Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τεστ νιτρικών ιόντων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Το τεστ νιτρικών ιόντων είναι μια χημική δοκιμή που χρησιμοποιείται για να καθορίσει την παρουσία των νιτρικών ιόντων σε ένα διάλυμα. Οι έλεγχοι για την παρουσία νιτρικών σε υδατικά διαλύματα είναι γενικά δύσκολοι σε σύγκριση με αυτούς για άλλα ανιόντα, καθώς σχεδόν όλα τα νιτρικά άλατα είναι διαλυτά στο νερό. Σε αντίθεση, πολλά κοινά ιόντα δίνουν αδιάλυτα άλατα, π. χ. τα αλογονίδια καθιζάνουν με τον άργυρο, και τα θειικά δίνουν ίζημα με το βάριο.

Το νιτρικό ανιόν είναι ένα οξειδωτικό, και πολλά τεστ των νιτρικών βασίζονται σε αυτήν την ιδιότητα. Δυστυχώς, εάν υπάρχει παρουσία και άλλων οξειδωτικών στο προς ανάλυση δείγμα, τότε μπορεί αυτά να παρεμποδίζουν την ανάλυση και να δώσουν εσφαλμένα αποτελέσματα.

Τεστ νιτρικών με τη βοήθεια του καφέ δακτυλίου

Ενα απλό τεστ ανίχνευσης νιτρικών ιόντων, είναι γνωστό ως τεστ τεστ καφέ δακτυλίου[1] και μπορεί να πραγματοποιηθεί με την προσθήκη θειικού σιδήρου(ΙΙ) σε ένα διάλυμα που περιέχει νιτρικά και, στη συνέχεια, προσθέτοντας σιγά-σιγά πυκνό θειικό οξύ, έτσι ώστε το οξύ να σχηματίσει ένα στρώμα κάτω από το υδατικό διάλυμα. Τότε θα σχηματιστεί ένας καφέ δακτύλιος στη διεπιφάνεια των δύο στρωμάτων, υποδεικνύοντας την παρουσία των νιτρικών ιόντων.[2] Σημειώνεται ότι η παρουσία νιτρωδών ιόντων θα προκαλέσει παρεμβολές σε αυτό το τεστ.[3]

Η συνολική αντίδραση είναι η αναγωγή των νιτρικών ιόντων από το σίδηρο(ΙΙ), ο οποίος οξειδώνεται σε σίδηρο(ΙΙΙ) και το σχηματισμό του συμπλόκου του νιτροζονίου, όπου το μονοξείδιο οξειδώνεται σε NO+.

2HNO3+ 3H2SO4 + 6FeSO4 = 3Fe2(SO4)3 + 2NO + 4H2O
FeSO4 + 6H2Ο = [Fe(H2O)6]4
[Fe(H2O)6]4 + = [Fe(H2O)5(NO)]SO4+ H2O

Το κράμα Devarda (χαλκού/Ψευδάργυρου/Αλουμινίου) είναι ένα αναγωγικό μέσο. Οταν αντιδρά με νιτρικά σε διάλυμα καυστικού νατρίου και, στη συνέχεια, προστίθεται φύλλο αλουμινίου, απελευθερώνεται αμμωνία. Η αμμωνία που σχηματίζεται μπορεί να ανιχνευθεί από τη χαρακτηριστική οσμή, και από την αλλαγή του χάρτινου δείκτη ερυθρού ηλιοτροπίου σε μπλε, σηματοδοτώντας ότι είναι αλκαλικό — πολύ λίγα άλλα αέρια που προκύπτουν στην υδατική χημεία εκτός από αυτά της αμμωνίας είναι αλκαλικά.

3 NO
3
ΝΟ−
3NO
3
+ 8 Al + 5 ΟΗ−
OH + 18 H
2O → 3 NH
3NH3 + 8 NO
3

[Al(OH)4]

Το αργίλιο είναι το αναγωγικό μέσο σε αυτήν την αντίδραση.

Τεστ διιφαινυλαμίνης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Διφαινυλαμίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υγρό χημικό τεστ για τον έλεγχο της παρουσίας νιτρικών ιόντων. Σε αυτό το τεστ, χρησιμοποιείται ένα διάλυμα διφαινυλαμίνης και χλωριούχου αμμωνίου σε θειικό οξύ. Παρουσία νιτρικών, η διφαινυλαμίνη οξειδώνεται, δίνοντας ένα μπλε χρωματισμό. Αυτή η αντίδραση έχει χρησιμοποιηθεί επίσης για τον έλεγχο των οργανικών νιτρικών αλάτων,[4] και έχει βρει χρήση σε κιτ ανίχνευσης υπολειμμάτων πυρίτιδας  ανιχνεύοντας νιτρογλυκερίνη και νιτροκυτταρίνη.[5]

Τεστ Ρινισμάτων Χαλκού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα νιτρικά μπορούν εύκολα να ταυτοποιηθούν με τη θέρμανση ρινισμάτων χαλκού μαζί με πυκνό θειικό οξύ. Παρατηρείται έντονος καφέ αναβρασμός, ο οποίος αλλάζει το μπλε του ηλιοτροπίου σε κόκκινο.

Εδώ το θειικό οξύ αντιδρά με το νιτρικό ιόν και σχηματίζει νιτρικό οξύ. Το νιτρικό οξύ, το οποίο στη συνέχεια αντιδρά με τα ρινίσματα χαλκού σχηματίζει μονοξείδιο αζώτου. Το μονοξείδιο του αζώτου έτσι οξειδώνεται σε διοξείδιο του αζώτου (εάν απαιτείται) 3 Cu + 8 HNO
3
HNO3 → 3 Cu2+
Cu2+ + 2 NO + 4 H
2Ο + 6 NO-3

  • Τεστ νιτρωδών ιόντων
  1. Egon Wiberg, Arnold Frederick Holleman (2001) Ανόργανη Χημεία, Elsevier ISBN 0-12-352651-5
  2. Mascetta, Joseph A. Barron Πώς να Προετοιμαστούν για τις εξετάσεις II: Χημεία, 7η έκδοση.
  3. Holltzclaw, H. Robinson, W. College Χημεία με την ποιοτική ανάλυση, 8η έκδοση, D. C. Heath and Company:Lexington, MA, 1988, σελ. 1007.
  4. «http://nvl.nist.gov/pub/nistpubs/jres/049/3/V49» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 19 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2016.  Εξωτερικός σύνδεσμος στο |title= (βοήθεια)
  5. Pamela K. Walker και ο Philip J. Rodacy (2002).