Ακούμπενς
| Ακούμπενς (α Καρκίνου) | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Καρκίνος | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): |
α = 8h:58m:29,2s, δ = +11°.51′.28″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 4,20 έως 4,27 | |
| Φασματικός τύπος: | A5m | |
| Απόσταση από τη Γη: | 164 ± 3 έτη φωτός | |
| Ονομασίες σε καταλόγους | 65 Καρκίνου, BD+12°1948, HD 76756, HIP 44066, HR 3572, SAO 98267, PPM 125972 | |
Με το ιδιαίτερο όνομα Ακούμπενς (Acubens) είναι γνωστός ο τέταρτος φωτεινότερος (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας στον ζωδιακό αστερισμό Καρκίνο, ο α (άλφα) Καρκίνου (Alpha Cancri, συντομογραφικά α Cnc). Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του κύριου σχήματος του αστερισμού. Στην πραγματικότητα είναι ένα διπλό ή και τριπλό αστρικό σύστημα, δηλαδή δύο ή τρεις διαφορετικοί αστέρες. Είναι επίσης γνωστός ως 65 Καρκίνου (ονομασία κατά Φλάμστηντ).
Ονομασίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η παραδοσιακή ονομασία Ακούμπενς, παρεφθαρμένη μεταγραφή από το ορθότερο Açubens (ατζούμπενς), προέρχεται από την αραβική λέξη الزبانى (al zubanāh), που σημαίνει «οι δαγκάνες»[1], αναφερόμενη στις δαγκάνες του κάβουρα που παριστάνει ο αστερισμός (αρχ. ελλ. καρκίνος = κάβουρας). Αναφέρεται επίσης για τον ίδιο αστέρα το (επίσης αραβικό) όνομα Sertan ή Sartan, το οποίο προέρχεται από την αραβική ονομασία ολόκληρου του αστερισμού. Η ομάδα εργασίας επί των ονομάτων αστέρων της Διεθνούς Αστρονομικής Ενώσεως έχει επιλέξει το Acubens ως το επίσημο ιδιαίτερο όνομα του αστέρα.[2]
- Το όνομα «Acubens» (AKS-5) δόθηκε σε ένα φορτηγό πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, ενεργό κατά τα τελευταία έτη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Αστροφυσικά δεδομένα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο α Καρκίνου, ως τέταρτου μεγέθους, είναι ορατός με γυμνό μάτι σε σκοτεινό νυκτερινό ουρανό. Στην πραγματικότητα όμως οι είναι 23 φορές λαμπρότερος από τον Ήλιο. Ο φασματικός τύπος του (A5m) είναι ο τύπος ενός νάνου αστέρα της Κύριας Ακολουθίας, όπως είναι ο Ήλιος. Παρά το ότι ακτινοβολεί λευκό φως (τύπος Α), δεν ανήκει στην ιδιαίτερη κατηγορία νεκρών αστέρων που ονομάζονται «λευκοί νάνοι». Το σύμβολο «m» (από το metallic = μεταλλικός) υποδηλώνει την παρουσία πολύ ισχυρών γραμμών απορροφήσεως στο φάσμα του φωτός του αστέρα, που οφείλονται σε συγκεκριμένα μεταλλικά στοιχεία της ύλης. Η απόσταση του α Καρκίνου από τη Γη που προκύπτει από τα δεδομένα της αστρομετρικής διαστημικής αποστολής Γαία είναι περίπου παρσέκ ή 164 έτη φωτός. Επειδή βρίσκεται κοντά στην εκλειπτική, ο Ακούμπενς υφίσταται τακτικά επιπροσθήσεις από τη Σελήνη και πολύ σπάνια από πλανήτες του Ηλιακού Συστήματος.
Ο κύριος αστέρας του α Καρκίνου, ο α Cnc A, είναι ένας ελαφρώς μεταβλητός αστέρας, με μέσο φαινόμενο μέγεθος +4,26. Ο συνοδός αστέρας, ο α Cnc B, είναι αστέρας ενδέκατου μεγέθους. το έτος 1836 ο γωνιακός διαχωρισμός του από τον κύριο αστέρα μετρήθηκε σε 11,3 δευτερόλεπτα της μοίρας, με γωνία θέσεως 325 μοίρες.[3][4]
Από τη μελέτη επιπροσθήσεών του, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο α Καρκίνου A μπορεί να είναι ο ίδιος διπλό αστρικό σύστημα, να αποτελείται δηλαδή από δύο αστέρες που περιφέρονται περί το κοινό τους κέντρο μάζας. Οι δύο αυτοί αστέρες θα πρέπει να έχουν παρόμοια λαμπρότητα και διαχωρισμό μόλις 0,1 δευτερόλεπτο της μοίρας. Το σύστημα του Ακούμπενς πλησιάζει τη Γη και το Ηλιακό Σύστημα με μέση ταχύτητα 13,8 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (περίπου 50 χιλιάδες χιλιόμετρα την ώρα).
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Richard Hinckley Allen: Star Names — Their Lore and Meaning: Cancer
- ↑ «Naming Stars». International Astronomical Union. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ «CCDM (Catalog of Components of Double & Multiple stars (Dommanget+ 2002)». VizieR. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2010.
- ↑ «Acubens». Alcyone Bright Star Catalogue. Ανακτήθηκε στις 13 Μαΐου 2010.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ο Acubens από τον Jim Kaler