Χρήστης:Dimitra.Stavridi/πρόχειρο

«Αστικά κοινά- Δυο παράδειγμα αστικών κοινών».

«Αστικά κοινά» μικρογραφία|Χάρτης πόλης Münster της Γερμανίας

Η μελέτη των κοινών στο πλαίσιο της πόλης είναι μια οπτική αντιμετώπιση του δημόσιου χώρου ως κοινό πόρο. Ο όρος «αστικά κοινά» προέρχεται από την λέξη «άστυ» δηλαδή την πόλη. Ο όρος «κοινά» αναφέρεται στην ελεύθερη χρήση ενός διαθέσιμου πόρου από όλους κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Σύμφωνα με την E. Ostrom τα κοινά μπορεί να είναι «αϋλα αγαθά, όπως οι γνώσεις και οι δεξιότητες και υλικά όπως είναι το νερό και η γη»[1]. Αστικά κοινά ορίζονται οι πόροι ή τα αγαθά που παρέχoνται στην πόλη, είναι δημόσια και οι κάτοικοι της τα διαχειρίζονται συμμετοχικά και «ομότιμα»[2] προς όφελός τους. Η λέξη ομότιμοι ως έννοια αξιοποιείται εδώ ως τρόπος κατανόησης της δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων. Η αναφορά της έννοιας είναι σημαντική διότι στη διεργασία της δημιουργίας, της παραγωγής και της αξιοποίησης των αστικών κοινών δίνεται η δυνατότητα εκτός από το άμεσο όφελος της χρήσης τους, την σύναψη κοινωνικών σχέσεων μεταξύ των χρηστών και την πολιτική κινητοποίηση τους. Μια τέτοιου είδους μετάβαση χρήσης του δημόσιου χώρου της πόλης ως αστικό κοινό περιγράφει ο Hardt & Negri συνδέοντας το με την εκκίνηση της κοινωνικής κινητοποίησης και της πολιτικής δράσης. Συγκεκριμένα, λένε πως θα πρέπει η πόλη «να αντιμετωπίζεται ως ένα εργοστάσιο παραγωγής του κοινού και ως σημείο εκκίνησης για την αντικαπιταλιστική κριτική και πολιτική δράση»[3].

Παραδείγματα αστικών κοινών

Περιπτώσεις αστικών κοινών με ομότιμους συμμετέχοντες τους κατοίκους αναξαρτήτως φύλου, καταγωγής και πολιτικών ιδεών είναι ο αστικός λαχανόκηπος Campusgarten GrüneBeete[4] δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 στο Münster της Γερμανίας. Σκοπός της δημιουργίας του ήταν η μετάδοση της γνώσης για την γεωργία σε αστικό τοπίο με την ομότιμη δημιουργία κοινωνικών σχέσεων των κατοίκων της περιοχής. Επιπλέον παράδειγμα αστικού κοινού είναι το αυτοδιαχειριζόμενο πάρκο στην πλατεία Ναυαρίνου στα Εξάρχεια[5] στην Αθήνα που δημιουργήθηκε από τους κατοίκους της περιοχής. Με την αναμόρφωση του από παρκινγκ σε πάρκο αποτελεί σημείο συνάντησης ιδεών και δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων στην πόλη.

Τα παραπάνω παραδείγματα αναδεικνύουν την υλική, την κοινωνική και την πολιτική διάσταση της χρήσης των αστικών κοινών. Ως εκ τούτου, μας τροφοδοτούν με έναν περισσότερο βιώσιμο τρόπο διαχείρισης των αστικών κοινών ως εναλλακτική επιλογή στην προβληματική μεταξύ του κράτους και της αγοράς. Όσον αφορά την παραπάνω πρόταση o D. Harvey[6] κάνοντας κριτική στην Ostrom συμπεραίνει πως με την μελέτης της κατάφερε να διατυπώσει την προβληματική αυτή επιλογή ως «διχοτομική επιλογή μεταξύ του κράτους και της αγοράς».

Παραπομπές

[1] Οstrom, Elinor (1990) Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action,

Cambridge: Cambridge University Press, σελ. 15-28

[2] https://creativecommons.ellak.gr/2018/05/16/to-alfavitari-ton-kinon/

[3] Harvey, D.,(2003), Εξεγερμένες πόλεις. Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης, Αθήνα: Εκδόσεις ΚΨΜ, σελ. 138

[4] https://campusgarten.files.wordpress.com/2015/05/grne-beete_flyer2016.pdf

[5] https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%87%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%B9%CE%B6%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF_%CE%A0%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%BF_%CE%9D%CE%B1%CF%85%CE%B1%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%85

[6] Harvey, D.,(2003), Εξεγερμένες πόλεις. Από το δικαίωμα στην πόλη στην επανάσταση της πόλης, Αθήνα: Εκδόσεις ΚΨΜ, σελ. 140

[7] https://www.facebook.com/campusgarten.gruenebeete/photos