Οικογένεια (βιολογία)
Στη συστηματική ταξινόμηση η Οικογένεια (λατινικά: familia, πληθυντικός familiae) είναι μία από τις οκτώ κύριες ταξινομικές βαθμίδες.[1] Η οικογένεια ταξινομείται μεταξύ της τάξης και του γένους, όπου τάξη ορίζεται το σύνολο των οικογενειών που είναι συγγενείς μεταξύ τους.
Στην ταξινομία, η οικογένεια είναι πιο συγκεκριμένη από την τάξη, αλλά λιγότερο από το γένος. Οι οργανισμοί που ανήκουν στην ίδια οικογένεια έχουν εξελιχθεί από τους ίδιους προγόνους και έχουν σχετικά κοινά χαρακτηριστικά.[2]
Υποδιαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ταξινομικοί έχουν τη δυνατότητα να υποδιαιρέσουν περαιτέρω μια κύρια ταξινομική βαθμίδα, προσθέτοντας (συνήθως) το πρόθεμα υπο– ή υπερ–, και να χρησιμοποιήσουν δευτερεύουσες ταξινομικές βαθμίδες. Η οικογένεια μπορεί να διαιρεθεί στην ταξινομική βαθμίδα Υποοικογένεια (Subfamilia), η οποία είναι ενδιάμεση βαθμίδα πάνω από το γένος. Αντίστοιχα μία τάξη μπορεί να διαιρεθεί στη δευτερεύουσα ταξινομική βαθμίδα Υπεροικογένεια (Superfamilia), η οποία είναι ενδιάμεση βαθμίδα πάνω από την οικογένεια.[3]
Ζωολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη Ζωολογία τα ονόματα των οικογενειών τελειώνουν πάντοτε με την ελληνική αρσενική κατάληξη -ίδαι (-idae). Οι υποοικογένεις καταλήγουν σε -ίναι (-inae) ενώ οι υπεροικογένειες καταλήγουν σε -οειδή (-oidea).
Βοτανική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σουηδός βοτανολόγος Κάρολος Λινναίος χρησιμοποίησε τον όρο οικογένεια (familia) στο σύγγραμμά του με τίτλο «Βοτανική Φιλοσοφία» (1751) για να υποδηλώσει μεγάλες ομάδες φυτών (δέντρα, βότανα, φτέρες, φοίνικες κ.ά.).[2]
Στη Βοτανική οι οικογένειες των φυτών, φυκών, μυκήτων και βακτηρίων, έχουν καταλήξεις στα λατινικά σε -aceae, ενώ οι υποοικογένειες σε -oideae. Και οι δυο καταλήξεις αποδίδονται στα Ελληνικά με την κατάληξη «-οειδή» παρόλο που στα λατινικά η δεύτερη κατάληξη (-oideae) είναι η ελληνική απόδοση της πρώτης (-aceae). Μερικές πηγές, χρησιμοποιούν (αν όχι λανθασμένα) για τις καταλήξεις των οικογενειών στη Βοτανική την κατάληξη «-ίδαι», προφανώς επηρεασμένες από την αντίστοιχη κατάληξη στη Ζωολογία, και παρόλο που ετυμολογικά αυτή η μετάφραση δεν είναι ακριβής.
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ενώ στην λατινοποιημένη τους μορφή τα ελληνικά ονόματα παραμένουν άκλιτα, στην ελληνική κλίνονται όπως κάθε ουσιαστικό.
- Οι συστηματικές βαθμίδες πάνω από το είδος έχουν πάντοτε μονολεκτικό όνομα (οικογένεια των ελεφάντων = Elephantidae, οικογένεια των σκύλων, λύκων κ.α. = Canidae).[4]
Παραδείγματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η νυχτοπεταλούδα Αρχιεαρίς η παρθενιάς (Archiearis parthenias) – από τις λέξεις άρχειν + έαρ και παρθένος – ανήκει στην υποοικογένεια των Αρχιεαρινών (Archiearinae), της οικογένειας των Γεωμετριδών (Geometridae), της υπεροικογένειας των Γεωμετροειδών (Geometroidea).
- Ο άνθρωπος (Homo sapiens) ανήκει στην υποοικογένεια των Ανθρωπινών (Homininae), της οικογένειας των Ανθρωπιδών (Hominidae), της υπεροικογένειας των Ανθρωποειδών (Hominoidea).
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Basic Biology. «Taxonomy». basicbiology.net (στα Αγγλικά).
- ↑ 2,0 2,1 Biology Online Dictionary (7 Οκτωβρίου 2019). «Family Definition and Examples». Biology Articles, Tutorials & Dictionary Online (στα Αγγλικά).
- ↑ Πουλακάκης Ν. «Ταξινομία και Συστηματική. Ταξινομία» Αρχειοθετήθηκε 2020-09-24 στο Wayback Machine.. Σελίδα 13. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Κρήτης.
- ↑ Πουλακάκης Ν. «Ταξινομία και Συστηματική. Ονοματολογία» Αρχειοθετήθηκε 2020-09-24 στο Wayback Machine.. Σελίδα 18. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Κρήτης.
|