Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αντίκυρα (πόλη αρχαίας Θεσσαλίας)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Χάρτης της αρχαίας Θεσσαλίας. Τα Αντίκυρα διακρίνονται στο κάτω άκρο, νοτίως της Λαμίας, δηλαδή στη σημερινή Στερεά Ελλάδα.

Η Αντίκυρα ή Αντικύρα ήταν πόλη-κράτος της αρχαίας νότιας Θεσσαλίας, διαφορετική από τη γνωστότερη Αντίκυρα Βοιωτίας κοντά στον Κορινθιακό Κόλπο[1] - Αντίκιρρα ή Ἀντίκυρρα κατά τον Πτολεμαίο[2] και Ἀντίκυρρα ή Ἀντίκυραι κατά τον Στέφανο τον Βυζάντιο[3]. Η θεσσαλική Αντίκυρα ήταν κτισμένη στη δεξιά (νότια) όχθη του ποταμού Σπερχειού, κοντά στην εκβολή του στον Μαλιακό κόλπο, στην περιοχή των Μαλιέων, δηλαδή σε έδαφος που σήμερα υπάγεται στη Στερεά Ελλάδα (Νομός Φθιώτιδας) και όχι στη σημερινή Θεσσαλία.[4][5][6] Στα νότιο άκρο της πόλεως άρχιζαν οι πρόποδες του βουνού Οίτη και η πόλη αυτή ανήκε στους Οιταίους. Για να διακρίνουν οι αρχαίοι τη θεσσαλική Αντίκυρα από την ομώνυμη πόλη της αρχαίας Φωκίδος, που σήμερα υπάγεται στον Νομό Βοιωτίας, αποκαλούσαν συχνά την πρώτη Μαλιανή Αντίκυρα.

Ερείπια ή ίχνη της θεσσαλικής Αντικύρας δεν έχουν ανακαλυφθεί, πιθανότατα επειδή καλύφθηκαν από τις προσχώσεις του Σπερχειού. Οι συντάκτες του Barrington Atlas of the Greek and Roman World ταυτίζουν με κάποια αβεβαιότητα τη θέση της θεσσαλικής Αντικύρας με το σημερινό χωριό Κωσταλέξη, του Δήμου και Δημοτικής Ενότητας Λαμιέων.[7]

Σύμφωνα με την ιστορική παράδοση, στην Αντίκυρα αυτή των Οιτέων οι Πυλαγόρες σκότωσαν τον προδότη των Σπαρτιατών του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες, τον Εφιάλτη, όταν εκείνος επέστρεψε μετά από χρόνια από την κυρίως Θεσσαλία, όπου είχε καταφύγει. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πηγές που αναφέρουν ως προδότες μαζί με τον Εφιάλτη τον Ονήτη από την Κάρυστο, αλλά και τον Κορυδαλλό από την Αντίκυρα. Αυτοί οι δυο κατά τον Ηρόδοτο δεν μπορεί να ήταν προδότες εφόσον η Αμφικτυονία δεν τους επεκήρυξε, όπως επεκήρυξε τον Εφιάλτη.

  • Αντίκυρα, στην αρχαία Φωκίδα και σημερινή Βοιωτία


  1. Στράβων. «Γεωγραφικά». Γεωγραφικά. σσ. 418, 434.  Οι αριθμοί των σελίδων αναφέρονται σε εκείνους της έκδοσης του Ισαάκ Καζομπόν.
  2. (Αρχαία Ελληνικά) Πτολεμαίος. «Γεωγραφική Υφήγησις». Γεωγραφική Υφήγησις. 3.15.4.. 
  3. (Αρχαία Ελληνικά) Στέφανος ο Βυζάντιος. «Εθνικά». Εθνικά. s.v.. 
  4. Mogens Herman Hansen & Thomas Heine Nielsen (2004). «Thessaly and Adjacent Regions». An inventory of archaic and classical poleis. Νέα Υόρκη: Oxford University Press. σελίδες 709–710. ISBN 0-19-814099-1. 
  5. Chisholm 1911, σελ. 124.
  6.  (Αγγλικά) Smith, William, επιμ. (1854–1857). «Anticyra». Dictionary of Greek and Roman Geography. Λονδίνο: John Murray. 
  7. (Αγγλικά) Talbert, Richard, επιμ. (2000). Barrington Atlas of the Greek and Roman World. Princeton University Press. σελ. 55, καθώς και συνοδευτικές σημειώσεις καταλόγου. 
  •  Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Anticyra» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 2 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 124 
  • Hahnemann, Samuel (1812), Dissertatio Historico-Medica de Helleborismo Veterum [= «Ιστορικο-ιατρική διατριβή επί του ελλεβορισμού των αρχαίων»], Λειψία: ανατυπώθηκε το 2004 στο Νέο Δελχί, στις σελίδες 569-615 των Lesser Writings of Samuel Hahnemann, επιμ. Robert Ellis Dudgeon, σελ. 584