Αναρχισμός χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς
Ο αναρχισμός χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς (από το ισπανικό «anarquismo sin adjetivos»), με τα λόγια του ιστορικού Τζωρτζ Ρίτσαρντ Έσενβαϊν, «αναφέρεται σε μια άθικτη μορφή αναρχισμού, δηλαδή σε ένα δόγμα χωρίς καμιά ειδική ετικέτα όπως ο κομμουνιστής, ο κολεκτιβιστής, ο ατομικιστής, και για άλλους, κατανοήθηκε απλώς ως στάση που ανέχτηκε τη συνύπαρξη διαφορετικών αναρχικών σχολών.» Στη δεκαετία του 1920 ο συνθετισμός εμφανίστηκε ως μια μορφή αναρχικών οργανώσεων βασισμένων στις αρχές του αναρχισμού-χωρίς-επιθέτων.[1]
Προέλευση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι δημιουργοί της έκφρασης ήταν ο Φερνάντο Ταρρίδα ντελ Μάρμολ και ο Ρικάρντο Μέγια, που γεννήθηκαν στην Κούβα, οι οποίοι ήταν ανήσυχοι από τις πικρές συζητήσεις μεταξύ μουτουαλιστών, ατομιστών και κομμουνιστών αναρχικών στη δεκαετία του 1880. Η χρήση της φράσης αναρχισμός χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς ήταν μια προσπάθεια να δείξουν μεγαλύτερη ανοχή ανάμεσα στις αναρχικές τάσεις και να είναι σαφείς ότι οι αναρχικοί δεν πρέπει να επιβάλλουν ένα προκαταρκτικό οικονομικό σχέδιο σε κανέναν - ακόμη και θεωρητικά. Οι αναρχικοί χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς τείνουν είτε να απορρίπτουν όλα τα συγκεκριμένα αναρχικά οικονομικά μοντέλα ως ελαττωματικά είτε να παίρνουν μια πλουραλιστική θέση να τα αγκαλιάζουν όλα σε ένα περιορισμένο βαθμό, ώστε να μπορούν να κρατούν ο ένας τον άλλο υπό έλεγχο.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η θεωρητική προοπτική γνωστή ως "anarquismo sin adjetivos" ήταν ένα από τα υποπροϊόντα μιας έντονης συζήτησης στο πλαίσιο του ίδιου του αναρχισμού. Οι ρίζες του επιχειρήματος μπορούν να βρεθούν στην ανάπτυξη του αναρχοκομμουνισμού μετά το θάνατο του Μπακούνιν το 1876. Αν και δεν είναι εντελώς ανόμοιος με τον κολεκτιβιστικό αναρχισμό (όπως μπορεί να φανεί από το διάσημο έργο του Τζέιμς Γκιλλόμ «Περί οικοδόμησης της νέας κοινωνικής τάξης» στα πλαίσια του Μπακούνιν για τον αναρχισμό, οι κολεκτιβιστές είδαν το οικονομικό τους σύστημα να εξελίσσεται στον ελεύθερο κομμουνισμό), οι κομμουνιστές αναρχικοί ανέπτυξαν, εμβάθυναν και εμπλούτισαν το έργο του Μπακούνιν, ακριβώς όπως ο Μπακούνιν είχε αναπτύξει, εμβαθύνει και εμπλουτίσει του Προυντόν. Ο κομμουνιστικός αναρχισμός συνδέθηκε με τέτοιους αναρχικούς όπως ο Ελισέ Ρεκλούς, ο Κάρλο Καφιέρο, ο Ερρίκο Μαλατέστα και ο Πιοτρ Κροπότκιν (πιο γνωστός).
Οι αναρχοκομμουνιστικές ιδέες αντικατέστησαν τον κολεκτιβιστικό αναρχισμό ως την κύρια αναρχική τάση στην Ευρώπη, εκτός από την Ισπανία. Εκεί το σημαντικό ζήτημα δεν ήταν το ζήτημα του κομμουνισμού (αν και για τον Ρικάρντο Μέγια αυτό έπαιξε ρόλο), αλλά ένα ζήτημα της τροποποίησης της στρατηγικής και της τακτικής που υπονοούσε ο κομμουνιστικός αναρχισμός. Την εποχή εκείνη (οι δεκαετίες του 1880), οι αναρχοκομμουνιστές τόνισαν τα τοπικά κελιά των αναρχικών μαχητών, γενικά αντιτάχθηκαν στον συνδικαλισμό, όπως χαρακτηρίστηκαν από έναν βαθμό αντιοργάνωσης. Δεν ήταν έκπληξη το γεγονός ότι μια τέτοια αλλαγή στη στρατηγική και στην τακτική εισήχθη για πολλή συζήτηση από τους ισπανούς συλλεκτικούς που στήριζαν έντονα την οργάνωση και τον αγώνα της εργατικής τάξης.
Αυτή η συζήτηση σύντομα εξαπλώθηκε εκτός της Ισπανίας και η συζήτηση βρέθηκε στις σελίδες της La Revolte στο Παρίσι. Αυτό προκάλεσε πολλούς αναρχικούς να συμφωνήσουν με το επιχείρημα της Μαλατέστα ότι «δεν είναι σωστό για εμάς, τουλάχιστον, να έρθουμε σε σύγκρουση με απλές υποθέσεις». Με την πάροδο του χρόνου, οι περισσότεροι αναρχικοί συμφώνησαν (να χρησιμοποιήσουν τα λόγια του Μαξ Νεττλώ) ότι «δεν μπορούμε να προβλέψουμε την οικονομική ανάπτυξη του μέλλοντος» και άρχισαν να τονίζουν το κοινό τους και όχι τα διαφορετικά οράματα για τον τρόπο λειτουργίας μιας ελεύθερης κοινωνίας. Με την πάροδο του χρόνου οι περισσότεροι αναρχοκομμουνιστές είδαν ότι αγνοώντας το εργατικό κίνημα εξασφάλισαν ότι οι ιδέες τους δεν έφτασαν στην εργατική τάξη ενώ οι περισσότεροι αναρχοκομμουνιστές τόνισαν τη δέσμευσή τους για κομμουνιστικά ιδανικά και την άφιξή τους νωρίτερα και όχι αργότερα από μια επανάσταση.
Ηνωμένες Πολιτείες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα].jpg)
Ομοίως, στις Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξε έντονη συζήτηση ταυτόχρονα μεταξύ ατομικιστών και κομμουνιστών αναρχικών. Εκεί, ο Μπέντζαμιν Τάκερ υποστήριζε ότι οι αναρχοκομμουνιστές δεν ήταν αναρχικοί, ενώ ο Γιόχαν Μοστ απέκλειε παρομοίως τις ιδέες του Τάκερ. Αναστατωμένοι από τις «πικρές συζητήσεις» μεταξύ αναρχικών από διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης, εκείνοι που δεν είδαν την ανάγκη να περιοριστούν σε μια συγκεκριμένη σχολή σκέψης, ζήτησαν περισσότερη ανοχή ανάμεσα στους αναρχικούς, με ορισμένους από αυτούς ρητά να το ονομάζουν «αναρχισμός χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς».[2]
Για παράδειγμα, η πρώιμη φεμινίστρια Βολταιρίν ντε Κλερ χαρακτηρίστηκε ως απλά «Αναρχική» και κάλεσε και άλλους να υιοθετήσουν έναν «Αναρχισμό χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς» μέχρι να δοκιμαστούν αρκετά πειραματικά παραδείγματα σε διαφορετικές περιοχές για να καθορίσουν την καταλληλότερη μορφή του. Η ντε Κλερ επιδίωξε τη συνδιαλλαγή μεταξύ των διαφόρων σχολών και ανέφερε στο δοκίμιο της Αναρχισμός:
"Δεν υπάρχει τίποτα μη αναρχικό για οποιοδήποτε από αυτά τα συστήματα μέχρι να εισέλθει το στοιχείο του καταναγκασμού και υποχρεώνει τα απρόθυμα άτομα να παραμείνουν σε μια κοινότητα των οικονομικών ρυθμίσεων στις οποίες δεν συμφωνούν." (Όταν λέω "δεν συμφωνούν" δεν σημαίνει ότι είναι απλώς απογοητευμένοι... εννοώ σοβαρές διαφορές οι οποίες κατά την άποψή τους απειλούν τις βασικές ελευθερίες τους...)... Συνεπώς, λέω ότι κάθε ομάδα ατόμων που ενεργούν κοινωνικά στην ελευθερία μπορεί να επιλέξει οποιοδήποτε από τα προτεινόμενα συστήματα, και να είναι εξίσου εξειδικευμένοι αναρχικοί, όπως αυτοί που επιλέγουν άλλο. "
[3]
Ιστορικά, οι αναρχικοί που αγκάλιασαν τον «αναρχισμό χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς» αντιτίθενται στον καπιταλισμό, από την αρχική χρήση του όρου ως πρόσκλησης για ανοχή μεταξύ των κολεκτιβιστικών και κομμουνιστικών αναρχικών, που απέρριψαν τον καπιταλισμό. Η Βολαιρίν ντε Κλερ ήταν επίσης αυτής της καμπής και όταν σχολίασε τη δολοφονία του ΜκΚίνλεϊ έγραψε, "Οι κόλποι του καπιταλισμού δημιουργούν την απεγνωσμένη πράξη - απεγνωσμένα!" Λυπούμαστε για τη σημερινή δυσκολία στην κατάργηση της ιδιωτικής ιδιοκτησίας που έγραψε ο Μαλατέστα, "αλλά αυτό δεν μας εμποδίζει τώρα ή θα το βγάλουμε από το να αντισταθούμε συνεχώς στον καπιταλισμό ή σε οποιαδήποτε άλλη μορφή δεσποτισμού».
Συνθετιστικές ομοσπονδίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο συνθετισμός είναι μια μορφή αναρχικής οργάνωσης που προσπαθεί να εντάξει αναρχικούς διαφορετικών τάσεων κάτω από τις αρχές του αναρχισμού χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς. Ο Βολίν ήταν ένας παραγωγικός Ρώσος συγγραφέας και αναρχικός που διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην οργάνωση και την ηγεσία της Συνομοσπονδίας Αναρχικών Οργανώσεων Ναμπάτ , μιας αναρχικής οργάνωσης που πρωτοστατεί στην Ουκρανία κατά τα έτη 1918-1920. Ο Βολίν κατηγορήθηκε για τη συγγραφή μιας πλατφόρμας που θα μπορούσε να είναι ευχάριστη σε όλους τους μεγάλους κλάδους του αναρχισμού, κυρίως τον αναρχοσυνδικαλισμό, τον αναρχοκολεκτισμό/κομμουνισμό και τον αναρχοατομισμό. Η ομοιόμορφη πλατφόρμα για τη Ναμπάτ δεν αποφασίστηκε ποτέ, αλλά ο Βολίν χρησιμοποίησε αυτό που είχε γράψει και την έμπνευση από τη Ναμπάτ για να δημιουργήσει το Συνθετισμό του για την οποία έγινε διάσημος ανάμεσα στους αναρχικούς. [5]
Η συζήτηση για τον Συνθετισμό αναδεικνύεται στο πλαίσιο της συζήτησης για την Οργανωτική Πλατφόρμα των Ελευθεριακών Κομμουνιστών, που γράφτηκε από τη ρωσική εξορία του Ντιέλο Τρούντα το 1926. Η πλατφόρμα προσελκύει ισχυρή κριτική από πολλούς τομείς για το αναρχικό κίνημα της εποχής, μερικοί από τους πιο σημαίνοντες αναρχικούς, όπως ο Βολίν, ο Ερρίκο Μαλατέστα, ο Λουίτζι Φάμπρι, ο Καμίλλο Μπερνέρ, ο Μαξ Νεττλώ, ο Αλεξάντερ Μπέρκμαν, η Έμα Γκόλντμαν και ο Γκρεγκόρι Μαξιμόφ. Ο Βοίν μαζί με τη Μόλλυ Στάιμερ, τον Φλεσίν και άλλους έγραψαν μια απάντηση που δηλώνει ότι «για να διατηρηθεί το ότι ο αναρχισμός είναι μόνο μια θεωρία των τάξεων πρέπει να τον περιορίσεις σε μια ενιαία οπτική γωνία. Ο αναρχισμός είναι πιο πολύπλοκος και πλουραλιστικός, όπως η ίδια η ζωή. Το στοιχείο κλάσης του είναι πάνω από όλα τα μέσα της για την καταπολέμηση της απελευθέρωσης. Ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας του είναι η ηθική πλευρά του, η βάση της κοινωνίας. Ο ατομικισμός του είναι ο στόχος της ανθρωπότητας». [6]
Δύο κείμενα που έγιναν ως απαντήσεις στην Πλατφόρμα, καθένα από τα οποία προτείνει ένα διαφορετικό οργανωτικό μοντέλο, έγινε η βάση για αυτό που είναι γνωστό ως η οργάνωση του συνθετισμού. Ο Βολίν δημοσίευσε το 1924 ένα έγγραφο που ζητούσε «τον συνθετισμό» και ήταν επίσης ο συντάκτης του άρθρου στην Encyclopedie Anarchiste του Σεμπαστιάν Φωρ για το ίδιο θέμα. Ο κύριος σκοπός του συνθετισμού ήταν ότι το αναρχικό κίνημα στις περισσότερες χώρες χωρίστηκε σε τρεις κύριες τάσεις: τον κομμουνιστικό αναρχισμό, τον αναρχοσυνδικαλισμό και τον ατομιστικό αναρχισμό και έτσι μια τέτοια οργάνωση θα μπορούσε να περιέχει τους αναρχικούς των 3 αυτών τάσεων πολύ καλά. Είναι βέβαιο ότι στο κείμενο του, π «Συνθετισμός» έχει την άποψη ότι «αυτά τα ρεύματα δεν ήταν αντιφατικά αλλά συμπληρωματικά, με το καθένα να διαδραματίζει ρόλο μέσα στον αναρχισμό: ο αναρχοσυνδικαλισμός ως η δύναμη των μαζικών οργανώσεων και ο καλύτερος τρόπος για την άσκηση του αναρχισμού, ο ελευθεριακός κομμουνισμός ως προτεινόμενη μελλοντική κοινωνία βασισμένη στην κατανομή των καρπών της εργασίας σύμφωνα με τις ανάγκες καθενός, ο αναρχοατομισμός ως άρνηση της καταπίεσης και την επιβεβαίωση του ατομικού δικαιώματος στην ανάπτυξη του ατόμου, επιδιώκοντας να τους ικανοποιήσει με κάθε τρόπο.
Η Διεθνής Ένωση Αναρχικών Ομοσπονδιών (IAF / IFA) ιδρύθηκε κατά τη διάρκεια ενός διεθνούς αναρχικού συνεδρίου στην Καρράρα το 1968 από τις τρεις υπάρχουσες ευρωπαϊκές αναρχικές ομοσπονδίες της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας καθώς και από τη Βουλγαρική ομοσπονδία στη Γαλλική εξορία. Αυτές οι οργανώσεις εμπνεύστηκαν επίσης από τις συνθετιστικές αρχές.
Οικονομικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο αναρχισμός χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς τείνει να υποδηλώνει, όσον αφορά τα οικονομικά, συνύπαρξη οικονομικών μοντέλων από τον μουτουαλισμό/αναρχοατομισμό, τον μπακουνιστικό κολεκτιβισμό και τον αναρχοκομμουνισμό. Ο Γάλλος αναρχικός χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς Μαξ Νεττλώ έθιξε το ζήτημα της συνύπαρξης διαφορετικών οικονομικών συστημάτων ως εξής:
Επιτρέψτε μου να φανταστώ τον εαυτό μου για μια στιγμή να ζει σε μια ελεύθερη κοινωνία. Θα πρέπει σίγουρα να έχει διαφορετικά επαγγέλματα, χειρωνακτικά και διανοητικά, που απαιτούν δύναμη ή επιδεξιότητα. Θα ήταν πολύ μονότονο εάν οι τρεις ή οι τέσσερις ομάδες με τις οποίες θα εργαζόμουν (και ελπίζω ότι δεν θα υπάρξουν συνδικάτα τότε!) θα διοργανώνονταν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Πιστεύω μάλλον ότι σε αυτούς θα κυριαρχήσουν διαφορετικοί βαθμοί ή μορφές κομμουνισμού. Αλλά μήπως μπορεί να μην κουραστώ από αυτό, και να επιθυμήσω ένα ξόρκι σχετικής απομόνωσης, του Ατομισμού; Έτσι, θα μπορούσα να απευθυνθώ σε μία από τις πολλές πιθανές μορφές «ατομικού ανταλλάγματος». Ίσως οι άνθρωποι θα κάνουν ένα πράγμα όταν είναι νέοι και άλλο πράγμα όταν γερνούν. Όσοι είναι αδιάφοροι εργαζόμενοι μπορούν να συνεχίσουν με τις ομάδες του, όσοι είναι αποτελεσματικοί θα χάσουν την υπομονή τους όταν εργάζονται πάντα με τους αρχάριους και θα προχωρήσουν μόνοι τους, εκτός αν μια πολύ αλτρουιστική διάθεση τους δίνει ευχαρίστηση να δρουν ως εκπαιδευτικοί ή σύμβουλοι σε νέους ανθρώπους. Πιστεύω επίσης ότι στην αρχή πρέπει να υιοθετώ τον κομμουνισμό με τους φίλους και τον Ατομισμό με τους ξένους και να διαμορφώσω τη μελλοντική μου ζωή σύμφωνα με την εμπειρία. Έτσι, μια ελεύθερη και εύκολη αλλαγή από μια ποικιλία Κομμουνισμού σε άλλη, από εκεί σε κάθε ποικιλία Ατομισμού και ούτω καθεξής, θα ήταν το πιο προφανές και στοιχειώδες πράγμα σε μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία. Και αν κάποια ομάδα ανθρώπων προσπαθήσει να ελέγξει αυτό, για να καταστήσει ένα σύστημα κυρίαρχο, θα ήταν τόσο σκληροί αγωνιστές όσο οι επαναστάτες που πολεμούν το σημερινό σύστημα.
"Αναρχισμός: Κομμουνιστικός ή Ατομιστικός; Και οι δύο" από τον Μαξ Νεττλώ
Ο Γάλλον αναρχοατομιστής Εμίλ Αρμάν υποστήριξε ότι «Εδώ και εκεί συμβαίνουν τα πάντα - εδώ όλοι λαμβάνουν αυτό που χρειάζονται, όπου ο καθένας παίρνει ό,τι χρειάζεται ανάλογα με τη δική του ικανότητα. Εδώ, δωρίζει και ανταλλάζει-ένα προϊόν για ένα άλλο, εκεί, ένα ανταλλακτικό προϊόν για αντιπροσωπευτική αξία. Εδώ, ο παραγωγός είναι ο ιδιοκτήτης του προϊόντος, εκεί, το προϊόν τίθεται στην κατοχή της συλλογικότητας».
Την εποχή της Ισπανικής Επανάστασης με επικεφαλής την αναρχοσυνδικαλιστική CNT και την FAI εξετάστηκε το ζήτημα της συνύπαρξης διαφορετικών οικονομικών συστημάτων. Έτσι, ο Ντανιέλ Γκέριν στο Αναρχισμός: Από τη Θεωρία στην Πρακτική αναφέρει πώς
- «Ο ισπανικός αναρχοσυνδικαλισμός είχε από καιρό ενδιαφερθεί για να προστατεύσει την αυτονομία αυτού που ονομάζονταν «ομάδες συγγένειας». Υπήρξαν πολλοί ειδήμονες του γυμνισμού και της χορτοφαγίας μεταξύ των μελών του, ιδιαίτερα μεταξύ των φτωχών αγροτών του νότου. Και οι δύο τρόποι ζωή θεωρήθηκαν κατάλληλοι για το μετασχηματισμό του ανθρώπου για την προετοιμασία μιας ελευθεριακής κοινωνίας. Στο συνέδριο της Σαραγόσα, τα μέλη δεν ξεχάσανε να θεωρήσουν την τύχη των ομάδων γυμνιστών, "ακατάλληλη για εκβιομηχάνιση". Καθώς αυτές οι ομάδες δεν θα μπορούσαν να προμηθευτούν για όλες τις δικές τους ανάγκες, το συνέδριο προέβλεπε ότι οι εκπρόσωποί τους στις συνεδριάσεις της συνομοσπονδίας κοινοτήτων θα μπορούσαν να διαπραγματευτούν ειδικές οικονομικές συμφωνίες με τις άλλες αγροτικές και βιομηχανικές κοινότητες. Την παραμονή ενός τεράστιου, αιματηρού, κοινωνικού μετασχηματισμού, η CNT δεν νομίζω ότι είναι ανόητο να προσπαθήσει να ανταποκριθεί στις απείρως διαφορετικές προσδοκίες των μεμονωμένων ανθρώπων».
[7]
Σήμερα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Φρεντ Γουνγουόρθ περιγράφει τον αναρχισμό του "χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς", λέγοντας: "Δεν έχω πρόθεμα ή επιθετικό προσδιορισμό για τον αναρχισμό μου. Νομίζω ότι ο συνδικαλισμός μπορεί να λειτουργήσει, όπως και ο αναρχοκαπιταλισμός, ο αναρχοκομμουνισμός, ακόμη και οι αναρχο-ερημίτες, ανάλογα με την κατάσταση." [8]
Ο συντάκτης (ες) του FAQ Αναρχιστής υποστηρίζει ότι οι αναρχικοί χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς εξακολουθούν να απορρίπτουν τον καπιταλισμό στη σύγχρονη εποχή, όπως ακριβώς και στο παρελθόν. [9]
Αναφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «What are "synthesis" federations?"». An Anarchist FAQ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2013.
- ↑ Avrich, Paul. 2000. Anarchist Voices: An Oral History of Anarchism in America. Princeton University Press. p. 6
- ↑ Havel, Hippolyte. ed. 1914. Selected Works of Voltairine de Cleyre. Harvard University. pp. 102-103
- ↑ "Towards Anarchism", MAN! 1930
- ↑ Avrich, Paul (1990). Anarchist Portraits. Princeton University Press. ISBN 0-691-04753-7.
- ↑ "Reply by several Russian Anarchists to the ‘Platform’" by Various Authors Αρχειοθετήθηκε July 5, 2012, στο Wayback Machine.
- ↑ Anarchism: From theory to practice by Daniel Guérin
- ↑ An essay by Fred Woodworth in Avrich, Paul (2006). Anarchist Voices. Stirling: AK Press. σελ. 475. ISBN 1-904859-27-5.
- ↑ Iain Mckay, επιμ. (2008). «What is "anarchism without adjectives"?». An Anarchist FAQ. Stirling: AK Press. ISBN 1-902593-90-1. OCLC 182529204. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2018.
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Nettlau, Max (2001). A Short History of Anarchism. Freedom Press. σελίδες 195–201.