Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο
| Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο Plagionotus detritus | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο
Plagionotus detritus | ||||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||||
| Plagionotus detritus (Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο) Linnaeus, 1758 |
Ο Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο (Plagionotus detritus - Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο) είναι κολεόπτερο από την οικογένεια Cerambycidae και την υποοικογένεια Cerambycinae. Από τα οκτώ ευρωπαϊκά είδη [1] του γένους Πλαγιόνοτος, εκτός από τον Plagionotus detritus [2] στην Ελλάδα συναντάμε και τον Plagionotus arcuatus [3] τον Plagionotus floralis (Πλαγιόνοτος ο ανθικός)[4], τον Plagionotus scalaris[5] και ενδεχομένως τον Plagionotus bobelayei.[6] Η ταξινόμηση του γένους Plagionotus είναι ακόμα υπό συζήτηση.[7]
Χαρακτηριστικά του ακμαίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο μοιάζει λίγο με μεγάλη σφήκα. Αποκτά μήκος από ένα έως σχεδόν δύο εκατοστά.
Το κεφάλι είναι μαύρο, αλλά κατά μεγάλο μέρος φαίνεται χρυσοκίτρινο εξαιτίας του πυκνού τριχώματος με παχιά χρυσοκίτρινα μαλλιά (Εικ. 4) . Τα στοματικά μόρια δείχνουν προς τα κάτω. Οι παχιές κεραίες είναι νηματοειδείς. Αποτελούνται από ένδεκα άρθρα, από τα οποία τα μεσαία έχουν πλευρικές επεκτάσεις σχηματίζοντας «πριόνι». Οι κεραίες φτάνουν περίπου μέχρι το μισό των ελύτρων. Εκφύονται μεταξύ των οφθαλμών και κοντά σε αυτούς. Οι οφθαλμοί είναι νεφροειδείς και περιλαμβάνουν τη βάση των κεραιών από πίσω. Στην κορυφή του κεφαλιού οι άκρες των οφθαλμών είναι πιο μακριά η μία από την άλλη παρά οι βάσεις των κεραιών (Εικ. 4).
Το πρόνωτο είναι περίπου σφαιρικό και σχεδόν το ίδιο φαρδύ με τα έλυτρα. Είναι επίσης μαύρο. Στην μπροστινή άκρη έχει μια φαρδιά χρυσοκίτρινη λωρίδα και μετά τη μέση μια στενή χρυσοκίτρινη λωρίδα.
Τα έλυτρα στις οπίσθιες άκρες είναι κομμένα και στην έξω γωνία έχουν ένα κατά το μάλλον ή ήττον διακριτό δόντι (ασθενές στην Εικ. 5). Τα έλυτρα είναι σκούρο καφέ, φαίνονται όμως σε μεγάλο μέρος χρυσοκίτρινα. Στη βάση υπάρχουν μόνο κίτρινες βούλες, προς τα πίσω ακολουθούν λωρίδες, οι οποίες γίνονται όλο και παχύτερες και στο οπίσθιο τρίτο τα έλυτρα μπορεί να είναι τελείως χρυσοκίτρινα.
Όπως και οι κεραίες τα πόδια έχουν χρώμα καστανό. Δεν μόνο οι μπροστινοί μηροί που έχουν λεπτά μακριά μαλλιά προς τα κάτω, αλλά επίσης οι μηροί των μεσαίων και οπίσθιων ποδιών (Εικ. 4). Οι ταρσοί είναι ψευδοτετραμερείς. Το ένα από τα πέντε ταρσομερή είναι τόσο μικρό, που διακρίνεται δύσκολα. Το τρίτο ταρσομερές είναι σχισμένο, και το τέταρτο ταρσομερές είναι κρυμμένο σε αυτό το σχίσιμο. Τα μπροστινά ισχία είναι περίπου σφαιρικά (Εικ. 2).
|
|
| Εικ.1: Από την πλευρά | Εικ.2: Από κάτω |
  
| |
| Εικ.3:Μηρός του οπίσθιου ποδιού - Εικ.4:Από μπροστά - Εικ.5:Οπίσθια άκρη του ελύτρου | |
Βιολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο είναι θερμόφιλο είδος. Η προνύμφη αναπτύσσεται σε διάφορα φυλλοβόλα δέντρα, κυρίως σε βελανιδιές, οι οποίες εκτίθενται στο ήλιο. Ορύσσει στοές μόνο στο φλοιό, αλλά για τη νύμφωση εισβάλλει μερικά εκατοστά στο ξύλο. Το είδος προτιμά όμως ξηρά κορμιά και χονδρά κλαδιά και για αυτό το λόγο δεν προκαλεί ζημιές. Ο βιολογικός κύκλος διαρκεί ένα χρόνο ή δύο χρόνια. Τα ακμαία γίνονται ορατά κατά την αρχή του καλοκαιριού και τρέχουν πολύ γρήγορα στα δέντρα ξενιστές.
Γεωγραφική εξάπλωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο χώρος διαμονής του Πλαγιόνοτος το κατάλοιπο καλύπτει σχεδόν όλη την Ευρώπη, το είδος απουσιάζει στη Νορβηγία, τη Φινλανδία και την Ιρλανδία, αλλά επίσης στα περισσότερα νησιά της Μεσογείου. Στα ανατολικά το είδος ξαπλώνεται μέχρι τη Μέση Ανατολή και το Ιράν.[2]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- H. Freude, K. W. Harde, G. A. Lohse: Die Käfer Mitteleuropas, Bd. 9. Spektrum Akademischer Verlag in Elsevier, München 1966, ISBN 3-827-40683-8
- Adolf Horion: Faunistik der mitteleuropäischen Käfer, Bd. XII. Überlingen-Bodensee 1974
- ↑ Fauna Europaea, ευρωπαϊκά είδη του γένους Plagionotus[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 2,0 2,1 «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους P.detritus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους P. arcuatus». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους P.floralis». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους P.scalaris [νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «Fauna Europaea, ταξινόμηση και γεωγραφική εξάπλωση του είδους P.bobelayei». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2010.
- ↑ Hüseyin Özdikmen and Semra Turgut: A SHORT REVIEW ON THE GENUS PLAGIONOTUS MULSANT, 1842 (COLEOPTERA: CERAMBYCIDAE: CERAMBYCINAE)" Mun. Ent. Zool. Vol. 4, No. 2, June 2009, als PDF
