Τεστ του καθρέπτη
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Τεστ του καθρέπτη ονομάζεται μία δοκιμασία που έχει σκοπό να ελέγξει κατά πόσο το υποκείμενο (κάποιο ζώο) έχει αυτοσυνείδηση. Συγκεκριμένος στόχος είναι να διαπιστωθεί αν το ζώο αντιλαμβάνεται ότι η αντανάκλαση στον καθρέπτη είναι εικόνα του ίδιου του του εαυτού. Το τεστ επινοήθηκε από τον Gordon G. Gallup.
Κατά την εκτέλεση του πειράματος, τοποθετείται πάνω στο ζώο κάποιο χρωματιστό σημάδι, ένα άοσμο ύφασμα κ.λ.π. και το βάζουν να στέκεται μπροστά σε έναν καθρέπτη. Οι εκτελούντες το πείραμα παρατηρούν τον τρόπο που το ζώο αντιδρά στην αλλαγή στο σώμα του, όπως την βλέπει στον καθρέφτη, αν κινείται δηλαδή για να παρατηρήσει την παράξενη αλλαγή στο σώμα του, αν αγγίζει το σημείο που είναι το σημάδι την στιγμή που κοιτά στον καθρέπτη, κ.ά.
Με βάση τα μέχρι σήμερα σχετικά πειράματα, τα μόνα ζώα που αντιδρούν θετικά στο πείραμα δείχνοντας σημάδια αυτοσυνείδησης, είναι ο άνθρωπος, ο χιμπατζής, τα μπονόμπο, ο ουρακοτάγκος, το δελφίνι και η καρακάξα. Οι γορίλες δεν περνούν το τεστ, αλλά εικάζεται ότι αυτό οφείλεται απλώς στο ότι τα ζώα αυτά συνηθίζουν να αποφεύγουν την άμεση οπτική επαφή, πρόσωπο με πρόσωπο, επειδή τη θεωρούν προσβλητική. Τα μικρά παιδιά των ανθρώπων περνούν επίσης το τεστ μόνο μετά την ηλικία των 3-4 ετών. Άλλα ζώα, όπως ο σκύλος, αντιδρούν απέναντι στο είδωλό τους με φόβο, εχθρικότητα ή περιέργεια προς το «άλλο» ζώο που βλέπουν ή απλά αδιαφορούν.
Υπάρχει κάποιος σκεπτικισμός σχετικά με την αξιοπιστία του τεστ, κατά πόσο δηλαδή μπορεί να οδηγήσει σε σωστά συμπεράσματα, επειδή ναι μεν για τα πρωτεύοντα η όραση είναι η σημαντικότερη αίσθηση, αλλά δεν ισχύει αυτό για όλα τα ζώα.