ΒΙΟ.ΜΕ.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

ΤΟ ΛΟΓΟΤΥΠΟ Σ.Ε.ΒΙΟΜΕ Η ΒΙΟ.ΜΕ. (Βιομηχανική Μεταλλευτική Α.Ε) είναι αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη. Θεωρείται η πρώτη τέτοιου είδος πρωτοβουλία στην Ελλάδα σχετικά με την αυτοδιάθεση των εργαζομένων, την οργάνωση της παραγωγής και την αλληλεγγύη,[1] συνιστώντας στην πράξη το πρώτο εγχείρημα εργατικής αυτοδιαχείρισης βιομηχανικής μονάδας στη χώρα.[2]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το εργοστάσιο ιδρύθηκε το 1982 και αποτελούσε θυγατρική της Philkeram Johnson, ιδιοκτησίας της οικογένειας Φιλίππου και κατασκεύαζε δομικά υλικά. Θεωρείτο[3] μια από τις πιο σημαντικές επιχειρήσεις της Βορείου Ελλάδος μέχρι και το 2010, οπότε και παρουσίασε αρνητικό ισολογισμό καθυστερώντας παράλληλα την μισθοδοσία των εργατών. Έχει αναφερθεί ότι η μητρική εταιρεία χρέωσε με δάνειο ύψους 1,9 εκατ. ευρώ τη θυγατρική της με αποτέλεσμα να αποκτήσει πλασματικά παθητικό.[3] Τον Αύγουστο του 2011 η επιχείρηση προχώρησε σε παύση πληρωμών έχοντας τους εργαζόμενους απλήρωτους από τον Μάιο του ιδίου έτους. Τον Οκτώβριο, με απόφαση της γενικής συνέλευσης, οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε επίσχεση εργασίας. Έως σήμερα δεν έχει γίνει απόλυση σε κανέναν από τους 70 εργαζόμενους. Τον Μάιο του 2012 η γενική συνέλευση των εργαζομένων, βάση της οποίας πλέον λαμβάνονται όλες οι αποφάσεις, με συντριπτική πλειοψηφία 97% αποφάσισε την ανάληψη της ευθύνης του εργοστασίου. Στις 12 Φεβρουαρίου 2013 οι εργαζόμενοι ξεκίνησαν τη λειτουργία του εργοστασίου παράγοντας προϊόντα γενικού καθαρισμού καθώς και κάποια από αυτά που παρασκεύαζαν και παλαιότερα.

Σήμερα στο εργοστάσιο απασχολούνται 22 άτομα.[4] Παράγει προϊόντα γενικού καθαρισμού, όπως καθαριστικά ρούχων, καθαριστικά πιάτων, σαπούνια κ.α, τα οποία προωθούνται σε μικρά καταστήματα, ενώ έχουν δημιουργήσει και ηλεκτρονικό κατάστημα.[5] Τα προϊόντα αυτά είναι κατά βάση οικολογικά, αφού αποτελούνται από βιοδιασπώμενες πρώτες ύλες, οι οποίες είναι ακίνδυνες για το περιβάλλον. Από το 2016 έχουν αρχίσει εκ νέου και την παραγωγή οικοδομικής κόλλας.[6] Πλέον έχουν κάνει άνοιγμα και στην ευρύτερη κοινωνία με την καθιέρωση του «αλληλέγγυου υποστηρικτή» όπου υπάρχει μια μικρή συνδρομή της τάξης των 3 ευρώ.[7]

Στις 30 Μαρτίου 2020 η ΔΕΗ με την βοήθεια των ΜΑΤ διέκοψε την παροχή ρεύματος στο εργοστάσιο. [8] Οι εργαζόμενοι συνέχισαν τη λειτουργία του εργοστασίου με τη χρήση γεννήτριας, ζητώντας παράλληλα μέσω της δημιουργίας μιας πλατφόρμας υπογραφών την άμεση επανασύνδεση του ρεύματος στο δίκτυο της ΔΕΗ με ρολόι που θα έχει το ΑΦΜ της Σ.Ε.ΒΙΟ.ΜΕ και πλήρη νομιμοποίητη του χώρου του εργοστασίου για την λειτουργία του.[9]

Το εργοστάσιο τυπικά δεν ανήκει στην ΒΙΟ.ΜΕ., καθώς το νομικό καθεστώς για αντίστοιχες περιπτώσεις στην Ελλάδα είναι ανύπαρκτο. [10] Αυτό το γεγονός έχει οδηγήσει όλα αυτά τα χρόνια της λειτουργίας του σε πολλές προσπάθειες πλειστηριασμών της έκτασης των 160 στρεμμάτων στην Ανατολική Θεσσαλονίκη, όπου ασκεί την λειτουργία της. Μέχρι και τον Οκτώβριο του 2019 έχουν γίνει 15 προσπάθειες πλειστηριασμών, χωρίς κάποιο αποτέλεσμα.[11]

Απήχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ΒΙΟ.ΜΕ έχει υποστηριχθεί από φορείς και προσωπικότητες, όπως μεταξύ άλλων ο Αλέξης Τσίπρας[12], ο οποίος ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε επισκεφθεί τις εγκαταστάσεις της, ο Μάνου Τσάο, ο οποίος στις 2 Ιουλίου 2016 βρέθηκε σε συγκέντρωση των εργαζομένων έξω από το Υπουργείο Εργασίας, η Ναόμι Κλάιν και άλλοι. Παράλληλα οργανώσεις αλληλεγγύης έχουν δημιουργηθεί σε πολλές ξένες χώρες.

Το 2016 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ του Απόστολου Καρακάση, «Επόμενος Σταθμός: Ουτοπία» με θέμα το εγχείρημα των εργαζομένων στη ΒΙΟ.ΜΕ.[13] Το ντοκιμαντέρ συμμετείχε στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης καθώς και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ IDFA του Άμστερνταμ.

Η Fair Trade Hellas, στα πλαίσια πρότζεκτ για την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, χαρακτήρισε την ΒΙΟΜΕ ως παράδειγμα «καλής πρακτικής» για τη Βόρεια Ελλάδα.[3]

Δραστηριότητες των εργαζομένων και αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κύριο μέλημα των εργαζομένων της ΒΙΟ.ΜΕ είναι το άνοιγμα στη κοινωνία μέσα από πρωτοβουλίες , όπως η φιλοξενία συναυλιών, πολιτιστικών εκδηλώσεων καθώς και παζαριών χωρίς μεσάζοντες, αλλά και για την αποθήκευση ειδών πρώτης ανάγκης για τους μετανάστες στην Ειδομένη. Οι εργαζόμενοι σε συνεργασία με το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Θεσσαλονίκης λειτουργούν εργατικό ιατρείο αλληλεγγύης, με πρόσβαση σε όλο το κόσμο, όπως εργαζόμενοι, ανασφάλιστοι, μετανάστες και άνεργοι.[14] Από το Μάρτιο του 2020 και λόγω της πανδημίας του κορονοιού οι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ παράγουν σαπούνια έτσι ώστε να τα στείλουν σε διάφορες δομές μεταναστών, καθώς και σε φυλακισμένους που τα έχουν ανάγκη.[15]

Οι εργαζόμενοι της ΒΙΟ.ΜΕ έχουν αναπτύξει ένα δίκτυο συνεργασίας με παρόμοια συνεργατικά εγχειρήματα τα οποία δραστηριοποιούνται, τόσο στην Ελλάδα όσο σε άλλες χώρες παγκοσμίως. Στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών, τον Οκτώβριο του 2016 η ΒΙΟ.ΜΕ φιλοξένησε τη δεύτερη Ευρωμεσογειακή συνάντηση συνεργατικών εγχειρημάτων και αυτοδιαχειριζόμενων εργοστασίων, ενώ το Σεπτέμβριο του 2017 συμμετείχε στο παγκόσμιο συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Αργεντινή. Τον Οκτώβριο του 2018 συνδιοργάνωσε με άλλα 18 αυτοδιαχειριζόμενα συνεργατικά εγχειρήματα το πρώτο Φεστιβάλ Συνεργατισμού.[16][17]

Αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η υπόλοιπη κοινωνία υιοθέτησε το εγχείρημα[18] ωστόσο υπήρχαν και αντιδράσεις από τους εργαζόμενους της πρώην μητρικής εταιρίας Φιλκεραμ-Johnson θεωρώντας ότι θίγονται τα συμφέροντά τους. Αυτοί θεωρούν[19] ότι η ιδιοκτησία του χώρου της ΒΙΟ.ΜΕ. ανήκει στη μητρική εταιρία η οποία θα πρέπει να το πουλήσει ώστε να εξυπηρετήσει τα χρέη της. Μέσα από μια τέτοια πώληση προσδοκούν να λάβουν και αυτοί τα δεδουλευμένα αρκετών μηνών (Μάρτιος 2011 έως Ιανουάριος 2012) μετά την ικανοποίηση της εφορίας και των ασφαλιστικών ταμείων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ΜΛ (10 Απριλίου 2019). «ΒΙΟ.ΜΕ. 6 Χρόνια Αυτοδιαχείρισης: Συζήτηση και προβολή ντοκιμαντέρ». left.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2020. 
  2. «Διακοπή ρεύματος στη ΒΙΟΜΕ: 'Φτιάχναμε σαπούνια για να στείλουμε στη Μόρια και σε φυλακές'». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2020. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Λίνα Γιάνναρου (5 Μαρτίου 2016). «Πρώην εργάτες, νυν ιδιοκτήτες». Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2016. 
  4. Κώστας Πλιάκος (26 Φεβρουαρίου 2016). «Εργάτες ΒΙΟΜΕ: "Τρία χρόνια δουλεύουμε χωρίς αφεντικά"». CNN.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2016. 
  5. «Ηλεκτρονικό κατάστημα Viomecoop». 
  6. «ΒΙΟΜΕ: Ξεκίνησε η παραγωγή οικοδομικής κόλλας στο εργοστάσιο». 
  7. Τζήμου, Κύα (2014-02-13). «Το πείραμα της ΒΙΟ.ΜΕ». Parallaxi. http://parallaximag.gr/thessaloniki/to-pirama-tis-vio-me. Ανακτήθηκε στις 2018-05-29. 
  8. «Το «έγκλημα» των εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  9. Ανδριανόπουλος, Βασίλης. «Η ΒΙΟΜΕ δεν θα κλείσει για δύο καλώδια». Documento. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  10. tvxs.gr https://tvxs.gr/news/ellada/kindynos-pleistiriasmoy-gia-ergostasio-tis-biome. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  11. Capital.gr. «Θεσσαλονίκη: 15η φορά χωρίς ενδιαφερόμενο ο πλειστηριασμός έκτασης της πρώην βιομηχανίας Philkeram Johnson». Capital.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2020. 
  12. «Θεσσαλονίκη: Επίσκεψη Τσίπρα στη ΒΙΟ.ΜΕ». Η Καθημερινή. 27 Φεβρουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2016. 
  13. «Στο εργοστάσιο της ΒΙΟ.ΜΕ. - «Επόμενος Σταθμός: Ουτοπία»». 16 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2016. 
  14. «ΒΙΟΜΕ: οδός Αυτοδιαχείρισης κι Αλληλεγγύης γωνία». Ημεροδρόμος. 13 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2020. 
  15. «Διακοπή ρεύματος στη ΒΙΟΜΕ: 'Φτιάχναμε σαπούνια για να στείλουμε στη Μόρια και σε φυλακές'». www.news247.gr. Ανακτήθηκε στις 20 Απριλίου 2020. 
  16. Παπαντωνίου, Κώστας (6 Μαρτίου 2018). «ΒΙΟ.ΜΕ: 5 χρόνια το εργοστάσιο των εργαζομένων». 3pointmagazine. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2020. 
  17. «Το εργοστάσιο που παράγει... αλληλεγγύη». Η Εφημερίδα των Συντακτών. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2020. 
  18. Αβραμίδης Χρήστος, Αντώνης Γαλανόπουλος (2013-03-09). «ΒΙΟΜΕ: Εργασιακό πείραμα με παγκόσμια απήχηση». Unfollow. https://biom-metal.blogspot.gr/2013/03/blog-post_884.html. Ανακτήθηκε στις 2018-05-29. 
  19. «Το Πείραμα της ΒΙΟΜΕ στη Θεσσαλονίκη». Vice Greece. Vice. 26 Μαΐου 2015. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2018.