Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αλκοολικός βαθμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο αλκοολικός βαθμός ή αλκοολικός τίτλος κατ' όγκο ή βαθμός Gay-Lussac, (G.L.) ενός υδραλκοολικού διαλύματος, είναι μονάδα μέτρησης της κατ' όγκο περιεκτικότητας αλκοόλης σε τέτοια διαλύματα, όπως είναι για παράδειγμα τα αλκοολούχα ποτά. Ονομάζεται η ποσότητα της απόλυτης (άνυδρης) αιθανόλης (σε λίτρα) που υπάρχουν σε 100 mL του διαλύματος στους 20°C. Συμβολίζεται ως ‘% vol’.

Η ποσότητα αιθανόλης (σε mL) είναι η μάζα της αιθανόλης προς την πυκνότητά της (0.78924g/ml) στους 20°C. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετρολογίας[1] διαθέτει αναλυτικούς πίνακες για υδραλκοολικά μίγματα διαφόρων πυκνοτήτων και θερμοκρασιών. Ο αλκοολικός βαθμός εκφράζεται επίσης και σε βαθμούς Gay-Lussac (από το όνομα του Γάλλου χημικού Ζοζέφ Λουί Γκαι-Λυσάκ), αν υπάρχει μικρή διαφορά στις μετρούμενες τιμές, καθώς ο Gay-Lussac χρησιμοποιούσε ως θερμοκρασία αναφοράς τους 15°C.

Ο αλκοολικός βαθμός εκφράζεται σε επί τοις εκατό κατ' όγκο συγκέντρωση και συμβολίζεται ομοίως με τους βαθμούς θερμομέτρου (π.χ. 90° vol.), προσδιορίζεται δε από ειδικό εργαστηριακό όργανο αραιόμετρο, που επί τούτου ονομάζεται αλκοολόμετρο.

  • Ο αλκοολικός βαθμός φέρεται υποχρεωτικά με εμφανή ένδειξη σε όλα τα διακινούμενα στο εμπόριο αλκοολούχα ποτά.

Η ανάμειξη δύο υδατικών διαλυμάτων αλκοόλης διαφορετικής συγκέντρωσης προκαλεί συνήθως μεταβολή του τελικού τελικού όγκου. Η ανάμειξη απεσταγμένου νερού με διάλυμα αλκοόλης με συγκέντρωση μικρότερη από 24% vol. προκαλεί μικρή αύξηση του συνολικού όγκου, ενώ η ανάμειξη δύο αλκοολικών διαλυμάτων με συγκέντρωση μεγαλύτερη από 24% vol. προκαλεί μείωση του τελικού όγκου. Το φαινόμενο της μεταβολής του όγκου κατά την ανάμειξη ανόμοιων διαλυμάτων εξηγείται από την έννοια του όρου μερικός γραμμομοριακός όγκος.

Τυπικές συγκεντρώσεις αλκοολούχων ποτών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνήθης περιεκτικότητα αιθυλικής αλκοόλης σε διάφορα αλκοολούχα ποτά.

ποτό τυπικός αλκοολικός βαθμός
μπύρα

(χαμηλή σε περιεκτικότητα αλκοόλης)

0.05%–1.2%
μπύρα 2%–12% (συνήθως 4%–6%)
κρασί 9%–16% (συνήθως 12.5%–14.5%)
σάκε (ποτό από ρύζι) 15% (ή 18%–20% εάν δεν αραιωθεί πριν την εμφιάλωση)
τεκίλα 32%–60% (συνήθως 40%)
βότκα 35%–50% (συνήθως 40%, ελάχιστο όριο 37.5% στην Ευρωπαϊκή Ενωση)
μπράντυ 35%–60% (συνήθως 40%)
γκράπα 37.5%–60%
ρούμι 37.5%–80%
ούζο 37.5%+
κασάσα 38%–54%
τζιν 40%–50%
ουίσκι 40%–68% (συνήθως 40%, 43% ή 46%)
αψέντι 45%–89.9%
  1. International Organization of Legal Metrology