Χρήστης:Chomwitt/Μικρό εγχειρίδιο βικισυνδέσμων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Βασικές έννοιες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βασική δομή βικιεγχειρήματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

η δομή ενός βικιεγχειρήματος

Γενικά ένα βικιεγχείρημα όπως τα βικιβιβλία ή η βικιπαίδεια αποτελείται από μια πληθώρα βικισελίδων. Αυτές τις βικισελίδες τις χωρίζουμε σε μερικές κατηγορίες οι σημαντικότερες των οποίων φαίνονται αριστερά στο διάγραμμα. Κάθε κατηγορία έχει την συμπληρωματική της που περιέχει συζητήσεις πάνω στις καθ'αυτό βικισελίδες.

Οι μικρές κουκίδες αναπαριστούν τα βικιάρθρα που υπάρχουν στην κατηγορία. Αυτές οι κατηγορίες ονομάζονται χώροι ονομάτων (βικιχώροι) του βικιεγχειρήματος. Ο βικιχώρος βικιεγχείρημα περιέχει συζητήσεις της κοινότητας του βικιεγχειρήματος και σχετικές πληροφορίες , κάτι σαν πύλη. Ανάλογα με το βικιεγχείρημα αυτός είναι βικιπαίδεια, βικιλεξικό κτλ.

Γενική δομή συνδέσμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

[[γλώσσα:εγχείρημα:χώρος ονομάτων:σελίδα]]

Η σχετικότητα της αναφοράς των βίκι-συνδέσμων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έφόσον καθορίζεται μόνο άρθρο θεωρείται ότι γλώσσα,εγχείρημα,χώρος ονομάτων είναι αυτός της σελίδας αφετηρίας.Άρα ο πλήρης προσδιορισμός της σελίδας που περιέχει τον σύνδεσμο καθορίζει σε σημαντικό βαθμό το που δείχνει ο σύνδεσμος. Ο ίδιος wiki-html κώδικας [[foobar]] παραπέμπει αλλού στην αγγλική βικιπαίδεια , αλλού στα αγγλικά βικιβιβλία κτλ.

Προκαθορισμένοι χώροι ονομάτων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στην περίπτωση που δεν προσδιοριστεί ο χώρος ονομάτων της βικισελίδας προορισμού το λογισμικό mediawiki προσθέτει αυτόματα τον κύριο χώρο. Η λογική πίσω από αυτή την απόφαση έχει να κάνει με το ποιά είναι η πιο συχνή χρήση. Συνήθως οι βικισυγγραφείς αναφέρονται στον κυρίως χώρο άρα όταν δεν προσδιορίζουν χώρο εννοείται ότι αναφέρονται σε'αυτόν.

Πρόθεμα άνω κάτω τελείας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνδέσμοι κατηγορίας, εικόνας, διαγλωσσικοί έχουν κάποιο αποτέλεσμα διαφορετικό από αυτό που θα περιμέναμε (να δημιουργηθεί ένας σύνδεσμος στο σημείο εκείνο του άρθρου). Έτσι ο [[Κατηγορία:Εγχειρίδια]] θα συμπεριλάβει τη βικισελίδα μας στην κατηγορία Εγχειρίδια ,ο [[fr:Debian]] θα δημιουργήσει σύνδεσμο αριστερά, και ο [[Εικόνα:Mediawiki.png]] θα εισάγει εικόνα. Προκειμένου να αναιρέσουμε αυτή την λειτουργία του συνδέσμου χρησιμοποιούμε το πρόθεμα :.

Έτσι το παρακάτω wikihtml τμήμα θα μας δώσει κανονικούς μέσα στο κείμενο συνδέσμους.
[[:Κατηγορία:Ζωγραφική]],[[:fr:Debian]],[[:Εικόνα:Tux.png]] Κατηγορία:Ζωγραφική,fr:Debian,Εικόνα:Tux.png

Άνω κάτω τελεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το σύμβολο αυτό χρησιμοποιείται είτε στην αρχή του συνδέσμου για να ακυρώσει την ειδική σημασία που μπορεί να έχει ο σύνδεσμος (πχ στις εικόνες ,κατηγορίες κτλ) είτε σαν διαχωριστικό προθεμάτων είτε στο τέλος ενός συνδεσμου όπου μετατρέπει το αριστερά σύμβολο σε πρόθεμα γλώσσας ή εγχειρήματος.

χρήση άνω κάτω τελείας σε βικισυνδέσμους
':' πριν αποτέλεσμα σχόλια ':' μετά αποτέλεσμα σχόλια πριν & μετά αποτέλεσμα σχόλια
[[:debian]] debian δεν έχει επίδραση αφού δεν υπάρχει κάποια λειτουργία να ακυρώσει [[debian:]] debian: μετατρέπει το πρώτο μέρος σε πρόθεμα άρα δεν θεωρείται πλεον απλό όνομα άρθρου και αφού είναι αγνωστο σαν πρόθεμα εμφανίζεται κόκκινο [[:debian:]] debian: η ':' πριν ακυρώνει τυχών ειδική σημασία που δεν υπάρχει , και το ':' μετά το μετατρέπει σε πρόθεμα που επίσης δεν είναι συνεπώς δεν προκύπτει λειτουργικός σύνδεσμος
[[:fr]] fr σύνδεση σε άρθρο με όνομα 'fr' αφού δεν έπεται ':' για να θεωρηθεί σαν πρόθεμα με ειδική σημασία [[fr:]] (κάτω από το τμήμα πλοήγησης) μετατρέπει το πρώτο μέρος σε πρόθεμα και προκύπτει το γλωσσικό πρόθεμα fr που παραπέμπει στην γαλλόφωνη βικιπαίδεια κάτω από το τμήμα πλοήγησης [[:fr:]] fr: ακυρώνει τη μεταφορά του διαγλωσσικού συνδέσμου κάτω από το τμήμα πλοήγησης και τον κάνει εσωτερικό σύνδεσμο

Κατηγορίες βίκι-συνδέσμων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

βασικές κατηγορίες βικισυνδέσμων

Δεδομένης της γενικής δομής ενός βικισυνδέσμου μπορούμε να κάνουμε μια ταξινόμηση τους βασιζόμενοι στις δύο

γενικότερες κατηγορίες, της γλώσσας και του βικιεγχειρήματος. Έτσι προκύπτουν τέσσερις κατηγορίες που αναλύωνται ακολούθως με παραδείγματα.

Ενδοβικιακοί και ενδογλωσσικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σύνδεσμος στην ίδια βικισελίδα
    [[#Κατηγορίες βίκι-συνδέσμων]]
    #Κατηγορίες βίκι-συνδέσμων
  2. Απλό σύνδεσμος προς άλλο άρθρο του κύριου χώρου ονομάτων
    [[Γαλλική Επανάσταση]]
    Γαλλική Επανάσταση
  3. Σύνδεσμος προς ενότητα
    [[Γαλλική Επανάσταση#Προεπανάσταση (1786-1789)]]
    Γαλλική Επανάσταση#Προεπανάσταση (1786-1789)
  4. Σύνδεσμος προς άλλο χώρο ονομάτων
    [[Συζήτηση:Γαλλική Επανάσταση]]
    Συζήτηση:Γαλλική Επανάσταση
    [[Εικόνα:Eugène Delacroix - La liberté guidant le peuple.jpg|Εικόνα γαλλικής επανάστασης]]
    Εικόνα γαλλικής επανάστασης
    Εικόνα γαλλικής επανάστασης
    Εδώ έχουμε εξαίρεση. Ο σύνδεσμος προς το χώρο ονομάτων εικόνα δεν μας κατευθυνει στην εικόνα αλλά εισάγει την εικόνα στη βίκισελίδα μας.
  5. Διασωληνωμένοι σύνδεσμοι
    [[Γαλλική Επανάσταση#Προεπανάσταση (1786-1789)|Γαλλική Προεπανάσταση]]
    Γαλλική Προεπανάσταση


Ενδοβικιακοί και διαγλωσσικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Σύνδεσμος προς άρθρο στον 'κύριο χώρο' σε άλλη γλώσσα
    [[en:debian]]
    Με εξαίρεση τον χώρο συζητήσεων και meta ο συνδεσμος μπαίνει στα αριστερά , κάτω από το τμήμα πλοήγησης.Η χρήση αυτού του συνδέσμου είναι για σύνδεση από ένα άρθρο του κυρίου χώρου στο ίδιο άρθρο σε άλλη γλώσσα. Ανεξαρτήτος του χώρου που βρίσκεται ο σύνδεσμος δείχνει πάντα στον κύριο χώρο. Αυτή η προεπιλογή συνιστωσών προσδιορισμού του συνδέσμου σε κάποιες περιπτώσεις είναι μια πρακτική που συμπληρώνει τον προαναφερθέν κανόνα της σχετικότητας των βικισυνδέσμων
  2. Ενσωματωμένος στο άρθρο διαγλωσσικός σύνδεσμος
    [[:en:debian]]
    παραπομπή στο αγγλικό βικιάρθρο για το Debian
    Προσέξτε πως θεωρηθηκε ότι η σελίδα προορισμός είναι στον κύριο βικιχώρο(προκαθορισμένος χώρος) και στο βικιεγχείρημα βικιπαίδεια(σχετική αναφορά),ενώ δεν προσδιορίσαμε κανένα από τα δύο.

Διαβικιακοί και ενδογλωσσικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο παρακατω πίνακας μας δείχνει πως μπορούμε να δημιουργήσουμε συνδέσμους προς άλλα ελληνικά βικιεγχειρήματα.

όνομα βίκιεγχείρηματος σύνδεσμος βικίκώδικας
Βικιπαίδεια w: [[w:]]
Βικιλεξικό wikt: [[wikt:]]
Βικινέα n: [[n:]]
Βικιβιβλία b: [[b:]]
Βικιφθέγματα q: [[q:]]
Βικιθήκη s: [[s:]]
Βικιείδη wikispecies: [[wikispecies:]]
Βικιεπιστήμιο v: [[v:]]
Ίδρυμα Wkimedia wikimedia: [[wikimedia:]]
[[foundation:]]
Κοινά commons: [[commons:]]
Μεταβίκι meta: [[meta:]]
[[m:]]
Βικιεκολαπτήριο incubator: [[incubator:]]
MediaWiki mw: [[mw:]]
Βίκιαποσφαλματωτής mediaZilla: [[mediazilla:]]

Ο δεσμός w: , [[w:]] μας οδηγεί στην αγγλική βικιπαίδεια, παρόμοια ο βικικώδικας [[b:]] σε μια σελίδα στα βικιβιβλία δεν μας οδηγεί πουθενά. Αυτή η διαφοροποίηση έχει να κάνει με ιδιαιτερότητες κάθε ξεχωριστού βικιεγχειρήματος στο πως θα χειριστεί συνδέσμους προς το ίδο εγχείρημα με αυτό της πηγής. Επίσης μερικά βικιεγχειρήματα είναι κοινά και υπάρχουν σε μιά μόνο γλώσσα (αγγλικά) γιατί έχουν συντονιστικό και κεντρικό ρόλο με όλα τα βικιεγχειρήματα.

Συνεπώς αν πχ από τα βικιβιβλία θέλουμε να βικισύνδεσμο προς την βικιπαίδεια λόγω ειδικής περίπτωσης το συντακό θα είναι [[:w:όνομο-βικισελίδας|εμφανιζόμενο-όνομα]]

Διαβικιακοί και διαγλωσσικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Θέλουμε τέλος να μπορούμε να έχουμε συνδέσμους και προς βικιεγχειρήματα άλλης γλώσσας.

Λογικά πρέπει να προσδιορίσουμε τη γλώσσα του εγχειρήματος και μετά το βικιεγχείρημα. Χρειάζεται να προσέξουμε και να προσδιορίζουμε και το όνομα ενός άρθρουη όταν χρησιμοποιούμε δύο προθέματα (γλώσσας και εγχειρήματος) αλλιώς δεν θα δουλέψει ο σύνδεσμος.Ας δούμε μερικά παραδείγματα.

γλώσσα-βίκιεγχείρημα σύνδεσμος βικίκώδικας Παρατηρήσεις
αγγλικά βικιβιβλία en:b: [[:en:b:]] δεν λειτουργεί όπως θέλουμε αφού δεν συνδέει προς wikibooks αλλά πρός άρθρο b: στην wikipedia.
γερμανική βικιβιβλία de:b: [[:de:b:]] δεν λειτουργεί όπως θέλουμε αφού δεν συνδέει προς de.wikibooks αλλά πρός άρθρο b: στην de.wikipedia.
άρθρο στα αγγλικά βικιβιβλία en:b:linux [[:en:b:linux]] λειτουργεί μέσω αγγλική βικιπαίδειας
άρθρο στα γερμανικά βικιβιβλία de:b:linux [[:de:b:linux]] λειτουργεί μέσω γερμανικής βικιπαίδειας
λήμμα στο ιταλικό λεξικο it:wikt:felicia [[:it:wikt:felicia]] λειτουργεί μέσω ιταλικής βικιπαίδειας
λήμμα στο γαλλικό λεξικό fr:wikt:le sien [[:fr:wikt:le sien]] λειτουργεί μέσω γαλλικής βικιπαίδειας
απόφθεγμα στο ρουμανικά q:ro:Francis_Bacon [[q:ro:Francis_Bacon]] λειτουργεί μέσω των ελληνικών βίκιαποφθεγμάτων
απόφθεγμα στο ισπανικά q:es:Arthur C. Clarke [[q:es:Arthur C. Clarke]] λειτουργεί μέσω των ελληνικών βίκιαποφθεγμάτων
νεο στα πολωνικά n:pl:Prom_Endeavour_wylądował [[n:pl:Prom_Endeavour_wyl%C4%85dowa%C5%82]] δεν λειτουργεί γιατί 'περνά' μέσα από τα ελληνικά βίκινέα που δεν υπάρχουν

Συνεπώς μερικοί χονδρικοί κανόνες:

  1. Όταν χρησιμοποιούμε δύο προθέματα πρέπει να παρέχεται και το όνομα του άρθρου.
  2. Αν αφαιρεθεί η ':' μπροστά τότε εφόσον το πρώτο πρόθεμα είναι γλωσσικό ο σύνδεσμος θα τοποθετηθεί κάτω από το τμήμα πλοήγησης.
  3. Όταν το πρώτο πρόθεμα είναι βικιεγχείρημα τότε πρέπει να υπάρχει στη γλώσσα του εγχειρήματος που περιέχει τον σύνδεσμο αλλιώς δεν θα λειτουργήσει.
  4. Οι πλεονασμοί καλύτερα να αποφεύγονται. Πχ όταν σκοπεύεις να δείχνεις σε άλλη γλώσσα αλλά στον ίδιο βικιεγχείρημα τότε αν προσδιορίσεις πλεονασματικά το βικιεγχείρημα ενδέχεται να μην λειτουργήσει ο βικισύνδεσμος,