Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αγγελική Παναγιωτάτου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αγγελική Παναγιωτάτου
Η Αγγελική Παναγιωτάτου το 1908
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Αγγελική Παναγιωτάτου (Ελληνικά)
Γέννηση1875 ή 1878
Ελλάδα
Θάνατος1954
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1893–1897)[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταιατρός
μικροβιολόγος
ΕργοδότηςΕθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Πανεπιστήμιο του Καΐρου
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Έπαυλη Α. Παναγιωτάτου, Παναγιωτάτειο Ίδρυμα, Ἐντευκτήριο Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α΄»
Άποψη του γραφείου της Α. Παναγιωτάτου με ενθυμήματα από τον βίο της, όπως μετὰ τον θάνατό της το παρέλαβε΄ο Σύλλογος "Πτολεμαίος ο Α΄" και το διατηρεί μουσειακώς.
Το γραφείο της Α. Παναγιωτάτου με τα διπλώματα, φωτογραφίες και τις προσωπικές διακρίσεις της
Από το Τρισάγιο στην μνήμη της Α. Παναγιωτάτου το 2017

Η Αγγελική Παναγιωτάτου (1878 - 1954) από τη Θηνιά Κεφαλλονιάς ήταν η πρώτη γυναίκα που αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σπουδές, ιατρικό και πανεπιστημιακό έργο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε το 1878. Σπούδασε στην Αρσάκεια μαζί με την αδελφή της Αλεξάνδρα από όπου αποφοίτησε με άριστα. Στη συνέχεια απέκτησε το απολυτήριο της Βαρβακείου Σχολής για να εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο.[2] Αφού σπούδασε ιατρική στην Αθήνα (γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή το 1895[3]) και ειδικεύτηκε στην μικροβιολογία, εγκαταστάθηκε στην Αίγυπτο όπου μελέτησε τροπικές ασθένειες. Για το έργο της τιμήθηκε το 1902 με το παράσημο του Τάγματος του Νείλου.[4] Έγινε υφηγήτρια επιδημιολογίας[2] το 1908 και καθηγήτρια Υγιεινής το 1947 στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας και το 1950 εκλέχτηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.

Υφηγήτρια και αντιδράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη της παράδοση ως υφηγήτριας έγινε στις 10 Μαρτίου 1910 και στη διάρκειά της προκλήθηκαν επεισόδια από φοιτητές, οι οποίοι διαμαρτυρήθηκαν για την παραβίαση του άγραφου πανεπιστημιακού "άβατου" από μία γυναίκα[5].

Η Παναγιωτάτου με το ψευδώνυμο Άνγκελ Ναγιώ κυκλοφόρησε το βιβλίο "Στα θάμβη των φαραώ" στην Αίγυπτο[6].

Το 1934 ίδρυσε (του οποίου υπήρξε πρόεδρος) το πρώτο ελληνικό φιλολογικό σαλόνι στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, τη Φιλολογική Συντροφιά Ελληνίδων Κυριών Αλεξανδρείας, το οποίο λειτούργησε μέχρι το θάνατό της.[7]

Διαθήκη και Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α΄» στην Αλεξάνδρεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Αγγελική Παναγιωτάτου με την εγκατάστασή της στην Αλεξάνδρεια ανέπτυξε πολυσχιδή επιστημονική, πολιτιστική, φιλανθρωπική δραστηριότητα.[8] Μετείχε ενεργά στις δραστηριότητες του Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων «Πτολεμαίος ο Α' » (έτος ιδρύσεως 1908), του οποίου διατέλεσε Πρόεδρος το διάστημα των ετών 1942-1944. Στις 12 Ιανουαρίου του 1954, δώδεκα ημέρες προ του θανάτου της, συντάσσοντας την διαθήκη της δώρησε την ἐπαυλή της στην Ελληνικὴ Κοινότητα Αλεξανδρείας[9] με όρο στο εξής να στεγασθεί σε αυτήν ο Σύλλογος «Πτολεμαίος ο Α΄», όπου και αυτός στεγάζεται από το 1957 έως σήμερα.[10] Τον Ιανουάριο του 1961, έγινε μνημόσυνο για τα 7 χρόνια από το θάνατό της.[11] Έκτοτε έως σήμερα στην βίλα της διατηρούνται κατά μουσειακό τρόπο το γραφείο της, προσωπικά και οικογενειακά της ενθυμήματα και αντικείμενα, όπως και όλη η βιβλιοθήκη της.

Το 2017, με την συμπλήρωση 60 χρόνων λειτουργίας του Συλλόγου «Πτολεμαίος ο Α΄» στην έπαυλή της, καθιερώθηκε κατά το τέλος του Ιανουαρίου εκάστου έτους, να τελείται ετήσιο μνημόσυνο και τρισάγιο στον τάφο της, προς τιμήν και υπέρ αναπαύσεως της ψυχής της.[12] Έκτοτε ο Σύλλογος τέλεσε ανελλιπώς τα μνημόσυνα· στις 23 Ιανουαρίου 2017[13] και στις 4 Φεβρουαρίου 2018[14] και στις 10 Μαρτίου 2019.[15]

Έργα της:

  • Η υγιεινή παρά τοις Αρχαίοις Έλλησι (1924, για το οποίο βραβεύτηκε από τη Γαλλική Ακαδημία Επιστημών),
  • Μαθήματα υγιεινής,
  • Υγιεινή και επιδημιολογία,
  • Μαθήματα μικροβιολογίας κ.ά.
  1. «The First Women Physicians in the History of Modern Greek Medicine» AMHA - Acta Medico-Historica Adriatica. 2019. σελ. 55-64.
  2. 2,0 2,1 ΜΙΑ (1/11/1908). «Γυναικεία Δράσις». Εικονογραφημένη (49): 8. https://lekythos.library.ucy.ac.cy/bitstream/handle/10797/23484/eik_issue49.pdf. Ανακτήθηκε στις 30/4/2021. 
  3. «Οι πρώτες Ελληνίδες στο πανεπιστήμιο (ως φοιτήτριες και ως καθηγήτριες)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2013. 
  4. Ο χρόνος τιμήσεως της Αγγ. Παναγιωτάτου πρέπει να είναι μεταγενέστερος. Το Τάγμα του Νείλου ιδρύθηκε το 1915.
  5. 100+4 χρόνια Ελλάδα, εκδόσεις Μανιατέα, τ. 1, σελ. 117, νέα έκδοση 2004.
  6. Ταχυδρόμος της Αιγύπτου, φ. 29/6/1958, σελ.5.
  7. Καγκελάρη, Παναγιώτη Δ.: Αγγελική Παναγιωτάτου - Αικατερίνη Καγγελάρη, Δύο Κεφαλονίτισσες στην Αλεξάνδρεια και τα Φιλολογικά τους Σαλόνια, Πρακτικά Ε' Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου, Ε.Κ.Ι.Ε., τόμ. 4, Αργοστόλι 1991, σελ. 361-366.
  8. Ι.Σουλιώτη, E. Παπανικολάου, Η ζωή και το Έργο της Αγγελικής Παναγιωτάτου.  Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τμ. Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, Εταιρεία Μελέτης Ελληνικής Διασποράς Αρχειοθετήθηκε 2020-08-15 στο Wayback Machine., Διαδίκτυο, 2018.[νεκρός σύνδεσμος]
  9. «Την πρώτη Ελληνίδα γιατρό τίμησε η παροικία της Αλεξάνδρειας». in.gr. 4 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  10. «Παναγιωτάτου, Αγγελική». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  11. «Αγγελική Παναγιωτάτου : η πρώτη γυναίκα απόφοιτος της Ιατρικής και οι διώξεις που υπέστη επειδή ήταν γυναίκα!». Kefalonia Press. 8 Μαρτίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  12. Κουτουπάς, Αθανάσιος (23 Ιανουαρίου 2017). «Μνημόσυνο υπέρ της Αγγελικής Παναγιωτάτου». Ελληνική Κοινότητα Αλεξανδρείας. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  13. Hellenic Scientific Association "Ptolemy I" (23 Ιανουαρίου 2017). «Μνημόσυνο υπέρ της Μεγάλης Ευεργέτιδος του Συλλόγου». Facebook. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  14. Hellenic Scientific Association "Ptolemy I" (4 Φεβρουαρίου 2018). «Το ετήσιο Μνημόσυνο της Αείμνηστη Δωρητρια Αγγελική Παναγιωτάτου στον ιερό ναό του Αγίου Σαββα». Facebook. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019. 
  15. Κάτσικας, Νίκος (12 Μαρτίου 2019). «Την αείμνηστη Πρόεδρό του, Αγγελική Παναγιωτάτου τίμησε ο Σύλλογος Ελλήνων Επιστημόνων Αλεξανδρείας «Πτολεμαίος Α΄»». Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2019.