Rebetiko Gymnastas
Το άλμπουμ του Βινίτσιο Καποσέλα Rebetiko Gymnastas κυκλοφόρησε στις 12 Ιουνίου, ταυτόχρονα στην Ιταλία και στην Ελλάδα. Περιέχει τέσσερα ακυκλοφόρητα κομμάτια, ένα ghost-track και οκτώ διασκευές γνωστών τραγουδιών του, εμπνευσμένες από τη ρεμπέτικη μουσική. Το άλμπουμ ηχογραφήθηκε στα ιστορικά στούντιο Sierra[1] στην Αθήνα σε αναλογική μορφή, με τη συμμετοχή μερικών από τους καλύτερους Έλληνες ρεμπέτες μουσικούς: Ντίνος Χατζηιορδάνου (ακορντεόν), Βασίλης Μασσαλάς (μπαγλαμάς), Σωκράτης Γανιάρης (κρουστά) και ο κορυφαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Μανώλης Πάππος, με μια λαμπρή καριέρα στο ενεργητικό του, καθώς έχει συνεργαστεί με μουσικούς του διαμετρήματος των Θεοδωράκη, Αρβανιτάκη, Ξαρχάκου, Γαλάνη, Παπάζογλου και Νταλάρα. Στο άλμπουμ συμμετέχουν επίσης η τραγουδίστρια Καίτη Ντάλη, ο Mauro Pagani, ο Marc Ribot και ο Ricardo Pereira. Μαζί τους ο Alessandro Asso Stefana στην ηλεκτρική κιθάρα και ο Glauco Zuppiroli στο κοντραμπάσο.[2]
Το εξώφυλλο του άλμπουμ σχεδίασε ο σπουδαίος Γάλλος εικονογράφος David Prudhomme, συγγραφέας του Ρεμπέτικο. Το κακό βοτάνι.[3] Το ένθετο βιβλιαράκι περιλαμβάνει τους στίχους των τραγουδιών μεταφρασμένους στα ελληνικά, καθώς και ρεμπέτικα γυμνάσματα για όσους θα ήθελαν να εξασκηθούν.
Τα τέσσερα ανέκδοτα κομμάτια του Rebetiko Gymnastas είναι τα εξής: «Rebetiko Mou-Το ρεμπέτικό μου» (μια άσκηση προσωπικής ρεμπέτικης φιλοσοφίας), «Abbandonato-Παρατημένος» (ελεύθερη γλωσσική ερμηνεία ενός κειμένου του Atahualpa Yupanqui[4]), «Misirlou-Μισιρλού» (το πιο γνωστό τραγούδι του είδους του, το οποίο έγινε διάσημο χάρη στο σάουντρακ της ταινίας Pulp Fiction και στη διασκευή του με ηλεκτρική κιθάρα)[5] και τέλος «Canciòn de las simples cosas-Το τραγούδι των απλών πραγμάτων» (μια ιταλική διασκευή του σπαραχτικού κομματιού που είχε τραγουδήσει η Mercedes Sosa και η Chavela Vargas. Το ghost track είναι ένα ανέκδοτο ιταλοελληνικό ντουέτο του τραγουδιού «Come prima» του Tony Dallara. Τα οκτώ τραγούδια του ρεπερτορίου του Καποσέλα διασκευασμένα σε ρεμπέτικο ρυθμό είναι τα ακόλουθα: «Gymnastika-Γυμναστική» (του Βλαντίμιρ Βισότσκι), «Contrada Chiavicone-Περιοχή Κιαβικόνε» (από το Il Ballo di S.Vito), «Con una rosa-Με ένα ρόδο» (από το Canzoni a manovella), «Non è l’amore che va via-Δεν είναι ο έρωτας που φεύγει» (από το Camera a Sud), «Contratto per Karelias-Συμβόλαιο με τα Καρέλια» (από το Canzoni a manovella), «Corre il Soldato-Ο στρατιώτης τρέχει» (από το Canzoni a manovella), «Signora Luna-Κυρία Σελήνη» (από το Canzoni a manovella), «Morna-Μόρνα» (από το Il Ballo di S.Vito) και «Scivola vai via-Δίνε του» (από το All’una e trentacinque circa).[6]
Χάρη σε ένα ταξίδι του στην Ελλάδα το 1998, ο Βινίτσιο Καποσέλα πρωτοσυνάντησε ένα μουσικό είδος που έχει τις ρίζες του στην ευρωπαϊκή ιστορία της δεκαετίας του 1920 και συμπίπτει με το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου: το Ρεμπέτικο. Από εδώ ξεκίνησε μια καλλιτεχνική και μουσική περιπέτεια, που κατέληξε σε έναν ευτυχή επίλογο το 2007, με την ηχογράφηση ενός δίσκου στην Αθήνα, παρέα με μερικούς από τους σπουδαιότερους ρεμπέτες μουσικούς της σύγχρονης εποχής.
Για πέντε χρόνια, ωστόσο, παρέμεινε στα σκαριά, δίνοντας στον Καποσέλα την ευκαιρία να ασχοληθεί με το Marinai, Profeti e Balene, ένα άλμπουμ που εστιάζει στη θάλασσα, προάγγελος από εννοιολογικής άποψης αυτού του τελευταίου δίσκου. Το 2012, λοιπόν, μετά την ολοκλήρωση του μιξάζ και του mastering, η κυκλοφορία του συμπίπτει όλως παραδόξως με τη μεγαλύτερη κρίση που υπέστη ο ελληνικός λαός εδώ και δεκαετίες, ανακινώντας συναισθήματα που έμοιαζαν ξεχασμένα. Είναι τα ίδια συναισθήματα που σημάδεψαν την επαναστατική ορμή σχεδόν έναν αιώνα πριν, όταν η Ελλάδα, μετά το ’22, βίωσε μια ακόμη πιο δύσκολη περίοδο.
Η πρώτη σύνθεση του Καποσέλα, που επηρεάζεται σαφώς από το ρεμπέτικο, είναι το «Contratto per Karelias-Συμβόλαιο με τα Καρέλια), διασκευή ενός τραγουδιού του Μάρκος Βαμβακάρης, του βασιλιά του Πειραιά, και η οποία περιλαμβάνεται στο άλμπουμ Canzoni a manovella, που κυκλοφόρησε το 2000, το πέμπτο της καριέρας του καλλιτέχνη. Η Ελλάδα και ο τρόπος ζωής του ρεμπέτη είναι εξαιρετικά εύγλωττος. «Από τη Θεσσαλονίκη στην Καλαμάτα, εδώ και δέκα μέρες με έχουν φάει τα τρένα, στο άρωμα της βραδιάς, από τον ασημένιο Βόσπορο ως τη Σμύρνη πίνω Ρακή, ρακί έλα να με παρηγορήσεις από τη στενοχώρια και τον πόνο […] φεύγει το φεγγάρι κι εγώ δεν ελπίζω, η ψευδαίσθηση είναι πολυτέλεια της νιότης».
Ο Καποσέλα καταφέρνει να γράψει ένα εξαιρετικά σπαραχτικό τραγούδι, ζωντανεύοντας φαντάσματα θαμμένα για σχεδόν εκατό χρόνια.
Το 2007, μια Ελληνίδα τραγουδίστρια ηχογραφεί δύο κομμάτια του Βινίτσιο Καποσέλα: «Corre il soldato-Ο στρατιώτης τρέχει» (από το άλμπουμ Canzoni a manovella) και «Non è l'amore che va via-Δεν είναι ο έρωτας που φεύγει» (από το άλμπουμ Camera a Sud). Το όνομά της είναι Δήμητρα Γαλάνη, η οποία ζητά απευθείας από τον Καποσέλα να συμμετάσχει στις ηχογραφήσεις. Εκείνος ταξιδεύει για την Αθήνα και κάπως έτσι σφραγίζει την πρώτη του επίσημη επαφή με την ελληνική δισκογραφική πραγματικότητα. Στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού, συναντά σε ένα ρεμπετάδικο τον Μανώλη Πάππο και εκεί γεννιέται η ιδέα της συνεργασίας τους.[7] Τον Απρίλιο, οργανώνει μια μίνι περιοδεία στην Αθήνα για να παρουσιάσει το Ovunque proteggi, καθώς και τραγούδια διασκευασμένα σε ρεμπέτικο ρυθμό. Για μια εβδομάδα παρουσιάζει το πρόγραμμά του σε έναν από τους πιο διάσημους χώρους της Αθήνα: το Half Note.[8] Μαζί του παίζουν οι ρεμπέτες Μανώλης Πάππος, στο μπουζούκι, και Βασίλης Μασσαλάς, στον μπαγλαμά. Την πρώτη βραδιά μαζί του εμφανίζεται και η Δήμητρα Γαλάνη. Αυτή είναι μόνο η αρχή, γιατί πολύ σύντομα –έπειτα από περίπου τρεις μήνες– αρχίζουν οι ηχογραφήσεις για τον πρώτο ελληνικό δίσκο του Καποσέλα: Rebetiko Gymnastas.
Το καλοκαίρι του 2007 έμεινε γνωστό στην Ελλάδα ως το πύρινο καλοκαίρι. Μέσα σε αυτό το αποκαλυπτικό σκηνικό βλέπει το φως της δημοσιότητας ο δίσκος του Βινίτσιο Καποσέλα, με τις διασκευές διαφόρων τραγουδιών του, που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια των παραστάσεων στο Half Note. Εδώ είναι που αρχίζει να φλερτάρει έντονα με τον όρο «γυμνάσματα». Ο Καποσέλα υπονοεί πως θέλει να κάνει λίγη γυμναστική στα τραγούδια του, περιπλέκοντάς τα, όπως περίπλοκη γίνεται συχνά μια ακολουθία γυμναστικών ασκήσεων.[9]
Με λίγα λόγια, για τον Καποσέλα το ρεμπέτικο είναι «Ένα μοιρολόι που το τραγουδάς εν χορώ, αλλά το χορεύεις μόνος σου. Μια χορωδία για να παίρνεις κουράγιο μπροστά στην καταιγίδα της ζωής, μπροστά στα καπρίτσια της μοίρας, γιατί, ό,τι κι αν συμβεί, έχουμε πάντα την παρηγοριά πως όλα θα πάνε όπως είναι ήδη γραφτό μας».[10]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Capossela salda il debito con la Grecia».
- ↑ «Vinicio Capossela - Rebetiko Gymnastas :: Le Recensioni di OndaRock». OndaRock (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ Smart, James (2012-09-18). «Rebetiko by David Prudhomme – review» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/books/2012/sep/18/rebetiko-david-prudhomme-review. Ανακτήθηκε στις 2024-02-12.
- ↑ Atahualpa Yupanqui – Los Ejes de Mi Carreta, https://genius.com/Atahualpa-yupanqui-los-ejes-de-mi-carreta-lyrics, ανακτήθηκε στις 2024-02-12
- ↑ «Storia di Misirlou, dalla Grecia a Capossela - storiadellamusica.it». www.storiadellamusica.it. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ www.edo-design.com, Edoardo Esposito-· www.mdsol.it, Francesco Facconi-. «Rebetiko Gymnastas - L'Isola della Musica Italiana». www.lisolachenoncera.it. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ s.r.l, Rockol com. «√ Il rebetiko greco di Vinicio Capossela: 'Un lamento corale che si balla da soli'». Rockol (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Capossela dal vivo all'Half Note - Newsic».
- ↑ «Ginnastica rebetika». Jam TV | Viaggio nella Musica (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Rebetiko Gymnastas - Testi». vcwk.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2024.