Χρήστης:Tflessas/πρόχειρο

Νικήτας Δημήτριος Φλέσσας

Περιεχόμενα

Γέννηση. 1

2 Η προ της επαναστάσεως δράση του.

2 Η δράση του κατά την επανάστασιν.

2 Η προαγωγή του σε Ατνιστράτηγο.

3 Συνέχεια της δράσης του κατά την Επανάστασιν.

3 Η επιβολή της τάξης στην Μεσσηνία

4 ΓΕΝ. ΕΠΙΘΕΩΡ.ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ

5 ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΝΣ ΕΜΑΔΟΣ

5 Η οικονομική του κατάσταση κατά τον αγώνα.

7 Περεταίρω πολεμική του δράση.

9 ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ

10 Η αδαμαντοκόλλητος Σπάθη.

12 Απονομαί αμοιβών και παρασήμων.

13 Η λαική Μούσα

14 Επιστολή Παπαφλέσσα για συμμετοχή στο Μανιάκι.

14 Η πρώτη κοινωνική Επανάσταση στην νεώτερη Ελληνική Ιστορία.

15 Τα παιδιά του Νικήτα Φλέσσα.

16 Παραπομπές 16

Γέννηση.

Γεννήθηκε το 1774 στην Πολιανή, Καλαμών. Υπήρξε από τούς σημαντικότερους οπλαρχηγούς της Πελοποννήσου. Φέρεται ως "Φιλικός" στα 'Αρχεία της Τσαρικής 'Αστυνομίας Ο Τρ. Εύαγγελίδης γράφει: ... γεννηθείς εν Πολιανή κατά το 1785, υπήρξε εκ των γενναιοτάτων 'Αγωνιστών. Διακρίθηκε εις την Τρίπολιν, την Κόρινθο και ιδίως κατά την μάχη το "Αγιονoρίου, εις τα Δερβενάκια κατά την καταστροφή τού Δράμαλη. Διαρκούντος τού Αγώνος ανεδείχθη στρατηγός και κατά την επιδρομή τού 'Ιμπραήμ έδειξε απαράμιλλο ανδρεία. 'H επιτροπή των εκδουλεύσεων τον κράτησε εις τον βαθμό του και τον τίμησαν δια τού αργυρού αριστείου μετά τού παρασήμου τού Σωτήρας." Απεβίωσε στην Αθήνα την 10 Οκτ 1846. Γιός, από την δεύτερη γυναίκα του Δημητρίου Φλέσσα (Κωνσταντίνα Ανδροναίου) και αδελφός του Παπαφλέσσα, συμμετείχε από νεαρή ηλικία στην ομάδα Κλεφτών των Φλεσσαίων της Πολιανής. Το 1803 επήγε στην Ζάκυνθον, και έλαβε την ακόλουθο συστατική επιστολή από τον αρχιεπίσκοπο Λεονταρίου Γερμανό. Το Σεπτέμβριο του 1816 υπερασπίστηκε τα κτήματα της Μονής Ρεγκίτσας μαζί με τον αδελφό ιερομόναχο Γρηγόριο Φλέσσα , τα αδέλφια του και με ομάδα οπλισμένων Πολιανητών. "Έλαβε μέρος στη μυστική σύσκεψη των οπλαρχηγών πού έγινε στα τέλη Μαΐου (1819) στην 'Ιερά Μονή Βελανιδιάς - Καλαμάτας άπου ανακοινώθηκαν σχέδια και αποφάσεις, των εν Βουκουρεστίου Φιλικών, σχετικώς με την προπαρασκευή και την εν καιρώ έναρξη τού Αγώνος. Τον Δεκέμβριος του 1820 συναντήθηκε εις Ναύπλιο με τον αδελφό του Παπαφλέσσα. Συνόδευε τούτον, με ομάδα ενόπλων, στη Βοστίτσα (Αίγιο) άπου και παρέστη, μετά των ενόπλων, στην εκεί σύσκεψη κατά Ιανουάριο 1821.

Η δράση του κατά την επανάσταση.

Στις 23 Μαρτίου 1821 συμμετέσχε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και αργότερα στην απελευθέρωση της Αρκαδίας (Κυπαρισσίας). Στις 28 Απριλίου 1821 συμμετείχε στη σύσταση στρατοπέδου Βαλτετσίου όπως περιγράφει ο Φωτάκος «... έτυχε δε να βρεθεί εις Βαλτέτσι και ό Νικήτας Φλέσσας, πηγαίνων εις Κόρινθο εις τον αδελφό του Αρχιμ. Φλέσσαν». Τον Ιούλιο του 1822 έλαβε μέρος στη μάχη στα Δερβενάκια και Αγιονόρι" Για την δράσι του Νικήτα Δ. Φλέσσα έχουμε την παρακάτω περιγραφή :

«ΣΤΑ ΔΕΡΒΕΝΑΚΙΑ, εκεί πούγινε ή νίλα του Δράμαλη, Τούρκοι κι "Έλληνες είχαν ριφθεί στα χέρια. Και τρώγον ό ένας τον άλλο με τα δόντια. Τότε έφτασε μιντάτι στους "Έλληνες κι ό Υψηλάντης με το δικό του ασκέρι. Τούρκοι κι "Έλληνες γίναν μαλλιά κουβάρια. Οι δεύτεροι σε λίγο πήραν φαλάγγι τους πρώτους, τους σκόρπισαν στα φαράγγια, τους έριξαν στους γκρεμούς, τους κόλλησαν στα βράχια. Και σφάζαν από δαύτους αβέρτα. Τόσο, ώστε κατάντησαν έπειτα να τους φονεύουν με τας πέτρας και με τα ξύλα, καθότι απαύδησαν και δεν ηδύναντο πλέον μήτε τουφέκι να γεμώσουν ούτε ξίφος νά σύρουν. Τότε είναι πού ό ατρόμητος καπετάν Νικήτας Φλέσσας (αδερφός του Παπαφλέσσα) μονομάχησε, γιαταγάνι με γιαταγάνι, μ’ ένα πελώριο μπίμπαση (χιλίαρχο) Χαίταλή. Κι αφού σπάσαν τα γιαταγάνια τους πιάστηκαν στα χέρια. "Όχι μόνο κιντύνεψε τότε ό καπετάν Νικήτας, μα και ίδρωσε πολύ να κάνει καλά τον αντίπαλο του. Τον ξέσκισε με τα δόντια του!». Από τότε πολύ τον αποκαλούσαν «Τουρκοφάγο».

Η προαγωγή του σε Ατνιστράτηγο.

Βάσει των κατωτερων στοιχειων το 1823 προήχθει σέ Αντιστράτηγον:

• Τήν 19 Ιουνίου 1823 τά Εκτελεστικάν Σώμα κρίνει άξίους δια προογωγήν τούς δι' αναφοράς τού αντιστρατήγου Νικήτα Φλέσσα προταθέντας. • Τήν προτασιν τού αντιστρατήγου Νικήτα Φλέσσα δια τούς προβαλλομένους έν τώ προβουλεύματι τού έκτελεστικού έγκρίνει καί το Βουλευτικον" • 19 Μαίoυ 1824 τό 'Εκτελεστικον δι' ύπ' άριθ. 1524 κρίνει «να προβιβασθή είς στρατηγόν» καί ζητεί τήν έπίκρισιν (σύμφωνον γνώμην) τού Βουλευτικού. • 20 Μαίoυ 1824. Ενεκρίθη ύπο τού Βουλευτικού «αξιος τού βαθμού στρατηγίας». Μέ τήν ύπ' άριθ. 1532, 21 Μαίoυ 1824, διαταγήν τού 'Εκτελεστικού Σώματος προάγεται είς στρατηγόν. Διά τού άπ' αριθ. 9, 20 Iουνίου 1824 έγγραφου, τό Βουλευτικόν μεγίστας χάριτας ομολογεί πρός τόν Στρατηγόν Νικήταν Φλέσσαν». Συνέχεια της δράσης του κατά την Επανάστασιν. Στις 5 Ιουλίου 1824 διετάχθη να στρατολογήση 250 ανδρες καί έπί κεφαλής αύτών να συνεκστρατεύση κατα τα παράλια τού Μεσσηνισκού Κόλπου, άπου θά συνεκροτείτο γενικόν στρατόπεδον, τιθέμενος υπο τήν άρχηγίαν τών Παν. Γιατράκου καί Διον. Μούρτζινου. Από 4 Απριλλίου έως 29 Iουνίου 1824, ήμέρας 75: ….. τά οσα έξοδα καί λουφέδες έπλήρωσα τών στρατιωτών δια τήν εύταξίαν τού Μεσσηνιακού Κόλπου: ('Ακολουθεί λεπτομερής Λογαριασμός) …….. γροσια δέκα χιλιάδας πεντακάσια έβδομήκοντα έπτά καί ζολοτα 10577.30 1824: Ιουλίου: 23. Πολιανή Νικήτας Δ. Φλέσσας (Τ.Σ.) ίσον άπαράλλακτον τώ πρωτοτύπω ο Γενικάς Γραμματεύς Δμήτριος Τομαράς

Περ. Β' Προσωρινή Διοίκησις τής 'Ελλάδος Αριθ.3007. Πρός το Εκτελεστικάν Σώμα Τό ύπουργείον τού Πολέμου Ο διευθυνθείς λογαριασμος τού στρατηγού Νικήτα Φλέσσα, άπο 4 Απριλίου έως 27: Ιουνίου τού προπαρελθόντος, όστις μ' ολον ότι δέν έπαρρησίασεν τά άνάλογα άποδεικτικά αύτού, πλήν δια τήν καλήν του υπόληψην, δια τό ένθερμον πατριοτικόν του ζήλον, καί διά τήν προς τήν διοίκησιν εύπείθειαν του, τό ύπουργείον τούτο έπικυρεί αύτούς.- 'Εν Ναυπλίω τή 4 Αύγούστου 1824 Είς άπουσίαν τού ύπουρyού (Τ.Σ.) Ο Γεν. Γραμματεύς (ανευ ύπογραφής)

Στίς 17 Αύγ.1824 άναφέρεται ότι είχε διοριοσθή μέ 200 στρατιώτας νά περιφέρεται στήν 'Επαρχ. Πυλίας ώς «έκτελεστική δύναμις» προς οντιμετώπισιν τών "άντικυβερνητικών ". - Σέ έκθεσι τού φροντιστού τού στρατοπέδου της Πυλίας άνοφέρετοι άτι κατ' Αύγουστον 1824 είχε στρατοπεδεύσει στα παράλια τής Μεθώνης έπικεφαλής 80-100 άνδρών. Διετάχθη μέ όλον τό σώμα τών άρμάτων του να παραμείνη στο Νησί (Μεσσήνη) "διά τήν εύταξίαν τής 'Επαρχίας"

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΠΑΔΟΣ ΤΟ ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΝ Περιοδ. Βα Αρ.ος 4502- Προς το'Υπουργείον τού Πολέμου. Ο Στρατηγός Νικητας Φλέσσας καθ' ό προαναφέρετοι απεφασίσθη απο τους 'Αρχηγους τού κατά τήν Μεσσηνίαν Στρατοπέδου να μείνη είς το Νησί δια τήν εύταξίαν τής έπαρχίας εκείνης ............. 'Εν Ναυπλίω τή 6 Σεπβρίου 1824 Ο αντιπρόεδρος Παναγ. μποτοσης Ιων. Κωλέττης Παν. Νοταράς Ροδιος.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 1824 μέ τή διαταγή 3796 διεταχθησαν οι Φροντισταί τού στρατοπέδου τού Μεσσηνιακού Κόλπου vά διαθέτουν στο τμήμα του "τα αναγκαία".

Η επιβολή της τάξης στην Μεσσηνία.

Αρ.3891 Περ. Β.

 Πρός τούς Γενναιοτάτους Στρατηγούς  

Κυρ Π. Κεφάλαν καί Νικήταν Φλέσσα. Ο Κύριος Γεώργιος Μπαπόνης προσανεφέρθη δι' αναφοράς του είς τήν Σεβ. Διοίκ. ότι προλαβόντως ό Δημήτριος Παπατζονόπουλος καί Μήτρος Πέτροβας καί λοιποί καπεταναίοι ώρμησαν είς τό χωρίον Ασλάναγα, καί τού κατεγύμνωσαν το σπήτι, αρπάσαντες τά ζώα του. Παρακαλεiσθε λοιπόν όπως πληροφορηθέντες προσπαθήσετε νά εύρετε όσα τού αρπάχθησαν από τούς αντάρτας πράγματα, δια να έπιστραφώσι . Το 'Υπουργείον τούτο σας ίδεάζει οπως ένεργήσετε τήν θέλησιν ταύτην τής Σεβ: Διοικήσεως. 'Εν Ναυπλίω ίή 15 Σεπτεμβρίου 1824 (Τ.Σ.) 'Εν απουσία τών ύπουργών ο Γεν. Γραμματεύς Δημήτριος Τομαράς.

Από την Βρωμόβρυσι Ο Στρατηγος Νικήτας Φλέσσας και ο γραμματικός Κωνσταντίνος βεβαιώνουν σχετικά με κατάλογο στρατοπέδου, ότι: Αύτοί οι ανωθεν είναι ύπο τήν οδηγίαν μου είς τόν Μεσσηνιακόν Κόλπον κατά τάς διαταγάς τής Σεβ: Διοικήσεως από 1 Αύγούστου έως είς την 14 Σεπτεμβρίου κατ' ονομα. Ο Στρατηγός Νικήτας Δ. Φλέσσας Ο 'Επιθεωρητής τού στρατοπέδου Μεσσηνίας 'Αθανάσιος Μπολανόπουλος.

ΓΕΝ. ΕΠΙΘΕΩΡ.ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ. - Στίς 20 Σεπτ. 1824 ο Στρατηγός Νικήτας Φλέσσας ύπέβαλε τήν κατωτέρω προτασιν: Πρός τό Σεβαστον 'Εκτελεστικόν Σώμα 'Αναφέρω ο ταπεινός διά τής παρούσης μου αναφορας δια όσους απο 'Ανδρούσαν έφάνησαν πρότερον καί νύν αγωνισταί διά την έλευθερίαν χύνοντες αίμα οίτινες καί μέχρι τέλους θέλει δείξωσι τήν οφειλομένην ευπείθειαν είς τάς ποράκλησιν του ταπεινού σας να τούς προβίβαση είς τόν βαθμόν κατά τον κατάλογον όπού περικλείεται. Πολλάκις δίδω βάρος πρός τήν Σεβ. Διοίκησιν καί δέομαι συγχώρησιν. Δέν έλπίζω ποτέ ή Σεβ. Διοίκησις να παραβλέφη τήν παράκλησίν μου, ώς γνήσιον αυτής τέκνον όπού είμαι. Kαί έγώ προτιμώ να χύσω μίαν ρανίδα αίματος παρα νά φανώ παρήκοος είς τά πορ' αύτής έντελλόμενα καί μέχρι τέλους. Μένω μέ σέβας βαθύτατον. Τή 20 Σεπτεμβρίου 1824, Μεσσηνιακος Κολπος ό τοπεινός στρατηγός Νικήτας Δ. Φλέσσας

'Επί τού νώτου: "Νά καθυποβληθή ή αναφορα τού Νικήτα Φλέσσα" 'Αριθ.4847 Ο καταλογος έκείνων όπού θέλει προβιβασθούν. Δήμος Πέτροβας είς αντιστρατηyον........ Δημήτρης τού Αγγελή είς έκατοντάρχους. Τή 20 Σεπτεμβρίου 1824, Μεσσηνιακός Κόλπος Ο στρατηγός Νικήτας Δ. Φλέσσας

Το 'Εκτελεστικόν Σώμα ένέκρινε τήν πρότασι τού Νικήτα Φλέσσα καί συμπεριέλαβε στόν κατάλογο τών "'Αντρουσιανών" καί τόν "Πολιανίτη" Χριστόδουλον Δικαίον. Η διαταγή προαyωγής έχει ώς εξής: Περ. Β! 'Αρ . 488

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΣ ΤΝΣ ΕΜΑΔΟΣ Το 'Εκτελεστικόν Σώμα Δυνάμει τού Νομου τής 'Επιδαύρου, διατάττει : Οι υποσημειούμενοι προβιβοζονται είς τούς ακολούθους βαθμούς οίον, Χριστόδουλος Δικαίος, Δημήτριος Πέτροβας είς τόν τής αντιστρατηγίας. ......., Πέτρος Μπουρνάς τής πεντηκονταρχίας. Το 'Υπουργείον τούτο νά ένεργήση τήν διοτογήν ταύτην. 'Εν Ναυπλίω τήν 26 Σβρίου 1824 Ο Προεδρος Γ. Κουντουριώτης,' Ιωαν. Κωλέττης, Αναγ. Σπηλιωτάκης , Αν. Νοταράς Ο Προσωρινός Γεν. Γραμματεύς Π. Γ. Ρόδιος

Περιοδ. Β.

Γεν: Επιθεωθ. τών 'Ελλην.Στρατευμάτων πρ: 199 

Προσωρινή Διοίκησις τής 'Ελλάδος Πρός τό έξοχον 'Υπουργείον τού Πολέμου. Χθές λαβόντες καί άλλους δύο Καταλόγους έκ τού έν τώ Μεσσηνιακώ Κόλπω Στρατοπέδου καθυποβάλλομεν τά ίσα αύτών είς έπιθεώρηοιν τού έξόχου τούτου ύπουργείου. Κατάλογος Αος ................... (ύπο τήν οδηγίαν τού αντιστρατήγου Θοδωρή Κεφάλα) .... oμού 61 Κατάλογος Βος από: 1 Αύγούστου, έκστρατεία έως τάς 14: 7βρίου ύπό τήν οδηγίαν τού Στρατηγού Νικήτα Δ. Φλέσσα: Απλοί στρατιώται 110, 1 Στρατηγός, 1 Χιλίαρχος, 1Ταξιάρχης, 5 έκατόνταρχοι, 6 πεντηκόνταρχοι, 1 γραμματεύς, 15 οι αξιωματικοί 15 125 186 Αφαιρούνται oι αξιωματικοί 21 Απλοί στρ: 165….

Τή 30: Σεπτεμβρ: 1824 'Εν απουσία τού συνταγματάρχου 'Εν Ναυπλίω καί γεν: Επιθ: τών έλλ. στρατευμάτων (Τ.Σ.) Ογραμματεύς Ιωαννης Γεωργίου

'Επί του νώτου: στρατιωτικός Καταλογος τού κατα τον Μεσσηνιακόν Κολπον στρατοπέδου Γεν. 'Επιθεωρητής. (ΓΑΚ. 'Υπ. Πολ. Φακ. 30) Περιοδ. B Αριθ. 5212 Προσωρινή Διοίκησις τής 'Ελλάδος Τό 'Εκτελεστικόν Σώμα Πρός τό 'Υπουργείον τού Πολέμου 'Ελήφθη ή ύπ' αριθ. 4187 αναφορά τού υπουργείου τούτου και ο έσώκλειστος λογοριοσμός του Στροτηγού Νικήτα Φλέσσα διά Στρστιωτικούς Μισθούς του από Αυγούστου μέχρι τήν 24: Σεπτεμβρίου είς γρόσια έννέα χιλιάδας εκατόν και παράδες δέκα. Αρ. 9,100.10 τούς οποίους κατα τήν έπεξεργασίαν τού ύπουρyείου τούτου διετάχθη το ύπουργείον τής Οίκονομίας νά τούς έξοφλήση. νά φροντίση όμως τό ύπουργείον νά λάβη καί τήν απαιτουμένην τού φροντιστού έπιβεβαίωσιν, κατά τήν τάξιν καί ακρίβειαν. 'Εν Ναυπλίω τή 5 'Οκτωβρίου 1824 (Τ.Σ.) Ο Πρόεδρος γεωργιος κουντουριωτης αναγνωστης σπυλιοτάκης Ιωαν. Κωλέττης Πανούτζος Νοταρας ο Προσ. Γεν. Γραμμ: Π. Γ. Ρόδιος

"Πρός το Σεβαστόν 'Εκτελεστικόν Σώμα Δια τής παρούσης αναφοράς μου αναφέρω είς τήν Σεβ. Διοίκησιν καί παρακαλώ ώς γνήσιον καί πρόθυμον τέκνον της, να δεχθq τήν αναφοράν μου καί νά αξιώση εκάστου τον βαθμόν κατά περικλειόμενον κατάστιχον. Πάσχω αενάως δια να παραστήσω όλα τα άξια ύποκείμενα είς τήν εύπείθειαν τής Σεβ. Διοικήσεως διά τον φόβον κοί ώφέλιμον τού λαού. Εύελπις είμί ότι δέν θέλει μείνει άπρακτος ή παρακλησίς μου καί oi αξιωθέντες θέλει φανούν είς τας διαταγάς τής Διοικήσεως καί μέχρι θανάτου. Μένω μέ σέβας βαθύτατον. Τή 14 'Οκτωβρίου 1824 Μεσσηνιακός κόλπος Ο ταπεινός στρατηγός Νικήτας Φλέσσας

Κατά Νοέμβριον τού 1824 έχρησιμοποιήθη διά τήν κατάπνιξιν στάσεως στήν Τριφυλία . Σέ διαταγή τού 'Υπ. Πολέμου απο 13 Νοεμβρίου πρός τόν Δήμο Πέτροβα, διατάσσεται ούτος νά ένωθή μετά τών σωμάτων τού Νικήτα Φλέσσα καί Κων. Μπούρα καί νά κινηθούν πρός Αρκαδίαν (Τριφυλία) οπου έκινούντο καί Μανιάτικα τμήματα. Στις 10 Δ/βρίου 1824 διετάχθη νά στρατολογήση 300 ανδρες και vά έκστρατεύση στα παράλια τού Μεσσηνιακού Κολπου . Στίς 12 Φεβρουαρίου 1825 διετάχθη νά έκστρατεύση στα παράλια τού Μεσσηνιοκού κόλπου έπικεφολής 300 ανδρών. Στίς 17 Απριλίου 1825 διετάχθη νά στρατολογήση καί έκστρατεύση έπικεφαλής 300 ανδρών στα παράλια τής Πυλίας πρός αντιμετώπισιν του Ιμπβαήμ. 'Ομοίως τόν αύτόν μήνα νά συγκροτήση στρατόπεδα είς Κορώνην καί Μεθώνην. 'Απριλίου 1825) Στίς 23 'Απριλίου στρατοπεδεύει στό χωριό Βλαχόπουλο - Πυλίας. 'Ακολούθησαν τά πρό τής μάχης καί τά τής μάχης τού Μανιακίου Η οικονομική του κατάσταση κατά τον αγώνα. Πρός τό Σεβαστόν 'Εκτελεστικόν Σώμα. 'Επειδή τοις πάσι γνωστόν, είς τήν ουσίαν τού ποτέ αδελφού μου έμειναν κληρονόμοι πολλοί μεταξύ τών οποίων καί έγώ δέν είναι δίκαιον ή διοίκησις νά προσκαλή και να έπιφορτίζη μόνον έμέ τούς χρεοφειλέτας. Εγώ μ' όλας τάς οποίας ύπέμεινα δυσκολίας, από τήν απόφασιν καί ίδιοτελή θέλησιν τών λοιπών συγκληρονόμων, έπλήρωσα τούς περισσοτέρους άχρι τούδε. Είς το έξής όμως δέν ύπομένω νά πάσχω έγώ διά την ίδιοτέλειαν των αλλ, αλλά καί χρέος δέχομαι μόνον τους χρεοφειλέτας όσοι αναλόγως τής κληρονομίας πέσου ωνν είς έμέ διά νά τούς πληρώσω όταν δυνηθώ καί νά αναχωρήσω έντεύθεν, αποβλέπων είς το γενικόν τής πατρίδος καί οχι τής κληρονομίας καί απολαύσεως, τήν οποίαν ένεργούντες oι λοιποί έμποδίζουν, καί αμαυρώνουν τήν έδικήν μου ύποληψιν, αύτό τούτο αναφερόμενος είδοποιώ δια νά μή κατακροτώμαι έγώ είς τό έξής πλέον ώς μόνος κληρονόμος καί πληρωτής. τή α! Νοεμβρίου 1825 Ναύπλιον. Ο πατριώτης Νικήτας Φλέσσας Σεβαστή Διοίκησις

'Εκ τών προγμάτων τού μακαρίτου αδελφού μου Γρηγορίου Δικαίου, τα πολυτιμώτερα (καθώς δακτυλίδια πολίτιμα, μαλαγματικα, ασημικά, λαχουρικά καί αλλα) έκρύφθησαν, τα οποία ή νύμφη μου συμφώνως μέ άλλους συγγενείς έκρυψαν είς ξένας οίκίας. Τώρα κατά τύχην ανεκαλύφθη ή αρπογή. Οθεν παροκαλώ καί αύθις τήν σεβαστήν Διοίκησιν (ώς καί μέ αλλην μου αναφοράν σήμερον ανέφερον) να ένεργήση μέ ολην τήν δυνατήν ταχύτητα δια να εύρεθούν τα είρημένα πράγματα. Γνωρίζει ή Σ. Διοίκησις οτι έμποδίζομαι έδώ μόνον καί μόνον να έξοφλήσω τούς δανειστάς του μακαρίτου αδελφού μου, παρά τών οποίων καθημέραν βιάζομαι. Δια τούτο δέν αμφιβάλλω οτι θέλει γίνει ή ταχυτέρα ένέργεια είς τούτο. Μέ τοιαύτην έλπίδα μένω μέ τό ανήκον σέβας. 'Εν Ναυπλίω 3 Νβρίου 1825 Ο πατριώτης καί στρατηγός Νικήτας Φλέσσας

'Επί τού νώτου: Νά σταλή αντίγραφον τής παρούσης μέ διαταγήν πρός τό 'Υπ. 'Αστυνομίας νά λάβη καί άλλας πληροφορίας από τόν αναφερόμενον.

Σεβαστή Διοίκησις . Επειδή βλέπω ότι oι τοσο προλαβόντως σημαντικοί έκ πολλών αίμάτων αγώνες μας δια τών οποίων απηλλάχθη ή πατρίς άχρι τούδε από τάς έχθρικάς πολυειδείς ορμάς καί έστερεώθη τό ψιλόν τούτο ύφασμα τού Διοικητικού συστήματος, έματαιώθησαν πλέον απο τήν προς τήν πατρίδα είσβολήν τών 'Αράβων έχθρών καi έχων ύπ' οψιν τήν πραγματικήν έκ πάλαι αδυναμiαν τών τοιούτων έχθρών (τήν οποίαν καί το ονομα "Αραβες βεβαιώνει) έπρεπε βέβαια νά θαυμάζω. Παραβάλλοντας τό τοιούτον ονομα μέ το τών 'Ελλήνων, έαν oi νέοι έχθροί μας δέν έβλεπον να μας πολεμούν μέ έκείνα τα μέσα τα από όλα τα έθνη μετεχειρίσθησαν καί έτι έπιμόνως αύξάνουν είς τήν στερέωσιν τής ύπάρξεώς των καί διατήρησιν τών έθνικών των δικαιωματων, δηλαδή τών τακτικών, αναίσθητος άρα καί πολέμιος τής έθνικής ύπαρξεώς μας είναι όστις τών πατριωτών γνωρίζων διά σημαντικών παραδειγμάτων, δηλ. τής δυστυχίας, αίχμαλωσίας καί έσχάτως τού έπαπειλουμένου τελείου έξολοθρευμού μας. τήν δύναμιν τού τακτικού δέν ήθελε συντρέξει καί ύπέρ δύναμιν είς τό ισχυρότερον καί μόνον πρός απαλλαγήν τών ένεστώτων καί ένδεχομένων κινδύνων, άλλα καί τελείαν συντήρησιν καί ανάλογον πρόοδον τής έθνικής μας ύππρξεως, μέσω τού τακτικού. Αύτο τούτο αίσθανομενος καί έγώ διά να έκτελέσω τό έσχατον καί τελευτοίον σκοπόν μου, τον οποίον έχω είς τόν τής πατρίδος αγώνα, δηλαδή ύστερον απο τούς έκπαλαι πραγματικούς στρατιωτικούς μας αγώνες τούς οποiους ήδη μέ το αίμα τώ αδελφών καi λοιπών συγγενών καi γειτόνων μου έπεσφράγισα, να θυσιάσω καi τήν τελευταiαν τού αίματός μου ρανίδα ύπέρ πατρίδος. Αναφερόμενος προσφέρω σήμερον τόν έαυτόν μου είς το σωτήριον τούτο μέσον τού τακτικού μ' ολην μου τήν πατριωτικήν πραγματικήν προθυμίαν μέ τήν οποίον ύπόσχομαι νά κάμω οσους περισσοτέρους χωρίς καμμίαν τής Διοικήσεως έφοδίασιν. 'Επιθυμώ όμως νά γνωρίση ή Διοίκησις καί νά καθ' ύποβαλη είς τούς τακτικούς νόμους (κανονισμούς) τα όσα είς αύξησιν καί φιλοτιμίαν μεταχειρισθώ είς τήν συλλογήν μου ταύτην (δηλ. θέλει δώσω τ' αναyκαία καί ανάλογα τής πολεμικής τακτικής αξιώματα είς τούς αξίους καί δυνατούς τής καταστάσεως προς τήν οποίαν τουλαχιστον θέλει καταστήσω κομπανίαν) δια ν' ακολουθήση καθ' όσον ταχέως το σωτήριον τούτο έργον το οποίον βέβαια έλπίζω να γένη παράδειγμα φιλοτιμίας καί είς τούς λοιπούς αληθείς πατριώτας τών οποίων oi αγώνες καί τά αίματα χύνονται έως τώρα είς μάτην, χωρίς νά συντείνουν ποσώς είς απαλλαγήν κάν τού ένεστώτος κινδύνου, αλλ' ούδείς μικράν αντίκρουσιν τής 'Αραβικής τακτικής ορμής. Τή 8 Νβρίου 1825, Ναύπλιον Ο πατριώτης Νικήτας Φλέσσας

- Στά τέλη Δεκεμβρίου 1825 διετάχθη να γίνη έλεγχος στά δικαιολογητικα του, μέ τά οποία ζητούσε 10.000 γρόσια, δια μισθοτροφοδοσία τών στρατιωτών του κατά τήν έκστρατεία του στο Δερβένι Μεγαλοπόλεως καί στή θέσι Σιρόκα, όπως είχε διαταχθή από τόν Θ. Κολοκοτρώνη. Αριο. 1826 Πρός τό σεβαστόν ύπουργεiον τών πολεμικών Δια τού ταπεινού μου αναφέρω, ότι μετα τον αναχωρισμόν μου απο τα αυτού καί έλθών είς τα έδώ, βλέποντας τήν μεyάλην ανάγκην έσυνέργησα μετά τών καπεταναίων τής Μεσσηνίας καί έσυστήθη στρατόπεδον είς Κουτζουκμάνην τό οποίον έχρησίμευσεν μεγάλως είς τόν τόπον καί έως ώρας όπου ήτον δέν εύρε καιρόν ό έχθρός να κάμη τούς σκοπούς του, τώρα βλέπω, οτι έξ αίτίας τών τροφών καί έφοδίων ίνα διαλυθή, καί είναι δυστυχία μεγαλωτάτη ο τόπος καί τον τρόπον πλέον δέν έχει όπού να οίκονομήση καθ' ότι είναι αφανισμένος απο τας προτέρας έφόδους τού έχθρού. αναφέρονται καί oi ίδιοι καπεταναίοι δι' αναφοράς τους είς το οεβαστόν ύπουργείον το αναφέρω καί έγώ ίνα δώση ακρόασιν είς τά γραφόμενα τους καί να τούς γίνη κομμιά προμήθει όπού νά μή διαλυθή καί είς τό εξής καθ' ότι ώφελεί μεγάλως νά σώζεται αύτο τό στρατόπεδον ότι είς ταύταις ταiς ρίζαις εύρίσκονται φυλαγμέναις περίτου απο είκοσι πέντε χιλιαδες ψυχαίς. καί μένω μέ σέβας τή 10 Μαρτίου 1826 Γαρδίκι, Καλαμών ο πατριώτης Νικήτας Φλέσιας

'Επί τού νώτου: αριθ. 4794 Νικήτας Φλέσσας τή 9 'Απριλίου 1826 απαντησις ύπ' δρ. 16444 (ΓΑΚ 'Υπ. Πολ. Φάκ. 25)

Στίς 13 'Απριλίου 1826 τό Υπ. Πολέμου υπέβαλε τό ακόλουθον: Περ. Γ! 'Αρ. 16444 Πρός τό Σεβ. 'Εκτελεστικόν Σώμα 

Ο στρατηγός Κ: Νικήτας Φλέσσας δι' αναφοράς του προς τό 'Υπουργείον τούτο, τής οποίας καί αντίγραφον έγκλείεται, παριστάνει ότι συναχθέντες συνεκρότησαν στρατοπεδον είς τήν Κουτζουκ-Μάνην, φυλάττοντες τάς θέσεις έκείνας δια νά μή προχωρήση ό έχθρός, τό οποίον καί έκτοτε όπου συνεκροτήθη, ώφέλησεν ούκ ολίγον. 'Αλλ' ήδη όντες ύστερημένοι τών αναγκαίων τροφών καί πολεμοφοδίων καί μή δυνάμενοι νά έξοικονομήσουν έκεί δια τήν έρήμωσιν τών μερών έκείνων από τάς καταδρομάς τού έχθρού, έξαιτούνται νά γίνη καί έντεύθεν ή αναγκαία προμήθεια αύτών. "Οθεν καθυποβαλλοντες υπ' οψιν τού Σεβ. τούτου Σώματος, όπως λαβη τήν ανήκουσαν πρόνοιαν περί τής αίτήσεως τών αναφερομένων. Τή 13 'Απριλίου 1826, έν Ναυπλίω Περεταίρω πολεμική του δράση. Στις 22-24 'Iouvioυ 1826. Μετέσχε τής μάχης τής "Βέργας " κατά τών 'Αράβων. ( Κατά Μάη - 'Ιούνιο 1828 υπηρετεί ως Φρούραρχος στα Δερβένια Μεγαλουπόλεως δια τον έλεγχο των "διαβαινόντων", oι οποίοι έπρεπε να είναι εφοδιασμένοι με άδειες των Δημογερόντων. (ΓΑΚ "Εκτ. 'Επιτρ. Φακ. 24) 1827 είναι τα 150: τα εκατό μην λείψουν, διότι στοχάζεστε εις πιάν κατάσταση ευρίσκετε ή πολύπαθης πατρίς, και Μάλιστα αί Αθήναι· φανείτε λοιπόν πρόθυμοι εις αυτό το πατριωτικό χρέος, να μην μείνετε οπίσω από τας λοιπός επαρχίας τής Πελοποννήσου, διό να έχομε περισσότερο δίκαιον, και να τελειόνομεν άλας τας υποθέσεις τής επαρχίας μας, τους εδικός μας, και να λάβετε και τους επαίνους παρά της συνελεύσεως. Τούτο μην παραμεληθεί αλλά όσον ενεστί να τελειώσει. Βέβαιος, αν ότι θέλετε πράξη τα άνωθεν κατά τη γραφή μου.- Σας ασπάζομαι και μένω Εν Ερμιόνη τη 12: Φεβρουαρίου 1827 ο αδελφός και πατριώτης Νικήτας Σταματελόπουλος.

αρ: 148: Ελλ: Πολ: ο κατά την κάτω Μεσ: "Εκτ: 'Επιτρ: Προς τον εις Φρουτζάλα: Στρατηγό: Νικήτα Σταματελόπουλον έλαβον την από χθες ήμερολογημένην επιστολή σας ομού και τας εσώκλειστους τού τε Γεν: 'Αρχηγού των Πελ: όπλων και τού Νικήτα Φλέσσα. Σας εσωκλείω και απαντήσεις των επιστολών τού Γεν: 'Αρχηγού και τού Νικήτα Φλέσσα, τας οποίας παρακαλείσθε να διευθύνετε ασφαλώς. τη 5 Ιουνίου 1828 Κάμπος Ο Εκτ: Επιτρ: αρ: 150: Ελλ: Πολ: ο κατά τηv κάτω Μεσ: έκτ. 'Επιτρ:

Προς τον Κ: Νικήτα Φλέσσα Κύριε ελήφθη ή από τας 3 τού τρέχοντος επιστολή σου και εις απάντηση αυτής σ' ειδοποιώ ότι θέλει ληφθούν μέτρα, ώστε οι διαβαίνοντες από Δερβενάκια να φέρουν υπογεγραμμένα από τούς επαρχιακούς Δημογέροντας. Περί δε των κινημάτων του εχθρού μάς είναι είδηση από τον Αντιναύαρχων Σαχτούρη, ότι μελετά να Εκστρατεύσει πάλιν προς τον Πύργο και Γαστούνη και μέρος προς την Καλαμάτα δια να συνάξουν τροφές. τη 5 Ιουνίου 1828 Κάμπος

ο Εκτ. Επιτρ: αρ: 151 Ελλ: Πολ: Ο κατά την κάτω Μεσσηνία 'Εκτ: 'Επιτρ:

Προς τον Γεν. Σιρατηγόν κ. Ν: Σταματελόπαυλον: Παρόντες είκοσι δύο Οθωμανοί στέλλονται προς την Γενναιόrητά σας δια να τούς διευθύνετε μ' όσους εγκρίνετε στρατιώτες σας προς φύλαξίν των, προς τον Γεν. Αρχηγό των Πελοποννησιακών όπλων δια τους εις Δερβένια κ. Νικήτα Φλέσσα εκείθεν εις την Σ. ο Εκτ. επιτρ:

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΔΡΑΜΑΛΗ

Απόσπασμα από το βιβλίο. .......... 'Επηκολούθησε τοτε θυελλώδης καί απερίγραπτος σκηνή είς το Τουρκικον στράτευμα. Οί Τούρκοι κατεπλάγησαν καί παρέλυσαν, τά δέ κτήνη των έξηγριώθησαν καί έτρεχον τήδε κακείσε, ώς δαιμονιώντα. 'Επετάθη δέ ό ένΘουσιασμος καί τολμη τών `Ελλήνων, όν είχεν έπαυξήσει ο προσφατος θρίαμβος τού στενού τού `Αγίου Σώστη. Τον στρατον του Δράμαλη κατέλαβεν, ώς εv τώ `Αγίω Σώστη, καί πάλιν πανικός. Οί Τουρκοι δέν έσκέπτοντο πλέον περί αμύνης ή μάχης. Αί τάξεις των παρέλυσαν εντελώς. "Ενα καί μονον είχον σκοπον, πώς νά έξέλθωσιν οσον τάχιον τής κλεισωρείας καί κυρίως, πώς νά διασώσωσι τους έπί κεφαλής των πασάδες, ούς είχον έν τώ μέσω τού στρατεύματος. "Ηλπιζον δέ νά τό κατορθώσωσι, διοτι έβλεπον ότι τό μέρος ένταυθα ήτο οπωσουν ανοιχτόν καί ολίγη έτι πορεία τοις υπελείπετο. Διά τουτο έπετάχυνον τήν πορεία των καί ώδευον τροχάδυν, πυροβολούμενοι χωρίς ν' άντιπυροβολώσιν. Ετρεχον τήδε κακείσε εις τό στενόν καί τά βεύματα, ατάκτως, περίτρομοι, παραπαίοντες, οδυ ρόμενοι. Λαμπρά δέ όπλα καί πολυτίμους αποσκευας έρριπτον χα μαί διά νά άπασχολήσωσιν εϊς λείαν αντών τούς διώκτας των καί έπεκαλούντο τδ έλεος αυτών. 'Αλλ' οί "Ελληνες έδίωκον αύτούς, ώς αγέλην κτηνών, καί λυσσωδώς τούς έφονευον, πυροβολούτες ή σφάζοντες, καί εϊς χείρας ακόμη ήλθον μετ' αυτών ως εκ της απεριγράπτου συγχύσεως καί ανωμαλίας.

Ούδεμιαν δ' εύσπλαγχνίαν είχον διά τους βαρβάρους έπιδρομείς, οί οποίοι κατήλθον είς τήν Πελοπόννησον διά να τραφώσι διά  του αίματος τών `Ελλήνων καί πνιγώσιν  είς  τά δάκρυά των,  κατά ζωηράν φράσιν ίστορικού. Εις έπίμετρον μάλιστα καί γυναίκες ακόμη του `Αγιονορίου καί άλλων γειτόνων  χωρίων  μετέσχον  τής μάχης. 'Αναβάσαι τό `Αγιονόριον, έκύλιον άπό τών βράχων καί έρ ριπτον κατά τών Τούρκων ογκώδεις λίθους. 

`Η μάχη αυτή διήρκεσε περί τάς 6 ώρας. Κατ' αύτήν συνέβη καί τό έξής ώραίον καί ομηρικόν έπεισοδιον. Ο ανδρείος στρατηγός Νικήτας Φλέσσας, άκολουθουμενος εν τινι στιγμή υπο δέκα μονον στρατιωτών, συνυντήθη μετά του Τοπάλ 'Αλή πασά, τον πρώην μεγάλου βεζύρου εφφίπου καί ακολουθουμένου υπο 30 έπιλέκτων άνδρών. Οι τούρκοι αυτοί έφρουρουν 12 φορτηγά, έκλεκτάς καί πρώτου μεγέθους ημιόνους, φερούσας πολυτιμοτάτας άποσχευάς. Οί περί τόν Νικήταν Φλέσσαν, έπετέθησαν κατά τών δορυφορων τού Τοπάλ 'Αλή πασά καί, τρέψαντες αυτους εις φυγήν, επεδόθησαν εις καταδίωξίν των. Ο "Ελλην στρατηγός καί ό Τούρκος πασάς έμειναν ούτω μόνοι καt ό πρώτος έκάλεσε τόν δεύτερον νά καταθέση τά όπλα. `0 πασάς έκ πρώτης όψεως έξέλαβεν, ώς 'Αλβανον, τόν Φλέσσαν, ιδών αυτόν φέροντα χρυσά ένδύματα καί μικρόν φέσιον. Διέγνωσεν όμως αυτόν έκ τής φωνής, ότι ήτο "Ελλην, καί, άφιππευσας, έπυροβολησεν εν ακαρεί τόν Φλέσσαν διά τού πιστολίου του κατά τήν κεφαλήν. Εύτυχώς η σφαίρα ήστοχησε καί ό πασάς έσυρε τό ξίφος. 'Αλλ' ό Φλέσσας προέλαβε καί διά τής σπάθης τον έπληξε τόν πασάν είς τήν δεξιάν χεϊρα καί παρά τον αυχένα καί εματαίωσε τήν έπίθεσιν. Τοτε ο "Ελλην καί ο Τουρκος συνεπλάκησαν καί, ελθοντες εις χείρας, έπάλαιον λυσσωδώς καί καρτερικώς. Η πάλη αύτή παρετείνετο, διοτι αμφότεροι ήσαν ανδρείοι καί ισοπαλοι κατά τήν ρώμήν, ίσταντο δέ όρθιoι καί έκράτουν αλλήλους στιβαρώτατα. 'Εν τώ μεταξύ άντελήφθη τήν γιγάντειον συμπλοκήν έκ παρακειμένου βράχου πολεμών ο άντιστράτηγος Δημ. Φλέσσας καί μή δυνάμενος νά συνδράμη τόν Θεϊον του Νικήταν αύτος, διότι τόν εχώριζεν απ' εκείνον ο άποτομος καί μέγας βράχος, εκάλεσε τόν ολίγον άπώτερον ναφανέντα σωματάρχην Δήμον Ζάγουραν. Ο Ζάγουρας έδρραμεν ευθύς προς τους παλαίοντας μονομάχους καί, σύρας τό ξίφος, διέσχισε τήν κοιλίαν τού Τοπάλ 'Αλή πασά. `0 πασας έπεσε χαμαί έν ακαρεί αίματοφυρτος, καί ο Ζάγουρας απέταμε τήν κεφαλήν του. Κατ' άλλην δέ παράδοσιν, ο Τοπάλ 'Αλή πασάς, βλέπων, ότι εκινδύνευε νά συλληφθή ζών, έπεσε μετά του ίππου του έκ τινος κρημνού. Εύρε δέ αυτόν ο Νικήτας Φλέσσας ακόμη ζώντα καί έκοψε τήν κεφαλήν του. Τοτε έφθασαν καί άλλοι στρατιώται τον Νικήτα Φλέσσα καί κατέλαβον τά 12 φορτηγά του πασά, άτινα μετέφεραν εις το `Ελληvικόv στρατόπεδον, ώς λάφυρα τού στρατηγού των. Τά φορτία αυτών ήσαν κιβώτια, πλήρη πολυτίμων πραγμάτων, και χρηματων.

Η αδαμαντοκόλλητος Σπάθη.

Εν τώ πρώτω κιβωτίω ευρέθη σπάθη (σχήματος π ά λ α ς) άδαμαντοκολλητος' ή λεπίς αύτής ήτο έκ πολυτίμου μαύρου μετάλλου, του λεγομένου ,.κ α ρ ά χ ο υ ρ α σ ά ν καί πλήρης χρυσών Τουρκικών γραμμάτων πλησίον τής λαβής είχε προσκεκολλημένον φιλοκάλως λίθον άνθρακα (ρουμπίνι) ή λαβή συνέκειτο έξ αγάτου καί εκοσμείτο δι' έξ αθράκων. `Η θήκη καί αί ταινίαι, αί περιζωννύουσαι τήν λαβήν, ήσαν έκ καθαρού χρυσού, είχε δέ καί χονδρόν χρυσούν ή σηρικόν πλέγμα (γαειτάνιον), αντί ζωστήρος, ίνα κρεμάται έκ τού ώμου τού φέροντος αυτήν, κατά τήν Τουρκική συνήθειαν' εiς δέ τήν λαβήν είχε λεπτοτερον γαειτάνιον καί Θύσανον έκ χρυσού. 'Εκτός τής σπάθης αύτής ευρέθησαν έν τοϊς κιβωτίοις καί 12 έγχειρίδια αργυρά, έπίχρυσα καί τρείς όμοιαι σπάθαι (γιαταγάνια) αργυραί καί έπίχρυσοι καί μία πολυτελεστάτη μηλωτή, αξίας πλέον των 35,000 γροσίων. 'Εν τώ ετέρω κιβωτίω ευρέθη τάπης, 12 πήχεων μήκους καί 12 πλάτους, βαρύτιμος καί λυποίκιλτος, κοσμουμενος εiς έκάστην γωνίαν έχ χρυσού θυσάνου, έκάστου βάρους μιάς οκάδος έτι δέ καί έτερος τάπης (σιντζαδές) δαμασκηνος, κεντητός έκ σειστού (τιρτιρίου) καί τρία μεγάλα δοχεία έκ λευχοσιδήρου, έμπεριέχοντα 'έκατον άνά 3,000 λιρών Τούρκικων. 'Εν δέ τοϊς λοιποϊς κιωτίοις ευρέθισαν διάφορα έπιπλα κί σκεύη άργυρά, ποικίλα τιμαλφή καί ένδυμασίαι πολυτιμοι. Πάντα ταύτα ήσαν αί ποσκευαί του σερασκέρη Δράμαλη. Λέγεται δέ, ότι αποτέλουν μέρος τών θησυρών τού'Αλή πασά τών'Ιωαννίνων, ούς ο δαμάσας αυτόν Χουρσίτ πασάς έσφετερίσθη. Καί ο Χουρσίτ, άφ' ένός έχων, ώς πάντες οί Τούρκοι, ακλονητον πεποίθησιν περί τής ταχίστης έπιτυχίας τής έκστρατείας τού Δράμαλη, αφ΄ετέρου δε φοβούμενος ίσως ερεύνας παρ' απεσταλμένων τού Διβανίου, είχεν έμπιστευθή τον έν τοίς κιβωτίοις θησαυρόν τού Δράμαλη όπως ούτος τον φυλαξη εις το εν Τριπολει ανακτηθησόμενον πασαλίκιον αυτού. Ισως δε ο Δράμαλης ειχε λαβει εις μεριδιόν του τά άνω πράγματα καί χρήματα έκ τών θησαυρών τού 'Αλή πασά, καθ' ου καί αυτός έπολέμησεν υπό τόν Χουρσίτ πασάν. 'Εκ τών λαφύρων αυτών ή διδαμαντοκόλλητος σπάθη ιδίως έβεβαιούτο, ότι ήτο σπάθη του 'Αλή πασά τών 'Ιωαννίνων καί έκίνησε το θάμβος τών ιδοντων αυτήν, εξετιμήθη δε εις 700,000 γροσια. Την σπάθην αυτην έφορεσεν αμεσως μετα την μάχην ο στρατηγός Νικήτας Φλέσσας. Περιβληθείς δέ καί τήν βαρύτιμον μηλωτήν, διηυθύνθη εiς τόν "Αγιον Βασίλειον τών Κλεωνών, όπου είχον προχωρήσει καί ο Παπαφλέσας, `Υψηλάντης, καί άλλοι οπλαρχηγοί. Ο Νικήτας Φλέσσας έν τοιούτω έκλάμπρω οπλισμώ και στολή ένεφανίσθη πρός αυτούς σεμνυνόμενος διά τά μοναδικά λάφυρα. Συνέβη δ' ένταύθα τό εξής ώραίον επεισόδιον. ΟΥψηλάντης, θαυμάσας τήν σπάθην, προσέφερε τώ Νικήτα Φλέσσα χιλίας λίρας πρός άγοράν αϋτής. 'Αλλ ο Παπαφλέσας, προλαβών τον Νικήταν άπεκριθη ϋπηρηφάνως. 'Εκλαμπρότατε, ο Νικήτας δέν πωλεί τό ξίφος. "Αν τό έπώλει, ήθελε σάς τό δωρήσει. 'Αλλά θά τό κρατήση καί, όταν έπανέλθη εiς τήν έστίαν του, θ' άναρτήση αυτό εiς τήν αίθουσαν του οίκου του διά νά τό βλέπωσιν οί απογονοί του καί σεμνυνωνται, αναλογιζόμενοι, τίνα είχον προγονον, αγωνισθέντα ύπέρ Πίστεως καt Πατρίδος εϊς τό `Αγιονόριον καί λαβοντα τό ξίφος αυτό, ώς λάφυρον. οΥψηλάντης έξετίμησε καί επήνεσε τήν εϋγενή φιλοδοξίαν τού Φλέσσα καί απέσυρεν άμέσως τήν προτασίν του. Ούτω δε ο Νικήτας Φλέσσας έκράτησε τό βαρύτιμον ξίφος, (1) έδωρήσατο δέ εiς τόν άδελφον του Γρηγοριον τόν Παπαφλέσαν τήν μηλωτήν, ήν ούτος έφορει έκτοτε καί μεθ' έζωγραφυθη. Εiς τήν μάχην τού `Αγιονορίου, ώς καί έν Δερβενακίοις, εvικήθησαν oι Τoύpκoι κατά κράτος. 'Ηρίστευσε καί πάλιν ο αθάνατος Νικηταράς. Χίλιοι καί πλέον Τούρκοι, ή κατ' άλλους 1,500 περίπου έπεσον νεκροί εϊς τήν κλεισώρειαν του Αγιονορίου, μετ' αϋτών δέ καί ο Τοπάλ 'Αλή πασάς. Περίεργοι ειναι αι τύχαι τής βαρυτίμου εκείνηs σπάθης. Ο Νικήτας Φλέσσας έδωκεν αύτήν κατά το 1825, ώs προίκα, προς τον, Κωνσταντίνον Μαυρομιχάλην, τον νεώτατον άδελφόν τού Πετρόμπεη, νυμφευθέντα τήν θυγατέρα αυτού Μαρίαν ούτος δέ, πρίν ή δολοφονήση τον Κυβερνήτην 'Ιωάννην Καποδίστριαν, έδωκε τήν σπάθην, ώς ένέχυρον προς τον τότε έν Ναυπλίω άντιπρέσβυν τής `Ρωσσίας `Ρούκμαν, λαβών παρ' αντού' δάνειον 30,000 φοινίκων (ήτοι δρ. παλ. 29,100 έκάσεου φοίνικος, άναλογουντος προς λεπτά παλαιά 97), `Ο `Ρούκμαν έξεχώρησε το ένέχυρον κai τήν άπαίτησίν του προς τον `Ρώσσον άντιναυαρχον Πέτρον `Ρίκορδ, παρά τοίς κληρονομοις του` οποίον σώζεται έτι καi νύν ή έν λόγω σπάθη. Κατά δέ τας άρχας τον έτους 1882 ο τότε πρωθηπουργος 'Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, γαμβρός τού Κωνστ. Μαυρομιχάλη έπί τή μονογενεί θυγατρί αυτού Αίκατερίνη, έζήτησε διά τού παρά τή `Ρωσσική αυλή "Ελληνος πρεσβευτού πληροφορίας περί τής σπάθης αυτής καί έμαιθεν, οτι αύτη σώζεται είς χείρας τής οίκογενείας του ναυάρχου Ρίκορδ. `Η οίκογένεια δε αύτη προσεφέρθη ν' αποδώση την ιστορικήν σπάθην, αλλ' απήτησεν αντ' αυτής 250,000 φράγκων, είς οσα υπελόγισεν, οτι άνήρχετο έως τότε το κεφάλαιον καί οϊ τόκοι του χρέους του Κωνστ. Μαυρομιχάλη, προς άσφάλειαν του οποίου είχεν ένεχυριασθή άρχικώς ή σπάθη. Σημειωτέον έν τούτοις,ότι ή σπάθη αυτή δέν ευρίσκεται σήμερον είς ήν άρχήθεν ήτο κατάστασιν, διότι έχουσιν άφαιρειθή έξ αυτής πολλοί καί οί μεγαλείτεροι πολύτιμοι λίθοι.

Απονομαί αμοιβών και παρασήμων.

'Η αυτού Μεγαλειότης ο Βασιλεύς δια τής από 25 Απριλίου (7 Μαΐου) 1836 τ. έ. αποφάσεως εύηρεστήθη να διορίση...

1 'Ιππότας τού χρυσού σταυρού τού Ταγματος τού Σωτήρος . 2 'Ιππότας τού αργυρού σταυρού τού Β. τάγματος τού Σωτήρος. Τον αντισυνταγματάρχη Νικήτα Φλέσσαν εκ Λεονταρίου,

ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ 2 

Τον σταυρόν τού Σωτήρας λαμβάνουν: Τον αργυρούν σταυρόν των ιπποτών: Οι αντισυνταγματάρχαι .. Νικήτας Φλέσσας. Οι με τους προτέρους βαθμούς των αναγνωρισμένοι οπλαρχηγοί και αξιωματικοί των διαλυθέντων άτακτων στρατευμάτων Κατετάχθησαν εις την Βασιλική φάλαγγα ως λοχαγοί και διοικηταί των τετραρχιώνοι Συνταγματάρχαι, ..Ως ύπολοχαγοί: οι συταγματάρχαι, .. Νικόλαος Φλέσσας και 'Ιωάννης Παπατσώνης εις την 12 Τετραρχία (σελ.l07) 'Ως δεκανείς: Εις την 1 τετραρχία: . Οι υπολοχαγοί, . Εις την 12 τετραρχία: Oι υπολοχαγοί, . Νικήτας Φλέσσας (σελ..109).. Λεωνίδας Α. Φλέσσα (σελ. 109)....Εις την 13 τετραρχία:. ΟΘΩΝ, ΑΡΜΑΝΣΠΕΡΓ, ΣΜΑΛΤΣ, 'Αρχιγραμματεύς τής' Επικρατείας τής 'Επικρατείας Γραμματεύς επί των Στρατιωτικών

1839 'Ως αντισυνταγματάρχης τής Φάλαγγας έπροικοδοτήθη με εθνική γη.  ('Αρχείο Μ. Η. Φερέτου.)

Το 1858 εχορηγήθη εκ τού δημοσίου Ταμείου ισόβιος μηνιαία σύνταξις ανήκουσα εις χήραν υποστρατήγου. Εις την χήραν και τα ορφανά τού Νικήτα Φλέσσα .. ,'Εχορηγήθη προίκησις εις γαίας διαθέσιμους και καλλιεργησίμους:

Εις έκαστη των αγάμων Θυγατέρων  τού Ν. Φλέσσα  Στρέμματα  250.

Η λαική Μούσα

για τούς ηρωισμούς συνέθεσε το κατωτέρω:

Επιστολή Παπαφλέσσα για συμμετοχή στο Μανιάκι.

Επιστολή του Γρηγορίου Παπαφλέσσα προς τον αδελφό του Νικήτα από τό στροτόπεδο τής Δραϊνας στις 16 Μαίου 1825. «Νικήτα, Έλαβα την έπιστολήν σου καί είς άπάντησιν σου λέγω ότι δεν είμαι σαν και σε καί σαν τον κουμπάρο σου τον Κεφάλα, οπού τρέχετε από ράχη σε ράχη στους Αηλιάδες. Εγώ άπαξ ώρκίσθην να χύσω το αίμα μου είς την ανάγκην της πατρίδος, καί αύτη είναι ή ώρα. Εύχομαι δε είς τον Θεόν πρώτη μπάλα του Ιμβραήμ να με πάρη είς το κεφάλι, διότι σας γράφω να ταχύνετε τον έρχομόν σας καί σεις μου γράφετε κουρουφέξαλα. Νικήτα, πρώτη καί τελευταία επιστολή μου είναι αυτή. Βάστά την να τη διαβάζης καμιά φορά να με θυμάσαι καί να κλαις. Παπαφλέσσας»

Η πρώτη κοινωνική Επανάσταση στην νεώτερη Ελληνική Ιστορία.

Απόσπασμα απο την Ομιλια του Ιωάννου Κατσαμπάνη Την 29 Ιουλίου 1834 στο Δερμπούνι (το Λύκαιο Αρκαδίας) ξεσηκώθηκαν και οι Δερμπουνιώτες και βάδιζαν κατά της Μεγαλόπολης για να συλλάβουν τις Αρχές, αλλά το κίνημα τους είχε προδοθεί στον Έπαρχο, που αρμάτωσε 400 χωρικούς υπό τις διαταγές του Νικήτα Φλέσσα, αδελφού του Παπαφλέσσα και τους έστειλε να τιμωρήσουν το Δερμπούνι, μα δεν έφεραν σε πέρας την αποστολή τους, γιατί μαθεύτηκε πως ανηφόριζε εναντίον τους ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης με σημαντική δύναμη, που ήταν συγκεντρωμένη στο Μελιγαλά και όλο το Δερμπούνι προσχώρησε στην Επανάσταση και αντιστάθηκε γενναία στις δυνάμεις του Νικήτα Φλέσσα, ενώ προσχώρησε στην Επανάσταση και το μεγαλύτερο μέρος των ανδρών του Σώματός του και μόλις πρόλαβε ο ίδιος ο Φλέσσας να διασωθεί με 15 καβαλάρηδες και πανικόβλητος να καταφύγει στη Μεγαλόπολη. Εν τω μεταξύ δύο λόχοι Βαυαρών με απόσπασμα καβαλαρίας έφθασαν από τη Σπάρτη στη Μεγαλόπολη και έσπευδαν για την Καλαμάτα, για να τη διασώσουν ατΐό τις απειλητικές δυνάμεις του Μητροπέτροβα και του Τζαμαλή, αλλά μόλις έφθασαν στο Λεοντάρι, πληροφορήθηκαν ότι κατευθυνόταν εναντίον τους ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης, πανικοβλήθηκαν, γιατί θυμήθηκαν τα παθήματα τους στη Μάνη, εγκαταλείψαν την αποστολή τους και επέστρεψαν ασύνταχτοι στη Μεγαλόπολη, όπου έσπειραν τον πανικό και οι Αρχές της τα παράτησαν όλα και μαζί τους ζήτησαν καταφύγιο στην Τρίπολη. Έτσι, όταν ο Γκρίτζαλης έφτασε στις 4 Αυγούστου 1834 στη Μεγαλόπολη, η πόλη αυτή καταλήφθηκε αμαχητί και τα πράγματα για τους επαναστάτες συνέχισαν να εξελίσσονται με καλούς οιωνούς. Αλλωστε ο χρόνος που επέλεξαν για την εκδήλωση της επανάστασης (τέλος Ιουλίου 1834), ήταν ο πλέον κατάλληλος, αφενός γιατί τότε γινόταν η παράδοση της εξουσίας από την παλαιά στη νέα Αντιβασιλεία (τον Ιούνιο ο Βασιλιάς της Βαυαρίας Λουδοβίκος ανακάλεσε τους Μάουερ και Άμπελ και έστειλε τον Κόμπελ) και έτσι και με τις ραδιουργίες του Άρμανσμπεργκ και του Κωλέτη, είχε εξασθενήσει αισθητά και η αποτελεσματικότητα της κεντρικής εξουσίας και αφετέρου είχε προηγηθεί το κίνημα της Μάνης και τα κυβερνητικά στρατεύματα ήσαν απασχολημένα με το κίνημα αυτό και δεν ήσαν διαθέσιμα για άλλες περιοχές. Είναι βέβαιο ότι η Μεσσηνιακή Επανάσταση αιφνιδίασε την Κυβέρνηση και τις τοπικές Αρχές, αλλά ο Κωλέτης έδρασε αποφασιστικά, κήρυξε στρατιωτικό νόμο στις 16 Αυγούστου 1834 στις επαναστατημένες περιοχές και εγκατέστησε έκτακτα στρατοδικεία, για να δικάσει επί τόπου τους πρωταιτίους, αμνήστευσε τους Μανιάτες επαναστάτες και προσέφερε προαγωγές στους Ρουμελιώτες οπλαρχηγούς, για να τους προσεταιρισθεί και έπεισε τον Άρμανσμπεργκ να απολύσει τον Υπουργό Παιδείας και Εκκλησιαστιων Κωνσταντίνο Σχινά, που η επαναστατική προκήρυξη της Κυπαρισσίας τον κατονόμαζε, ότι είχε θίξει το θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων και, ύστερα από αυτές τις ενέργειες του Κωλέτη, η Κυβέρνηση πέτυχε να ανατρέψει την κατάσταση προς όφελος της.

Τα παιδιά του Νικήτα Φλέσσα.

1. ΝΙΚΉΤΑΣ ΔΗΜΉΤΡΙΟΥ ΦΛΕΣΣΑΣ (1774 – 1846)

i. ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΕΣΣΑΣ, Γεν. 1800, στο Γαρδίκι, Καλαμών, Απεβ. Στις 26 Μαϊου 1888 στην Αθήνα. ii. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΕΣΣΑΣ, Γεν. 1801, Γαρδίκι, Καλαμών. iii. ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ ΝΙΚΉΤΑ ΦΛΕΣΣΑΣ, Γεν. 1802, Γαρδίκι, Καλαμών. iv. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΕΣΣΑΣ, b. 1804, Γαρδίκι, Καλαμών; d. 1825, Αθήνα. v. ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΈΣΣΑΣ Γεν. περ. 1806, Γαρδίκι, Καλαμών. vi. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΕΣΣΑΣ, Γεν. 1808, Γαρδίκι, Καλαμών. vii. ΜΑΡΙΑ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΕΣΣΑ, Γεν. 1809, Γαρδίκι, Καλαμών, παντρεύτηκε τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟ ΗΛΙΑ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, περ. το 1825, (1797 εκτελέστηκε στις 27 Σεπ 1831 στο Ναύπλιον). viii. ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑ ΦΛΕΣΣΑ, Γεν. Περ. 1811, Γαρδίκι, Καλαμών, παντρεύτηκε τον ΠΑΠΑΦΩΤΕΙΝΟΥ.

Παραπομπές