Πλούταρχος]], [[Ισοκράτης]], [[Πλάτων]], [[Λυκούργος]], [[Δημοσθένης]], [[Ηρόδοτος]] και [[Πολυδεύκης]]. Ο αρχαιότερος όμως αυτών ο [[Διόδωρος ο περιηγητής]] ([[4ος αιώνας π.Χ.]]) ήταν αυτός που πρώτος συνέγραψε για την [[Αττική]], τον οποίον και ακολούθησε ο [[Ηλιόδωρος]] που συνέγραψε έργο εκ 15 βιβλίων για τα μνημεία της [[Αθήνα]]ς.
===Όνομα===
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα τα όνόματα που έλαβε κατά καιρούς τόσο η πόλη του Πειραιά όσο και ο λιμένας της είναι κατά σειρά:<br>
<u>1. Ονομασίες πόλης</u>
:"Πειραιεύς" (αρχαίοι χρόνοι μέχρι και τελευταία επίσημη ονομασία).
:"Δράκος"
:"Πειραιάς" (Στέφανος Βυζάντιος και σύγχρονη δημοτική)
:"Πειραίας", "Περαίας", ή "Περαιάς", (κατά δημώδεις ονομασίες). Επίσης σε κείμενα του προηγούμενου αιώνα απαντώνται: "Πιραιάς", ή "Πιρεάς", ακόμη και "Πειρεάς", "Πειρέας", "Πιρέας" και "Περέας" ή "Περεάς". Σε όλες τις περιπτώσεις που τονίζονταν στη λήγουσα λάμβανε περισπωμένη.

<u>2. Ονομασίες λιμένα</u>
[[Εικόνα:Lion of Piraeus.JPG|thumb|right|220px|Ο "Λέων του Πειραιά" (αντίγραφο)]]
:"Λιμήν του Πειραιώς" ή απλώς "Λιμήν" (αρχαίοι χρόνοι - τελευταία αρχαιολογική άποψη).
:"Κάνθαρος" ή "Λιμήν Κανθάρου" (ομοίως αρχαίοι χρόνοι).
:"Κωφός λιμήν" (μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο - τελευταία αρχαιολογική άποψη).
:"Λιμήν Αθηνών".
:"Λιμήν Λέοντος" ή γνωστότερα "Πόρτο Λεόνε"(τον 17ο αιώνα ένα λιοντάρι από μάρμαρο, φρόντιζε το λιμάνι και ήταν το πρώτο πράγμα που έβλεπαν οι ταξιδιώτες όταν έφταναν στο λιμάνι, στην σύγχρονη εποχή υπάρχει ανακατασκευή από τον γλύπτη [[Μέγκουλα Γεώργιο]]. Το πρωτότυπο κλάπηκε από τον [[Φραντσέσκο Μοροζίνι]](Morozini) και βρίσκεται στην [[Βενετία]]).
:"Πόρτο Δράκο" ή "Πόρτο Δρακόνε".
:"Πόρτο της Αθήνα" (Μελέτιος).
Επίσης κατά την Ρωμαϊκή περίοδο, Μεσαίωνα, Ενετοκρατία, Τουρκοκρατία, έλαβε τα παρακάτω ονόματα:
:"Athenarum portus".
:"Portus de Sithines", ή "Sithines".
:"Porto Leone", ή "Porto Draco", ή "Porto Dracone".
:"Ασλάν Λιμάνι" (πριν και κατά το 1821)

===Ετυμολογία===
[[Εικόνα:Themistocles.JPG|thumb|left|200px|Ο Aνδριάντας του [[Θεμιστοκλής|Θεμιστοκλή]], που υπήρξε ο οικονομικός θεμελιωτής του Πειραιά]]
Πολλοί αρχαίοι συγγραφείς προκειμένου να ενισχύσουν το νησιωτικό χαρακτήρα του Πειραιά ετυμολογούν τη λέξη "Πειραιεύς" εκ του "περαιεύς" (με εναλλαγή του ε σε ει). Πειραιεύς σημαίνει ο πορθμεύς (περαιόω = περνώ αντίκρυ), δηλαδή αυτός που αναλαμβάνει διαπόρθμευση από τη Φαληρική ακτή στην απέναντι όχθη της νήσου του Πειραιά. Κατά τους Δραγάτση Ι. και Χατζή Α. το όνομα από προσηγορικό μετεβλήθει αργότερα σε τοπωνυμικό, (συνδυάζοντας το φαρμακώ (φάρμακο - φαρμακεύς) και βάπτω (βαφή - βαφεύς). Έτσι ο Πειραιάς δηλώνει επάγγελμα όπως τα τοπωνύμια Πέραμα, Γαλατάς κ.λπ. Στην αρχαία ελληνική "πορθμεύς" λεγόταν όχι μόνο πειραιεύς αλλά και πειραιός (Σ. Βυζάντιος). Στη ετυμολογία αυτή συμφωνούν και οι J. Schmidt και K. Wahrman (1929). Τέλος η άποψη αυτή ενισχύεται από την ονομασία Πειραιός που λεγόταν επίσης ο λιμένας της αρχαίας Κορίνθου που σήμαινε επίσης πορθμεύς.

Κατ΄ άλλους η ονομασία Πειραιεύς παράγεται από το "πέραν" (εις την αντιπέραν) επειδή στην [[αρχαιότητα]] μεσολαβούσε τόπος ελώδης, (το λεγόμενο "[[αλίπεδον]]"), όπως επίσης λέγονταν ομοίως οι αντιτακτές όχθες π.χ.:
:Περαία Παλαιστίνης, πέραν του Ιορδάνη ποταμού.
:Περαία, έναντι Τενέδου και Μυσίας.
:Περαία Κορίνθου (σημερινή Περαχώρα)
:Περαία Συρίας, της οποίας οι κάτοικοι λέγονταν Πειραιείς.
:Περαία Σμύρνης (προάστιο της Σμύρνης).
Κατόπιν των παραπάνω ο Α. Χατζής υποστηρίζει ότι και στη σημερινή διάλεκτο οι ονομασίες Περεάς, ή Περαιάς και Περέας ή Περαίας δεν αποτελούν βαρβαρισμό παραπέμποντας στo λεξικό Pape-Benseler στη λέξη Πειραιεύς.

==Σύγχρονος Πειραιάς==
===Δημοτικός Πληθυσμός===
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"11
|- bgcolor="#efefef"
! Έτος !! Πληθυσμός !! Αλλαγή !! Πυκνότητα
|-
| [[1835]] || 300 || κατά σχετικό υπολογισμό || -/km²
|-
| [[1836]] || 1,011 || πρώτη απογραφή Δήμου Πειραιά || -/km²
|-
| [[1840]] || 2,033 || - || -/km²
|-
| [[1845]] || 4,247 || - || -/km²
|-
| [[1896]] || 51,020 || - || -/km²
|-
| [[1920]] || 133,482 || - || -/km²
|-
| [[1928]] || 251,659 || Μετά την [[Μικρασιατική καταστροφή]] || -/km²
|-
| [[1940]] || 205,404 ||Μετά την απόσπαση [[Κοκκινιά|Κοκκινιάς]],[[Κερατσίνι|Κερατσινίου]],[[Κορυδαλλός Αττικής|Κορυδαλλού]] και [[Πέραμα|Περάματος]] - || -/km²
|-
| [[1951]] || 186,088 || Μετά την απόσπαση της [[Δραπετσώνα|Δραπετσώνας]] || -/km²
|-
| [[1961]] || 183,957 || - || -/km²
|-
| [[1971]] || 187,458 || Υπαγωγή Δήμου [[Νέο Φάληρο|Νέου Φαλήρου]] στον Δήμο Πειραιά || -/km²
|-
| [[1981]] || 196,389 || - || 17,853.55/km²
|-
| [[1991]] || 182,671 || -14,168/-7.25% || 16,606.45/km²
|-
| [[2001]] || 175,697 || -6,974/-3.82% || 15,972.45/km²
|}

'''Πηγές'''
* Για τα έτη 1920-2001: Στατιστικές Επετηρίδες της Ε.Σ.Υ.Ε
* Για τα έτη 1840-1845: Ιστορικό Αρχείο Δήμου Πειραιά

{| {{prettytable}}
|-
| [[Εικόνα:Χάρτης Πυκνότητας Πληθυσμού.png|240px]] || [[Εικόνα:Πυκνότητα Πληθυσμού Πολεοδομικού Συγκροτήματος Πρωτευούσης 1928-2001.jpg|565px|Πυκνότητα Δόμησης Μητροπολιτικού Συγκροτήματος]]
|}

===Αξιοθέατα & Μουσεία===
[[Image:Pireas.jpg|thumb|right|280px|Άποψη του Πειραιά από το λόφο του Προφήτη Ηλία σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ου αι.]]
'''[[Σηράγγιο]] ή Σηραγγείο ή Σπηλιά του Παρασκευά:''' Υπόγειο κατασκεύασμα μέσα σε βράχους που βρίσκεται πίσω απο την πλάζ "Βοτσαλάκια".
Το σπήλαιο αυτό λέγεται πως ήταν ιερό, αφιερωμένο στον τοπικό ήρωα Σήραγγο και πιθανολογείται πως αργότερα χρησιμοποιήθηκε επίσης και ως «Ασκληπιείο» και ως «Πορφυρείο» ενώ έχει πολλά υπόγεια διαμερίσματα.

'''[[Σπηλιά Αρετούσας|Σπηλιά της Αρετούσας]]''', στο λόφο της [[Καστέλλα (Πειραιά)|Καστέλλας]]

'''[[Νησίδα Κουμουνδούρου]]''', μεταξύ Μικρολίμανου (Τουρκολίμανου) και λιμένα Ζέας (Πασαλιμάνι) της [[Καστέλλα (Πειραιά)|Καστέλλας]].

'''[[Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος]]'''. Το '''Ναυτικό Μουσείο Ελλάδος''' συνολικής επιφάνειας περίπου 1850 τ.μ. βρίσκεται στην περιοχή της [[Φρεαττύδας]] στην Ακτή Θεμιστοκλέους.
Αποτελεί το μεγαλύτερο Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος και παρουσιάζει την ιστορία και την εξέλιξη του Ναυτικού των Ελλήνων από την προϊστορική εποχή ως τις μέρες μας.

;
[[Image:Pireas1892.jpg|thumb|right|280px|Ασπρόμαυρη φωτογραφία του λιμανιού, c.1892.]]
'''Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά:''' Το [[Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά|Αρχαιολογικό Μουσείο του Πειραιά]] συνολικής επιφάνειας 1394 τ.μ. βρίσκεται στην περιοχή μεταξύ Τερψιθέας και Πασαλιμάνιου. Παρουσιάζει πλήρη εικόνα της ιστορίας της πόλης απο την αρχαιότητα εώς τις μέρες μας φιλοξενώντας σημαντικότατα ιστορικά εκθέματα.

'''Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων:''' Το [[Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων|Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων]] βρίσκεται εντός του [[Σιδηροδρομικός Σταθμός Πειραιά|σιδηροδρομικού σταθμού του Πειραιά]] στο λιμάνι.

'''Μουσείο Ζωγραφικής και Σκηνογραφίας:''' Το [[Μουσείο Ζωγραφικής και Σκηνογραφίας]] "Πάνου Αραβαντινού" βρίσκεται εντός του Δημοτικού Θεάτρου.

'''[[Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά]]: '''Στην Πινακοθήκη υπάρχουν σημαντικά έργα των [[Κωνσταντίνος Μαλέας|Μαλέα]], [[Κωνσταντίνος Βολανάκης|Βολανάκη]], [[Νίκος Λύτρας|Λύτρα]], Λαζαρή, Βυζαντίου, Γεραλή, Κοκότση κ.α. καθώς υπάρχει και μεγάλη συλλογή 80 γλυπτών του Καστριώτη.

===Θέατρα===
===='''Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (δήμου Πειραιά)'''====
[[Εικόνα:Municipal Theatre of Piraeus.JPG|thumb|right|180px|Το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά]]
Το Δημοτικό Θέατρο βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και κτίστηκε σε σχέδια πιστής αντιγραφής του θεάτρου Μπολσόι από τον αρχιτέκτονα και καθηγητή του Ε.Μ. Πολυτεχνείου Ιωάννη Λαζαρίμο ενώ η ανέγερσή του διήρκεσε από το 1884 έως το 1895, διαστάσεων 34 Χ 45 μ. .
Στο Δημοτικό Θέατρο εμφανίστηκαν, κατά καιρούς, οι γνωστότεροι ελληνικοί θίασοι, τo "Εθνικό Θέατρο", "Η Εθνική Λυρική Σκηνή" κ.α. Για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα σε διάφορους βοηθητικούς χώρους του φιλοξενήθηκαν η Δημοτική Βιβλιοθήκη του Πειραιά καθώς και η Δημοτική Πινακοθήκη.

===='''Βεάκειο Θέατρο Πειραιά (δήμου Πειραιά)'''====
[[Εικόνα:Veakio-1 Piraeus.JPG|thumb|left|150px|Η είσοδος του Βεάκειου]]
[[Εικόνα:Veakio-2 Piraeus.JPG|thumb|right|180px|Εσωτερική άποψη του Βεάκειου]]
Το Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο, πρώην Σκυλίτσιο, βρίσκεται στον λόφο της Καστέλλας (Προφήτη Ηλία) και είναι μορφής αρχαίου θεάτρου.
Το Βεάκειο κατασκευάστηκε και άρχισε να λειτουργεί το 1969 επί δημαρχίας [[Αριστείδης Σκυλίτσης|Αριστείδη-Αλέξανδρου Σκυλίτση]] του οποίου και έφερε το όνομα, μετά τη γενική αναμόρφωση του γύρω χώρου, ενώ το 1976 μετονομάστηκε σε "Βεάκειο" προς τιμήν του μεγάλου ηθοποιού [[Αιμίλιος Βεάκης|Αιμίλιου Βεάκη]] ο οποίος ναι μεν είχε γεννηθεί στον Πειραιά, αλλά δεν είχε προσφέρει τίποτα θεατρικά στη πόλη, σε σχέση με τον μεγάλο Κ. Ροντήρη.<br>
Η χωρητικότητα του θεάτρου είναι περίπου 2000 θεατών όπου και οργανώνονται πολλές παραστάσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις κατά τους θερινούς μήνες.

===='''Μενάνδρειο Θέατρο Πειραιά (δήμου Πειραιά)'''====

Το Μενάνδρειο Δημοτικό Θέατρο (πρώην Δελφινάριο) είναι λυόμενου τύπου, θερινό θέατρο, σε μορφή αρχαίου θεάτρου, σε αντιγραφή του αντίστοιχου που υπήρχε στον άλλοτε βασιλικό και σήμερα εθνικό κήπο. Βρίσκεται στη περιοχή του Νέου Φάληρου, κοντά στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.
Σ΄ αυτό παρουσιάζονται κυρίως «επιθεωρήσεις» από μεγάλους θιάσους τους θερινούς μήνες και είναι χωρητικότητας 1.000 ατόμων.

====Άλλα θέατρα====
Μέχρι και τη δεκαετία του 1970 στον Πειραιά λειτουργούσαν επίσης το "Αρχαίο Θέατρο" που έδινε παραστάσεις η [[Δόρα Στράτου]], το "Πειραϊκό θέατρο" του δήμου Πειραιά (θερινό) που είχε ανασκευασθεί επίσης από τον Σκυλίτση και που αργότερα κατεδαφίστηκε και στη θέση του δημιουργήθηκε μικρό πάρκο (έναντι του ΥΕΝ), το θέατρο Παλλάς (χειμερινό), το θέατρο Πειραϊκού Συνδέσμου (χειμερινό), το Χριστιανικό θέατρο της Ζωής (επίσης χειμερινό), καθώς και άλλες θεατρικές σκηνές μεγάλων εκπαιδευτηρίων (Πλάτωνα, Γαλλικής Σχολής κ.λπ.) και κάποιων κινηματογράφων (π.χ. Αττικόν, Ολύμπιον κλπ.)

=== Συνοικίες & Περιοχές Πειραιά ===

[[Image:Πόλη του Πειραιά.jpg|thumb|right|<div style='text-align: center;'>
Πόλη του Πειραιά
</div>]]

[[Αγιά Σοφιά (συνοικία)|Αγιά Σοφιά (Μανιάτικα)]], [[Άγιος Βασίλειος (συνοικία)|Άγ. Βασίλειος]], [[Άγιος Νείλος (συνοικία)|Άγιος Νείλος]], [[Βούρλα]], [[Βρυώνη (συνοικία)|Βρυώνη]], [[Γούβα του βάβουλα]], [[Δημοτική αγορά]], [[Ευαγγελίστρια (συνοικία)|Ευαγγελίστρια]], [[Ζέα]] (Πασαλιμάνι), [[Ηλεκτρικός (συνοικία)]] ή ''[[Λεμονάδικα]]'', [[Καμίνια]], [[Καλλίπολη,(Πειραιάς)]], [[Καρβουνιάρικα]], [[Κοπή]], [[Καστέλλα]], [[Μικρολίμανο]], [[Νέο Φάληρο]], [[Ξαβέρη]], [[Παλιατζήδικα]], [[Παπαστράτος (συνοικία)|Παπαστράτος]], [[Πειραϊκή]], [[Πηγάδα]], [[Προφήτης Ηλίας (Πειραιά)]], [[Ρετσίνα (συνοικία)|Ρετσίνα]], [[Τερψιθέα (Πειραιά)|Τερψιθέα]], [[Τρούμπα]], [[Υδραίικα (συνοικία)|Υδραίικα]], [[Φρεαττύδα]], [[Χατζηκυριάκειο (συνοικία)|Χατζηκυριάκειο]], [[Ψυττάλεια|Ψυττάλεια(νησίδα)]]

===Εκκλησίες===
[[Image:Piraeus_cathedral.JPG|thumb|250px|left| Ο Καθεδρικός Ι.Ν. Αγίας Τριάδας Πειραιά.]]
[[Image:Agios_Spyridonas_Piraeus.JPG|thumb|150px|right| Ο Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνα, Πολιούχου Πειραιά.]]
Στον Πειραιά υπάρχει σημαντικός αριθμός ιερών ναών<ref>http://www.imp.gr/naoi.htm Ιεροί Ναοί Πειραιά</ref>, οι μεγαλύτεροι από τους οποίους είναι:
*Ο καθεδρικός ναός της Αγίας Τριάδας
*Ο Ι.Ν. του Αγίου Σπυρίδωνος ([[πολιούχος άγιος|πολιούχος]]), ιστορικός ναός
*Ο Ι.Ν. Αγίου Νικολάου
*Ο Ι.Ν. Αγίου Βασιλείου
*Ο Ι.Ν. Ευαγγελίστριας
*Ο Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης
*Ο Ι.Ν. Αγίου Διονυσίου
Δείτε σχετικά [[Ιεροί Ναοί Μητρόπολης Πειραιώς]]

===ΜΜΕ===

Ο Πειραιάς είναι έδρα των τηλεοπτικών σταθμών ''[[ΣΚΑΪ Τηλεόραση|ΣΚΑΪ]], [[Channel 9|Channel Nine]] (πρώην Polis), [[Magic Tv|Magic TV]], Smart-TV'', των ραδιοφωνικών σταθμών ''[[ΣΚΑΪ]], Red FM, Village FM, [[Atlantis FM]], Μελωδία, Angel Fm, Λάμψη, [[Πειραϊκή Εκκλησία]] και ο Δημοτικός Σταθμός [[Κανάλι 1]]'' καθώς και των τοπικών εφημερίδων ''"Εν Πειραιει", "Δημοτικό Μέλλον", "Τα Νέα του Σαρωνικού", "Νέος Λόγος", "Κοινωνική"'' κ.α..

Αξίζει να επισημανθεί πως το πρώτο ελληνικό μη κρατικό κανάλι στην Ελλάδα αλλά και το πρώτο συνδρομητικό κανάλι ήταν το κανάλι του Δήμου Πειραιά μεταδίδοντας από το λόφο του Προφήτη Ηλία με τον διακριτικό τίτλο [[Tv plus|TV Plus Πειραιάς]].

===Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ===

Στο Δήμο Πειραιά λειτουργούν

* 27 γυμνάσια από τα οποία 3 εσπερινά και 2 πειραματικά (Η [[Ράλλειος]] που είναι από τα ελάχιστα σχολεία θηλέων της Ελλάδας και η Ιωνίδειος που είναι το πρώτο σχολικό κτήριο που χτίστηκε στο νεότερο Πειραιά το 1845-47 με δωρεά του [[Κωνσταντίνου Ιωνίδη]] και βρισκόταν στο χώρο που στεγάζεται το σημερινό σχολείο «[[Ιωνίδειος σχολή]]»)
* 1 μουσικό
* 17 λύκεια από τα οποία 1 εσπερινό
* 1 [[ΕΕΕΕΚ]]
* 7 [[ΕΠΑ.Λ]] από τα οποία 1 εσπερινό
* 2 [[ΕΠΑ.Σ]]
* 2 Πανεπιστήμια, το [[Πανεπιστήμιο Πειραιώς]] και η [[Σχολή Ναυτικών Δοκίμων]]

=== Αθλητισμός ===
Μεγάλα αθλητικά σωματεία Πειραιά:

*'''[[Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς|Ολυμπιακός Σ.Φ.Π]]'''
*'''[[Εθνικός Πειραιώς|Εθνικός Ο.Φ.Π.Φ.]]'''
*'''[[Π.Α.Ο. Ατρόμητος Πειραιώς|Π.Α.Ο. Ατρόμητος Πειραιώς]] '''
*'''[[Α.Ο. Προοδευτική Νεολαία|Α.Ο. Προοδευτική Νεολαία]]'''
*'''[[Ιωνικός|Α.Ο. Ιωνικός Νικαίας]]'''
*'''[[Α.Ο. Χαλκηδόνα Νήαρ Ήστ|Α.Ε. Χαλκηδόνα-Πρωτέας]] (πρώην Α.Ο. Χαλκηδόνα Νήαρ Ήστ)'''
*'''[[Όμιλος Ερετών Πειραιώς]]'''

===Αδελφοποιημένες Πόλεις===

Η πόλη του Πειραιά έχει αδελφοποιηθεί με τις παρακάτω πόλεις:

*[[Μασσαλία]], {{FRA}}-1984
*[[Μασαχουσέτη|Worcester]], {{USA}}
*[[Οστράβα]], {{CZE}}
*[[Βαλτιμόρη]], {{USA}}
*[[Galati]], {{ROM}}-1985
*[[Varna]], {{BUL}}
*[[Σανγκάη]], {{CHN}}-1985

=== Πρόσωπα ===
* [[Πέτρος Ομηρίδης Σκυλίτσης]] ([[1784]]-[[1872]]), μέλος της Φιλικής Εταιρείας και δήμαρχος Πειραιά
* [[Ιωάννης Α. Μιαούλης]] ([[1850]]-[[1913]]), στρατιωτικός
* [[Αλέξανδρος Πάλλης]] ([[1851]]-[[1935]]), λογοτέχνης και μεταφραστής
* [[Θεόδωρος Βελλιανίτης]] ([[1863]]-[[1935]]), δημοσιογράφος, φιλόλογος και πολιτικός
* [[Αθανάσιος Ν. Μιαούλης]] ([[1868]]-[[1936]]), στρατιωτικός και πολιτικός
* [[Ευάγγελος Δαμάσκος]] ([[1874]]-[[1929]]), ηθοποιός
* [[Μιχαήλ Ρινόπουλος]] ([[1881]]-[[1959]]), πολιτικός, δήμαρχος Πειραιά
* [[Αλέξανδρος Χριστόφης]] ([[1882]]), ζωγράφος
* [[Αιμίλιος Βεάκης]] ([[1884]]-[[1951]]), ηθοποιός
* [[Δημήτρης Πικιώνης]] ([[1887]]-[[1968]]), αρχιτέκτονας
* [[Μιχάλης Οικονόμου]] ([[1888]]-[[1933]]), ζωγράφος
* [[Ευάγγελος Παπανούτσος]] ([[1900]]-[[1982]]), παιδαγωγός, ακαδημαϊκός και πολιτικός
* [[Γιάννης Ανδριανόπουλος]] ([[1900]]-[[1952]]), αθλητής
* [[Γεώργιος Ανδριανόπουλος]] ([[1903]]), αθλητής και πολιτικός, δήμαρχος Πειραιά
* [[Ματθαίος Παπαθεοδούλου]] (1903-[[1943]]), ζωγράφος
* [[Φίλιππος Κουράντης]] ([[1904]]-[[1952]]), ποδοσφαιριστής
* [[Ντίνος Ανδριανόπουλος]] ([[1905]]-[[1962]]), αθλητής
* [[Μιχάλης Λεκκός]] (1905-[[1970]]), ποδοσφαιριστής
* [[Εμμανουήλ Γ. Κριαράς]] ([[1906]]), φιλόλογος
* [[Αριστείδης Σκυλίτσης]] ([[1908]]-[[2006]]), δήμαρχος Πειραιά κατά την περίοδο της Χούντας
* [[Βασίλης Ανδριανόπουλος]] ([[1908]]-[[1989]]), αθλητής
* [[Γιάννης Τσαρούχης]] ([[1910]]-[[1989]]), ζωγράφος
* [[Βαγγέλης Χέλμης]] (1910-[[1980]]), ποδοσφαιριστής
* [[Λεωνίδας Ανδριανόπουλος]] ([[1911]]), αθλητής
* [[Γιάννης Χέλμης]] ([[1912]]-[[1981]]), ποδοσφαιριστής
* [[Σπύρος Κοντούλης]] ([[1915]]-[[1944]]), ποδοσφαιριστής
* [[Δέσπω Διαμαντίδου]] ([[1916]]-[[2004]]), ηθοποιός
* [[Μάριος Πλωρίτης]] ([[1919]]-[[2006]]), κριτικός, μεταφραστής και συγγραφέας
* [[Διονύσης Μινάρδος]] ([[1922]]-[[1992]]), ποδοσφαιριστής
* [[Νίκος Ζαχαρίου]], [[1923]]-[[2007]] βαθύφωνος
* [[Νίκος Βασταρδής]] ([[1924]]), ηθοποιός
* [[Αλέξης Πάρνης]] (1924), λογοτέχνης
* [[Θανάσης Βέγγος]] ([[1926]]), ηθοποιός και σκηνοθέτης
* [[Ανδρέας Μουράτης]] (1926), ποδοσφαιριστής
* [[Νίκος Λεκατσάς]] (1926), ποδοσφαιριστής
* [[Ιωάννης Ρωμανίδης]] ([[1927]]-[[2001]]), θεολόγος
* [[Στάθης Μανταλόζης]] ([[1929]]), ποδοσφαιριστής
* [[Αρχιεπίσκοπος Τιράνων Αναστάσιος]] (1929)
* [[Μέλπω Ζαρόκωστα]] ([[1933]]), ηθοποιός
* [[Δημήτρης Παπαμιχαήλ]] ([[1934]]-[[2004]]), ηθοποιός
* [[Κωστούλα Μητροπούλου]] ([[1935]]), συγγραφέας
* [[Μίμης Κουγιουμτζής]] ([[1936]]-[[2003]]), σκηνοθέτης
* [[Ανδρέας Μπάρκουλης]] (1936), ηθοποιός
* [[Κώστας Σημίτης]] (1936), οικονομολόγος και πολιτικός, πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας
* [[Γιάννης Καλαμίτσης]] ([[1939]]), συγγραφέας, στιχουργός και παραγωγός ραδιοφώνου
* [[Έλλη Φωτίου]] ([[1940]]), ηθοποιός
* [[Τόλης Βοσκόπουλος]] (1940), τραγουδιστής και ηθοποιός
* [[Σωτήρης Παπαπολίτης]] ([[1941]]), πολιτικός
* [[Τώνια Μαρκετάκη]] ([[1942]]-[[1994]]), σκηνοθέτις
* [[Κώστας Καστανάς]] ([[1943]]), ηθοποιός
* [[Γιώργης Μασσαβέτας]] ([[1944]]), δημοσιογράφος
* [[Ανδρέας Ανδριανόπουλος]] ([[1946]]), πολιτικός επιστήμονας και πολιτικός
* [[Στέλιος Βαμβακάρης]] ([[1947]]), μουσικός, συνθέτης και τραγουδιστής
* [[Γιώργος Χρονάς]] ([[1948]]), συγγραφέας
* [[Γιώργος Νταλάρας]] ([[1949]]), τραγουδιστής
* [[Κώστας Μουρσελάς]] ([[1951]]), συγγραφέας
* [[Γιάννης Κυράστας]] ([[1952]]-[[2004]]), ποδοσφαιριστής και τεχνικός
* [[Τάκης Σπετσιώτης]] ([[1954]]), σκηνοθέτης
* [[Μαλβίνα Κάραλη]] ([[1952]]-[[2002]]), δημοσιογράφος και συγγραφέας
* [[Γιώργος Κιμούλης]] ([[1956]]), ηθοποιός, σκηνοθέτης και μεταφραστής
* [[Ελευθερία Αρβανιτάκη]] (1956), τραγουδίστρια
* [[Παντελής Θαλασσινός]] ([[1958]]), μουσικοσυνθέτης και τραγουδιστής
* [[Πέτρος Μαντούβαλος]] ([[1959]]), πολιτικός
* [[Λουκία Ρικάκη]] ([[1961]]), σκηνοθέτις
* [[Λένα Αλκαίου]] ([[1965]]), τραγουδίστρια
* [[Μαντώ]] ([[1966]]), τραγουδίστρια
* [[Γρηγόρης Γεωργάτος]] (1973), ποδοσφαιριστής
* [[Ιωάννης Παπασπύρου]] Δήμαρχος Πειραιά, Υπουργός, Πρόεδρος Ομίλου Ερετών
* [[Παναγιώτης Φασούλας]] (1963), Δήμαρχος Πειραιά, Βουλευτής Α' Πειραιά κ Νήσων, Αθλητής
* [[Μάκης Δελαπόρτας]] [[1962]], ηθοποιός και συγγραφέας
* [[Σάσα Μανέτα]] 19??, τηλεκφωνήτρια, στιχουργός
* [[Βίκυ Μιχαλονάκου]] 19??, δημοσιογράφος
* [[Γεωργία Δρόσου]] 197?, πρώτη αναπληρωματική σταρ Ελλάς και δεύτερη μις Ιντερνάσιοναλ 1992
* [[Σπύρος Παπαδόπουλος]] [[1955]], ηθοποιός
* [[Μάρθα Καραγιάννη]] [[1939]], ηθοποιός
* [[Δούκισσα]] [[1941]], τραγουδίστρια

==Παραπομπές==
<references />
* http://www.e-pireas.gr [http://www.e-pireas.gr Επίσημος Επαγγελματικός Οδηγός Πειραιά]<br />
* http://www.omilosereton.gr

== Δείτε επίσης ==
{{Commonscat|Piraeus}}
* [[Κατάλογος τραγουδιών για τον Πειραιά]]

==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
*{{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= ''Ο Πειραιάς του Τσαρούχη''|αριθμός= 0000004745}}

== Φωτογραφικό Υλικό ==

<div style='text-align: center;'>
<gallery>
Image:Athens Metro Piraeus station.jpg|Σταθμός του Πειραιά
Image:Σταθμός Πειραιά α.jpg|Προαύλιος Χώρος
Image:Λιμένας Πειραιώς.jpg|Λιμένας Πειραιώς
Image:Πόλη του Πειραιά α.jpg|Παραλιακή Πειραιώς
</gallery>
</div>

{{πρότυπο: Συνοικίες και περιοχές Δήμου Πειραιώς}}
{{Πρότυπο:Δήμαρχοι Πειραιά}}

{{Νομαρχία Πειραιά}}
[[Κατηγορία:Λεκανοπέδιο Αττικής]]
[[Κατηγορία:Πόλεις της αρχαίας Αττικής]]
[[Κατηγορία:Πόλεις της Ελλάδας]]
[[Κατηγορία:Δήμοι της Περιφέρειας Αττικής]]
[[Κατηγορία:Πειραιάς|*]]
[[Κατηγορία:Πόλεις της Αττικής]]

[[ar:بيرايوس]]
[[bat-smg:Piriejos]]
[[bg:Пирея]]
[[ca:El Pireu]]
[[cs:Pireus]]
[[cy:Piraeus]]
[[da:Piræus]]
[[de:Piräus]]
[[en:Piraeus]]
[[eo:Pireo]]
[[es:El Pireo]]
[[et:Pireus]]
[[fi:Pireus]]
[[fr:Le Pirée]]
[[he:פיראוס]]
[[hu:Pireusz]]
[[id:Piraeus]]
[[it:Pireo]]
[[ja:ピレウス]]
[[la:Piraeus]]
[[lb:Piräus]]
[[lt:Pirėjas]]
[[lv:Pireja]]
[[nl:Piraeus (stad)]]
[[nn:Pireus]]
[[no:Pireus]]
[[pl:Pireus]]
[[pt:Pireu]]
[[ro:Pireu]]
[[ru:Пирей (город)]]
[[sh:Pirej]]
[[simple:Piraeus]]
[[sk:Pireus (prístav)]]
[[sr:Пиреј]]
[[sv:Pireus]]
[[tr:Pire (şehir)]]
[[uk:Пірей]]
[[vo:Pireas]]
[[zh:比雷埃夫斯]]

Έκδοση από την 02:40, 6 Φεβρουαρίου 2009

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πειραιάς&oldid=1381035"