Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γαστροπάρεση

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Απεικόνιση στομάχου με ακτίνες Χ, σε ασθενή με οξεία γαστροπάρεση

Η γαστροπάρεση (γαστρο- από το αρχαιοελληνικό γαστήρ, "στομάχι", και πάρεσις – «μερική παράλυση»)[1] είναι σοβαρή ιατρική διαταραχή που συνίσταται σε αδύναμες μυϊκές συσπάσεις (βλ. περισταλτισμός) του στομάχου, με αποτέλεσμα την παραμονή τροφής και υγρών στο στομάχι για παρατεταμένη χρονική περίοδο.

Ως συνέπεια, το περιεχόμενο του στομάχου εξέρχεται πιο αργά στο δωδεκαδάκτυλο της πεπτικής οδού. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακανόνιστη απορρόφηση θρεπτικών συστατικών, ανεπαρκή διατροφή και ανεπαρκή γλυκαιμικό έλεγχο.[2][3] Το αντίθετο φαινόμενο (πάθηση), όπου το περιεχόμενο του στομάχου εξέρχεται γρήγορα στο δωδεκαδάκτυλο ονομάζεται σύνδρομο ντάμπινγκ.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ναυτία, έμετο, κοιλιακό άλγος, αίσθημα κορεσμού αμέσως μετά την έναρξη του φαγητού, κοιλιακό φούσκωμα και καούρα. Ο πιο κοινός γνωστός μηχανισμός είναι η αυτόνομη νευροπάθεια του νεύρου που υπάρχει στο στομάχι: το πνευμονογαστρικό νεύρο. Ο μη ελεγχόμενος σακχαρώδης διαβήτης είναι μια κύρια αιτία αυτής της νευρικής βλάβης. Άλλες αιτίες περιλαμβάνουν μεταμολυσματικά και λοιπά τραύματα στο πνευμονογαστρικό νεύρο.

Η διάγνωση γίνεται μέσω ενός ή περισσότερων από τα ακόλουθα: -ακτινογραφία κατάποσης βαρίου, -γεύμα με μοσχαρίσια μπριζόλα με βάριο, -σάρωση γαστρικής εκκένωσης ραδιοϊσοτόπων, -γαστρική μανομετρία, -οισοφαγογαστροδωδεκαδακτυλική εξέταση (EGD).

Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν υποσιτισμό, κόπωση, απώλεια βάρους, έλλειψη βιταμινών, εντερική απόφραξη και υπερανάπτυξη βακτηρίων στο λεπτό έντερο. Η διατροφική κατάσταση του ασθενούς θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με από του στόματος διατροφική τροποποίηση, ή εάν η από του στόματος λήψη δεν είναι επαρκής, μέσω ενός σωλήνα σίτισης νήστιδος.[4]

Η θεραπεία περιλαμβάνει διατροφικές τροποποιήσεις, φάρμακα για την τόνωση της γαστρικής κένωσης, φάρμακα για τη μείωση του εμέτου και χειρουργικές προσεγγίσεις.[5] Επιπλέον, η γαστρική ηλεκτρική διέγερση (γνωστή ως GES) μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία.[4]

Η ολική επιβίωση σε ασθενείς με γαστροπάρεση είναι σημαντικά χαμηλότερη από την επιβίωση στο γενικό πληθυσμό.[6] Γενικά η εν λόγω πάθηση συσχετίζεται με αρνητικά επακόλουθα σε βάθος χρόνου.[6]

Συμπτώματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γαστροπάρεση έχει συνδεθεί με έμετο, φούσκωμα, πρώιμο κορεσμό και επιγαστρικό πόνο. Τα συμπτώματα της καθυστερημένης γαστρικής εκκένωσης τείνουν να επιδεινώνονται με το φαγητό, ιδιαίτερα μετά από λιπαρά γεύματα και δύσπεπτα στερεά όπως σαλάτες και λαχανικά.[7]

Γενικά, η ναυτία είναι το πιο συχνά αναφερόμενο σύμπτωμα, που επηρεάζει έως και το 96% των ασθενών με γαστροπάρεση.

Ωστόσο, ανάλογα με την αιτιολογία, το κυρίαρχο σύμπτωμα μπορεί να διαφέρει.[8] Η σοβαρότητα της δυσλειτουργίας της γαστρικής κένωσης δεν αντιστοιχεί στη σοβαρότητα των συμπτωμάτων.[7]

Η καούρα και ο κακός γλυκαιμικός έλεγχος μπορεί να είναι τα μόνα συμπτώματα καθυστερημένης γαστρικής κένωσης σε διαβητικούς ασθενείς. Η εξέταση σε ασθενείς με γαστροπάρεση μπορεί να είναι απολύτως φυσιολογική, ή στις πιο σοβαρές μορφές της, μπορεί να υπάρχει αφυδάτωση ή υποσιτισμός, καθώς και κενώσεις.[9]

Η ναυτία στη γαστροπάρεση είναι συνήθως μεταγευματική, ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί πρωινή ή επίμονη ναυτία. Ο έμετος χαρακτηρίζεται από τέντωμα και δυναμική εκκένωση του γαστρικού περιεχομένου από το στομάχι προς και έξω. Μερικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν τσούξιμο χωρίς να αποβάλλεται το γαστρικό περιεχόμενο.[7]

Η μεταγευματική πληρότητα είναι ένα δυσάρεστο αίσθημα πληρότητας στομάχου που εμφανίζεται μετά το φαγητό. Οι ασθενείς μπορεί να χαρακτηρίσουν τη μεταγευματική πληρότητα ως την αίσθηση ότι η τροφή παραμένει στο στομάχι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο κορεσμός είναι η έλλειψη πείνας μετά το φαγητό. Είναι το αντίστροφο της πείνας και της όρεξης. Πρώιμος κορεσμός είναι η εξαφάνιση της όρεξης πριν από την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών κατά τη διάρκεια της πρόσληψης τροφής. Ο πρώιμος κορεσμός μπορεί να περιγραφεί από τους ασθενείς με γαστροπάρεση ως απώλεια όρεξης ή εξαφάνιση της όρεξης ενώ σιτίζονται. Ο πρώιμος κορεσμός είναι η αίσθηση πληρότητας του στομάχου που εμφανίζεται λίγο μετά την έναρξη του φαγητού και είναι δυσανάλογη με το γεύμα.[7]

Το φούσκωμα είναι ένα εξαιρετικά υποκειμενικό αίσθημα της αυξημένης κοιλιακής πίεσης. Το φούσκωμα χωρίς φαγητό πρέπει να διακρίνεται από τη μεταγευματική πληρότητα. Μερικές φορές, αλλά όχι πάντα, συνδέεται με την κατανάλωση τροφής.[7]

Κοιλιακή δυσφορία ή πόνος είναι συχνοί, επηρεάζοντας το 90% των ασθενών με γαστροπάρεση. Οι ασθενείς με ιδιοπαθή γαστροπάρεση μπορεί να εμφανίσουν περισσότερο κοιλιακό άλγος από τους ασθενείς με διαβήτη και γαστροπάρεση.[10]

Οι ειδικοί πιστεύουν ότι ο μεταγευματικός επιγαστρικός πόνος είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της γαστροπάρεσης.[11] Ο πόνος στην κοιλιά έχει ένα ευρύ φάσμα συμπτωμάτων. Περίπου το 40% των ασθενών έχουν εντοπισμένο επιγαστρικό πόνο, αλλά μπορεί να είναι διάχυτος σε ορισμένες περιπτώσεις. Ο πόνος συνήθως ταξινομείται ως μεταγευματικός, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί τη νύχτα και να επηρεάσει τον ύπνο. Η σοβαρότητα του κοιλιακού πόνου δεν σχετίζεται με την εξασθένηση της γαστρικής κένωσης.[10]

Επιπλοκές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γαστροπάρεση μπορεί να οδηγήσει σε δύσκολο γλυκαιμικό έλεγχο (που επιδεινώνει τη γαστρική δυσκινητικότητα), αναρρόφηση, ανωμαλίες στην ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών και ανεπαρκή πρόσληψη διατροφής με αποτέλεσμα την απώλεια βάρους.[12]

Μερικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν σοβαρή ναυτία και έμετο, που μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση, όπως αποδεικνύεται από την ορθοστατική υπόταση καθώς και από οξεία νεφρική ανεπάρκεια.

Μερικοί ασθενείς με σοβαρή γαστροπάρεση χάνουν σημαντικό βάρος και υποφέρουν από διατροφικές ανεπάρκειες, που απαιτούν πρόσβαση στη σίτιση του λεπτού εντέρου μέσω γαστρικής παράκαμψης.[7]

Άτομα με γαστροπάρεση είναι επίσης πιο πιθανό να αναπτύξουν γαστρικό βεζόαρ. Τα βεζόαρ συμβαίνει όταν μεγάλες μάζες ξένων ουσιών και τροφών έχουν παγιδευτεί στο γαστρεντερικό σωλήνα, ειδικά στο στομάχι. [8] Η συχνότητα σχηματισμού βεζόαρ σε ασθενείς με γαστροπάρεση έχει υπολογιστεί ότι είναι περίπου έξι τοις εκατό, με βάση μια μελέτη με βάριο.[13]

Αίτια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η προσωρινή γαστροπάρεση μπορεί να προκύψει σε οξεία ασθένεια οποιουδήποτε είδους ως συνέπεια ορισμένων θεραπειών καρκίνου ή άλλων φαρμάκων που επηρεάζουν την πεπτική δράση, ή λόγω ανώμαλων διατροφικών προτύπων.

Οι ασθενείς με καρκίνο μπορεί να αναπτύξουν γαστροπάρεση λόγω της χημειοθεραπείας που προκαλεί νευροπάθεια, της ανοσοκαταστολής που ακολουθείται από ιικές λοιμώξεις που περιλαμβάνουν το έντερο, διαδικασίες όπως κηλικικά μπλοκ, παρανεοπλαστική νευροπαθητική ή μυοπάθεια, ή μετά από αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών μέσω αντιδραστικής νόσου.[14]

Προσδόκιμο ζωής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι μακροπρόθεσμες μελέτες σε ασθενείς με γαστροπάρεση δείχνουν ότι δεν είναι μια καλοήθη ασθένεια, και έχει σημαντική νοσηρότητα και κακή πρόγνωση λόγω των περιορισμένων επιλογών θεραπείας.[15]

Το ποσοστό θνησιμότητας είναι υψηλότερο σε ασθενείς με εκτεταμένη γαστροπάρεση, οι οποίοι είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν επιπλοκές. Για παράδειγμα, μια μελέτη διαπίστωσε ότι σε μια περίοδο 6 ετών, το 7% των ασθενών με γαστροπάρεση απεβίωσαν, ενώ το 22% να απαιτεί μακροπρόθεσμη εντερική ή παρεντερική πρόσληψη τροφής.

Το 26% αυτών των ασθενών δεν ανταποκρίθηκε στην ιατρική θεραπεία και το 6% είχε γαστρικά ηλεκτρικά ερεθίσματα. Οι 10 ασθενείς που απεβίωσαν, πέθαναν ως αποτέλεσμα μεταβολικών προβλημάτων, καρδιακές επιπλοκές, νεφρική ανεπάρκεια, αυτοκτονία και ισχαιμία του εντέρου που προκλήθηκαν από προσκολλητικές ενέργειες.[16]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Διάκος, Θοδωρής (2 Ιανουαρίου 2023). «Γαστροπάρεση: Όσα πρέπει να ξέρετε». iatronet.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Μαρτίου 2024. 
  2. ↑ .
  3. ↑ Fuglsang, Jens; Ovesen, Per G. (2015). «Pregnancy and Delivery in a Woman with Type 1 Diabetes, Gastroparesis, and a Gastric Neurostimulator». Diabetes Care 38 (5): e75. doi:10.2337/dc14-2959. PMID 25908160. 
  4. ↑ 4,0 4,1 «ACG Clinical Guideline: Gastroparesis». The American Journal of Gastroenterology 117 (8): 1197–1220. August 2022. doi:10.14309/ajg.0000000000001874. PMID 35926490. 
  5. ↑ «Not just another case of nausea and vomiting: a review of postinfectious gastroparesis». Journal of the American Academy of Nurse Practitioners 22 (3): 125–133. March 2010. doi:10.1111/j.1745-7599.2009.00485.x. PMID 20236395. 
  6. ↑ 6,0 6,1 «The incidence, prevalence, and outcomes of patients with gastroparesis in Olmsted County, Minnesota, from 1996 to 2006». Gastroenterology (Elsevier BV) 136 (4): 1225–1233. April 2009. doi:10.1053/j.gastro.2008.12.047. PMID 19249393. PMC 2705939. https://archive.org/details/sim_gastroenterology_2009-04_136_4/page/1225. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Reddy, Shilpa C.· Wo, John M. (24 Αυγούστου 2011). «Clinical Presentations of Gastroparesis». Στο: Parkman, Henry P. Gastroparesis. Totowa, NJ: Humana Press. σελίδες 25–35. ISBN 978-1-60761-551-4. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023. 
  8. ↑ 8,0 8,1 Bharadwaj, Shishira; Meka, Krishna; Tandon, Parul; Rathur, Abdullah; Rivas, John M.; Vallabh, Hiren; Jevenn, Andrea; Guirguis, John και άλλοι. (2016). «Management of gastroparesis-associated malnutrition». Journal of Digestive Diseases (Wiley) 17 (5): 285–294. doi:10.1111/1751-2980.12344. ISSN 1751-2972. PMID 27111029. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1751-2980.12344. Ανακτήθηκε στις 20 November 2023. 
  9. ↑ Pace, Laura A. (9 Νοεμβρίου 2019). «Etiology and Clinical Presentation of Gastroparesis». Gastroparesis. Cham: Springer International Publishing. σελίδες 21–31. ISBN 978-3-030-28928-7. Ανακτήθηκε στις 20 Νοεμβρίου 2023. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Cherian, Dinu; Sachdeva, Priyanka; Fisher, Robert S.; Parkman, Henry P. (2010). «Abdominal Pain Is a Frequent Symptom of Gastroparesis». Clinical Gastroenterology and Hepatology (Elsevier BV) 8 (8): 676–681. doi:10.1016/j.cgh.2010.04.027. ISSN 1542-3565. PMID 20472097. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20472097/. Ανακτήθηκε στις 20 November 2023. 
  11. ↑ Briley, Lauren Carney; Harrell, Steven P.; Woosley, Allison; Eversmann, Jennifer; Wo, John M. (2011). «National Survey of Physicians' Perception of the Cause, Complications, and Management of Gastroparesis». Southern Medical Journal (Southern Medical Association) 104 (6): 412–417. doi:10.1097/smj.0b013e318215fa5a. ISSN 0038-4348. PMID 21886030. https://journals.lww.com/ajg/fulltext/2008/09001/national_survey_of_physician_s_perception_on_the.115.aspx. Ανακτήθηκε στις 20 November 2023. 
  12. ↑ Bouras, Ernest P.; Vazquez Roque, Maria I.; Aranda-Michel, Jaime (June 24, 2013). «Gastroparesis». Nutrition in Clinical Practice (Wiley) 28 (4): 437–447. doi:10.1177/0884533613491982. ISSN 0884-5336. PMID 23797376. 
  13. ↑ Levin, A.A.; Levine, M.S.; Rubesin, S.E.; Laufer, I. (2008). «An 8-year review of barium studies in the diagnosis of gastroparesis». Clinical Radiology (Elsevier BV) 63 (4): 407–414. doi:10.1016/j.crad.2007.10.007. ISSN 0009-9260. PMID 18325361. https://archive.org/details/sim_clinical-radiology_2008-04_63_4/page/407. 
  14. ↑ «Gastroparesis and Cancer-Related Gastroparesis». Textbook of Palliative Care (στα Αγγλικά). Springer International Publishing. 2018. σελίδες 1–15. ISBN 978-3-319-31738-0. 
  15. ↑ Hyett, Brian; Martinez, Fernando J.; Gill, Brian M.; Mehra, Shilpa; Lembo, Anthony; Kelly, Ciaran P.; Leffler, Daniel A. (2009). «Delayed Radionucleotide Gastric Emptying Studies Predict Morbidity in Diabetics With Symptoms of Gastroparesis». Gastroenterology (Elsevier BV) 137 (2): 445–452. doi:10.1053/j.gastro.2009.04.055. ISSN 0016-5085. PMID 19410575. https://archive.org/details/sim_gastroenterology_2009-08_137_2/page/445. 
  16. ↑ Soykan, Irfan (1998). «Demography, Clinical Characteristics, Psychological and Abuse Profiles, Treatment, and Long-Term Follow-up of Patients with Gastroparesis». Digestive Diseases and Sciences (Springer Science and Business Media LLC) 43 (11): 2398–2404. doi:10.1023/a:1026665728213. ISSN 0163-2116. PMID 9824125. https://archive.org/details/sim_digestive-diseases-and-sciences_1998-11_43_11/page/2398. 

Διαβάστε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Γαστροπάρεση&oldid=10514705"