Χρήστης:Magdwni/πρόχειρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Μαλαγένια[1] ονομάζεται ένα πάλο[2] του φλαμένκο που είναι παραδοσιακό της Μάλαγας, εξ ου και το όνομά του. Προέρχεται από τα παλιά φαντάγκο της Μάλαγας. Μετατρέπεται σε στυλ φλαμένκο το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Αυτό το τραγούδι δεν έχει δικό του χορό, έχει όμως ένα μεγάλο μελωδικό αρχείο. Συνοδεύεται με την κιθάρα «πορ αρίμπα[3] » και είναι ένα τραγούδι με ελεύθερο μουσικό χρόνο[4] . 1 2

Πίνακας περιεχομένων

[απόκρυψη]

• Κιθάρα

• Τραγούδι

• Ερμηνευτές

• Σημειώσεις και παραπομπές

• Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Κιθάρα[επεξεργασία][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η αρμονική στήριξή[5] του γίνεται σε ελεύθερο μουσικό χρόνο, καθώς ο κανταόρ[6] μπορεί να επιμηκύνει τους στίχους[7] κατά βούληση, και μερικές φορές καθυστερεί το μέτρο[8] και άλλες το επισπεύδει.3 4 Η κιθάρα αποκτά μεγάλο πλούτο και πολυπλοκότητα στις μελωδίες της, λόγω της ρυθμικής ελευθερίας (αυτό που συμβαίνει, επίσης, σε οποιονδήποτε άλλο πάλο χωρίς συγκεκριμένο ρυθμό). Η χρήση της εκτεταμένης γκάμας αρπισμάτων, τρέμολος και άλλων αποκτά άλλη διάσταση.

Η μαλαγένια διαχωρίστηκε από το τοπικό φαντάγκο γιατί το παίξιμο της γίνεται κάθε φορά όλο και πιο αργό και σταθερό, αποκτώντας έτσι έναν εξαιρετικό πλούτο.

Η μαλαγένια δημιουργείται (και μόνο με αυτό τον τρόπο) με βάση στο φρύγιο τρόπο της Μι, αυτό που στην αργκό του φλαμένκο αποκαλείται ¨πορ αρίμπα¨.1 2

Οι συγχορδίες των βαθμίδων[9] και οι βασικές τους θέσεις στην κιθάρα είναι:


ΒΑΘΜΙΔΑ ΣΥΓΧΟΡΔΙΑ ΘΕΣΗ
1η ΜΙ
2η ΦΑ
3η ΣΟΛ
4η ΛΑ m
5η ΣΙ
6η ΝΤΟ
7η ΡΕ m

Τραγούδι[επεξεργασία][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Είναι τραγούδι μελωδικό και εντυπωσιακό που απέκτησε ποιότητα γκράντε τραγουδιού[10] με τις φωνές των Ενρίκε ελ Μεγίθο[11] και Τσακόν[12].

Υπάρχουν διάφορα είδη μαλαγένιας εξαιτίας των μεμονωμένων δημιουργιών μιας σειράς ερμηνευτών, τόσο από ντόπιους της Μάλαγας, όσο και από γεννημένους σε άλλα μέρη της Ανδαλουσίας.

Ο Ντιέγο Κλαβέλ[13] έχει καταγράψει σε δίσκο έως και 47 διαφορετικά είδη μαλαγιένιας. Πρόκειται για ένα τραγούδι με στίχους τεσσάρων ή πέντε οκτασύλλαβων στροφών που συνήθως μετατρέπονται σε έξι λόγω επανάληψης μερικών.

Ερμηνευτές [επεξεργασία][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μερικοί θεωρούν τον Χουάν Μπρέβα[14] ως τον δημιουργό των πρώτων μαλαγένιας, αν και άλλοι θεωρούν τον Χουάν Ρέγιες ελ Κανάριο[15], καθώς πιστεύουν πως οι μαλαγένιας του Χουάν Μπρέβα είναι ένα φαντάγκο με κιθάρα[16]. Για αυτό, η Άλορα[17], πατρίδα του ελ Κανάριο, θεωρείται το λίκνο της μαλαγένια. Είναι, επίσης, γνωστές οι μαλαγιένιας της Λα Τρίνι[18], του Νίνιο Τομάρες[19] και αυτές του μαέστρου Οχάνα[20], που διαφέρουν από αυτές του Χουάν Μπρέβα. Στην πραγματικότητα, τα τραγούδια του Χουάν Μπρέβα δεν θα έπρεπε να θεωρηθούν ως ¨καθαρές¨ μαλαγένιας. Μέσω όμως της εξέλιξης των τραγουδιών αυτών προέρχεται η μαλαγένια. Με άλλα λόγια: τα τραγούδια του Χουάν Μπρέβα μπορούν να θεωρηθούν ως προγενέστερα της μαλαγένια, ως εκείνα τα τραγούδια που της έδωσαν τη βάση αλλά δεν κατάφεραν ακόμη να γίνουν μαλαγένιας με την αυστηρή έννοια. Με τον ίδιο τρόπο, τα τραγούδια με το ύφος του Ενρίκε ελ Μεγίθο, Φοσφορίτο ελ Βιέχο[21] και Τσακόν, από τα οποία λέγεται ότι προέρχονται «οι νέες μαλαγένιας», προϋποθέτουν ένα εξελικτικό άλμα σε σχέση με αυτά των σχημάτων που παρατίθενται πιο πάνω, που ομαδοποιούνται μεταξύ των ερμηνευτών, αυτών που έχουν ονομαστεί ως «μαλαγένιας της μετάβασης».

Στα τέλη της δεκαετίας του 90, ξεκίνησε μια νέα αναβίωση των μαλαγένιας με τις επονομαζόμενες «Γιορτινές Μαλαγιένιας», χάρη στο Διαγωνισμό Μαλαγένιας, που πλέον ονομάζεται Μεμοριάλ Χοσέ Μαρία Αλόνσο[22]. Για αυτό ξεκίνησαν να δημιουργούνται καινούργιες μαλαγένιας υπό τον όρο του να σέβονται το ρυθμό και το μέτρο για να μπορούν να τις κάνουν να χορεύονται από τις διαφορετικές ομάδες χορού. Δημιουργός πολλών «Γιορτινών Μαλαγένιας» εκείνης της εποχής είναι ο Φρανθίσκο Σολέρ[23].

Σημειώσεις και αναφορές [επεξεργασία][Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

left|thumb

1. ↑αβ Η έκφραση ¨πορ αρίμπα¨, που αποτελεί την τονική[24] πάνω στη βασική θέση της συγχορδίας της Μι ματζόρε, αναφέρεται στην τοποθέτηση του αριστερού χεριού πάνω στην κιθάρα: με την θέση της συγχορδίας του βαθμού τονικότητας, Μι ματζόρε, τα δάχτυλα του αριστερού χεριού ακουμπούν στις πιο μπάσες χορδές[25]. «Πορ εν μέδιο[26]» αποτελεί την τονική στη βασική θέση της συγχορδίας της Λα ματζόρε, στην οποία τα δάχτυλα που ακουμπούν τις χορδές το κάνουν στη περιοχή κάτω από τις μπάσες χορδές και πάνω από τις ψηλές[27].

2.↑αβ Δείτε «Cadencia andaluza».

3.↑ Ορισμός του τέρθιο στην ιστοσελίδα της DRAE: δες τη σημασία Νο 18.

4.↑ Στον κόσμο του φλαμένκο, ονομάζεται τέρθιο κάθε ένας από τους στίχους και, επίσης, κάθε μια από τις μελωδικές στροφές μερικών τραγουδιών.

•Δείτε το λήμμα του «tercio» στο λεξικό της εγκυκλοπαίδειας El flamenco de la A a la Z Radiolé.

Οι μαλαγένιας είναι ένας παραδοσιακός χορός των Καναρίων και χορεύεται πολύ στα πανηγύρια.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι [επεξεργασία] • Grupo Jarazmín de Málaga. • Video of the string Quartet "SKAZ". • Βίντεο. • Σχετικά με τις μαλαγένιας, El flamenco de la A a la Z της ηλεκτρονικής σελίδας Radiolé.

Κατηγορίες:[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Folclore de Andalucía

Palos del flamenco

Cultura de la provincia de Málaga

Danzas españolas

  1. Μαλαγένια, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική.
  2. palo: φλαμένκο στυλ, http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=3156. Επίσης, σύμφωνα με το Diccionario de la Real Academia Española, http://dle.rae.es/?id=RaOp0rz (ν.10), είναι κάθε μία από τις παραδοσιακές παραλλαγές του τραγουδιού φλαμένκο. Επιλέγω, όμως, να το διατηρήσω ως «πάλο» για να το διαφοροποιήσω και από τη λέξη estilo που αναφέρεται στη συνέχεια.
  3. por arriba: πορ αρίμπα, είναι το κλειδί της Μι. Η χορδή της Μι βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο (por arriba) της ταστιέρας. http://www.studioflamenco.com/Flamenco_Guitar_Basics.html. Επειδή, ο όρος δεν έχει μεταφερθεί στην ελληνική προτίμησα να το μεταφέρω στη γλώσσα-στόχο σεβόμενη την ισπανική φωνητική, με ελληνικούς χαρακτήρες.
  4. ad libitum: κατά βούληση. Σύμφωνα με το Diccionario de la musica, Allianza Editorial, Manuel Valls Sorina, είναι όρος που δείχνει ότι αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια του εκτελεστή η ερμηνεία ενός προκαθορισμένου αποσπάσματος ή μέρους, ή ακόμη και η κατάργησή του. Επομένως, επέλεξα να το αποδώσω ως «ελεύθερο μουσικό χρόνο» για την καλύτερη κατανόηση του κειμένου.
  5. acompañamiento: Αρμονική στήριξη ή ενίσχυση μιας κύριας μελωδίας από ένα ή περισσότερα όργανα ή φωνές. http://dle.rae.es/?id=0XQjJ6P, (ν. 5)
  6. cantaor: κανταόρ, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Τραγουδιστής φλαμένκο. http://dle.rae.es/?id=7BVFreb, (ν.1)
  7. tercio: Στον κόσμο του φλαμένκο, ονομάζεται «τέρθιο» κάθε ένας από τους στίχους και, επίσης, κάθε μια από τις μελωδικές στροφές μερικών τραγουδιών.
  8. compás: ο ρυθμός ενός μουσικού κομματιού, http://dle.rae.es/?id=9zfD9l8 (ν. 12). Είναι η μετρική μουσική ενότητα που αποτελείται από πολλές μονάδες χρόνου( μουσικά σχήματα) που οργανώνονται σε ομάδες, όπου πραγματοποιείται μια αντίθεση μεταξύ των τονικών και των άτονων μερών. https://es.wikipedia.org/wiki/Comp%C3%A1s_(m%C3%BAsica). Στα ελληνικά ο όρος αυτός αποδίδεται ως μέτρο. Για να αποφύγω, λοιπόν, οποιαδήποτε δυσκολία στη συνέχεια, χρησιμοποιώ τη δεύτερη απόδοση, καθώς θα χρησιμοποιήσουμε και τη λέξη ritmo που σημαίνει ρυθμός (αναλογία που διατηρείται μεταξύ των τόνων, των παύσεων και των επαναλήψεων διαφόρων μηκών σε μία μουσική σύνθεση.) http://dle.rae.es/?id=WWXSc4r (ν.3) http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=1319
  9. grado: η θέση της κάθε νότας μέσα σε μία μουσική κλίμακα στο τονικό σύστημα. Στα Ελληνικά αυτό μεταφράζεται ως βαθμίδα. https://es.wikipedia.org/wiki/Grado_musical
  10. Cante grande: είναι γνωστό και ως cante jondo (χόντο). Πρόκειται για έντονα μελαγχολικά τραγούδια με θέμα το θάνατο, τα ανθρώπινα βάσανα, την απόγνωση, τη λύπη και το θρησκευτικό αίσθημα. Περισσότερο από κάθε άλλο είδος, θεωρείται ότι σε αυτή τη μορφή τραγουδιού, ο καλλιτέχνης αυτοσχεδιάζοντας ουσιαστικά τραγουδάει από την ψυχή του. https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A6%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CE%BA%CE%BF#.CE.9A.CE.AC.CE.BD.CF.84.CE.B5_.CE.A7.CF.8C.CE.BD.CF.84.CE.BF
  11. Enrique el Mellizo: Ενρίκε ελ Μεγίθο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1848-1906. Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Κάντιθ(πόλη της Ανδαλουσίας). https://es.wikipedia.org/wiki/Enrique_el_Mellizo
  12. Chacón: Τσακόν, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1869-1929. Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Χέρεθ δε λα Φροντέρα (πόλη στην επαρχία της Κάντιθ). https://es.wikipedia.org/wiki/Antonio_Chac%C3%B3n
  13. Diego Clavel: Ντιέγο Κλαβέλ, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1946- . Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Σεβίλλη. http://www.deflamenco.com/revista/cante/diego-clavel-3.html
  14. Juan Breva: Χουάν Μπρέβα, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1844-1918. Από τους πιο σημαντικούς τραγουδιστές φλαμένγκο της Μάλαγας. https://es.wikipedia.org/wiki/Juan_Breva
  15. Juan Reyes El Canario: Χουάν Ρέγιες ελ Κανάριο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1855- 1885. Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Μάλαγα. http://www.andalucia.cc/perfilesflamencos/canariodealora.htm
  16. abandolao: ο όρος χρησιμοποιείται για να δηλώσει τα τραγούδια που συνοδεύονται από κιθάρα -a bandola- και που δημιουργήθηκαν για να αντικαταστήσουν τη χορευτική μορφή. http://www.flamencopolis.com/archives/2160
  17. Álora: Άλορα, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Είναι πόλη και δήμος στην ισπανική επαρχία της Μάλαγας. https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81lora
  18. La Trini: Λα Τρίνι, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1979. Το πραγματικό της όνομα είναι Τρινιδάδ Άλβαρεθ Μπελτράν (Trinidad Álvarez Beltrán) και είναι διάσημη ισπανίδα τραγουδίστρια. https://es.wikipedia.org/wiki/Trinidad_Montero
  19. Niño Tomares: Νίνιο Τομάρες, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Σπουδαίος δάσκαλος μουσικής φλαμένγκο.
  20. Ojana: Οχάνα, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Σπουδαίος δάσκαλος μουσικής φλαμένγκο.
  21. Fosforito el Viejo: Φοσφορίτο ελ Βιέχο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. 1869-1940. Τραγουδιστής φλαμένγκο από την Κάντιθ. https://es.wikipedia.org/wiki/Francisco_Lema_%22Fosforito%22
  22. Memorial José María Alonso: Μεμοριάλ Χοσέ Μαρία Αλόνσο, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική.
  23. Francisco Soler: Φρανθίσκο Σολέρ, σύμφωνα με την ισπανική φωνητική. Διάσημος συνθέτης μαλαγιένιας.
  24. con reposo: Σύμφωνα με την έννοια της τονικότητας, οι επτά νότες ή διαστήματα μιας διατονικής κλίμακας(ματζόρε ή μινόρε). διαθέτουν μια προκαθορισμένη αναλογία μεταξύ τους και το σημείο αναφοράς είναι η τονική. Κάθε νότα ή συγχορδία μιας τονικότητας λαμβάνει ένα συγκεκριμένο όνομα ή βαθμίδα ανάλογα με τη θέση της κάθε νότα σε μια διατονική κλίμακα. Η πρώτη βαθμίδα (Ι ή τονική) μαζί με την πέμπτη (V ή δεσπόζουσα) είναι οι πιο σημαντικές. Ο συνδυασμός και των δύο συγχορδιών είναι η βάση του δυτικού τονικού συστήματος μουσικής, η οποία μπορεί να δημιουργήσει αποτελέσματα έντασης (δεσπόζουσα) και παύσης (τονική). https://es.wikipedia.org/wiki/Tonalidad_(m%C3%BAsica), https://ar.answers.yahoo.com/question/index?qid=20070821153452AAi2evA, https://es.wikipedia.org/wiki/Dominante_(m%C3%BAsica), http://www.hispasonic.com/foros/como-funciona-tension-reposo/379923, https://es.wikibooks.org/wiki/Teor%C3%ADa_musical/Armon%C3%ADa/Conducci%C3%B3n_de_acordes
  25. la región de los bordones: στα έγχορδα μουσικά όργανα, οι χορδές με μπάσο ήχο. http://dle.rae.es/?id=5u1w8mt (ν.3), με άλλα λόγια, είναι οι μπάσες χορδές της κιθάρας: η 4η, η 5η και η 6η http://guitarra.artepulsado.com/foros/showthread.php?3331-Qu%E9-son-los-Bordones
  26. por en medio: πορ εν μέδιο .Επειδή, ο όρος δεν έχει μεταφερθεί στην ελληνική προτίμησα να το μεταφέρω στη γλώσσα-στόχο σεβόμενη την ισπανική φωνητική, με ελληνικούς χαρακτήρες.
  27. primas: όνομα που δόθηκε στην πρώτη χορδή της κιθάρας, η πιο υψηλή νότα που κουρδίζεται στη Μι. Κατ' επέκταση ονομάζονται έτσι οι τρεις πιο υψηλές χορδές, η πρώτη (Μι), η δεύτερη (Σι) και η τρίτη (Σολ). http://www.flamencopolis.com/archives/2160