Τίπας
| Τίπας | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ύψος | 6.658 μέτρα |
| Οροσειρά | Άνδεις |
| Χώρες | Αργεντινή |
| wikidata () | |
Το Σέρο Τίπας (ισπανικά: Cerro Tipas, επίσης γνωστό ως Σέρο Κασαδέρο, Cerro Cazadero, ή Σέρο Γουόλτερ Πενκ, Cerro Walther Penck) είναι τεράστιο σύνθετο ηφαίστειο στις Άνδεις, στη βορειοδυτική Αργεντινή, στην επαρχία Καταμάρκα, νομός Τινογάστα, στην Πούνα δε Ατακάμα. Βρίσκεται ακριβώς νοτιοδυτικά του Όχος δελ Σαλάδο, του ψηλότερου ηφαιστείου στον κόσμο. Το Τίπας είναι ίσως το τρίτο υψηλότερο ενεργό ηφαίστειο στον κόσμο.
Ηφαίστειο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το σύμπλεγμα καλύπτει μια επιφάνεια 25 τετραγωνικών χιλιομέτρων και αποτελείται από στρωματοηφαίστεια, δόμους λάβας και ροές λάβας. Υπάρχουν αναφορές για φουμαρολική δραστηριότητα, και οι ντε Σίλβα και Φράνσις (1991) θεώρησαν ότι το ηφαίστειο ήταν ενεργό για τελευταία φορά κατά το Ολόκαινο.[1] Το 2013 αναφέρθηκαν λίμνες κρατήρων με οσμή θείου.[2] Το σύμπλεγμα Τίπας-Σέρο Μπάγιο ήταν ενεργό πριν από 2,9-1,2 εκατομμύρια χρόνια με δακίτες και ρυόλιθους. Η σύνθεση του μάγματος είναι η συνηθισμένη για τα στρωματοηφαίστεια των Άνδεων. Οι τομογραφικές μελέτες του υποκείμενου φλοιού υποδεικνύουν ένα μοτίβο σεισμικής εξασθένησης κάτω από το Τίπας.[3]
Υψόμετρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έχει επίσημο υψόμετρο 6658 μέτρα,[4] ωστόσο, με βάση το υψόμετρο που παρέχουν τα διαθέσιμα ψηφιακά υψομετρικά μοντέλα, SRTM (6663m[5]), ASTER (6627m[6]), SRTM συμπληρωμένο με ASTER (6663m[6]), TanDEM-X (6699m[7]), καθώς και μια έρευνα GPS χειρός από τον Μάξιμο Κάους τον Απρίλιο του 2013 (6688 μέτρα),[8] το ηφαίστειο βρίσκεται περίπου 6670 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.[8][9]
Το ύψος του πλησιέστερου πυρήνα είναι 6019 μέτρα,[8] άρα η προεξοχή του είναι 651 μέτρα. Το Τίπας καταγράφεται ως βουνό, με βάση το σύστημα κυριαρχίας[10] και η κυριαρχία του είναι 9,76%. Η μητρική του κορυφή είναι το Όχος ντελ Σαλάδο και η τοπογραφική απομόνωση είναι 9,8 χιλιόμετρα.[9] Οι πληροφορίες αυτές ελήφθησαν κατά τη διάρκεια έρευνας της Σούζαν Ίμπερ το 2014.[11]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Perucca, Laura P.; Moreiras, Stella M. (2009). «Seismic and Volcanic Hazards in Argentina». Developments in Earth Surface Processes 13: 267–300. doi:.
- ↑ Scanu, Marcelo (2013). «Argentine Andes 2012-13». The Alpine Journal: 311. https://www.alpinejournal.org.uk/Contents/Contents_2013_files/AJ%202013%20309-312%20Argentina%20Notes.pdf. Ανακτήθηκε στις 2023-02-18.
- ↑ Kay, S. M.; Mpodozis, C.; Gardeweg, M. (2013-08-07). «Magma sources and tectonic setting of Central Andean andesites (25.5-28 S) related to crustal thickening, forearc subduction erosion and delamination». Geological Society, London, Special Publications 385 (1): 303–334. doi:.
- ↑ «IGN Argentina». IGN Argentina. 14 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ USGS, EROS Archive. «USGS EROS Archive - Digital Elevation - SRTM Coverage Maps». Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ 6,0 6,1 «ASTER GDEM Project». ssl.jspacesystems.or.jp. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ «TerraSAR-X and TanDEM-X - Earth Online». earth.esa.int. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 «Andean Mountains - All above 5000m». Andes Specialists (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ 9,0 9,1 «Walther Penck / Tipas / Cazadero Grande». Andes Specialists (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Dominance - Page 2». www.8000ers.com. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.
- ↑ «Academic and adventurer describes the incredible task of climbing and cataloguing one of the most remote regions of the South American Andes mountains — University of Leicester». www2.le.ac.uk (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2023.