Τεχνική Μπόουεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στιγμιότυπο συνεδρίας Bowen.

Η Τεχνική Μπόουεν (Bowen Technique ή Bowtech) είναι μια μέθοδος χειρισμού των μαλακών μορίων του σώματος[1], η οποία πήρε το όνομά της από τον Αυστραλό Τόμας Άμπροουζ Μπόουεν (Tom Bowen) (1916-1982). Η βάση της τεχνικής είναι οι διακριτικοί χειρισμοί (κινήσεις Μπόουεν) που γίνονται σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος με σκοπό να διεγείρουν τους αυτοθεραπευτικούς μηχανισμούς του. Στόχοι της τεχνικής[2] είναι, μεταξύ άλλων, η ανακούφιση από σωματικούς πόνους, η μυϊκή χαλάρωση, η βελτίωση της λειτουργίας των συστημάτων του οργανισμού[3] και η μείωση του στρες.

Αποτελεί μία συμπληρωματική μέθοδο για την αποκατάσταση της ισορροπίας των σωματικών λειτουργιών και δεν παρεμβαίνει στην παραδοσιακή ιατρική περίθαλψη.

Τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνες σε σχέση με την αποτελεσματικότητα της Τεχνικής Μπόουεν (Bowtech) είναι ενθαρρυντικά.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τομ Μπόουεν δεν είχε επίσημη ιατρική εκπαίδευση[4] . Ο ίδιος αυτοπροσδιοριζόταν ως οστεοπαθητικός -ελλείψει καλύτερου όρου- και είχε αποπειραθεί να εγγραφεί στο μητρώο οστεοπαθητικών της Αυστραλίας το 1981, όπου δεν έγινε αποδεκτός[5]. Παρά τις δυσκολίες, εξακολουθούσε να αναζητά τρόπους να ανακουφίσει τον σωματικό πόνο των ανθρώπων, σε μια προσπάθεια να βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους. Συνέχισε να ασκεί το επάγγελμα του χειροθεραπευτή χωρίς τυπική άδεια μέχρι το τέλος της ζωής του[6].

H ανάγκη του να προσφέρει στους συνανθρώπους του πιθανώς να σχετιζόταν με το γεγονός ότι η δημόσια περίθαλψη σε απομακρυσμένες περιοχές της Αυστραλίας ήταν περιορισμένη εκείνη την εποχή. Έτσι, προσπάθησε ο ίδιος να προσφέρει μια προσιτή λύση, παρέχοντας ακόμη και δωρεάν τις υπηρεσίες του σε όσους είχαν ανάγκη.

Ιδιαίτερη ευαισθησία είχε επιδείξει στα παιδιά με αναπηρίες, αφιερώνοντας τακτικά μία ολόκληρη μέρα από την εργασία του σε αυτά αφιλοκερδώς. Προς τιμήν του έργου του ιδρύθηκε το 2003 στην Αυστραλία το Tom Bowen Legacy Trust Fund, με στόχο τη συγκέντρωση πόρων και την αγορά εξειδικευμένου εξοπλισμού για παιδιά με αναπηρίες. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε από τους Κρις Ριντ (Chris Reed) από το ΒΑΑ (Bowen Association Australia) και Ρον Φέλαν από το BTFA (Bowen Therapists Federation of Australia).

Ο Τομ Μπόουεν δεν άφησε καταγραφές της τεχνικής του και έτσι, μετά το θάνατό του, υιοθετήθηκαν και εξελίχθηκαν διαφορετικές εκδοχές της δουλειάς του[6]. Για παράδειγμα, ο συνιδρυτής του Bowen Legacy Trust Fund, Ρον Φέλαν, επέλεξε να ασχοληθεί με την επίσης δημοφιλή τεχνική της Νευροδομικής Ολοκλήρωσης ή NST (Neurostructural Integration Technique), η οποία προέκυψε από τους μαθητές που παρακολούθησαν τον Μπόουεν στην τελευταία περίοδο της ζωής του.

Ο όρος «Τεχνική Μπόουεν» (Bowen Technique) καθιερώθηκε αρκετά χρόνια αφότου ο ίδιος είχε φύγει από τη ζωή. Παράλληλα, χρησιμοποιούνται σήμερα και άλλες ονομασίες όπως Bowtech ή Bowen Therapy.

Η τεχνική έγινε πολύ δημοφιλής μέσω έξι ανθρώπων που παρατηρούσαν στενά τον τρόπο με τον οποίο εργαζόταν ο Τομ Μπόουεν[7]. Ένας εξ αυτών, ο οστεοπαθητικός[8] Όσβαλντ Ρεντς (Oswald Rentsch), ήταν ο πρώτος που κατέγραψε τους χειρισμούς της Τεχνικής Bowen και ίδρυσε την Ακαδημία Θεραπείας Μπόουεν Αυστραλίας το 1987, μετά το θάνατο του δασκάλου του.

Μέθοδος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δείγμα της τεχνικής Μπόουεν
Δείγμα της τεχνικής Μπόουεν

Οι συνεδρίες Μπόουεν συνήθως γίνονται σε ένα κρεβάτι μασάζ, εφόσον αυτό είναι εφικτό. Ωστόσο, είναι δυνατό να γίνουν και σε καθιστή στάση εάν το υπαγορεύει η κινητική κατάσταση του δέκτη. Η μυοσκελετική αξιολόγηση αποτελεί, σύμφωνα με τις με περισσότερες σχολές, τμήμα της συνεδρίας[9]. Οι κινήσεις Μπόουεν είναι απαλές και υπακούουν στο γενικό κανόνα της ελάχιστης δυνατής παρέμβασης. Οι χειρισμοί εκτελούνται πάνω από ελαφρύ ρουχισμό, επομένως ο δέκτης μπορεί να παραμένει ντυμένος κατά τη διάρκεια της συνεδρίας.

Πέραν της λεπτότητας των χειρισμών, ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του Bowtech είναι η ενσωμάτωση σύντομων διαλειμμάτων[10] στη διάρκεια της συνεδρίας. Θεωρείται ότι αυτές οι παύσεις επιτρέπουν στο νευρικό σύστημα να επεξεργαστεί τα ερεθίσματα που δέχεται και πως αυτό συντελεί στην απελευθέρωση της σωματικής έντασης. Έτσι, επιτυγχάνεται η χαλαρή κατάσταση του δέκτη και, κατά συνέπεια, η αποτελεσματικότητα της συνεδρίας.

Ελλάδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στιγμιότυπο - κινήσεις κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίας Μπόουεν.

Στον Ελλαδικό χώρο η Τεχνική Bowen ξεκίνησε να διδάσκεται το 2000 από τον εκπαιδευτή Ανδρέα Ζόππο, ο οποίος ίδρυσε και το πρώτο σωματείο ασκούντων της τεχνικής. Τα τελευταία χρόνια, το Bowtech αποκτά δημοφιλία και στην Ελλάδα, με πιστοποιημένους εκπαιδευτές που προσφέρουν εκπαιδευτικά σεμινάρια εκμάθησης της Τεχνικής Μπόουεν και ασκούντες που προσφέρουν ατομικές συνεδρίες. Η εκπαίδευση στη συγκεκριμένη τεχνική απαιτεί αρκετές ώρες θεωρητικών[11] και πρακτικών μαθημάτων, γνώση πρώτων βοηθειών και ανατομίας, καθώς και πρακτική εξάσκηση.

Το 2013 συστάθηκε και επίσημα το Σωματείο Bowtech Ελλάδος.

Αποτελεσματικότητα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την τελευταία δεκαετία έχουν δημοσιοποιηθεί ενδιαφέρουσες επιστημονικές έρευνες σχετικά με το Bowtech, ωστόσο είναι αναγκαίο να υπάρξει εκτενέστερη μελέτη και συλλογή δεδομένων προκειμένου να εξαχθούν ασφαλέστερα συμπεράσματα­.

Επιστημονική έρευνα που δημοσιεύθηκε το 2011[12] καταλήγει πως «η Τεχνική Bowen προσφέρει μια μη-επεμβατική, προσιτή, συμπληρωματική προσέγγιση στη βελτίωση της υγείας». Στα ευρήματα της έρευνας, αναδεικνύεται η αποτελεσματικότητα του Bowtech στη μείωση του πόνου αλλά και στη βελτίωση της κινητικότητας του δέκτη. Ακόμη, παρατηρήθηκε ανακούφιση των συμπτωμάτων και σε άτομα που έπασχαν από χρόνια προβλήματα υγείας, όπως είναι η σκλήρυνση κατά πλάκας.

Πρόσφατη έρευνα του 2020[13] συμφωνεί με τα ευρήματα της προαναφερθείσας[12] όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του Bowtech στην ανακούφιση του χρόνιου σωματικού πόνου και ιδιαίτερα σε σχέση με προβλήματα μυοσκελετικής φύσης. Μάλιστα, σε διαδοχικές αξιολογήσεις που έγιναν κάποιες εβδομάδες μετά το πέρας των συνεδριών, φάνηκε πως τα ευεργετικά αποτελέσματα της Τεχνικής Bowen είχαν διαρκέσει σε πολλές περιπτώσεις.

Στην ίδια αναφορά καταγράφονται επίσης υποθέσεις για τους φυσιολογικούς μηχανισμούς μέσω των οποίων δρα η Τεχνική Μπόουεν, με ορισμένα στοιχεία να υποδεικνύουν τη διεγερτική της επίδραση στο αυτόνομο νευρικό σύστημα (ΑΝΣ).

Αισιόδοξες είναι οι ενδείξεις και για περιπτώσεις πόνου ύστερα από χειρουργείο. Αυστριακή μελέτη[14] αναφέρει αξιόλογη μείωση του πόνου σε ασθενείς που είχαν υποβληθεί σε αρθροπλαστική γόνατος, ήδη από την πρώτη μέρα εφαρμογής των σχετικών κινήσεων Bowen.

Πολύ καλή ανταπόκριση στο Bowtech έχει παρατηρηθεί σε ασθενείς με σύνδρομο "παγωμένου ώμου" (συμφυτική θυλακίτιδα του ώμου), με έρευνα[15] να αναφέρει μερική αποκατάσταση της κινητικότητας της άρθρωσης και των σχετικών λειτουργιών σε σύντομο διάστημα. Θετικά ήταν τα αποτελέσματα ακόμα και σε πάσχοντες που είχαν μακροχρόνιο ιστορικό με το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ένα ενδιαφέρον στοιχείο που μπορεί κανείς να αντλήσει από ακόμα μία σχετική αναφορά[16] είναι πως οι συμμετέχοντες παρέμειναν στην έρευνα ως την ολοκλήρωση των συνεδριών Bowtech, γεγονός ασυνήθιστο για ασθενείς με σύνδρομο "παγωμένου ώμου" αφού ο πόνος βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα και οποιαδήποτε παρέμβαση μπορεί να τον εντείνει. Σύμφωνα με το κείμενο της έρευνας, αυτό είναι αποτέλεσμα της μη- επεμβατικής λογικής που διακρίνει την Τεχνική Bowen από άλλες συμπληρωματικές θεραπείες, στις οποίες οι ασθενείς θα ήταν απρόθυμοι να υποβληθούν.

Μείωση των συμπτωμάτων και βελτίωση της ποιότητας ζωής φαίνεται πως μπορούν να αποκομίσουν από την Τεχνική Bowen και όσοι αντιμετωπίζουν ορισμένες νευρολογικές διαταραχές, όπως είναι η ημικρανία. Προς αυτό το συμπέρασμα συντείνει και η αναφορά μελέτης μίας περίπτωσης, η οποία δημοσιεύτηκε το 2016[17]. Βελτίωση της αδρής κινητικότητας καθώς και της κατάστασης της υγείας συνολικά, έχει καταγραφεί και σε περιπτώσεις ασθενών που έχουν υποστεί αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο[18].

Ακόμη, το Bowtech έχει συσχετιστεί με σημαντική ενίσχυση των κινητικών δεξιοτήτων και της νευρομυϊκής λειτουργίας σε παιδιά που είχαν διαγνωστεί με αναπτυξιακή δυσπραξία -διαταραχή που πλήττει την ικανότητα κίνησης και συντονισμού-, στο πλαίσιο έρευνας του 2015[19].

Τρεις διαφορετικές έρευνες [20] [21] [22] δημοσιοποιήθηκαν κατά την περίοδο 2001-2005 στην Αυστραλία, τη γενέτειρα του Τομ Μπόουεν. Συμμετείχαν άτομα από το εργατικό δυναμικό νοσοκομείων - ως επί το πλείστον από το νοσηλευτικό προσωπικό- τα οποία δέχθηκαν συνεδρίες Bowtech για ένα χρονικό διάστημα, με σκοπό να αξιολογηθεί η επίδραση των συνεδριών, αναφορικά με το σωματικό και ψυχολογικό φορτίο που αυτά τα άτομα εισέπρατταν από το εργασιακό τους περιβάλλον. Τα αποτελέσματα των ερευνών είχαν θετικό πρόσημο, αφού παρατηρήθηκε μείωση των επιπέδων του στρες και του σωματικού πόνου, αύξηση των επιπέδων ενέργειας, βελτίωση της κινητικής κατάστασης και της ποιότητας του ύπνου, αποφυγή του συνδρόμου εργασιακής εξουθένωσης (burnout). Ακόμα, σημειώνεται πως η παροχή συνεδριών Bowen στους εργαζομένους θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του κόστους των εργατικών αποζημιώσεων.

To 2015, το τμήμα Υγείας της Κυβέρνησης της Αυστραλίας δημοσίευσε τα αποτελέσματα μίας αξιολόγησης εναλλακτικών θεραπειών, η οποία είχε ως σκοπό να διαπιστώσει εάν ήταν κατάλληλες για ένταξη στα προγράμματα ασφάλειας υγείας. Η Τεχνική Bowen ήταν μία εκ των 17 εναλλακτικών θεραπειών που αξιολογήθηκαν, για τις οποίες δε βρέθηκαν σαφείς αποδείξεις αποτελεσματικότητας[23].

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Understanding The Bowen Technique, John Wilks, First Stone Publishing, 2004, ISBN :1904439365
  2. The Bowen Technique: The Inside Story, John Wilks, CYMA Ltd, 2007, ISBN: 0955706300
  3. Using the Bowen Technique to Address Complex and Common Conditions, John Wilks & Isobel Knight, Singing Dragon, 2014, ISBN: 1848191677
  4. Walsh, Nancy (2002). "Touch therapy may thaw frozen shoulder (Small Study of Bowen Technique)". Family Practice News (15).
  5. Matthews, K. (1999-04-03). «Healing Hands - About Tom Bowen». Geelong Advertiser. 
  6. 6,0 6,1 Pennington, Katrina (2012). «Bowen Therapy: a review of the profession». Journal of the Australian Traditional-Medicine Society. 
  7. In Search of Tom Bowen: And the Therapy He Inspired and Lots of Other Stuff, Col Murray, Colin Murray, 2010, 0646531158
  8. Shealy, C. Norman (1996). The complete family guide to alternative medicine: an illustrated encyclopedia of natural healing. USA: Barnes Noble Books. σελ. 47. ISBN 978-0760702390. In 1974 he invited osteopath and manual therapist Oswald Rentsch to study and document the method. 
  9. A Textbook of Bowen Technique, Graham Pennington, Barker Deane Publishing, 2012, ISBN: 9780987255242
  10. The Therapeutic Pause in Osteopathy and Manual Therapy, Louise Tremblay, ‎ Handspring Pub Ltd, 2015, ISBN: 1909141364
  11. The Bowen Technique, Julian Baker, Corpus Pub Ltd, 2002, ISBN: 1903333067
  12. 12,0 12,1 Christine Hansen, Ruth E. Taylor-Piliae (November 2011 1001-1006). [What is Bowenwork? A systematic review «Christine Hansen and Ruth E. Taylor-Piliae.The Journal of Alternative and Complementary Medicine.Nov 2011.1001-1006.http://doi.org/10.1089/acm.2010.0023»]. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. doi:10.1089/acm.2010.0023. What is Bowenwork? A systematic review. 
  13. Lee K, Lewis GN. Short term relief of multisite chronicpain with Bowen Therapy: A double-blind, randomized controlled trial. J Bodyw Mov Ther. 2020 Oct;24(4):271-279. doi: 10.1016/j.jbmt.2020.06.025. Epub 2020 Jul 30. PMID: 33218522.
  14. Günter Hipmair, [Bowen-Therapie bei Patienten mit Knietotalendoprothese]
  15. Carter B. A pilot study to evaluate the effectiveness of Bowen technique in the management of clients with frozen shoulder. Complement Ther Med. 2001 Dec;9(4):208-15. doi: 10.1054/ctim.2001.0481. PMID: 12184347.
  16. Carter B. Clients' experiences of frozen shoulder and its treatment with Bowen technique. Complement Ther Nurs Midwifery. 2002 Nov;8(4):204-10. doi: 10.1054/ctnm.2002.0645. PMID: 12463610.
  17. Gustafson SL. Bowenwork for Migraine Relief: a Case Report. Int J Ther Massage Bodywork. 2016 Mar 4;9(1):19-28. PMID: 26977217; PMCID: PMC4771487.
  18. Duncan B, McHugh P, Houghton F, Wilson C. Improved motor function with Bowen therapy for rehabilitation in chronic stroke: a pilot study. J Prim Health Care. 2011 Mar 1;3(1):53-7. PMID: 21359262.
  19. Morgan-Jones M, Knott F, Wilcox H, Ashwin C. A pilot study of fascia Bowen therapy for 8-11 year-old boys with developmental coordination disorder. J Bodyw Mov Ther. 2019 Jul;23(3):568-574. doi: 10.1016/j.jbmt.2019.02.022. Epub 2019 Mar 2. PMID: 31563371.
  20. Dicker A. Bowen technique--its use in work related injuries. Aust J Holist Nurs. 2005 Apr;12(1):31-4. PMID: 19175268.
  21. Dicker A. Using Bowen technique in a health service workplace to improve the physical and mental wellbeing of staff. Aust J Holist Nurs. 2005 Oct;12(2):35-42. PMID: 19175262.
  22. Dicker A. Using Bowen Therapy to improve staff health. Aust J Holist Nurs. 2001 Apr;8(1):38-42. PMID: 11898292.
  23. Baggoley C (2015). "Review of the Australian Government Rebate on Natural Therapies for Private Health Insurance"(PDF). Australian Government – Department of Health. Archived from the original (PDF) on 26 June 2016. Retrieved