Χρονικόν Ανθίμου
Με την ονομασία Χρονικόν Ανθίμου είναι γνωστό ένα ιστορικό έργο, μια χρονογραφία, η οποία αναφέρει ως συγγραφέα της κάποιον «Άνθιμο Αθηναίο», αλλά αποδείχθηκε ότι γράφηκε από τον Αθηναίο λόγιο Ιωάννη Μπενιζέλο. Ο πλήρης τίτλος του ήταν, σύμφωνα με πληροφορία του Μπυσόν, Βιβλίον ιστορικόν περιέχον διαφόρους ιστορίας, συγγραφέν υπό εμού του ταπεινού Ανθίμου Αθηναίου...[1], ενώ κατά τον Χοπφ ήταν Βιβλίον ιστορικόν περιέχον διαφόρους ιστορίας / εσυγγράφη υπ' εμού του ταπεινού Ανθίμου Αθηναίου 1614 Νοεμβρίου 20.
Μέρος της χρονογραφίας αυτής με τον τίτλο Επιτομή περί της των Αθηνών πολιτείας δημοσιεύθηκε το 1815 στη Βενετία από τον Χριστόφορο Περραιβό ως μέρος της Ιστορίας του Σουλίου και της Πάργας (τόμος Β΄, σσ. 95-177), χωρίς να αναφέρεται το όνομα του συγγραφέα.
Ο Αθηναίος αγωνιστής του 1821 και ιστοριογράφος Διονύσιος Σουρμελής στο βιβλίο του Κατάστασις συνοπτική της πόλεως Αθηνών... (1846) απεκάλυψε ότι ο συγγραφέας του χρονικού δεν ήταν ο «Άνθιμος», ούτε ο Περραιβός, αλλά ο Ιωάννης Μπενιζέλος. Δεν ταύτισε όμως την επιτομή του Περραιβού με το Χρονικόν Ανθίμου.
Το 1822 ο Κυριακός Πιττάκης αγόρασε το χειρόγραφο της χρονογραφίας, το οποίο απαρτιζόταν από 300 περίπου σελίδες τέταρτου σχήματος, και δημοσίευσε μέρος του έργου στην Αρχαιολογική εφημερίδα του 1853. Αργότερα, το 1869, ο Επαμεινώνδας Σταματιάδης δημοσίευσε ως προσθήκη στην πραγματεία του Οι Καταλανοί εν τη Ανατολή : οις προσετέθη και ανέκδοτός τις χρονολογία των Αθηνών μέρος του χρονικού (όπως υποδηλώνει και ο υπότιτλος), κυρίως το αναφερόμενο στην περίοδο μετά την άλωση των Αθηνών από τον Ομάρ.
Τελικώς ο συγγραφέας και λαογράφος Θεμιστοκλής Φιλαδελφεύς απέδειξε[2] το 1900 ότι ο συγγραφέας του Χρονικού του Ανθίμου ήταν ο Ιωάννης Μπενιζέλος, ο οποίος, φοβούμενος τους Τούρκους, έγραψε το Χρονικόν με το ψευδώνυμο «Άνθιμος».
Το Χρονικόν Ανθίμου είναι πολύτιμο για τις ιστορικές πληροφορίες που παρέχει. Περιλαμβάνει στο πρώτο του μέρος την ιστορία της Αθήνας μέχρι την καταστροφή της το 1687 από τον Φραντσέσκο Μοροζίνι. Στο δεύτερο μέρος, υπό τη μορφή ημερολογίου τιτλοφορούμενου «Εφημερίδες», αναφέρει γεγονότα που καλύπτουν την περίοδο από το 1754 μέχρι το 1800.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δ. Κατηφόρη: το λήμμα «Ανθίμου Χρονικόν» στη Νέα Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Χάρη Πάτση», τόμος 5, σελίδα 657
- Θ. Φιλαδελφέως: Ιστορία των Αθηνών, Αθήναι 1902, τόμ. Β΄, σσ. 255 κ.ε.